فهرست1- فصل اول: مقدمه..... 101-1 پیشگفتار.... 101-2 مشخصات شبکه های نظامی.... 111-3 کارکرد شبکه های اقتضایی در سیستم های نظامی.... 121-4 ساختار پایان نامه..... 132- فصل دوم: شبکه های اقتضایی متحرک....... 142-1 مقدمه..... 142-2 تعریف شبکههای اقتضایی...... 152-3 تاریخچه شبکههای اقتضایی... 172-4 ساختار لایهها در شبکههای اقتضایی.... 202-5 انواع شبکه های اقتضایی بی سیم...... 232-5-1 شبکه بی سیم مش....... 232-5-2 شبکه حسگر هوشمند:...... 242-5-3 شبکه های اقتضایی متحرک..... 252-6 کاربرد شبکه های اقتضایی بی سیم...... 252-7 شبکه های بی سیم اقتضایی نظامی...... 292-8 شبکه های اقتضایی ناهمگن...... 302-9 ویژگیهای یا چالشهای شبکههای اقتضایی :..... 322-10مسیریابی، بزرگترین چالش شبکههای اقتضایی :....... 342-10-1 چالشهای مسیریابی در شبکههای اقتضایی بی سیم :..... 352-11 نرم افزار شبیه ساز NS2........ 353- فصل سوم: الگوریتم های مسیریابی در شبکه های اقتضایی بی سیم همگن..... 383-1 مقدمه....... 383-2 ویژگی های پروتکل های مسیریابی شبکه های بی سیم اقتضایی......................................................................... 393-3 تقسیم بندی پروتکل های مسیریابی شبکه های اقتضایی بی سیم............................................................................ 403-3-1 پروتکل های مسیریابی یکسان نگر...................................................................................................... 413-3-2 پروتکل های مسیریابی سلسله مراتبی................................................................................................... 443-3-3 پروتکل های مسیریابی متکی بر موقعیت جغرافیایی.......................................................................... 443-3-4 پروتکل های مسیریابی ترکیبی............................................................................................................. 453-4 بررسی دقیق تر پروتکل های مسیریابی برای ساختار مسطح.............................................................................. 473-4-1 پروتکل مسیریابی DSDV....................................................................................................................... 473-4-2 پروتکل مسیریابی AODV...................................................................................................................... 483-4-3 پروتکل DSR........................................................................................................................................... 493-4-4 پروتکل OLSR......................................................................................................................................... 503-5 بررسی دقیق تر پروتکل های مسیریابی سلسله مراتبی......................................................................................... 513-5-1 پروتکل ZRP........................................................................................................................................... 523-5-2 پروتکل LANMAR.................................................................................................................................. 524- فصل چهارم: پروتکل های مسیریابی در شبکه های ناهمگن.............................................................. 544-1 مقدمه....................................................................................................................................................................... 544-2 شبکههای ناهمگن.................................................................................................................................. 544-3 گسترش روزافزون شبکه های ناهمگن............................................................................... 554-4 ساختار سلسله مراتبی در شبکه های ناهمگن..................................................... 584-5 پروتکل های مسیریابی در شبکه های ناهمگن..................................................... 614-5-1 روش HGRP :......................................................................................................................................... 624-5-2 مسیریابی یابی سلسله مراتبی مبتنی بر ناحیه....................................................................................... 654-5-3 روش مسیریابی HOLSR :...................................................................................................................... 674-5-4 روش مسیریابی HCB :........................................................................................................................... 714-5-5 روش HAODV........................................................................................................................................ 734-5-6 روش HRTT :.......................................................................................................................................... 754-5-7 ساختار زیرساخت متحرک.................................................................................................................... 784-5-8 پروتکل پیشنهادی HDSDV :................................................................................................................... 854-5-9 روش HAODV :...................................................................................................................................... 925- فصل پنجم: شبیه سازی............................................................................................................ 935-1 مقدمه....................................................................................................................................................................... 935-2 نرم افزار های شبیه ساز شبکه............................................................................................................................... 935-3 ساختار شبیه ساز NS2 :.......................................................................................................................................... 965-4 معیارهای ارزیابی عملکرد پروتکل مسیریابی..................................................................................................... 995-5 نتایج شبیه سازی.................................................................................................................................................. 1005-5-1 بررسی پروتکل پیشنهادی در حل مشکل مقیاس پذیری.................................................................... 1005-5-2 بررسی اثر تعداد خوشه ها.................................................................................................................. 1046- فصل هفتم: نتیجه گیری و پیشنهادات......................................................................................... 1076-1 نتیجه گیری.......................................................................................................................................................... 1076-2 پیشنهادات :........................................................................................................................................................... 1087- فهرست اختصارات................................................................................................................. 1088- فهرست منابع............................................................................................................ 109 فهرست شکل هاشکل 1‑1:نمایی از یک شبکه مخابراتی نظامی در محیط نبرد. 13شکل 2‑1: مثالی از ساختار شبکه های اقتضایی.. 17شکل 2‑2: شبکه رادیو بسته[8]. 19شکل 2‑3:روند پیشرفت شبکه های مخابراتی بدون زیرساخت.. 20شکل 2‑4: ساختار لایه های شبکه های اقتضایی [14]. 21شکل 2‑5: شبکه بی سیم مش... 23شکل 2‑6: شبکه بی سیم مش... 24شکل 2‑7 شبکه اقتضایی متحرک.. 25شکل 2‑8: نمایی از شبکه VANET. 28شکل 2‑9 روند پیشرفت شبکه های مخابراتی الف: نسل اول ب: نسل دوم ج: نسل سوم [21]30شکل 2‑10: ساختار سلسله مراتبی.. 31شکل 2‑11: شبکه ناهمگن نظامی.. 32شکل 3‑1طبقه بندی پروتکل های مسیریابی شبکه های اقتضایی بی سیم. 46شکل 3‑2 یک مدل کلی از ساختار سلسله مراتبی دو طبقه [37]. 51شکل 3‑3 مسیریابی LANMAR [38]. 53شکل 4‑1: شبکه اقتضایی نظامی.. 55شکل 4‑2: تنوعی از تکنولوژی های ناهمگن.. 57شکل 4‑3: شبکه ناهمگن اقتضایی در عملیات امداد و نجات.. 58شکل 4‑4: شبکه ناهمگن نظامی.. 62شکل 4‑5: معماری شبکه ناحیه بندی شده ناهمگن برای مسیریابی HGRP [40]. 63شکل 4‑6: ساختار چند ناحیه ای بکاررفته در روش مسیریابی سلسله مراتبی مبتنی بر ناحیه بندی[22]. 66شکل 4‑7: ساختار سلسله مراتبی بکار رفته در پروتکل HOLSR[62]68شکل 4‑8مثالی از یک شبکه ناهمگن با رادیوهایی مجهز به بلوتوث و WiFi [63]. 74شکل 4‑9 شبکه ناهمگن با ساختار سلسله مراتبی HRTT [37]. 76شکل 4‑10: نمایی از ساختار زیر ساخت متحرک دو طبقه [38]. 79شکل 4‑11: نمایی از شبکه نظامی با زیرساخت متحرک.. 80شکل 4‑12: ساختار سلسله مراتبی پیشنهادی برای شبکه ها ناهمگن.. 86شکل 4‑13: نمایی از شبکه خوشه بندی شده و ساختار مسیریابی.. 92شکل 5‑1 ساختار سلسله مراتبی بکار رفته در نرم افزار OPNET. 94شکل 5‑2: معماری شبیه ساز GloMoSim [67]. 95شکل 5‑3: ساختار زبان های برنامه نویسی NS2. 98شکل 5‑4: روند اجرای شبیه سازی در نرم افزار NS2. 98شکل 5‑5: نمای شبکه شبیه سازی شده در نرم افزار NS2. 101شکل 5‑6: توان عملیاتی برحسب تعداد گره. 102شکل 5‑7: تاخیر پایان به پایان برحسب تعداد گره. 102شکل 5‑8: نرخ تحویل موفق بسته. 103شکل 5‑9: سربار نرمال شده مسیریابی برحسب تعداد گره. 103شکل 5‑10: توان عملیاتی برحسب تعداد خوشه. 105شکل 5‑11: تاخیر پایان به پایان برحسب تعداد خوشه. 105شکل 5‑12: نرخ تحویل موفق بسته برحسب تعداد خوشه. 106شکل 5‑13: سر بار نرمال شده مسیریابی برحسب تعداد خوشه. 106 فهرست جداول 1- فصل اول: مقدمه 1-1 پیشگفتاراز اوایل دهه 1980 رشد بسیار سریعی در زمینه کاربرد فناوری اطلاعات[1]در نیروهای نظامی به وجود آمده و مفهومی جدید به نام دفاعمبتنی بر شبکه[2]تعریف و گسترش یافت. جهت دستیابی به این مفهوم نیاز به داشتن یک شبکه مخابراتی نظامی [3] با ظرفیت بالا وجود دارد تا بتواند اطلاعات را در بین نهادهای موجود در شبکه توزیع کند[1]. همچنین در سال های اخیر کاربرد شبکه های مخابراتی در نیرو های نظامی، همراه با تغییرات عمده و پیشرفت های چشمگیری در نحوه پیاده سازی یک شبکه و چگونگی ادغام فناوری های آن در ارتش، همراه بوده است. هم اکنون داشتن یک شبکه مخابراتی نظامی به طوری که هر سرباز توانایی دسترسی به کل اطلاعات موجود در شبکه را داشته باشد، بالاترین اولویت نیروهای نظامی است. از طرف دیگر با ساخته شدن اسلحه ها دوربرد، داشتن شبکه های مخابراتی نظامی با برد بلند، یک ضرورت است.یک شبکه مخابراتی نظامی به هر ایستگاه اجازه تبادل اطلاعاتی را که از طریق حسگر هایش دریافت کرده است، را میدهد. به این وسیله، فرمانده با دریافت اطلاعات ایستگاهی، در بیرون از برد حسگرهای خود، به راحتی می تواند توانایی شناسایی ایستگاه خود را افزایش دهد و این امر موجب می شود آگاهی بیشتری از محیط اطراف خود به دست آورد.در نتیجه شبکه های مخابراتی نظامی به فرماندهان توانایی جنگ در مناطق بسیار وسیع را می دهند. داشتن چنین شبکه ای به نیرو های نظامی برتری بسیاری در میدان های نبرد می دهد [2]. با توجه به این نیاز، در این پایاننامه بررسی جامعی برروی الگوریتم های مسیریابی شبکه های اقتضایی مخابراتی خواهیم داشت و در نهایت یک شبکه اقتضایی ناهمگن مناسب برای کاربرد های نظامی معرفی می کنیم و با توجه به مقتضیات این شبکه یک الگوریتم مسیریابی مناسب برای آن ارائه می دهیم.
بررسی و ارائه یک پروتکل مسیریابی مقاوم و کارا برای شبکه های بی سیم اقتضایی نظامی Design and Study of a Highly Resilient and Efficient Routing Protocol
فهرست1- فصل اول: مقدمه..... 101-1 پیشگفتار.... 101-2 مشخصات شبکه های نظامی.... 111-3 کارکرد شبکه های اقتضایی در سیستم های نظامی.... 121-4 ساختار پایان نامه..... 132- فصل دوم: شبکه های اقتضایی متحرک....... 142-1 مقدمه..... 142-2 تعریف شبکههای اقتضایی...... 152-3 تاریخچه شبکههای اقتضایی... 172-4 ساختار لایهها در شبکههای اقتضایی.... 202-5 انواع شبکه های اقتضایی بی سیم...... 232-5-1 شبکه بی سیم مش....... 232-5-2 شبکه حسگر هوشمند:...... 242-5-3 شبکه های اقتضایی متحرک..... 252-6 کاربرد شبکه های اقتضایی بی سیم...... 252-7 شبکه های بی سیم اقتضایی نظامی...... 292-8 شبکه های اقتضایی ناهمگن...... 302-9 ویژگیهای یا چالشهای شبکههای اقتضایی :..... 322-10مسیریابی، بزرگترین چالش شبکههای اقتضایی :....... 342-10-1 چالشهای مسیریابی در شبکههای اقتضایی بی سیم :..... 352-11 نرم افزار شبیه ساز NS2........ 353- فصل سوم: الگوریتم های مسیریابی در شبکه های اقتضایی بی سیم همگن..... 383-1 مقدمه....... 383-2 ویژگی های پروتکل های مسیریابی شبکه های بی سیم اقتضایی......................................................................... 393-3 تقسیم بندی پروتکل های مسیریابی شبکه های اقتضایی بی سیم............................................................................ 403-3-1 پروتکل های مسیریابی یکسان نگر...................................................................................................... 413-3-2 پروتکل های مسیریابی سلسله مراتبی................................................................................................... 443-3-3 پروتکل های مسیریابی متکی بر موقعیت جغرافیایی.......................................................................... 443-3-4 پروتکل های مسیریابی ترکیبی............................................................................................................. 453-4 بررسی دقیق تر پروتکل های مسیریابی برای ساختار مسطح.............................................................................. 473-4-1 پروتکل مسیریابی DSDV....................................................................................................................... 473-4-2 پروتکل مسیریابی AODV...................................................................................................................... 483-4-3 پروتکل DSR........................................................................................................................................... 493-4-4 پروتکل OLSR......................................................................................................................................... 503-5 بررسی دقیق تر پروتکل های مسیریابی سلسله مراتبی......................................................................................... 513-5-1 پروتکل ZRP........................................................................................................................................... 523-5-2 پروتکل LANMAR.................................................................................................................................. 524- فصل چهارم: پروتکل های مسیریابی در شبکه های ناهمگن.............................................................. 544-1 مقدمه....................................................................................................................................................................... 544-2 شبکههای ناهمگن.................................................................................................................................. 544-3 گسترش روزافزون شبکه های ناهمگن............................................................................... 554-4 ساختار سلسله مراتبی در شبکه های ناهمگن..................................................... 584-5 پروتکل های مسیریابی در شبکه های ناهمگن..................................................... 614-5-1 روش HGRP :......................................................................................................................................... 624-5-2 مسیریابی یابی سلسله مراتبی مبتنی بر ناحیه....................................................................................... 654-5-3 روش مسیریابی HOLSR :...................................................................................................................... 674-5-4 روش مسیریابی HCB :........................................................................................................................... 714-5-5 روش HAODV........................................................................................................................................ 734-5-6 روش HRTT :.......................................................................................................................................... 754-5-7 ساختار زیرساخت متحرک.................................................................................................................... 784-5-8 پروتکل پیشنهادی HDSDV :................................................................................................................... 854-5-9 روش HAODV :...................................................................................................................................... 925- فصل پنجم: شبیه سازی............................................................................................................ 935-1 مقدمه....................................................................................................................................................................... 935-2 نرم افزار های شبیه ساز شبکه............................................................................................................................... 935-3 ساختار شبیه ساز NS2 :.......................................................................................................................................... 965-4 معیارهای ارزیابی عملکرد پروتکل مسیریابی..................................................................................................... 995-5 نتایج شبیه سازی.................................................................................................................................................. 1005-5-1 بررسی پروتکل پیشنهادی در حل مشکل مقیاس پذیری.................................................................... 1005-5-2 بررسی اثر تعداد خوشه ها.................................................................................................................. 1046- فصل هفتم: نتیجه گیری و پیشنهادات......................................................................................... 1076-1 نتیجه گیری.......................................................................................................................................................... 1076-2 پیشنهادات :........................................................................................................................................................... 1087- فهرست اختصارات................................................................................................................. 1088- فهرست منابع............................................................................................................ 109 فهرست شکل هاشکل 1‑1:نمایی از یک شبکه مخابراتی نظامی در محیط نبرد. 13شکل 2‑1: مثالی از ساختار شبکه های اقتضایی.. 17شکل 2‑2: شبکه رادیو بسته[8]. 19شکل 2‑3:روند پیشرفت شبکه های مخابراتی بدون زیرساخت.. 20شکل 2‑4: ساختار لایه های شبکه های اقتضایی [14]. 21شکل 2‑5: شبکه بی سیم مش... 23شکل 2‑6: شبکه بی سیم مش... 24شکل 2‑7 شبکه اقتضایی متحرک.. 25شکل 2‑8: نمایی از شبکه VANET. 28شکل 2‑9 روند پیشرفت شبکه های مخابراتی الف: نسل اول ب: نسل دوم ج: نسل سوم [21]30شکل 2‑10: ساختار سلسله مراتبی.. 31شکل 2‑11: شبکه ناهمگن نظامی.. 32شکل 3‑1طبقه بندی پروتکل های مسیریابی شبکه های اقتضایی بی سیم. 46شکل 3‑2 یک مدل کلی از ساختار سلسله مراتبی دو طبقه [37]. 51شکل 3‑3 مسیریابی LANMAR [38]. 53شکل 4‑1: شبکه اقتضایی نظامی.. 55شکل 4‑2: تنوعی از تکنولوژی های ناهمگن.. 57شکل 4‑3: شبکه ناهمگن اقتضایی در عملیات امداد و نجات.. 58شکل 4‑4: شبکه ناهمگن نظامی.. 62شکل 4‑5: معماری شبکه ناحیه بندی شده ناهمگن برای مسیریابی HGRP [40]. 63شکل 4‑6: ساختار چند ناحیه ای بکاررفته در روش مسیریابی سلسله مراتبی مبتنی بر ناحیه بندی[22]. 66شکل 4‑7: ساختار سلسله مراتبی بکار رفته در پروتکل HOLSR[62]68شکل 4‑8مثالی از یک شبکه ناهمگن با رادیوهایی مجهز به بلوتوث و WiFi [63]. 74شکل 4‑9 شبکه ناهمگن با ساختار سلسله مراتبی HRTT [37]. 76شکل 4‑10: نمایی از ساختار زیر ساخت متحرک دو طبقه [38]. 79شکل 4‑11: نمایی از شبکه نظامی با زیرساخت متحرک.. 80شکل 4‑12: ساختار سلسله مراتبی پیشنهادی برای شبکه ها ناهمگن.. 86شکل 4‑13: نمایی از شبکه خوشه بندی شده و ساختار مسیریابی.. 92شکل 5‑1 ساختار سلسله مراتبی بکار رفته در نرم افزار OPNET. 94شکل 5‑2: معماری شبیه ساز GloMoSim [67]. 95شکل 5‑3: ساختار زبان های برنامه نویسی NS2. 98شکل 5‑4: روند اجرای شبیه سازی در نرم افزار NS2. 98شکل 5‑5: نمای شبکه شبیه سازی شده در نرم افزار NS2. 101شکل 5‑6: توان عملیاتی برحسب تعداد گره. 102شکل 5‑7: تاخیر پایان به پایان برحسب تعداد گره. 102شکل 5‑8: نرخ تحویل موفق بسته. 103شکل 5‑9: سربار نرمال شده مسیریابی برحسب تعداد گره. 103شکل 5‑10: توان عملیاتی برحسب تعداد خوشه. 105شکل 5‑11: تاخیر پایان به پایان برحسب تعداد خوشه. 105شکل 5‑12: نرخ تحویل موفق بسته برحسب تعداد خوشه. 106شکل 5‑13: سر بار نرمال شده مسیریابی برحسب تعداد خوشه. 106 فهرست جداول 1- فصل اول: مقدمه 1-1 پیشگفتاراز اوایل دهه 1980 رشد بسیار سریعی در زمینه کاربرد فناوری اطلاعات[1]در نیروهای نظامی به وجود آمده و مفهومی جدید به نام دفاعمبتنی بر شبکه[2]تعریف و گسترش یافت. جهت دستیابی به این مفهوم نیاز به داشتن یک شبکه مخابراتی نظامی [3] با ظرفیت بالا وجود دارد تا بتواند اطلاعات را در بین نهادهای موجود در شبکه توزیع کند[1]. همچنین در سال های اخیر کاربرد شبکه های مخابراتی در نیرو های نظامی، همراه با تغییرات عمده و پیشرفت های چشمگیری در نحوه پیاده سازی یک شبکه و چگونگی ادغام فناوری های آن در ارتش، همراه بوده است. هم اکنون داشتن یک شبکه مخابراتی نظامی به طوری که هر سرباز توانایی دسترسی به کل اطلاعات موجود در شبکه را داشته باشد، بالاترین اولویت نیروهای نظامی است. از طرف دیگر با ساخته شدن اسلحه ها دوربرد، داشتن شبکه های مخابراتی نظامی با برد بلند، یک ضرورت است.یک شبکه مخابراتی نظامی به هر ایستگاه اجازه تبادل اطلاعاتی را که از طریق حسگر هایش دریافت کرده است، را میدهد. به این وسیله، فرمانده با دریافت اطلاعات ایستگاهی، در بیرون از برد حسگرهای خود، به راحتی می تواند توانایی شناسایی ایستگاه خود را افزایش دهد و این امر موجب می شود آگاهی بیشتری از محیط اطراف خود به دست آورد.در نتیجه شبکه های مخابراتی نظامی به فرماندهان توانایی جنگ در مناطق بسیار وسیع را می دهند. داشتن چنین شبکه ای به نیرو های نظامی برتری بسیاری در میدان های نبرد می دهد [2]. با توجه به این نیاز، در این پایاننامه بررسی جامعی برروی الگوریتم های مسیریابی شبکه های اقتضایی مخابراتی خواهیم داشت و در نهایت یک شبکه اقتضایی ناهمگن مناسب برای کاربرد های نظامی معرفی می کنیم و با توجه به مقتضیات این شبکه یک الگوریتم مسیریابی مناسب برای آن ارائه می دهیم.