فهرست مطالب صفحه عنوانچکیده 1 فصل اول: کلیات1-1- مقدمه31-2- بیان مسئله41-3- اهداف و ضرورت‌های انجام پژوهش51-4- فرضیات تحقیق 51-5- ساختار پایان نامه51-6- تعریف واژه‌ها7 فصل دوم: پیش زمینه و سابقه پژوهش2-1- مقدمه142-2- انواعمدلهايشبيهساز152-2-1- مدلهاييكپارچهدرمقابلمدلهايتوزيعي 152-2-2- مدلهايتكواقعهايدرمقابلمدلهايفرآيندپيوسته 162-3- معيارهاي انتخاب مدل182-4- مدلهايپركاربردوسوابقكاربردمدلهادرمطالعات PMF192-5- سابقه پژوهش20 فصل سوم: مواد و روشها3-1- مقدمه343-2- منطقه مورد مطالعه343-3-وضعیت هواشناسی و اقلیمی حوضه مورد مطالعه353-3-1- شبکه ایستگاههای بارانسنجی 353-3-2- کنترل دادههای بارش 363-3-3-تخمین بارندگی در سطح حوضه 383-3-3-1- روش چند ضلعیهایتیسن383-3-4- فراوانی وقوع 403-4- ایستگاههای هیدرومتری403-4-1- ايستگاه بشار- قلات 413-4-2- ايستگاه ياسوج 423-4-3- ايستگاه مهريان 423-4-4- ايستگاه شاه مختار 423-4-5- کنترل دادههای هیدرومتری 433-5- انتخاب رویدادهای مورد مطالعه433-6- تهیه نقشههای اولیه با استفاده از سیستم GIS443-6-1- تهیه نقشه DEMمنطقه 443-6-2- تهیه نقشه شبکه آبراهههای منطقه 453-7- مشخصات حوضه463-7-1- ترسیم مرز زیرحوضهها 473-7-2- مساحت حوضه 493-7-3- محیط حوضه 493-7-4- طول آبراهه اصلی 493-7-5- شکل حوضه 503-7-6- ارتفاع حوضه و توزیع ارتفاعات 523-7-6-1- منحني هيپسومتريك523-7-6-2- ارتفاع ميانه523-7-6-3- ارتفاع متوسط 533-7-7- پروفيل طولي رودخانه 533-7-8- شیب حوضه 533-7-8-1-شيب آبراهه اصلي543-7-8-2- استخراج شیب حوضه با استفاده از GIS563-8- حجم رواناب593-8-1- تلفاتاوليه (Ia) 603-8-2- گروه هيدرولوژيكي خاكها 623-8-3- چگونگي وضعيت سطحي و استفاده از زمين 643-8-4- رطوبت اوليه خاك 663-8-5- نقش هيدرولوژيكي مجموعه خاك و پوشش آن 673-8-6- برآوردرواناب (جريانمستقيم) 703-8-7- كاربرد روش SCS 733-9- زمان تمرکز743-9-1- روش پیشنهادی سازمان حفاظت خاک آمریکا (SCS) 753-9-2- معادله کرپیچ 753-9-3- معادله برانس بای- ویلیامز 763-9-4- معادله کالیفرنیا 773-10- جداسازی دبی پایه773-11- روشهاي برآورد سيلاب793-11-1- روشهاي تجربي مبتنی بر سطح حوضه 803-11-1-1- روش کریگر803-11-1-2- رابطه دیکن813-11-1-3- روش فولر813-11-2- روشهاي هيدروگراف واحد 823-11-2-1- هيدروگراف واحد SCS833-11-2-2- هيدروگراف واحداشنايدر853-11-2-3- هيدروگراف واحد لحظهاي كلارك873-12- رونديابي سيلاب در شبكه رودخانهها913-12-1- روش ماسکینگام 923-12-2- روش تاخیر 943-13- آناليز فركانس سيلابهاي حداكثر يكروزه953-14- اولویتبندی زیرحوضهها از لحاظ سیلخیزی963-15- تشريح مدل HEC-HMS973-15-1- ساختار اصلی مدل 993-15-1-1- بخش شبيه سازي اجزاي حوضه1003-15-1-2- بخش تجزيه و تحليل دادههاي هواشناسي1063-15-1-3- تشريح بخش مشخصههاي كنترلي1113-15-1-4- تشريح بخش برآورد پارامترها و بهينه سازي111 فصل چهارم: نتایج و بحث4-1- مقدمه1194-2- نتایج واسنجی مدل HEC HMS در شرایط رطوبتی خشک1204-2-1- واسنجی مدل HEC HMS در رویداد 13/12/65 1214-2-2- واسنجی مدل HEC HMS در رویداد 16/10/76 1284-2-3- واسنجی مدل HEC HMSدر رویداد 10/12/76 1354-3- اعتبارسنجی مدل HEC HMSدر شرایط رطوبتی خشک1424-3-1- اعتبار سنجی مدل HEC HMSدر رویداد 27/12/76 1464-4- انتخاب بهترین مدل جهت شبیه سازی بارش-رواناب در شرایط رطوبتی خشک1534-5- نتایج واسنجی مدل HEC HMSدر شرایط رطوبتی مرطوب1544-5-1- واسنجی مدل HEC HMS در رویداد 10/09/73 1554-5-2- واسنجی مدل HEC HMS در رویداد 17/12/74 1624-5-3- واسنجی مدل HEC HMS در رویداد 16/01/76 1694-6- اعتبار سنجی مدل HEC HMS در شرایط رطوبتی مرطوب1764-6-1- اعتبار سنجی مدل HEC HMSدر رویداد 23/12/74 1804-7- انتخاب بهترین مدل جهت شبیه سازی بارش- رواناب در شرایط رطوبتی مرطوب1874-8- نتایج تحلیل فراوانی بارش حداکثر روزانه1884-9-شبیه سازی دبی حداکثر سیلاب 1934-10- نتایج محاسبه حداکثر سیلاب روزانه به روشهاي تجربي مبتنی بر سطح حوضه1954-11- روابط منطقهای بارش- رواناب1984-12- نتایج اولویت بندی زیرحوضهها از لحاظ سیلخیزی200 فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها5-1- مقدمه2035-2- نتیجه گیری2035-3- پیشنهادها205 مراجع و منابع 209 فهرست جداول صفحه عنوان جدول2-1- ضرایب وزنی چندضلعیهای تیسن رسم شده در حوضه بشار بالادست20جدول3-1- ضرایب وزنی چندضلعیهای تیسن رسم شده در حوضه بشار بالادست39جدول 3-2- نام و مشخصات ایستگاههای هیدرومتری محدوده مورد مطالعه40جدول 3-3- مشخصات زیرحوضههای محدوده مورد مطالعه50جدول 3-4- مشخصات زیرحوضههای محدوده مورد مطالعه51جدول 3-5- مشخصات زیرحوضههای حوضه آبریز بشار بالادست57جدول 3-6- خلاصه مشخصات فيزيوگرافي حوضه‌هاي آبريز بشار بالادست58جدول 3-7- حداقل شدت نفوذپذيري گروه هيدرولوژيكي خاكها63جدول 3-8- زيرگروه هيدرولوژيكي خاكها براساس حداقل شدت نفوذپذيري آنها63جدول 3-9- زيرگروه هيدرولوژيكي خاكها بر اساس عمق و زهكش طبيعي آن63جدول 3-10- وضعيت هيدرولوژيكي اراضي مرتعي براي تعيين CNدر روش SCS65جدول 3-11- وضعيت هيدرولوژيكي مرتع مشجر براي تعيين CNدر روش SCS66جدول 3-12- ميزان بارندگي پيشين براي دوره خواب و رويش برحسب وضعيت67جدول 3-13- شماره منحني (CN) براي مجموعه هيدرولوژيكي خاك 68جدول 3-14- شماره منحني براي مناطق غير قابل نفوذ در آبخیزداري شهري70جدول 3-15-نسبتهاي هيدروگراف بدون بعد SCS83جدول 3-16- قیود پارامترهای واسنجی در مدل HEC-HMS117جدول 4-1- رویدادهای سیل مورد استفاده در شرایط رطوبتی خشک120جدول 4-2- مقایسه هیدروگراف مشاهدهای و محاسباتی رویداد 13/12/65123جدول 4-3- نتایج بهینه سازی پارامترهای مدل کلارک در رویداد 13/12/65125جدول 4-4- نتایج بهینه سازی مدل ماسکینگام در رویداد 13/12/65125جدول 4-5- نتایج بهینه سازی پارامترهای مدل SCSدر رویداد 13/12/65126جدول 4-6- نتایج بهینه سازی مدل ماسکینگام در رویداد 13/12/65126جدول 4-7- نتایج بهینه سازی پارامترهای مدل اشنایدر در رویداد 13/12/65127جدول 4-8-نتایج بهینه سازی مدل ماسکینگام رویداد 13/12/65127جدول 4-9- مقایسه هیدروگراف مشاهدهای و محاسباتی رویداد 16/10/76130جدول 4-10- نتایج بهینه سازی پارامترهای مدل کلارک در رویداد 16/10/76132جدول 4-11- نتایج بهینه سازی مدل ماسکینگام در رویداد 16/10/76132جدول 4-12- نتایج بهینه سازی پارامترهای مدل SCSدر رویداد 16/10/76133جدول 4-13- نتایج بهینه سازی مدل ماسکینگام در رویداد 16/10/76133جدول 4-14- نتایج بهینه سازی پارامترهای مدل اشنایدر در رویداد 16/10/76134جدول 4-15-نتایج بهینه سازی مدل ماسکینگام در رویداد 16/10/76134جدول 4-16- مقایسه هیدروگراف مشاهدهای و محاسباتی رویداد 10/12/76137جدول 4-17- نتایج بهینه سازی پارامترهای مدل کلارک در رویداد 10/12/76139جدول 4-18- نتایج بهینه سازی مدل ماسکینگام در رویداد 10/12/76139جدول 4-19- نتایج بهینهسازی پارامترهای مدل SCSدر رویداد 10/12/76140جدول 4-20- نتایج بهینهسازی مدل ماسکینگام در روندیابی رویداد 10/12/76140جدول 4-21- نتایج بهینهسازی پارامترهای مدل اشنایدر در رویداد 10/12/76141جدول 4-22-نتایج بهینهسازی مدل ماسکینگام در روندیابی رویداد 10/12/76141جدول 4-23- خلاصه پارامترهای مرحله واسنجی کلارک در شرایط رطوبتی خشک143جدول 4-24- خلاصه پارامترهای روندیابی رودخانهها با روش ماسکینگام به دست آمده در مرحله واسنجی مدل کلارک در شرایط رطوبتی خشک143جدول 4-25- خلاصه پارامترهای به دست آمده در مرحله واسنجی مدل SCSدر شرایط رطوبتی خشک144جدول 4-26- خلاصه پارامترهای روندیابی رودخانهها با روش ماسکینگام به دست آمده در مرحله واسنجی مدلSCS در شرایط رطوبتی خشک144جدول 4-27- خلاصه پارامترهای به دست آمده در مرحله واسنجی مدل اشنایدر در شرایط رطوبتی خشک145جدول 4-28-خلاصه پارامترهای روندیابی رودخانه ها با روش ماسکینگام به دست آمده در مرحله واسنجی مدل اشنایدر در شرایط رطوبتی خشک145جدول 4-29- مقایسه هیدروگراف مشاهدهای و محاسباتی رویداد 27/12/76 148جدول 4-30- نتایج بهینه سازی پارامترهای مدل کلارک در رویداد 27/12/76150جدول 4-31- نتایج بهینه سازی مدل ماسکینگام در رویداد 27/12/76150جدول 4-32- نتایج بهینهسازی پارامترهای مدل SCSدر رویداد 27/12/76151جدول 4-33- نتایج بهینهسازی مدل ماسکینگام در رویداد 27/12/76151جدول 4-34- نتایج بهینه سازی پارامترهای مدل اشنایدر در رویداد 27/12/76152جدول 4-35-نتایج بهینهسازی مدل ماسکینگام در رویداد 27/12/76152جدول 4-36- خلاصه نتایج شبیه سازی بارش-رواناب از مدلها در شرایط رطوبتی خشک153جدول 4-37- رویدادهای سیل مورد استفاده در شرایط رطوبتی مرطوب154جدول 4-38- مقایسه هیدروگراف مشاهدهای و محاسباتی رویداد 10/09/ 73 157جدول 4-39- نتایج بهینه سازی پارامترهای مدل کلارک در رویداد 10/09/73159جدول 4-40- نتایج بهینه سازی پارامترهای مدل ماسکینگام در رویداد 10/09/73159جدول 4-41- نتایج بهینه سازی پارامترهای مدل SCSدر رویداد 10/09/73160جدول 4-42- نتایج بهینه سازی پارامترهای مدل ماسکینگام در رویداد 10/09/73160جدول 4-43- نتایج بهینه سازی پارامترهای مدل اشنایدر در رویداد 10/09/73161جدول 4-44-نتایج بهینه سازی پارامترهای مدل ماسکینگام در رویداد 10/09/73161جدول 4-45- مقایسه هیدروگراف مشاهدهای و محاسباتی رویداد 17/12/74 164جدول 4-46- نتایج بهینه سازی پارامترهای مدل کلارک در رویداد 17/12/74166جدول 4-47- نتایج بهینه سازی پارامترهای مدل ماسکینگام در رویداد 17/12/74166جدول 4-48- نتایج بهینه سازی پارامترهای مدل SCSدر رویداد 17/12/74167جدول 4-49- نتایج بهینه سازی پارامترهای مدل ماسکینگام در رویداد 17/12/74167جدول 4-50- نتایج بهینه سازی پارامترهای مدل اشنایدر در رویداد 17/12/74168جدول 4-51-نتایج بهینه سازی پارامترهای مدل ماسکینگام در رویداد 17/12/74168جدول 4-52- مقایسه هیدروگراف مشاهدهای و محاسباتی رویداد 16/01/76171جدول 4-53- نتایج بهینه سازی پارامترهای مدل کلارک در رویداد 16/01/76173جدول 4-54- نتایج بهینه سازی پارامترهای مدل ماسکینگام در رویداد 16/01/76173جدول 4-55- نتایج بهینه سازی پارامترهای مدل SCSدر رویداد 16/01/76174جدول 4-56- نتایج بهینه سازی پارامترهای مدل ماسکینگام در رویداد 16/01/76174جدول 4-57- نتایج بهینه سازی پارامترهای مدل اشنایدر در رویداد 16/01/76175جدول 4-58-نتایج بهینه سازی پارامترهای مدل ماسکینگام در رویداد 16/01/76175جدول 4-59- خلاصه پارامترهای به دست آمده در مرحله واسنجی مدل کلارک در شرایط رطوبتی مرطوب177جدول 4-60- خلاصه پارامترهای روندیابی رودخانهها با روش ماسکینگام به دست آمده در مرحله واسنجی مدل کلارک در شرایط رطوبتی مرطوب177جدول 4-61- خلاصه پارامترهای به دست آمده در مرحله واسنجی مدل SCSدر شرایط رطوبتی مرطوب178جدول 4-62- خلاصه پارامترهای روندیابی رودخانهها با روش ماسکینگام به دست آمده در مرحله واسنجی مدلSCS در شرایط رطوبتی مرطوب178جدول 4-63- خلاصه پارامترهای به دست آمده در مرحله واسنجی مدل اشنایدر در شرایط رطوبتی مرطوب179جدول 4-64-خلاصه پارامترهای روندیابی با روش ماسکینگام در واسنجی مدل اشنایدر در شرایط رطوبتی مرطوب179جدول 4-65- مقایسه هیدروگراف مشاهدهای و محاسباتی رویداد 23/12/74182جدول 4-66- نتایج بهینهسازی پارامترهای مدل کلارک در رویداد 23/12/74184جدول 4-67- نتایج بهینهسازی مدل ماسکینگام در رویداد 23/12/74184جدول 4-68- نتایج بهینهسازی پارامترهای مدل SCSدر رویداد 23/12/74185جدول 4-69- نتایج بهینهسازی مدل ماسکینگام در رویداد 23/12/74185جدول 4-70- نتایج بهینهسازی پارامترهای مدل اشنایدر در رویداد 23/12/74186جدول 4-71-نتایج بهینهسازی مدل ماسکینگام در رویداد 23/12/74186جدول 4-72- خلاصه نتایج شبیهسازی بارش-رواناب در شرایط رطوبتی مرطوب187جدول 4-73- خلاصه آمار بارندگي ايستگاه ياسوج در طول دوره آماري189جدول 4-74- خلاصه آمار بارندگي ايستگاه دهکهنه در طول دوره آماري190جدول 4-75- نتایج تحلیل فراوانی بارش ایستگاه باران سنجی یاسوج191جدول 4-76- نتایج تحلیل فراوانی بارش در ایستگاه باران سنجی دهکهنه192جدول 4-77- مقادیر حداکثر سیلاب محاسبه شده با دوره بازگشتهای مختلف194جدول 4-78- نتایج محاسبه حداکثر سیلاب روزانه به روش کریگر195جدول 4-79- نتایج محاسبه حداکثر سیلاب روزانه به روش دیکن196جدول 4-80- نتایج محاسبه حداکثر سیلاب روزانه به روش فولر197جدول 4-81- روابط رگرسیونی دبی-مساحت زیر حوضهها 198جدول4-82- دبی حداکثر روزانه زیرحوضهها با دوره بازگشتهای مختلف199جدول 4-83- نتایج اولویت بندی سیل خیزی زیرحوضه ها 201 فهرست شکلها صفحه عنوان شکل 3-1- موقعیت جغرافیایی حوضه آبریز بشار35شکل 3-2- چند ضلعیهای تیسن رسم شده در حوضه39شکل 3-3- موقعیت ایستگاههای هیدرومتری محدوده مورد مطالعه41شکل 3-4- نقشه DEMحوضه آبریز بشار بالادست45شکل 3-5- نحوه محاسبه لایه آبرهه در GIS46شکل 3-6- محدوده مورد مطالعه و زیر حوضههای آن48شکل3-7- نقشه شبکه آبراههها حوضه آبریز بشار بالادست48شکل 3-8- نیم رخ طولی و شیب متوسط آبراهه55شکل 3-9- نقشه شیب حوضه بشار بالادست56شكل 3-10- رابطه بين تلفات اوليه و تلفات بالقوه60شكل 3-11- شماره منحني براي اراضي مرتعي با وضعيت رطوبت اوليه65شكل 3-12- نمودار تعيين وضعيت رطوبت اوليه (AMC) نسبت به دوره رشد گياه67شكل3-13-رابطهبينشمارهمنحنيووضعيترطوبتاوليه IIبا Iو III69شکل3-14- رابطه بین بارندگی و رواناب مستقیم برای شماره منحنیهای مختلف و بارشهای تا 300 میلیمتر72شکل3-15- رابطه بین بارندگی و رواناب مستقیم برای شماره منحنیهای مختلف و بارشهای تا 1000 میلیمتر72شکل 3-16- نموگراف معادله کرپیچ76شکل 3-17- تجزیه هیدروگراف با روش اول78شکل 3-18- تجزیه هیدروگراف با روش دوم78شكل 3-19- تجزیه هیدرورگراف با روش سوم79شكل 3-20- تصوير توصيفي هيدروگراف واحد83شکل3-21- نقطه عطف بازوي پايين رونده منحني هيدروگراف سیل90شکل 3-22- تغییر شکل هیدروگراف در دو جهت91شکل 3-23- ذخیره آب در مسیر رودخانه92شکل 3-24- هیدروگراف خروجی حاصل از روش تاخیر95شكل3-25- شماي كلي مدل HEC-HMS و قسمتهاي مختلف آن100شكل 3-26- منوي ورود اطلاعات زير حوضهها103شكل 3-27- منوي ورود اطلاعات در روش ماسكينگام105شکل 3-28- الگوهای توزیع زمانی رگبار فرض SCS110شکل 4-1- هیتوگراف بارش مولد سیل 13/12/65122شکل 4-2- هیدروگراف سیل 13/12/65 و هیتوگراف باران مولد آن122شکل4-3- جداسازی دبی پایه در رویداد 13/12/65123شکل4-4- مقایسه هیدروگراف مشاهدهای و محاسباتی در رویداد 13 /12/65 با استفاده از هیدروگراف واحد کلارک124شکل4-5- مقایسه هیدروگراف مشاهدهای و محاسباتی در رویداد 13/12/65 با استفاده از هیدروگراف واحد SCS124شکل4-6- مقایسه هیدروگراف مشاهدهای و محاسباتی در رویداد 13/12/65با استفاده از هیدروگراف واحد اشنایدر124شکل 4-7- هیتوگراف بارش مولد سیل 16/10/76129شکل 4-8- هیدروگراف سیل 16/10/76 و هیتوگراف باران مولد آن129شکل4-9- جداسازی دبی پایه در رویداد 16/10/76130شکل4-10- مقایسه هیدروگراف مشاهدهای و محاسباتی در رویداد 16/10/76با استفاده از هیدروگراف واحد کلارک131شکل4-11- مقایسه هیدروگراف مشاهدهای و محاسباتی در رویداد 16/10/76 با استفاده از هیدروگراف واحد SCS131شکل4-12- مقایسه هیدروگراف مشاهدهای و محاسباتی در رویداد 16/10/76 با استفاده از هیدروگراف واحد اشنایدر131شکل 4-13- هیتوگراف بارش مولد سیل 10/12/76136شکل 4-14- هیدروگراف سیل 10/12/76 و هیتوگراف باران مولد آن136شکل4-15- جداسازی دبی پایه در رویداد 10/12/76137شکل4-16- مقایسه هیدروگراف مشاهدهای و محاسباتی در رویداد 10/12/76با استفاده از هیدروگراف واحد کلارک138شکل4-17- مقایسه هیدروگراف مشاهدهای و محاسباتی در رویداد 10/12/76با استفاده از هیدروگراف واحد SCS138شکل4-18- مقایسه هیدروگراف مشاهدهای و محاسباتی در رویداد 10/12/76با استفاده از هیدروگراف واحد اشنایدر138شکل 4-19- هیتوگراف بارش مولد سیل 27/12/76147شکل 4-20- هیدروگراف سیل 27/12/76 و هیتوگراف باران مولد آن147شکل4-21- جداسازی دبی پایه در رویداد 27/12/76148شکل4-22- مقایسه هیدروگراف مشاهدهای و محاسباتی در رویداد 27/12/76با استفاده از هیدروگراف واحد کلارک149شکل4-23- مقایسه هیدروگراف مشاهدهای و محاسباتی در رویداد 27/12/76با استفاده از هیدروگراف واحد SCS149شکل4-24- مقایسه هیدروگراف مشاهدهای و محاسباتی در رویداد 27/12/76با استفاده از هیدروگراف واحد اشنایدر149شکل 4-25- هیتوگراف بارش مولد سیل 10/09/73156شکل 4-26- هیدروگراف سیل 10/09/73 و هیتوگراف باران مولد آن156شکل4-27- جداسازی دبی پایه در رویداد 10/09/73157شکل4-28- مقایسه هیدروگراف مشاهدهای و محاسباتی در رویداد 10/09/73با استفاده از هیدروگراف واحد کلارک158شکل4-29- مقایسه هیدروگراف مشاهدهای و محاسباتی در رویداد 10/09/73با استفاده از هیدروگراف واحد SCS158شکل4-30- مقایسه هیدروگراف مشاهدهای و محاسباتی در رویداد 10/09/73 با استفاده از هیدروگراف واحد اشنایدر158شکل 4-31- هیتوگراف بارش مولد سیل 17/12/74163شکل 4-32- هیدروگراف سیل 17/12/74 و هیتوگراف باران مولد آن163شکل4-33- جداسازی دبی پایه در رویداد 17/12/74164شکل4-34- مقایسه هیدروگراف مشاهدهای و محاسباتی در رویداد 17/12/74با استفاده از هیدروگراف واحد کلارک165شکل4-35- مقایسه هیدروگراف مشاهدهای و محاسباتی در رویداد 17/12/74 با استفاده از هیدروگراف واحد SCS165شکل4-36- مقایسه هیدروگراف مشاهدهای و محاسباتی در رویداد 17/12/ 74با استفاده از هیدروگراف واحد اشنایدر165شکل 4-37- هیتوگراف بارش مولد سیل 16/01/76170شکل 4-38- هیدروگراف سیل 16/01/76 و هیتوگراف باران مولد آن170شکل4-39- جداسازی دبی پایه در رویداد 16/01/76171شکل4-40- مقایسه هیدروگراف مشاهدهای و محاسباتی در رویداد 16/01/76با استفاده از هیدروگراف واحد کلارک172شکل4-41- مقایسه هیدروگراف مشاهدهای و محاسباتی در رویداد 16/01/76با استفاده از هیدروگراف واحد SCS172شکل4-42- مقایسه هیدروگراف مشاهدهای و محاسباتی در رویداد 16/01/76172شکل 4-43- هیتوگراف بارش مولد سیل 23/12/74181شکل 4-44- هیدروگراف سیل 23/12/74 و هیتوگراف باران مولد آن181شکل4-45- جداسازی دبی پایه در رویداد 23/12/74182شکل4-46- مقایسه هیدروگراف مشاهدهای و محاسباتی در رویداد 23/12/74با استفاده از هیدروگراف واحد کلارک183شکل4-47- مقایسه هیدروگراف مشاهدهای و محاسباتی در رویداد 23/12/74با استفاده از هیدروگراف واحد SCS183شکل4-48- مقایسه هیدروگراف مشاهدهای و محاسباتی در رویداد 23/12/74با استفاده از هیدروگراف واحد اشنایدر183شکل 4-49- هیدروگراف شبیه سازی شده سیل حوضه بشار با دوره بازگشت های مختلف در ایستگاه هیدرومتری شاه مختار193شکل 4-50- نمودار دبی- مساحت زیر حوضههای دهگانه حوضه آبریز بشار بالادست.....198 چکیدهمدل سازی بارش- رواناب در حوضه آبریز بشار بالادست حوضه آبریز بشار در جنوب غربی ایران در استان کهگیلویه و بویراحمد در منطقهای کوهستانی واقع شده است. رودخانه بشار که آبراه خروجی این حوضه میباشد، یکی از سرشاخههای اصلی رودخانه کارون بزرگ میباشد که به علت بالا بودن میزان بارندگی، سالانه سیلابهای فراوانی در حوضه پدید میآید. با توجه به واقع شدن شهر یاسوج مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد در بالادست حوضه بشار و سدها، تاسیسات و اراضی کشاورزی زیادی در پایین دست این حوضه، تعیین سیلاب حوضه از اهمیت فراوانی برخوردار است. در این تحقیق جهت شبیه سازی فرآیند بارش- رواناب، ابتدا با بهکارگیری الحاقیهArcHydro ،HEC-GeoHMS و نقشه DEM منطقه در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی، مرز زیرحوضهها و شبکه آبراههها و سایر خصوصیات فیزبوگرافی حوضه استخراج گردید. در ادامه آمار ایستگاههای هیدرومتری و بارانسنجی موجود در منطقه جمع آوری و به همراه نتایج حاصل از فیزیوگرافی حوضه به نرم افزار HEC-HMS منتقل گردید. سپس جهت شبیه سازی هیدروگراف سیلاب حوضه در دو شرایط رطوبتی خشک و مرطوب از مدلهای هیدروگراف واحد کلارک، SCSو اشنایدر استفاده گردید و برای روندیابی رودخانههای حوضه روش ماسکینگام انتخاب شد. از میان بیش از 40 واقعه بارش-رواناب ثبت شده، 8 واقعه انتخاب گردید که 4 تای آنها در حالت خشک و 4 تای دیگر در حالت مرطوب میباشند. سپس پارامترهای مدل بر اساس 6 هیدروگراف مشاهدهای سیل مورد واسنجی و بر اساس 2 هیدروگراف مشاهدهای دیگر ارزیابی شد. و پارامترهای بهینه مدل هیدروگراف واحد کلارک، SCS و اشنایدر برای حوضه آبریز مورد اشاره استخراج گردید.در آخر حداکثر دبی سیلاب با دوره بازگشتهای مختلف برای زیرحوضههای مختلف حوضه بدست آمد. همچنین بر اساس نتایج بدست آمده از حداکثر دبی پیک زیر حوضهها و مساحت آنها، به ازای دوره بازگشتهای مختلف، رابطه دبی- مساحت برای هر کدام از زیر حوضهها استخراج گردید. کلمات کليدي: هیدروگراف واحد، کلارک، SCS، اشنایدر، HEC-HMS، حوضه آبریز بشار، بارش-رواناب