فصل1: ساختار زمین.. 141-1-عواملموثردرجنبشنيرومندزمين 141-1-1- ويژگيهايچشمههايلرزهزا.. 151-1-2- ويژگيهايشرايطژئوتكنيكلرزهايساختگاهيبرجنبشنيرومندزمين 171-2- ساختار تکتونیکی صفحات و لرزه خیزی منطقه.. 181-2-1- تکتونیک صفحات.. 181-2-2- ايالتهايلرزهزمينساختيايران.. 181-2-3- ايالتلرزهزمينساختيالبرز-آذربايجان.. 201-2-4- ايالتلرزهزمينساختيكپهداغ.. 221-2-5- ايالت زمين لرزه ساختي زاگرس.. 231-2-6- ايالتلرزهزمينساختيايرانمركزي شرقايران.. 24 1-2-7- ايالت لرزه زمين ساختي مكران.. 24فصل2: مبانیتحلیلخطرزلزله.. 272-1- مقدمه.. 27 2-2- زلزله.. 282-3- هدفگزارش.. 282-4- محاسبهقدرتزمینلرزه.. 28 2-5- تفاوت Earthquake Risk و Earthquake Hazard. 29 2-5-1- واژه Earthquake Hazard. 29 2-5-2- واژهريسكEarthquake Risk. 302-6- مدلهایچشمههایلرزهای.. 302-6-1- چشمهنقطهای.. 302-6-2- چشمهخطی.. 312-6-3-چشمهپهنهاییاسطحی.. 31 2-7- گسلها.. 31 2-8- تحلیل خطر زمین لرزه( Earthquake Hazard Analysis )332-8-1-تعريفتحليلخطرلرزهاي:332-8-2-سطوحخطرزلزله.. 332-8-3-مطالعاتلرزهزمين ساخت :.. 342-8-4-برآوردپارامترهايلرزهخيزي :.. 35 2-8-5-برآورد پارامترهای جنبش نیرومند زمین :.. 35 2-8-6-خطرزائی.. 37فصل3: پهنه بندی لرزه ای.. 393-1-پهنهبنديلرزهای :.. 393-2- بررسی عوامل موثر در وقوع زمین لغزش ها.. 413-3- اولویت بندی عوامل موثر.. 413-4- تهیه نقشه پراکنش زمین لغزش ها.. 413-5- تهیه نقشه های عوامل موثر.. 42 3-6-روش های پهنه بندی لرزه ای.. 423-7-پهنه بندی لرزه ای به روش تعینی (Deterministic Approach):.. 433-7-1-داده های قرن بیستم.. 433-7-2-داده های تاریخی.. 443-7-3-محاسبه بزرگای پتانسیل چشمه از طریق روابط ارائه شده که براساس طول موثر گسل می باشد... 443-7-4- شناسائیچشمههایلرزهزا.. 463-7-5- تعیینزمینلرزهکنترلیبرایپارامترهایجنبشزمین.. 47 3-7-6-انتخابروابطكاهندگيبرايپارامترهايجنبشزمين.. 493-7-7- محاسبهپارامترهایطراحیجنبشزمین.. 613-8-پهنه بندی لرزه ای به روش احتمالاتی (Probabilistic Approach):.. 623-8-1- شناساييمنابعلرزهايوبررسيلرزهخيزيمنطقه.. 623-8-2- محاسبهرابطهبينفراوانيزلزلههاوبزرگايآنها(توزيعبزرگاومحاسبهمتوسطميزانرخدادزمينلرزهها)،محاسبهچگاليوتوزيعاحتمال 633-8-3- انتخابرابطهكاهندگي (تخمین حرکت زمین ).. 633-8-4- محاسبهوبدستآوردنمنحنيخطرلرزهايسايتموردنظر.. 643-8-5- فرضياتدرروش PSHA.. 643-8-6-نقشههايخطرزلزله.. 66 3-9-برآورد خطر زمینلرزه به روش احتمالاتی تصحیح شده.. 673-10- تعیین سرچشمه های لرزه زا.. 693-10-1-عدم قطعیت فاصله ای.. 693-10-2- عدم قطعیت در اندازه.. 713-11- تعیین پارامترهای لرزهخیزی.. 723-11-1- انواعمختلفبزرگاهایزلزله.. 723-11-2- يكنواختسازيفهرستنامهزمينلرزهها.. 743-12- ضریب لرزه خیزی.. 753-12-1- خطبرازشگوتنبرگ – ريشتر(آمار مناسب) :(Gutenberg – Richter b – line)753-12-2-روش تخمین بزرگترین احتمال (MLE) (آمار کم)( روش kijko sellevol,1992 ) 75 3-12-3-روش Kijko (آمار کم).. 763-12-4-تخمین β به روش کیجکو:(آهنگلرزهخيزي).. 773-12-5-تخمین (آهنگرويدادساليانهبرايبزرگايسطحي).. 79 3-12-6-تخمین )حداكثربزرگايقابلانتظارازنظرآماري).. 803-13- پارامتر های لرزه خیزی در چشمه های بالقوه زمینلرزه.. 803-13-1-نرخ رویداد متوسط سالانه زمینلرزه ها در چشمه های بالقوه زمینلرزه.. 81 3-13-2- تابعتوزيعاحتمالزمينلرزهها:81 3-13-3- محاسبهپارامترلرزهخيزي vياميزانمتوسطرخدادزمين لرزه 82 3-13-4- دورهبازگشت،احتمالسالیانهوقوعوعدموقوعزلزله.. 83 3-13-5- مفهومریسکوقوعزلزله.. 833-14- تابع توزیع فضایی.. 843-14-1-عوامل کنترل کننده موثر.. 853-14-2-میزان اطمینان از چشمه بالقوه زمینلرزه تعیین شده.. 85 3-14-3-جایگاه تکنونیکی چشمه بالقوه زمینلرزه.. 853-14-4-عناصر ساختاری.. 85 3-14-5-خصوصیات فعالیت لرزه ای.. 86فصل4: تحلیل خطر منطقه قم.. 884-1- چکیده.. 884-2-مقدمه.. 89 4-3-هدف از اجراء :.. 91 4-4-توجيه ضرورت انجام طرح.. 914-5- زمین ریخت شناختی.. 924-6- چینه شناسی واحدهای سنگی منطقه مورد مطالعه.. 944-7- وضعیتخطرپذیزیلرزهایاستانقم.. 954-8- ساختارهای منطقه مورد مطالعه.. 95 4-9-گسلهای فعال اصلی منطقه.. 96 4-10-مشخصات گسل های فعال منطقه:.. 1124-10-1-بررسی بزرگای زلزله.. 1134-10-2-تخمین شدت زلزله براساس طول گسل.. 1144-10-3-تخمینماكزيممشتابزمین.. 1164-11- پارامترهاياندازهگيري Parameters Scaling. 1184-11-1-گزارش زمینلرزه های مهم رخ داده.. 1184-11-2- زمینلرزههايدستگاهي.. 1194-11-3- توزیع سطحی رومرکز زلزله.. 1194-11-4- چگونگی توزیع زمانی زمینلرزهها.. 1204-11-5- توزیع بزرگای زمینلرزهها.. 1214-11-6- محاسبه بزرگی و فراوانی زمینلرزه هابه روش گوتنبرگ – ریشتر 1224-11-7- محاسبه بزرگی و فراوانی زمینلرزه هابه روش کیجکو - سلول 123 4-11-8- برآورد دوره بازگشت زمین به روش کیجکو.. 1244-11-9-محاسبه، دورهبازگشت،احتمالسالیانهوقوعوعدموقوعزلزله.. 1254-11-10- محاسبه دوره بازگشت بر اساس درصد خطر و عمر مفید سازه.. 1254-11-11-محاسبه دوره بازگشت زلزله در استان.. 1274-12-تحلیل خطر قم به روش احتمالاتی (PSHA)128 4-12-1- نمودارمربوط به حداکثر شتاب زمین (PGA)1284- -13بر آورد خطر زمینلرزه به روش احتمالاتی تصحیح شده.. 1304-13-1-مشخصات گسل های فعال منطقه:.. 1304-13-2-بررسی بزرگای زلزله.. 1324-13-3-تخمین شدت زلزله براساس طول چشمه وماكزيممشتابزمین.. 133 4-13-4- نقشه های مربوط به حداکثر شتاب زمین (PGA)1354-14- مقایسه نتایج.. 1364-15- احتمال وقوع زلزله بر حسب دوره بازگشت در استان.. 1384-16- پهنهبنديخطرزمينلغزشمحدودهقمبهروشقضاوتمهندسي.. 1444-16-1- چكيده.. 1444-16-2- مقدمه.. 144 4-16-3- خصوصياتعموميمنطقهموردمطالعهازنظروجودعواملزمينلغزش 1454-16-4- مطالعاتانجامشده.. 1464-16-5- روشتهيهنقشهپهنهبنديخطرزمينلغزش.. 147فصل5: نتيجه گيري.. 154 فهرست اشکالشکل 1: نمای جانبی زمین.. 15شکل 2: نوع حرکت گسل ها.. 16شکل3: ايالتهايلرزهزمينساختيايران(میرزایی 1977) {5}.. 19شکل 4: الف: حلصفحةگسلزمينلرزههايشرقترکيه،قفقازوشمالايران. ب: نقشةسادةگسلهايفعالشرقترکيه،قفقازوشما ايران (جکسون،١٩٩٢) {5}.. 20شکل 5: سازوكاركانونيزمينلرزههايشمالايران(البرز،خزروغربكپهداغ).دركنارهرسازوكارتاريخرويدادزمينلرزهودركنارهررومركز،عمقكانونيزمينلرزهنوشتهشدهاست(ميرزائي،١٩٩٧){5}.. 21شکل 6: نقشةگسلهايفعالسازوكاركانونيزمينلرزههاونواحيبيشينهتخريبزمينلرزههايمخربزاگرس.. 23شکل 7: گسلهاوساختارهايعمدةزونفرورانشمکران )بايرنوهمکاران،( 1992{5} 25شکل 8: مدلهایچشمههایلرزهایدريکايالتلرزهزمینساخت.. 30شکل 9: ارتباط گسل فعال و ناشناخته.. 32شکل 10: تقسیمبندیگسلبهقطعاتكوچکتر.. 33شکل 11: توصیف منحنی خطر زلزله.. 37شکل 12: مراحل اساسی برآورد خطر زمینلرزه به روش تعینی به نقل از ریتر(1990) {11}.. 45شکل 13: انواعفاصلههایچشمهلرزهزاتاسايتموردنظر.. 46شکل 14: مقايسهچندينرابطهتجربيبرايبدستآوردنزمينلرزهكنترلي (Mmax) aبراساسطولگسيختگيوb براساسمساحتصفحهگسيختگي. {11}.. 48شکل 15: مراحل اساسی برآورد خطر زمینلرزه به روش احتمالاتی مرسوم، ارائه شده توسط کرنل (1968) {11}.. 65شکل 16: مراحل اساسی برآورد خطر زمینلرزه به روش احتمالاتی اصلاح شده(شی و همکاران 1992).. 68شکل 17: شکل بالا مثالهایی از هندسه های زون منابع مختلفالف) کسل کوتاه که بعنوان منبع نقطهای قابل مدل می باشد ب) گسل کم عمق که بعنوان منبع خطی می توان مدل کرد ج) زون منبع سه بعدی (میرحسینی و عارف پور، 1378) {11} 70شکل 18: مثالهایی از تغییرات فاصله منبع تا محل برای هندسه های مختلف زون منبع.شکل ویع احتمالات با در نظر گرفتن بخشهای نسبی زون منبع که بین هر سری از دایره ها (یا کره هایی بری حالت سه بعدی )قرار می گیرد قابل رویتاست با اختلاف مساوی در ارتفاع (میرحسینی و عارف پور، 1378) {11} 71شکل 19: اثر سرعت لغزش گسل و اندازه زلزله بر پریود تکرار(میرحسینی و عارف پور، 1378) {11}.. 72شکل20: محدوده محل سکونت شهر قم(اداره كل ميراث فرهنگی، صنايع دستی و گردشگری استان قم).. 90شکل 21: نقشه زمین شناسی شهر قم(اداره كل صنعت و معدناستان قم).. 93شکل 22: نقشه زمین شناسی جنوب قم (تهیه شده توسط نگارندگان).. 94شکل 23: نقشه پهنه رومرکزی زلزله.. 96شکل 24: (a) تصویر ماهوارهای گسل خضر (برگرفته از Google Erath) (b) صفحه گسلی خضر با روند آزیموت N130 و شیب 75 به سمت جنوب باختری به همراه تصویر استریوگرافیکی آن (c) افراز گسلی خضر، دید به سمت جنوب خاور (d) جا به جایی راستبر گسلهای فرعی عرضی در امتداد گسل خضر.. 99شکل 25: نقشه گسلهای بومی استان به فاصله 30 کیلومتری مرکز شهر.. 101شکل 26: نقشه گسل قم - زفره.. 103شکل 27: تصویر ماهواره ای گسل رباط کریم.. 106شکل 28: گسل های فعال منطقه در محدوده ی شعاع مورد مطالعه به طول 150 کیلومتر 112شکل 30: این تصویر اهمیت فاصله ی گسل ها از ساختگاه را نشان می دهد که هر چه به ساختگاه نزدیکتر باشد شتاب بالاتری دارد... 116شکل 31: پراکندگی زلزله های اتفاق افتاده در محدوده 150 کیلومتری استان قم 120شکل 32: موقعیت چشمه های تعیین شده در منطقه قم.. 131شکل 33: نقشه پهنه بندی شتاب افقی برای دوره بازگشت 50 سال برای کل ناحیه (63% احتمال افزایش در 50 سال ).. 139شکل 34: نقشه پهنه بندی شتاب افقی برای دوره بازگشت 475 سال برای کل ناحیه (10% احتمال افزایش در 50سال).. 139شکل 35: نقشه پهنه بندی شتاب افقی برای دوره بازگشت 50 سال برای شهر قم (63% احتمال افزایش در 50 سال ).. 141شکل 36: نقشه پهنه بندی شتاب افقی برای دوره بازگشت 475 سال برای شهر قم (10% احتمال افزایش در 50 سال ).. 142شکل 37: نقشه پهنه بندی شتاب افقیاستانبرای دوره بازگشت 475 سال (10% احتمال افزایش در 50 سال ).. 143شکل 38: نقشهاستعدادزمينلغزشمنطقهموردمطالعه.. 148شکل 39: نقشههمبارانمنطقهمطالعاتي )برگرفتهازسايتاينترنتيادارهكلهواشناسياستانقم(149شکل 40: نقشهپهنهبنديخطرزمينلغزشمنطقهموردمطالعه.. 150 فهرست جداولجدول 1: پارامتر های ایالت های لرزه زمینساختی ایران.. 19جدول 2: تخمین شدت زلزله بر اساس طول گسل.. 48جدول 3:تعیینضرائب GCو GB باتوجهبهنوعخاک.. 52جدول 4:ضرائبرابطهكاهندگيبوربرایمحاسبهبزرگترينمؤلفهشتابافقي.. 52جدول 5: ضرایب مدل های کاهندگی.. 56جدول 6: ضرایب مدل های کاهندگی برای منطقه البرز.. 57جدول 7: ضرایب مدل های کاهندگی برای منطقه زاگرس.. 58جدول 8: ضرایب رابطه زارع.. 60جدول 9: ضرایب رابطه نوروزی.. 61جدول 10: رابطه تجربی بین و Ms بدست آمده برای گستره های البرز، ایران مرکزی و زاگرس(میرزایی و همکاران 1997).. 74جدول 11: برآوردپارامترهايزلزله خيزيبراساسزمينلرزه هايثبتشدهدرايالتلرزه زمينساختيايرانمركزي)ميرزائيوهمكاران، (1997. 80جدول 12: مشخصات گسل ها در محدوده ی 150 کیلومتری قم.. 113جدول 13: مقدار بزرگای گسل ها.. 115جدول 14: ماكزيممشتابافقي گسل ها.. 117جدول 15: زمینلرزه های مهم رخ داده تاریخی تا شعاع 150 کیلومتری منطقه مورد مطالعه.. 119جدول 16: برآورد بزرگا بر اساس دوره بازگشت و همچنین تعداد رویداد زمین لرزه در یک دوره 113 ساله.. 123جدول 17: برآورد دوره بازگشتبر اساس بزرگا.. 124جدول 18: برآورد بزرگا بر اساس دوره بازگشت.. 124جدول 19: دوره بازگشت بر اساس درصد خطر و عمر مفید سازه.. 126جدول 20: آهنگ رویداد سالیانه بر اساس درصد خطر و عمر مفید سازه.. 126جدول 21: احتمال رویداد یک زمین لرزه بر اثر جنبایی سرچشمه خطی.. 129جدول 22: هندسه چشمه های بالقوه زمینلرزه تعین شده در گستره قم.. 132جدول 23: در جدول زیر مقدار طولی از چشمه های مورد نظر که در محدوده ی 150 کیلومتری قرار دارد و مساحت چشمه و همچنین نزدیک ترین فاصله ی چشمه از شهر قم آورده شده است... 133جدول 24: مقدار بزرگای گسل ها.. 134جدول 25: احتمال رویداد یک زمین لرزه بر اثر جنبایی سرچشمه خطی.. 135جدول 26: نتایج احتمال های محاسبه شده برای شتابهای مورد نظر.. 137جدول 27: احتمال وقوع زلزله بر مبنای دوره بازگشت و بزرگا.. 138 فصل اول : ساختار زمین q عواملموثردرجنبشنيرومندزمين q ساختار تکتونیکی صفحات و لرزه خیزی منطقه فصل1: ساختار زمین 1-1- عواملموثردرجنبشنيرومندزمين :بصورتكليعواملموثردرجنبشنيرومندزميندراثررويدادزمين لرزهرامي تواندر دوبخشموردبررسي قرارداد،ايندوبخششاملويژگي هايچشمهلرزهزا،وشرايطژئوتكنيكلرزهايساختگاهسازههاميباشد.بنابراينهريكازبخشهاونقشآنهادرجنبشنيرومندزمينبايدموردبررسيقرارگيردتاويژگي هايجنبشنيرومندزميندرشالودهسازههاوبهينهكردنمعيارهايطراحيسازههادربرابرزمين لرزهتخمينو درمحاسباتمورداستفادهقرارگيرد.{1} 1-1-1- ويژگيهايچشمههايلرزهزا :رويدادزمين لرزههادربخشپوستهزمينناشيازنيروهايزمين ساختياستكهبرپايهتئوريزمين ساختورقهايازسال١٩٦٠مطرحگرديددراينتئوريبيانمي شودكهسنگكرهازتعدادزياديبلوكهابصورتورقهتشكيلشدهاستكهاينورقههانسبتبهيكديگردرحالحركتميباشند. مرزاينبلوكهاهموارهبارويدادزمين لرزههايبزرگروبرواست.معتبرترينتشريحبرايعلتايجادحركتورقههابرپايهتعادلترموديناميكموادتشكيلدهندهزميناستواراست.بخشفوقانيگوشتهدرتماسباپوستهسردميباشد،درحاليكهبخشتحتانيدرتماسباهستهداغزميناست. بديهياستكهبايستييكگرادياندمادرگوشتهبرقرارباشد.شکل 1: نمای جانبی زمینتئوريزمين ساختورقهايحركتنسبيورقههاراباتوجهبهسهنوعمرز(ورقهايفرورانشي،گسترشجانبيوگسترشانتقالي)،بهسادگيتوصيفوتعيينمينمايد. درديگرمواردنيزممكناستدراثرگسترش،لبهورقههاشكستهوسببتشكيلورقهكوچكترياخردورقهمحصوربينورقه هايبزرگترشود. حركتبيندوبخشازپوستهسببانقطاعجديدياپيشرويخطوطشكستموجوددرساختارزمينشناسيپوستهمي شودكهبهآنگسلميگويند.گسل هابستهبهنوعحركتشانبهسهگروهاصليدستهبنديميشوند که عبارتند از: گسلهايشيبلغز،امتدادلغزوياتركيبيازآنها می باشد.شکل 2: نوع حرکت گسل هاتئوريبازگشتالاستيكبيانميكندكهوقوعزمين لرزههاموجبآزاديتنشدرامتدادبخشيازگسلميشودوتازماني كهتنش هافرصتكافيبرايذخيرهشدنمجددراداشتهباشندگسيختگيبعديويابهعبارتديگرزمين لرزهبعدياتفاقخواهدافتاد.ازآنجائيكهزمين لرزههاموجبرهاسازيانرژيجمعشدهبررويگسلميشوند،وقوعآنهادرمحدودهايكهفعاليتلرزهايبرايمدتيكمويااصلااتفاقنيفتادهاستمحتملتراست . باشناساييحركاتگسلدرطيلرزهخيزيگذشتهودرامتدادآنميتوانبهنبودفعاليتلرزهايدرپارهايازمكانهايآنپيبرد.بامطالعاتلرزهزمين ساختميتوانازشكستگيساختارهايزمينشناسيوهندسهآنهاپيرامونساختگاهسازههامطلعشدونهايتاميتوانمدللرزهزمين ساختييادرعمقبرشلرزهزمين ساختيازآنهاتهيهنمودومخاطراتاحتماليگسلشزمينويارويداداحتماليزمين لرزهبررويآنهارابرايتخمينرويدادزمين لرزههايآتيوچگونگيويژگيهايآنهاپيشبينينمود.هندسهگسلها،زونخردشده،نوعوسازوكارآنهاميتوانددربرآوردپتانسيلحداكثرزمين لرزهمحتملبررويآنهاماراكمكنمايدواينامردرمطالعاتزمين ساختولرزهزمين ساختصورتميپذيرد.سنگسلهاازعواملمهمدررويدادزمين لرزهبررويآنهاستبطوريكهگسل هايجوانازاهميتبيشتريبرخوردارهستندومطالعاتنو زمين ساختميتواندكمكزياديدركلاس بنديگسلهاازديدگاهفعاليتلرزهايداشتهباشند.
تحلیل خطر لرزه ای ایالت قم Word
فصل1: ساختار زمین.. 141-1-عواملموثردرجنبشنيرومندزمين 141-1-1- ويژگيهايچشمههايلرزهزا.. 151-1-2- ويژگيهايشرايطژئوتكنيكلرزهايساختگاهيبرجنبشنيرومندزمين 171-2- ساختار تکتونیکی صفحات و لرزه خیزی منطقه.. 181-2-1- تکتونیک صفحات.. 181-2-2- ايالتهايلرزهزمينساختيايران.. 181-2-3- ايالتلرزهزمينساختيالبرز-آذربايجان.. 201-2-4- ايالتلرزهزمينساختيكپهداغ.. 221-2-5- ايالت زمين لرزه ساختي زاگرس.. 231-2-6- ايالتلرزهزمينساختيايرانمركزي شرقايران.. 24 1-2-7- ايالت لرزه زمين ساختي مكران.. 24فصل2: مبانیتحلیلخطرزلزله.. 272-1- مقدمه.. 27 2-2- زلزله.. 282-3- هدفگزارش.. 282-4- محاسبهقدرتزمینلرزه.. 28 2-5- تفاوت Earthquake Risk و Earthquake Hazard. 29 2-5-1- واژه Earthquake Hazard. 29 2-5-2- واژهريسكEarthquake Risk. 302-6- مدلهایچشمههایلرزهای.. 302-6-1- چشمهنقطهای.. 302-6-2- چشمهخطی.. 312-6-3-چشمهپهنهاییاسطحی.. 31 2-7- گسلها.. 31 2-8- تحلیل خطر زمین لرزه( Earthquake Hazard Analysis )332-8-1-تعريفتحليلخطرلرزهاي:332-8-2-سطوحخطرزلزله.. 332-8-3-مطالعاتلرزهزمين ساخت :.. 342-8-4-برآوردپارامترهايلرزهخيزي :.. 35 2-8-5-برآورد پارامترهای جنبش نیرومند زمین :.. 35 2-8-6-خطرزائی.. 37فصل3: پهنه بندی لرزه ای.. 393-1-پهنهبنديلرزهای :.. 393-2- بررسی عوامل موثر در وقوع زمین لغزش ها.. 413-3- اولویت بندی عوامل موثر.. 413-4- تهیه نقشه پراکنش زمین لغزش ها.. 413-5- تهیه نقشه های عوامل موثر.. 42 3-6-روش های پهنه بندی لرزه ای.. 423-7-پهنه بندی لرزه ای به روش تعینی (Deterministic Approach):.. 433-7-1-داده های قرن بیستم.. 433-7-2-داده های تاریخی.. 443-7-3-محاسبه بزرگای پتانسیل چشمه از طریق روابط ارائه شده که براساس طول موثر گسل می باشد... 443-7-4- شناسائیچشمههایلرزهزا.. 463-7-5- تعیینزمینلرزهکنترلیبرایپارامترهایجنبشزمین.. 47 3-7-6-انتخابروابطكاهندگيبرايپارامترهايجنبشزمين.. 493-7-7- محاسبهپارامترهایطراحیجنبشزمین.. 613-8-پهنه بندی لرزه ای به روش احتمالاتی (Probabilistic Approach):.. 623-8-1- شناساييمنابعلرزهايوبررسيلرزهخيزيمنطقه.. 623-8-2- محاسبهرابطهبينفراوانيزلزلههاوبزرگايآنها(توزيعبزرگاومحاسبهمتوسطميزانرخدادزمينلرزهها)،محاسبهچگاليوتوزيعاحتمال 633-8-3- انتخابرابطهكاهندگي (تخمین حرکت زمین ).. 633-8-4- محاسبهوبدستآوردنمنحنيخطرلرزهايسايتموردنظر.. 643-8-5- فرضياتدرروش PSHA.. 643-8-6-نقشههايخطرزلزله.. 66 3-9-برآورد خطر زمینلرزه به روش احتمالاتی تصحیح شده.. 673-10- تعیین سرچشمه های لرزه زا.. 693-10-1-عدم قطعیت فاصله ای.. 693-10-2- عدم قطعیت در اندازه.. 713-11- تعیین پارامترهای لرزهخیزی.. 723-11-1- انواعمختلفبزرگاهایزلزله.. 723-11-2- يكنواختسازيفهرستنامهزمينلرزهها.. 743-12- ضریب لرزه خیزی.. 753-12-1- خطبرازشگوتنبرگ – ريشتر(آمار مناسب) :(Gutenberg – Richter b – line)753-12-2-روش تخمین بزرگترین احتمال (MLE) (آمار کم)( روش kijko sellevol,1992 ) 75 3-12-3-روش Kijko (آمار کم).. 763-12-4-تخمین β به روش کیجکو:(آهنگلرزهخيزي).. 773-12-5-تخمین (آهنگرويدادساليانهبرايبزرگايسطحي).. 79 3-12-6-تخمین )حداكثربزرگايقابلانتظارازنظرآماري).. 803-13- پارامتر های لرزه خیزی در چشمه های بالقوه زمینلرزه.. 803-13-1-نرخ رویداد متوسط سالانه زمینلرزه ها در چشمه های بالقوه زمینلرزه.. 81 3-13-2- تابعتوزيعاحتمالزمينلرزهها:81 3-13-3- محاسبهپارامترلرزهخيزي vياميزانمتوسطرخدادزمين لرزه 82 3-13-4- دورهبازگشت،احتمالسالیانهوقوعوعدموقوعزلزله.. 83 3-13-5- مفهومریسکوقوعزلزله.. 833-14- تابع توزیع فضایی.. 843-14-1-عوامل کنترل کننده موثر.. 853-14-2-میزان اطمینان از چشمه بالقوه زمینلرزه تعیین شده.. 85 3-14-3-جایگاه تکنونیکی چشمه بالقوه زمینلرزه.. 853-14-4-عناصر ساختاری.. 85 3-14-5-خصوصیات فعالیت لرزه ای.. 86فصل4: تحلیل خطر منطقه قم.. 884-1- چکیده.. 884-2-مقدمه.. 89 4-3-هدف از اجراء :.. 91 4-4-توجيه ضرورت انجام طرح.. 914-5- زمین ریخت شناختی.. 924-6- چینه شناسی واحدهای سنگی منطقه مورد مطالعه.. 944-7- وضعیتخطرپذیزیلرزهایاستانقم.. 954-8- ساختارهای منطقه مورد مطالعه.. 95 4-9-گسلهای فعال اصلی منطقه.. 96 4-10-مشخصات گسل های فعال منطقه:.. 1124-10-1-بررسی بزرگای زلزله.. 1134-10-2-تخمین شدت زلزله براساس طول گسل.. 1144-10-3-تخمینماكزيممشتابزمین.. 1164-11- پارامترهاياندازهگيري Parameters Scaling. 1184-11-1-گزارش زمینلرزه های مهم رخ داده.. 1184-11-2- زمینلرزههايدستگاهي.. 1194-11-3- توزیع سطحی رومرکز زلزله.. 1194-11-4- چگونگی توزیع زمانی زمینلرزهها.. 1204-11-5- توزیع بزرگای زمینلرزهها.. 1214-11-6- محاسبه بزرگی و فراوانی زمینلرزه هابه روش گوتنبرگ – ریشتر 1224-11-7- محاسبه بزرگی و فراوانی زمینلرزه هابه روش کیجکو - سلول 123 4-11-8- برآورد دوره بازگشت زمین به روش کیجکو.. 1244-11-9-محاسبه، دورهبازگشت،احتمالسالیانهوقوعوعدموقوعزلزله.. 1254-11-10- محاسبه دوره بازگشت بر اساس درصد خطر و عمر مفید سازه.. 1254-11-11-محاسبه دوره بازگشت زلزله در استان.. 1274-12-تحلیل خطر قم به روش احتمالاتی (PSHA)128 4-12-1- نمودارمربوط به حداکثر شتاب زمین (PGA)1284- -13بر آورد خطر زمینلرزه به روش احتمالاتی تصحیح شده.. 1304-13-1-مشخصات گسل های فعال منطقه:.. 1304-13-2-بررسی بزرگای زلزله.. 1324-13-3-تخمین شدت زلزله براساس طول چشمه وماكزيممشتابزمین.. 133 4-13-4- نقشه های مربوط به حداکثر شتاب زمین (PGA)1354-14- مقایسه نتایج.. 1364-15- احتمال وقوع زلزله بر حسب دوره بازگشت در استان.. 1384-16- پهنهبنديخطرزمينلغزشمحدودهقمبهروشقضاوتمهندسي.. 1444-16-1- چكيده.. 1444-16-2- مقدمه.. 144 4-16-3- خصوصياتعموميمنطقهموردمطالعهازنظروجودعواملزمينلغزش 1454-16-4- مطالعاتانجامشده.. 1464-16-5- روشتهيهنقشهپهنهبنديخطرزمينلغزش.. 147فصل5: نتيجه گيري.. 154 فهرست اشکالشکل 1: نمای جانبی زمین.. 15شکل 2: نوع حرکت گسل ها.. 16شکل3: ايالتهايلرزهزمينساختيايران(میرزایی 1977) {5}.. 19شکل 4: الف: حلصفحةگسلزمينلرزههايشرقترکيه،قفقازوشمالايران. ب: نقشةسادةگسلهايفعالشرقترکيه،قفقازوشما ايران (جکسون،١٩٩٢) {5}.. 20شکل 5: سازوكاركانونيزمينلرزههايشمالايران(البرز،خزروغربكپهداغ).دركنارهرسازوكارتاريخرويدادزمينلرزهودركنارهررومركز،عمقكانونيزمينلرزهنوشتهشدهاست(ميرزائي،١٩٩٧){5}.. 21شکل 6: نقشةگسلهايفعالسازوكاركانونيزمينلرزههاونواحيبيشينهتخريبزمينلرزههايمخربزاگرس.. 23شکل 7: گسلهاوساختارهايعمدةزونفرورانشمکران )بايرنوهمکاران،( 1992{5} 25شکل 8: مدلهایچشمههایلرزهایدريکايالتلرزهزمینساخت.. 30شکل 9: ارتباط گسل فعال و ناشناخته.. 32شکل 10: تقسیمبندیگسلبهقطعاتكوچکتر.. 33شکل 11: توصیف منحنی خطر زلزله.. 37شکل 12: مراحل اساسی برآورد خطر زمینلرزه به روش تعینی به نقل از ریتر(1990) {11}.. 45شکل 13: انواعفاصلههایچشمهلرزهزاتاسايتموردنظر.. 46شکل 14: مقايسهچندينرابطهتجربيبرايبدستآوردنزمينلرزهكنترلي (Mmax) aبراساسطولگسيختگيوb براساسمساحتصفحهگسيختگي. {11}.. 48شکل 15: مراحل اساسی برآورد خطر زمینلرزه به روش احتمالاتی مرسوم، ارائه شده توسط کرنل (1968) {11}.. 65شکل 16: مراحل اساسی برآورد خطر زمینلرزه به روش احتمالاتی اصلاح شده(شی و همکاران 1992).. 68شکل 17: شکل بالا مثالهایی از هندسه های زون منابع مختلفالف) کسل کوتاه که بعنوان منبع نقطهای قابل مدل می باشد ب) گسل کم عمق که بعنوان منبع خطی می توان مدل کرد ج) زون منبع سه بعدی (میرحسینی و عارف پور، 1378) {11} 70شکل 18: مثالهایی از تغییرات فاصله منبع تا محل برای هندسه های مختلف زون منبع.شکل ویع احتمالات با در نظر گرفتن بخشهای نسبی زون منبع که بین هر سری از دایره ها (یا کره هایی بری حالت سه بعدی )قرار می گیرد قابل رویتاست با اختلاف مساوی در ارتفاع (میرحسینی و عارف پور، 1378) {11} 71شکل 19: اثر سرعت لغزش گسل و اندازه زلزله بر پریود تکرار(میرحسینی و عارف پور، 1378) {11}.. 72شکل20: محدوده محل سکونت شهر قم(اداره كل ميراث فرهنگی، صنايع دستی و گردشگری استان قم).. 90شکل 21: نقشه زمین شناسی شهر قم(اداره كل صنعت و معدناستان قم).. 93شکل 22: نقشه زمین شناسی جنوب قم (تهیه شده توسط نگارندگان).. 94شکل 23: نقشه پهنه رومرکزی زلزله.. 96شکل 24: (a) تصویر ماهوارهای گسل خضر (برگرفته از Google Erath) (b) صفحه گسلی خضر با روند آزیموت N130 و شیب 75 به سمت جنوب باختری به همراه تصویر استریوگرافیکی آن (c) افراز گسلی خضر، دید به سمت جنوب خاور (d) جا به جایی راستبر گسلهای فرعی عرضی در امتداد گسل خضر.. 99شکل 25: نقشه گسلهای بومی استان به فاصله 30 کیلومتری مرکز شهر.. 101شکل 26: نقشه گسل قم - زفره.. 103شکل 27: تصویر ماهواره ای گسل رباط کریم.. 106شکل 28: گسل های فعال منطقه در محدوده ی شعاع مورد مطالعه به طول 150 کیلومتر 112شکل 30: این تصویر اهمیت فاصله ی گسل ها از ساختگاه را نشان می دهد که هر چه به ساختگاه نزدیکتر باشد شتاب بالاتری دارد... 116شکل 31: پراکندگی زلزله های اتفاق افتاده در محدوده 150 کیلومتری استان قم 120شکل 32: موقعیت چشمه های تعیین شده در منطقه قم.. 131شکل 33: نقشه پهنه بندی شتاب افقی برای دوره بازگشت 50 سال برای کل ناحیه (63% احتمال افزایش در 50 سال ).. 139شکل 34: نقشه پهنه بندی شتاب افقی برای دوره بازگشت 475 سال برای کل ناحیه (10% احتمال افزایش در 50سال).. 139شکل 35: نقشه پهنه بندی شتاب افقی برای دوره بازگشت 50 سال برای شهر قم (63% احتمال افزایش در 50 سال ).. 141شکل 36: نقشه پهنه بندی شتاب افقی برای دوره بازگشت 475 سال برای شهر قم (10% احتمال افزایش در 50 سال ).. 142شکل 37: نقشه پهنه بندی شتاب افقیاستانبرای دوره بازگشت 475 سال (10% احتمال افزایش در 50 سال ).. 143شکل 38: نقشهاستعدادزمينلغزشمنطقهموردمطالعه.. 148شکل 39: نقشههمبارانمنطقهمطالعاتي )برگرفتهازسايتاينترنتيادارهكلهواشناسياستانقم(149شکل 40: نقشهپهنهبنديخطرزمينلغزشمنطقهموردمطالعه.. 150 فهرست جداولجدول 1: پارامتر های ایالت های لرزه زمینساختی ایران.. 19جدول 2: تخمین شدت زلزله بر اساس طول گسل.. 48جدول 3:تعیینضرائب GCو GB باتوجهبهنوعخاک.. 52جدول 4:ضرائبرابطهكاهندگيبوربرایمحاسبهبزرگترينمؤلفهشتابافقي.. 52جدول 5: ضرایب مدل های کاهندگی.. 56جدول 6: ضرایب مدل های کاهندگی برای منطقه البرز.. 57جدول 7: ضرایب مدل های کاهندگی برای منطقه زاگرس.. 58جدول 8: ضرایب رابطه زارع.. 60جدول 9: ضرایب رابطه نوروزی.. 61جدول 10: رابطه تجربی بین و Ms بدست آمده برای گستره های البرز، ایران مرکزی و زاگرس(میرزایی و همکاران 1997).. 74جدول 11: برآوردپارامترهايزلزله خيزيبراساسزمينلرزه هايثبتشدهدرايالتلرزه زمينساختيايرانمركزي)ميرزائيوهمكاران، (1997. 80جدول 12: مشخصات گسل ها در محدوده ی 150 کیلومتری قم.. 113جدول 13: مقدار بزرگای گسل ها.. 115جدول 14: ماكزيممشتابافقي گسل ها.. 117جدول 15: زمینلرزه های مهم رخ داده تاریخی تا شعاع 150 کیلومتری منطقه مورد مطالعه.. 119جدول 16: برآورد بزرگا بر اساس دوره بازگشت و همچنین تعداد رویداد زمین لرزه در یک دوره 113 ساله.. 123جدول 17: برآورد دوره بازگشتبر اساس بزرگا.. 124جدول 18: برآورد بزرگا بر اساس دوره بازگشت.. 124جدول 19: دوره بازگشت بر اساس درصد خطر و عمر مفید سازه.. 126جدول 20: آهنگ رویداد سالیانه بر اساس درصد خطر و عمر مفید سازه.. 126جدول 21: احتمال رویداد یک زمین لرزه بر اثر جنبایی سرچشمه خطی.. 129جدول 22: هندسه چشمه های بالقوه زمینلرزه تعین شده در گستره قم.. 132جدول 23: در جدول زیر مقدار طولی از چشمه های مورد نظر که در محدوده ی 150 کیلومتری قرار دارد و مساحت چشمه و همچنین نزدیک ترین فاصله ی چشمه از شهر قم آورده شده است... 133جدول 24: مقدار بزرگای گسل ها.. 134جدول 25: احتمال رویداد یک زمین لرزه بر اثر جنبایی سرچشمه خطی.. 135جدول 26: نتایج احتمال های محاسبه شده برای شتابهای مورد نظر.. 137جدول 27: احتمال وقوع زلزله بر مبنای دوره بازگشت و بزرگا.. 138 فصل اول : ساختار زمین q عواملموثردرجنبشنيرومندزمين q ساختار تکتونیکی صفحات و لرزه خیزی منطقه فصل1: ساختار زمین 1-1- عواملموثردرجنبشنيرومندزمين :بصورتكليعواملموثردرجنبشنيرومندزميندراثررويدادزمين لرزهرامي تواندر دوبخشموردبررسي قرارداد،ايندوبخششاملويژگي هايچشمهلرزهزا،وشرايطژئوتكنيكلرزهايساختگاهسازههاميباشد.بنابراينهريكازبخشهاونقشآنهادرجنبشنيرومندزمينبايدموردبررسيقرارگيردتاويژگي هايجنبشنيرومندزميندرشالودهسازههاوبهينهكردنمعيارهايطراحيسازههادربرابرزمين لرزهتخمينو درمحاسباتمورداستفادهقرارگيرد.{1} 1-1-1- ويژگيهايچشمههايلرزهزا :رويدادزمين لرزههادربخشپوستهزمينناشيازنيروهايزمين ساختياستكهبرپايهتئوريزمين ساختورقهايازسال١٩٦٠مطرحگرديددراينتئوريبيانمي شودكهسنگكرهازتعدادزياديبلوكهابصورتورقهتشكيلشدهاستكهاينورقههانسبتبهيكديگردرحالحركتميباشند. مرزاينبلوكهاهموارهبارويدادزمين لرزههايبزرگروبرواست.معتبرترينتشريحبرايعلتايجادحركتورقههابرپايهتعادلترموديناميكموادتشكيلدهندهزميناستواراست.بخشفوقانيگوشتهدرتماسباپوستهسردميباشد،درحاليكهبخشتحتانيدرتماسباهستهداغزميناست. بديهياستكهبايستييكگرادياندمادرگوشتهبرقرارباشد.شکل 1: نمای جانبی زمینتئوريزمين ساختورقهايحركتنسبيورقههاراباتوجهبهسهنوعمرز(ورقهايفرورانشي،گسترشجانبيوگسترشانتقالي)،بهسادگيتوصيفوتعيينمينمايد. درديگرمواردنيزممكناستدراثرگسترش،لبهورقههاشكستهوسببتشكيلورقهكوچكترياخردورقهمحصوربينورقه هايبزرگترشود. حركتبيندوبخشازپوستهسببانقطاعجديدياپيشرويخطوطشكستموجوددرساختارزمينشناسيپوستهمي شودكهبهآنگسلميگويند.گسل هابستهبهنوعحركتشانبهسهگروهاصليدستهبنديميشوند که عبارتند از: گسلهايشيبلغز،امتدادلغزوياتركيبيازآنها می باشد.شکل 2: نوع حرکت گسل هاتئوريبازگشتالاستيكبيانميكندكهوقوعزمين لرزههاموجبآزاديتنشدرامتدادبخشيازگسلميشودوتازماني كهتنش هافرصتكافيبرايذخيرهشدنمجددراداشتهباشندگسيختگيبعديويابهعبارتديگرزمين لرزهبعدياتفاقخواهدافتاد.ازآنجائيكهزمين لرزههاموجبرهاسازيانرژيجمعشدهبررويگسلميشوند،وقوعآنهادرمحدودهايكهفعاليتلرزهايبرايمدتيكمويااصلااتفاقنيفتادهاستمحتملتراست . باشناساييحركاتگسلدرطيلرزهخيزيگذشتهودرامتدادآنميتوانبهنبودفعاليتلرزهايدرپارهايازمكانهايآنپيبرد.بامطالعاتلرزهزمين ساختميتوانازشكستگيساختارهايزمينشناسيوهندسهآنهاپيرامونساختگاهسازههامطلعشدونهايتاميتوانمدللرزهزمين ساختييادرعمقبرشلرزهزمين ساختيازآنهاتهيهنمودومخاطراتاحتماليگسلشزمينويارويداداحتماليزمين لرزهبررويآنهارابرايتخمينرويدادزمين لرزههايآتيوچگونگيويژگيهايآنهاپيشبينينمود.هندسهگسلها،زونخردشده،نوعوسازوكارآنهاميتوانددربرآوردپتانسيلحداكثرزمين لرزهمحتملبررويآنهاماراكمكنمايدواينامردرمطالعاتزمين ساختولرزهزمين ساختصورتميپذيرد.سنگسلهاازعواملمهمدررويدادزمين لرزهبررويآنهاستبطوريكهگسل هايجوانازاهميتبيشتريبرخوردارهستندومطالعاتنو زمين ساختميتواندكمكزياديدركلاس بنديگسلهاازديدگاهفعاليتلرزهايداشتهباشند.