واژگان کلیدی: تصلب شریان، اتساع عروق، میکروسنسور، آئورت، سیتیآنژیوگرافی. فهرست مطالب عنوان صفحهفصل اول: مقدمه........... 11-1- مقدمه31-2- هدف41-3- مفاهیم اصلی51-3-1- رگهای خونی51-3-2- قلب81-3-3- سیستم گردش خون101-3-4- دوره قلبی111-3-5- خون131-3-6- جریان خون در آئورت161-3-7- سیتیآنژیوگرافی161-3-8- کتتر181-3-9- سیستمهای میکروالکترومکانیکی191-3-10- انواع میکروسنسورهای اندازهگیری جریان21فصل دوم: مروری بر تحقیقات گذشته ....................................................................262-1- مطالعات انجام شده در رابطه با میکروسنسورهای اندازهگیری جریان28 2-2- مطالعات انجام شده در رابطه با جریان خون در بدن34فصل سوم: معادلات حاکم بر مساله .......................................................................393-1- جریان الکتریکی413-2- سیال423-3- جامد44فصل چهارم: طراحی و بهینه سازیساختار میکروهیتر و تولید هندسه ..............454-1- طراحی و بهینهسازی ساختار میکروهیتر474-2- تولید هندسهی مربوط به میکروسنسور، جهت ورود به آئورت594-3- مراحل ساخت هندسهی واقعی آئورت انسان624-4- نحوه ورود کتتر به شریان آئورت67فصل پنجم: حل جریان در هندسهی ساده ............................................................69فصل ششم: تحلیل نتایج ........................................................................................776-1-شرایط مرزی792-6- مشخصات سیال926-3- مطالعات شبکه936-4- بررسی رژیم جریان در آئورت1036-5- سختافزار مورد استفاده1036-6- شرایط اولیه1036-7- مقایسهی نتایج با نتایج حاصل از نرم افزار فلوئنت1046-8- محاسبهی اختلاف پتانسیل لازم برای اعمال در دو سر میکروهیتر1066-9- تحلیل و مقایسه نتایج دردوحالت وجود و یا عدم وجود میکروسنسور درآئورت106فصل هفتم: نتیجهگیری و پیشنهادات ..................................................................143 7-1- نتیجهگیری1457-2- پیشنهادات147فهرست منابع .........................................................................................................149 فهرست جداول عنوان صفحهجدول 4‑1: خواص فیلم نازک نیکلی50جدول 4‑2: خواصPDMS50جدول 4‑3: مقادیر پارامترهای متغیر در طی روند بهینهسازی53جدول 4‑4 : خواص پاریلینسی61جدول 5‑1 : بررسی استقلال نتایج حل عددی از شبکه72جدول 6‑1: مقایسه حداکثر سرعت در زمانهای مختلف برای پنج شبکهی بکار رفته95جدول 6‑2: مقایسه فشار خروجی شریان سلیاک در زمان های مختلف برای پنج شبکه ی بکار رفته95 فهرست شکلها عنوان صفحهشکل 1‑1: نمایی از آئورت و شاخههای مهم منشعب شده از آن7شکل 1‑2:نمایی از آئورت و شاخههای جدا شده از قوس آئورتی7شکل 1‑3: تصویری از قلب و حفرههایش8شکل 1‑4: نمایی از نحوه ورود و خروج خون در قلب10شکل 1‑5: دستگاه گردش خون و توزیع خون (درصد نسبت به کل حجم خون بدن) در قسمت های مختلف آن11شکل 1‑6: تغییرات فشار دهلیزی، بطنی و آئورتی13شکل 1‑7: رابطه بین لزجت خون با نرخ برش بر اساس دادههای آزمایشگاهی مختلف14شکل 1‑8: مدلهای مختلف برای بیان خاصیت غیر نیوتنی خون15شکل 1‑9: نمایی ساده از نحوه عملکرد میکروسنسور کالریمتریک22شکل 1‑10: نمایی ساده از نحوه عملکرد میکرو سنسور زمان گریز22شکل 1‑11: شیوههای مختلف انتقال حرارت از یک میکروسنسور فیلم نازک23شکل 2‑1: میکروسنسور ساخته شده توسط پترسن28شکل 2‑2: سه نما از میکروسنسور ساخته شده توسط نگوین و دوزل30شکل 2‑3: نمایی از میکروسنسور ساخته شده توسط وو و همکاران31شکل 2‑4: نمایی از میکروسنسور ساخته شده توسط منگ و همکاران31شکل 2‑5: میکروسنسورهای نصب شده روی نوار پلیمری توسط لی و همکاران32شکل 2‑6: میکروسنسور ساخته شده توسط لیو و همکاران32شکل 2‑7: میکروسنسور ساخته شده توسط ارنس و فستا33 شکل 2‑8: هندسه درخت شریانهای سیستمیک، استفاده شده در کار الافسن36شکل 4‑1: شش ساختار متفاوت برای طراحی میکروهیترها48شکل 4‑2: یک سیکل از میکروهیتر شبیهسازی شده50شکل 4‑3: توزیع دما در سنسور، مربوط به ردیف اول جدول 4-356شکل 4‑4: توزیع دما در سطح میکروهیتر، مربوط به ردیف اول جدول 4-356شکل 4‑5: توزیع دما در سنسور، مربوط به ردیف چهاردهم جدول 4-357شکل 4‑6: توزیع دما در سطح میکروهیتر، مربوط به ردیف چهاردهم جدول 4-357شکل 4‑7: ساختار بهینهی نهایی برای میکروهیتر مورد مطالعه58شکل 4‑8: توزیع دما در سنسور، مربوط به حالت بهینهی نهایی58شکل 4‑9: توزیع دما در سطح میکروهیتر، مربوط به حالت بهینهی نهایی59شکل 4‑10: شمایی از میکروسنسور طراحی شده در این تحقیق62شکل 4‑11: نمایی از تصاویر وارد شده به نرمافزار میمیکس63شکل 4‑12: نمایی از هندسهی سه بعدی تولید شده، بدون ویرایش63شکل 4‑13: نمایی از هندسهی سه بعدی شریان آئورت، پس از ویرایش64شکل 4‑14: نمایی از هندسهی هموار شریان آئورت در نرمافزار میمیکس65شکل 4‑15: نمایی از پروفایل رسم شده در یک مقطع از آئورت با استفاده از مرزهای مناطق تفکیک شده65شکل 4‑16: بخشی از پروفایلهای استخراج شده از نرمافزار میمیکس66شکل 4‑17: هندسهی سه بعدی نهایی شریان آئورت66شکل 4‑18: نمایی از شریانهای نیمه پایین بدن67شکل 5‑1: هندسهی مربوط به شریان کرونری71شکل 5‑2: نمایی از شبکه بندی مورد استفاده برای مدل شبیهسازی شده از شریان کرونری73شکل 5‑3: توزیع سرعت در مقطع ابتدایی ناحیه منحنی در زمانی که جریان ورودی بیشینه است. خط چین نتیجه حاصل از این تحقیق و خط تیره نتیجه حاصل از کار توری و همکاران را نشان میدهد.74شکل 5‑4: نمایی از حضور کتتر در مدل شبیهسازی شده از شریان کرونری74 شکل 5‑5: توزیع سرعت در شریان کرونری زمانی که کتتر وارد آن شده است، در مقطع ابتدایی ناحیه منحنی و در زمانی که جریان ورودی بیشینه است. خط چین نتیجه حاصل از این تحقیق و خط تیره نتیجه حاصل از کار توری و همکاران را نشان میدهد.75شکل 5‑6: نمایش مکان نقاط a و b که افت فشار بین آنها محاسبه خواهد شد.76شکل 5‑7: نمودار افت فشار بین نقاط a و b بر حسب زمان76شکل 6‑1: تابع فشار ورودی نسبت به زمان در ورودی شریان آئورت81شکل 6‑2: شریان آئورت و شاخههای خروجی از آن82شکل 6‑3: تغییرات دبی حجمی نسبت به زمان در شاخههای خروجی از شریان آئورت. (الف) شریان براکیوسفالیک (ب) شریان کاروتید مشترک چپ (ج) شریان تحت ترقوهای چپ. (د) شریان لگنی راست و چپ83شکل 6‑4: تغییرات دبی حجمی نسبت به زمان در شاخههای خروجی از شریان آئورت. (الف) شریان سلیاک. (ب) شریان رودهای پایین. (ج) شریانهای کلیوی راست و چپ. (د) شریان رودهای بالا84شکل 6‑5: تابع دبی حجمی نسبت به زمان در خروجی شریان براکیوسفالیک85شکل 6‑6: تابع دبی حجمی نسبت به زمان در خروجی شریان کاروتید مشترک چپ86شکل 6‑7: تابع دبی حجمی نسبت به زمان در خروجی شریان تحت ترقوهای چپ87شکل 6‑8: تابع دبی حجمی نسبت به زمان در خروجی شریانهای لگنی راست و چپ88شکل 6‑9: تابع دبی حجمی نسبت به زمان در خروجی شریان سلیاک89شکل 6‑10: تابع دبی حجمی نسبت به زمان در خروجی شریان رودهای پایین90شکل 6‑11: تابع دبی حجمی نسبت به زمان در خروجی شریانهای کلیوی راست و چپ91شکل 6‑12: تابع دبی حجمی نسبت به زمان در خروجی شریان رودهای بالا92شکل 6‑13: نمایی از شبکه بندی دامنه محاسباتی در مقطع ورودی جریان خون94شکل 6‑14: نمایی از پاره خط MN جهت مطالعه شبکه96شکل 6‑15: بررسی تأثیر تغییر تعداد المانهای شبکه بر روی توزیع سرعت در طول پارهخطی مشخص در دامنه محاسباتی سیال96شکل 6‑16: نمایی از شبکه بندی شریان آئورت در این تحقیق97 شکل 6‑17: نمایی نزدیک از شبکه بندی شریان آئورت، (الف) ناحیهای با کیفیت شبکهی بالا، (ب) ناحیهای با کیفیت شبکهی پایین.98شکل 6‑18: نمایی از قرارگیری سنسور در سه موقعیت مختلف در آئورت. (الف) سنسور در شریان لگنی چپ، (ب) سنسور در میانهی آئورت و (ج) سنسور در قوس آئورتی.100شکل 6‑19: نمایی نزدیک از شبکه بندی دامنهی محاسباتی در حالتی که، (الف) سنسور در شریان لگنی چپ قرار دارد، (ب) سنسور در میانهی آئورت قرار دارد، (ج) سنسور در قوس آئورتی قرار دارد و (د) نمایی از شبکه بندی میکروهیتر و زیرلایه.102شکل 6‑20: منحنی تغییرات (الف) سرعت ورودی در شریان آئورت نسبت به زمان، (ب) فشار در خروجی شریان لگنی نسبت به زمان.105شکل 6‑21: نمایش زمانهایی که در آنها جریان تحلیل خواهد شد.107شکل 6‑22: نمودار تغییرات سرعت ورودی به شریان آئورت نسبت به زمان، ارائه شده توسط تای108شکل 6‑23: توزیع سرعت با نشاندادن خطوط جریان در شریان آئورت و در زمان 09/0 ثانیه، هنگامی که (الف) میکروسنسور وارد آئورت نشده است، (ب) میکروسنسور در شریان لگنی چپ قرار دارد، (ج) میکروسنسور در میانه آئورت قرار گرفته است و (د) هنگامی که میکروسنسور در قوس آئورتی قرار دارد.109شکل 6-24: توزیع سرعت با نشان دادن خطوط جریان در شریان آئورت و در زمان 14/0 ثانیه، هنگامی که (الف) میکروسنسور وارد آئورت نشده است، (ب) میکروسنسور در شریان لگنی چپ قرار دارد، (ج) میکروسنسور در میانه آئورت قرار گرفته است و (د) هنگامی که میکروسنسور در قوس آئورتی قرار دارد.110شکل 6-25: توزیع سرعت با نشان دادن خطوط جریان در شریان آئورت و در زمان 2/0 ثانیه، هنگامی که (الف) میکروسنسور وارد آئورت نشده است، (ب) میکروسنسور در شریان لگنی چپ قرار دارد، (ج) میکروسنسور در میانه آئورت قرار گرفته است و (د) هنگامی که میکروسنسور در قوس آئورتی قرار دارد.111شکل 6-26: توزیع سرعت با نشان دادن خطوط جریان در شریان آئورت و در زمان 36/0 ثانیه، هنگامی که (الف) میکروسنسور وارد آئورت نشده است، (ب) میکروسنسور در شریان لگنی چپ قرار دارد، (ج) میکروسنسور در میانه آئورت قرار گرفته است و (د) هنگامی که میکروسنسور درقوس آئورتی قرار دارد.112شکل 6‑27: توزیع سرعت با نشان دادن خطوط جریان در شریان آئورت و در زمان 7/0 ثانیه، هنگامی که (الف) میکروسنسور وارد آئورت نشده است، (ب) میکروسنسور در شریان لگنی چپ قرار دارد، (ج) میکروسنسور در میانه آئورت قرار گرفته است و (د) هنگامی که میکروسنسور در قوس آئورتی قرار دارد.113شکل 6‑28: مقاطع مشخص شده برای بررسی جریان ثانویه115شکل 6‑29: (الف) خطوط جریان و (ب) بردارهای سرعت، مربوط جریان ثانویهی تشکیل شده در مقطع A در زمان 37/0 ثانیه و در حالت عدم حضور کتتر در آئورت116شکل 6‑30: (الف) خطوط جریان و (ب) بردارهای سرعت، مربوط به جریان ثانویهی تشکیل شده در مقطع B در زمان 51/0 ثانیه و در حالت عدم حضور کتتر در آئورت.118شکل 6‑31: (الف) خطوط جریان و (ب) بردارهای سرعت، مربوط به جریان ثانویهی تشکیل شده در مقطع B در زمان 51/0 ثانیه و در حالتی که کتتر در قوس آئورتی قرار دارد.119شکل 6‑32: (الف) خطوط جریان و (ب) بردارهای سرعت، مربوط به جریان ثانویهی تشکیل شده در مقطع C در زمان 6/0 ثانیه و در حالت عدم حضور کتتر در آئورت.121شکل 6‑33: (الف) خطوط جریان و (ب) بردارهای سرعت، مربوط به جریان ثانویهی تشکیل شده در مقطع C در زمان 6/0 ثانیه و در حالتی که کتتر در قوس آئورتی قرار دارد.122شکل 6‑34: توزیع تنش برشی در دیوارههای شریان آئورت و در زمان 09/0 ثانیه، (الف) هنگامی که میکروسنسور وارد آئورت نشده است، (ب) میکروسنسور در شریان لگنی چپ قرار دارد، (ج) میکروسنسور در میانه آئورت قرار گرفته است و (د) هنگامی که میکروسنسور در قوس آئورتی قرار دارد.124شکل 6‑35: توزیع تنش برشی در دیوارههای شریان آئورت و در زمان 14/0 ثانیه، (الف) هنگامی که میکروسنسور وارد آئورت نشده است، (ب) میکروسنسور در شریان لگنی چپ قرار دارد، (ج) میکروسنسور در میانه آئورت قرار گرفته است و (د) هنگامی که میکروسنسور در قوس آئورتی قرار دارد.125شکل 6‑36: توزیع تنش برشی در دیوارههای شریان آئورت و در زمان 2/0 ثانیه، (الف) هنگامی که میکروسنسور وارد آئورت نشده است، (ب) میکروسنسور در شریان لگنی چپ قرار دارد، (ج) میکروسنسور در میانه آئورت قرار گرفته است و (د) هنگامی که میکروسنسور در قوس آئورتی قرار دارد.126شکل 6‑37: توزیع تنش برشی در دیوارههای شریان آئورت و در زمان 36/0 ثانیه، (الف) هنگامی که میکروسنسور وارد آئورت نشده است، (ب) میکروسنسور در شریان لگنی چپ قرار دارد، (ج) میکروسنسور در میانه آئورت قرار گرفته است و (د) هنگامی که میکروسنسور در قوس آئورتی قرار دارد.127شکل 6‑38: توزیع تنش برشی در دیوارههای شریان آئورت و در زمان 7/0 ثانیه، (الف) هنگامی که میکروسنسور وارد آئورت نشده است، (ب) میکروسنسور در شریان لگنی چپ قرار دارد، (ج) میکروسنسور در میانه آئورت قرار گرفته است و (د) هنگامی که میکروسنسور در قوس آئورتی قرار دارد.128شکل 6‑39: نحوه قرار گرفتن سنسور نزدیک دیواره جهت بررسی تنش برشی روی دیواره129شکل 6‑40: توزیع تنش برشی در دیوارههای شریان آئورت و در زمان 14/0 ثانیه، (الف و ج) هنگامی که سنسور وارد شریان لگنی چپ نشده است و (ب و د) سنسور نزدیک دیوارهی شریان لگنی چپ قرار دارد.130شکل 6‑41: توزیع تنش برشی در دیوارههای شریان آئورت و در زمان 25/0 ثانیه، (الف و ج) هنگامی که سنسور وارد شریان لگنی چپ نشده است و (ب و د) سنسور نزدیک دیوارهی شریان لگنی چپ قرار دارد.131شکل 6‑42: افت فشار بین نقطهای در نوک کتتر و مقطع خروجی شریان لگنی چپ، هنگامی که کتتر در قوس آئورتی قرار دارد و مقایسه نتیجه با حالت عدم حضور کتتر.133شکل 6‑43: خط رسمشده در مقطعی که سنسور قرار دارد، برای بررسی پروفیل سرعت در طول آن134شکل 6‑44: توزیع سرعت در طول خط نشان داده شده درشکل 6-43 و در زمان 09/0 ثانیه134شکل 6‑45: توزیع سرعت در طول خط نشان داده شده درشکل 6-43 و در زمان 14/0 ثانیه135 شکل 6‑46: توزیع سرعت در طول خط نشان داده شده درشکل 6-43 و در زمان 2/0 ثانیه135شکل 6‑47: توزیع سرعت در طول خط نشان داده شده درشکل 6-43 و در زمان 7/0 ثانیه136شکل 6‑48: تغییرات میانگین سرعت نسبت به زمان، هنگام قرار گرفتن کتتر در شریان لگنی و در مقطعی که میکروسنسور در آن قرار دارد.137شکل 6‑49: تغییرات میانگین سرعت نسبت به زمان، هنگام قرار گرفتن کتتر در میانهی آئورت و در مقطعی که میکروسنسور در آن قرار دارد.137شکل 6‑50: تغییرات میانگین سرعت نسبت به زمان، هنگام قرار گرفتن کتتر در قوس آئورتی و در مقطعی که میکروسنسور در آن قرار دارد.138شکل 6‑51: پاره خط رسم شده از نقطهای روی سطح داخلی زیرلایه تا دیوارهی شریان، به منظور بررسی توزیع دما در طول آن139شکل 6‑52: توزیع دما در طول خط نشان داده شده در شکل 6-51، در زمانهای مختلف و در حالتی که سنسور در شریان لگنی قرار دارد.139شکل 6‑53: توزیع دما در طول خط نشان داده شده در شکل 6-51، در زمانهای مختلف و در حالتی که سنسور در میانهی آئورت قرار دارد.140شکل 6‑54: توزیع دما در طول خط نشان داده شده در شکل 6-51، در زمانهای مختلف و در حالتی که سنسور در قوس آئورتی قرار دارد.140شکل 6‑55: توزیع دما در طول خط نشان داده شده در شکل 6-51، در زمانهای مختلف و در حالتی که سنسور در شریان لگنی و در فاصلهی بسیار نزدیک به دیواره قرار گرفته است.141شکل 6‑56: تغییرات بیشینه دما در سطح میکروهیتر، نسبت به زمان، در حالتی که سنسور در شریان لگنی قرار دارد.142شکل 6‑57: تغییرات توان مصرفی سنسور نسبت به زمان142 فهرست نشانههای اختصاری Gr عدد گراشفRe عدد رینولدزI جریان الکتریکیR مقاومت الکتریکیh ضریب انتقال حرارت جابجاییAw مساحت تصویر شدهی المان حرارتیTw دمای المان حرارتیTf دمای سیالRref مقاومت الکتریکی المان حرارتی در دمای مرجعTref دمای مرجعα ضریب دمایی مقاومت الکتریکیVf سرعت سیالJ چگالی جریان الکتریکیσ رسانش الکتریکیE میدان الکتریکیJe چگالی جریان الکتریکی خارجی∇V گرادیان پتانسیل الکتریکیQj منبع جریان الکتریکی∇t گرادیان مماسیds ضخامت لایه رساناρ چگالیu بردار سرعت جریان خونp فشارI ماتریس همانیτ تانسور تنشF بردار نیروی حجمیμ ویسکوزیته دینامیکC گرمای ویژهT دمای مطلقK ضریب رسانش گرماییQ منبع حرارتیμ0 لزجت برشی صفرμ∞ لزجت برشی بینهایت 1- مقدمه و مفاهیم اصلی 1-1- مقدمه امروزه ميزان مرگ و مير ناشي از بیماریهای غير واگير بهويژه بیماریهای قلبي-عروقي در كشورهاي جهان به خصوص كشورهاي در حال توسعه در حال افزايش است.از مهمترین بیماریهای عروقی میتوان به اتساع عروق[1] و تصلب شریان[2] اشاره کرد.اتساع عروق یا آنوریسم، عبارت است از بزرگ شدن یا بیرون زدگی دیوارهی رگ که در اثر ضعف دیواره رخ میدهد و معمولاً در آئورت یا سرخرگهایی كه مغز، پاها، یا دیواره قلب را تغذیه میكنند، ایجاد میشود. آنوریسم در آئورت[3] باعث وارد آمدن فشار به اعضای مجاور شده و بر حسب محل آنوریسم، علائم فشاری و تنگی نفس ایجاد میکند. آنوریسم در یک سرخرگ در پا باعث نرسیدن خون کافی به نقاط مختلف پا میشود که باعث ضعف و رنگپریدگی در پا میشود. وجود آنوریسم در قلب باعث نامنظم شدن ضربان قلب میشود. وجود آنوریسم در یک سرخرگ مغزی عوارضی مانند ضعف، فلج و تغییر بینایی را خواهد داشت.تصلب شریانزمانی به وجود میآید که رسوبات چربی و سایر مواد در شریانهای بدن تجمع یافته و باعث گرفتگی آنها میشوند، که این گرفتگی جریان خون در بدن را کند و یا حتی متوقف خواهد کرد. حال برای اینکه جریان خون سیر طبیعی خود را با فشار ثابت بپیماید قلب مجبور است خون را با فشار زیادتری از میان این شریانها عبور دهد که نتیجه آن بزرگ شدن قلب و آسیب دیدن آن است. همچنین اگر قلب خون کافی برای فعالیت نداشته باشد دچار درد سینه یا حمله قلبی خواهد شد. درد سینه یک درد فشاری یا احساس فشار در قفسه سینه است. هم چنین ممکن است قطعهای از رسوبات از جدار شریان جدا شده و همراه با جریان خون حرکت کند و در مکانی دورتر یک شریان کوچک را مسدود کند.با توجه به خطرات ذکر شده برای بیماریهای عروقی، تشخیص زودهنگام این بیماریها اهمیت ویژهای مییابد. با توجه به اینکه در هر دو نوع بیماری عروقی ذکر شده سطح مقطع و در نتیجه سرعت جریان خون در شریان تغییر پیدا میکند، از این رو استفاده از یک میکروسنسور اندازهگیری جریان[4] با دقت بالا که کمترین تغییرات را در سیستم گردش خون بدن ایجاد کند، ایده خوبی برای تشخیص گرفتگی و یا اتساع در رگها خواهد بود. استفاده از تجهیزات ساخته شده در ابعاد میکرو برای کاربردهای پزشکی به خاطر اتلاف انرژی کم، دقت بالا، حساسیت بالا و سایز کوچک و هم چنین به دلیل نتیجه بخشتر و کم هزینهتر بودن در اقدامات لازم برای مراقبت از سلامت، در حال گسترش است. 1-2- هدف هدف ما در این مطالعه، شبیهسازی یک نوع میکروسنسور اندازهگیری جریان از نوع فیلم داغ در مدل واقعی آئورت انسان میباشد که بر مبنای ایدهای جدید، اتساع یا گرفتگی رگها را آشکار میسازد. سنسورهای فیلم داغ دارای مزیتهای زیادی از جمله حجم کوچک، دقت بالا، پاسخ زمانی کوتاه، ساخت آسان و قیمت ارزان در تولید انبوه میباشند[1]. از مزیتهای این نوع میکروسنسور در تشخیص و درمان بیماریهای عروقی, نسبت به آنژیوگرافی, عدم استفاده از ماده حاجب که عوارض زیادی را به همراه دارد، میباشد. اما نحوه درمان همانند آنژیوگرافی میباشد. برای مثال میتوان در ناحیهای که گرفتگی عروق، توسط میکروسنسور تشخیص داده میشود، از عمل بالون زدن و استنت[5] گذاری استفاده کرد. تزریق هر نوع ماده حاجب احتمال بروز عوارضی مانند ریسک واکنش حساسیتی، نارسایی کلیه، اختلال ضربان قلب و تشنج را در پی خواهد داشت. 1-3- مفاهیم اصلی 1-3-1- رگهای خونی رگهای خونی به سه دسته اصلی تقسيم میشوند:سرخرگها[6] ( شريانها ) که خود به دو گروه سرخرگها و سرخرگهای کوچک[7] ( آرتريولها) تقسيم میشوند.سياهرگها[8] (وريدها)که خود به دو گروه سياهرگها و سياهرگهای کوچک[9] ( ونولها ) تقسيم میشوند.مويرگها[10] که عروق بسيار ظريفی هستند و در حد فاصل آرتريولها و ونولها قرار دارند.سرخرگهای بزرگ رگهای خونی پرفشاری هستند که خون را از قلب دور کرده و به سرخرگهای کوچک میرسانند. سپس خون وارد مويرگها شده و تبادل اکسيژن، دی اکسيدکربن و مواد مغذی و فضولات متابوليسمی صورت گرفته و وارد سياهرگهای کوچک میشود. از آنجا خون کم فشار وارد سیاهرگهای بزرگ شده و به قلب بازمیگرد.تمام سرخرگها خون را از قلب دور کرده و تمام سياهرگها خون را به قلب نزديک میکنند. در نتيجه تمام سرخرگها حاوی خون تصفيه شده هستند، غير از سرخرگ ششی که خون تصفيه نشده را از بطن راست به ششها میبرد تا تصفيه شود. تمام سياهرگها حاوی خون تصفيه نشده هستند، غير از چهار سياهرگ ششی که خون تصفيه شده را از ششها به دهليز چپ برمیگردانند[2].مهمترین سرخرگ بدن آئورت میباشد که خون را از بطن چپ قلب دریافت و به اعضای بدن میرساند. در ابتدای محل خروج آئورت از بطن چپ، دریچه آئورت قرار دارد. کار دریچه آئورت این است که هنگام انبساط بطن چپ بسته شده و مانع از برگشت خون از آئورت به قلب میشود. آئورت پس از خروج از بطن چپ به سه قسمت آئورت صعودی[11]، قوس آئورت[12]، و آئورت نزولی[13] تقسیم میشود. شریانهای کرونری از ابتدای آئورت منشأ گرفته و بنابراین اولین شریانهایی هستند که خون حاوی اکسیژن زیاد را دریافت کرده و به عضلات قلب میرسانند. دو شریان کرونری (چپ وراست) نسبتاً کوچک بوده و هر کدام فقط ۳ یا ۴ میلیمتر قطر دارند. بعد از آئورت صعودی به قوس آئورت میرسیم. از قوس آئورت ابتدا شریان براکیوسفالیک[14] جدا میشود که این شریان خود به دو شاخه شریان تحت ترقوهای راست[15] و کاروتید راست[16] تقسیم میشود. دومین شریان اصلی که از آئورت جدا میشود شریان کاروتید چپ[17] و سومین شریان، شریان تحت ترقوهای چپ[18] است.بعد از قوس آئورت، آئورت نزولی قرار دارد. آئورت نزولی را در قفسه سینه، آئورت سینهای[19] و در محوطه شکم، آئورت شکمی[20] مینامند.شریانهای سلیاک[21]، شریانهای کلیوی[22] راست و چپ و شریانهایرودهای[23] بالا و پایین از آئورت نزولی جدا میشوند.آئورت در انتهای مسیر خود به دو شریان لگنی[24]راست و چپ منشعب شده و به اندام تحتانی خون رسانی میکند. شکل 1-1 سرخرگ آئورت و شاخههای منشعب شده از آن را نشان میدهد. شکل 1-2 شاخههای منشعب شده از قوس آئورتی را به وضوح نشان میدهد.
شبیه سازی عددی یک میکروسنسور اندازه-گیری جریان در مدل واقعی آئورت انسان word
واژگان کلیدی: تصلب شریان، اتساع عروق، میکروسنسور، آئورت، سیتیآنژیوگرافی. فهرست مطالب عنوان صفحهفصل اول: مقدمه........... 11-1- مقدمه31-2- هدف41-3- مفاهیم اصلی51-3-1- رگهای خونی51-3-2- قلب81-3-3- سیستم گردش خون101-3-4- دوره قلبی111-3-5- خون131-3-6- جریان خون در آئورت161-3-7- سیتیآنژیوگرافی161-3-8- کتتر181-3-9- سیستمهای میکروالکترومکانیکی191-3-10- انواع میکروسنسورهای اندازهگیری جریان21فصل دوم: مروری بر تحقیقات گذشته ....................................................................262-1- مطالعات انجام شده در رابطه با میکروسنسورهای اندازهگیری جریان28 2-2- مطالعات انجام شده در رابطه با جریان خون در بدن34فصل سوم: معادلات حاکم بر مساله .......................................................................393-1- جریان الکتریکی413-2- سیال423-3- جامد44فصل چهارم: طراحی و بهینه سازیساختار میکروهیتر و تولید هندسه ..............454-1- طراحی و بهینهسازی ساختار میکروهیتر474-2- تولید هندسهی مربوط به میکروسنسور، جهت ورود به آئورت594-3- مراحل ساخت هندسهی واقعی آئورت انسان624-4- نحوه ورود کتتر به شریان آئورت67فصل پنجم: حل جریان در هندسهی ساده ............................................................69فصل ششم: تحلیل نتایج ........................................................................................776-1-شرایط مرزی792-6- مشخصات سیال926-3- مطالعات شبکه936-4- بررسی رژیم جریان در آئورت1036-5- سختافزار مورد استفاده1036-6- شرایط اولیه1036-7- مقایسهی نتایج با نتایج حاصل از نرم افزار فلوئنت1046-8- محاسبهی اختلاف پتانسیل لازم برای اعمال در دو سر میکروهیتر1066-9- تحلیل و مقایسه نتایج دردوحالت وجود و یا عدم وجود میکروسنسور درآئورت106فصل هفتم: نتیجهگیری و پیشنهادات ..................................................................143 7-1- نتیجهگیری1457-2- پیشنهادات147فهرست منابع .........................................................................................................149 فهرست جداول عنوان صفحهجدول 4‑1: خواص فیلم نازک نیکلی50جدول 4‑2: خواصPDMS50جدول 4‑3: مقادیر پارامترهای متغیر در طی روند بهینهسازی53جدول 4‑4 : خواص پاریلینسی61جدول 5‑1 : بررسی استقلال نتایج حل عددی از شبکه72جدول 6‑1: مقایسه حداکثر سرعت در زمانهای مختلف برای پنج شبکهی بکار رفته95جدول 6‑2: مقایسه فشار خروجی شریان سلیاک در زمان های مختلف برای پنج شبکه ی بکار رفته95 فهرست شکلها عنوان صفحهشکل 1‑1: نمایی از آئورت و شاخههای مهم منشعب شده از آن7شکل 1‑2:نمایی از آئورت و شاخههای جدا شده از قوس آئورتی7شکل 1‑3: تصویری از قلب و حفرههایش8شکل 1‑4: نمایی از نحوه ورود و خروج خون در قلب10شکل 1‑5: دستگاه گردش خون و توزیع خون (درصد نسبت به کل حجم خون بدن) در قسمت های مختلف آن11شکل 1‑6: تغییرات فشار دهلیزی، بطنی و آئورتی13شکل 1‑7: رابطه بین لزجت خون با نرخ برش بر اساس دادههای آزمایشگاهی مختلف14شکل 1‑8: مدلهای مختلف برای بیان خاصیت غیر نیوتنی خون15شکل 1‑9: نمایی ساده از نحوه عملکرد میکروسنسور کالریمتریک22شکل 1‑10: نمایی ساده از نحوه عملکرد میکرو سنسور زمان گریز22شکل 1‑11: شیوههای مختلف انتقال حرارت از یک میکروسنسور فیلم نازک23شکل 2‑1: میکروسنسور ساخته شده توسط پترسن28شکل 2‑2: سه نما از میکروسنسور ساخته شده توسط نگوین و دوزل30شکل 2‑3: نمایی از میکروسنسور ساخته شده توسط وو و همکاران31شکل 2‑4: نمایی از میکروسنسور ساخته شده توسط منگ و همکاران31شکل 2‑5: میکروسنسورهای نصب شده روی نوار پلیمری توسط لی و همکاران32شکل 2‑6: میکروسنسور ساخته شده توسط لیو و همکاران32شکل 2‑7: میکروسنسور ساخته شده توسط ارنس و فستا33 شکل 2‑8: هندسه درخت شریانهای سیستمیک، استفاده شده در کار الافسن36شکل 4‑1: شش ساختار متفاوت برای طراحی میکروهیترها48شکل 4‑2: یک سیکل از میکروهیتر شبیهسازی شده50شکل 4‑3: توزیع دما در سنسور، مربوط به ردیف اول جدول 4-356شکل 4‑4: توزیع دما در سطح میکروهیتر، مربوط به ردیف اول جدول 4-356شکل 4‑5: توزیع دما در سنسور، مربوط به ردیف چهاردهم جدول 4-357شکل 4‑6: توزیع دما در سطح میکروهیتر، مربوط به ردیف چهاردهم جدول 4-357شکل 4‑7: ساختار بهینهی نهایی برای میکروهیتر مورد مطالعه58شکل 4‑8: توزیع دما در سنسور، مربوط به حالت بهینهی نهایی58شکل 4‑9: توزیع دما در سطح میکروهیتر، مربوط به حالت بهینهی نهایی59شکل 4‑10: شمایی از میکروسنسور طراحی شده در این تحقیق62شکل 4‑11: نمایی از تصاویر وارد شده به نرمافزار میمیکس63شکل 4‑12: نمایی از هندسهی سه بعدی تولید شده، بدون ویرایش63شکل 4‑13: نمایی از هندسهی سه بعدی شریان آئورت، پس از ویرایش64شکل 4‑14: نمایی از هندسهی هموار شریان آئورت در نرمافزار میمیکس65شکل 4‑15: نمایی از پروفایل رسم شده در یک مقطع از آئورت با استفاده از مرزهای مناطق تفکیک شده65شکل 4‑16: بخشی از پروفایلهای استخراج شده از نرمافزار میمیکس66شکل 4‑17: هندسهی سه بعدی نهایی شریان آئورت66شکل 4‑18: نمایی از شریانهای نیمه پایین بدن67شکل 5‑1: هندسهی مربوط به شریان کرونری71شکل 5‑2: نمایی از شبکه بندی مورد استفاده برای مدل شبیهسازی شده از شریان کرونری73شکل 5‑3: توزیع سرعت در مقطع ابتدایی ناحیه منحنی در زمانی که جریان ورودی بیشینه است. خط چین نتیجه حاصل از این تحقیق و خط تیره نتیجه حاصل از کار توری و همکاران را نشان میدهد.74شکل 5‑4: نمایی از حضور کتتر در مدل شبیهسازی شده از شریان کرونری74 شکل 5‑5: توزیع سرعت در شریان کرونری زمانی که کتتر وارد آن شده است، در مقطع ابتدایی ناحیه منحنی و در زمانی که جریان ورودی بیشینه است. خط چین نتیجه حاصل از این تحقیق و خط تیره نتیجه حاصل از کار توری و همکاران را نشان میدهد.75شکل 5‑6: نمایش مکان نقاط a و b که افت فشار بین آنها محاسبه خواهد شد.76شکل 5‑7: نمودار افت فشار بین نقاط a و b بر حسب زمان76شکل 6‑1: تابع فشار ورودی نسبت به زمان در ورودی شریان آئورت81شکل 6‑2: شریان آئورت و شاخههای خروجی از آن82شکل 6‑3: تغییرات دبی حجمی نسبت به زمان در شاخههای خروجی از شریان آئورت. (الف) شریان براکیوسفالیک (ب) شریان کاروتید مشترک چپ (ج) شریان تحت ترقوهای چپ. (د) شریان لگنی راست و چپ83شکل 6‑4: تغییرات دبی حجمی نسبت به زمان در شاخههای خروجی از شریان آئورت. (الف) شریان سلیاک. (ب) شریان رودهای پایین. (ج) شریانهای کلیوی راست و چپ. (د) شریان رودهای بالا84شکل 6‑5: تابع دبی حجمی نسبت به زمان در خروجی شریان براکیوسفالیک85شکل 6‑6: تابع دبی حجمی نسبت به زمان در خروجی شریان کاروتید مشترک چپ86شکل 6‑7: تابع دبی حجمی نسبت به زمان در خروجی شریان تحت ترقوهای چپ87شکل 6‑8: تابع دبی حجمی نسبت به زمان در خروجی شریانهای لگنی راست و چپ88شکل 6‑9: تابع دبی حجمی نسبت به زمان در خروجی شریان سلیاک89شکل 6‑10: تابع دبی حجمی نسبت به زمان در خروجی شریان رودهای پایین90شکل 6‑11: تابع دبی حجمی نسبت به زمان در خروجی شریانهای کلیوی راست و چپ91شکل 6‑12: تابع دبی حجمی نسبت به زمان در خروجی شریان رودهای بالا92شکل 6‑13: نمایی از شبکه بندی دامنه محاسباتی در مقطع ورودی جریان خون94شکل 6‑14: نمایی از پاره خط MN جهت مطالعه شبکه96شکل 6‑15: بررسی تأثیر تغییر تعداد المانهای شبکه بر روی توزیع سرعت در طول پارهخطی مشخص در دامنه محاسباتی سیال96شکل 6‑16: نمایی از شبکه بندی شریان آئورت در این تحقیق97 شکل 6‑17: نمایی نزدیک از شبکه بندی شریان آئورت، (الف) ناحیهای با کیفیت شبکهی بالا، (ب) ناحیهای با کیفیت شبکهی پایین.98شکل 6‑18: نمایی از قرارگیری سنسور در سه موقعیت مختلف در آئورت. (الف) سنسور در شریان لگنی چپ، (ب) سنسور در میانهی آئورت و (ج) سنسور در قوس آئورتی.100شکل 6‑19: نمایی نزدیک از شبکه بندی دامنهی محاسباتی در حالتی که، (الف) سنسور در شریان لگنی چپ قرار دارد، (ب) سنسور در میانهی آئورت قرار دارد، (ج) سنسور در قوس آئورتی قرار دارد و (د) نمایی از شبکه بندی میکروهیتر و زیرلایه.102شکل 6‑20: منحنی تغییرات (الف) سرعت ورودی در شریان آئورت نسبت به زمان، (ب) فشار در خروجی شریان لگنی نسبت به زمان.105شکل 6‑21: نمایش زمانهایی که در آنها جریان تحلیل خواهد شد.107شکل 6‑22: نمودار تغییرات سرعت ورودی به شریان آئورت نسبت به زمان، ارائه شده توسط تای108شکل 6‑23: توزیع سرعت با نشاندادن خطوط جریان در شریان آئورت و در زمان 09/0 ثانیه، هنگامی که (الف) میکروسنسور وارد آئورت نشده است، (ب) میکروسنسور در شریان لگنی چپ قرار دارد، (ج) میکروسنسور در میانه آئورت قرار گرفته است و (د) هنگامی که میکروسنسور در قوس آئورتی قرار دارد.109شکل 6-24: توزیع سرعت با نشان دادن خطوط جریان در شریان آئورت و در زمان 14/0 ثانیه، هنگامی که (الف) میکروسنسور وارد آئورت نشده است، (ب) میکروسنسور در شریان لگنی چپ قرار دارد، (ج) میکروسنسور در میانه آئورت قرار گرفته است و (د) هنگامی که میکروسنسور در قوس آئورتی قرار دارد.110شکل 6-25: توزیع سرعت با نشان دادن خطوط جریان در شریان آئورت و در زمان 2/0 ثانیه، هنگامی که (الف) میکروسنسور وارد آئورت نشده است، (ب) میکروسنسور در شریان لگنی چپ قرار دارد، (ج) میکروسنسور در میانه آئورت قرار گرفته است و (د) هنگامی که میکروسنسور در قوس آئورتی قرار دارد.111شکل 6-26: توزیع سرعت با نشان دادن خطوط جریان در شریان آئورت و در زمان 36/0 ثانیه، هنگامی که (الف) میکروسنسور وارد آئورت نشده است، (ب) میکروسنسور در شریان لگنی چپ قرار دارد، (ج) میکروسنسور در میانه آئورت قرار گرفته است و (د) هنگامی که میکروسنسور درقوس آئورتی قرار دارد.112شکل 6‑27: توزیع سرعت با نشان دادن خطوط جریان در شریان آئورت و در زمان 7/0 ثانیه، هنگامی که (الف) میکروسنسور وارد آئورت نشده است، (ب) میکروسنسور در شریان لگنی چپ قرار دارد، (ج) میکروسنسور در میانه آئورت قرار گرفته است و (د) هنگامی که میکروسنسور در قوس آئورتی قرار دارد.113شکل 6‑28: مقاطع مشخص شده برای بررسی جریان ثانویه115شکل 6‑29: (الف) خطوط جریان و (ب) بردارهای سرعت، مربوط جریان ثانویهی تشکیل شده در مقطع A در زمان 37/0 ثانیه و در حالت عدم حضور کتتر در آئورت116شکل 6‑30: (الف) خطوط جریان و (ب) بردارهای سرعت، مربوط به جریان ثانویهی تشکیل شده در مقطع B در زمان 51/0 ثانیه و در حالت عدم حضور کتتر در آئورت.118شکل 6‑31: (الف) خطوط جریان و (ب) بردارهای سرعت، مربوط به جریان ثانویهی تشکیل شده در مقطع B در زمان 51/0 ثانیه و در حالتی که کتتر در قوس آئورتی قرار دارد.119شکل 6‑32: (الف) خطوط جریان و (ب) بردارهای سرعت، مربوط به جریان ثانویهی تشکیل شده در مقطع C در زمان 6/0 ثانیه و در حالت عدم حضور کتتر در آئورت.121شکل 6‑33: (الف) خطوط جریان و (ب) بردارهای سرعت، مربوط به جریان ثانویهی تشکیل شده در مقطع C در زمان 6/0 ثانیه و در حالتی که کتتر در قوس آئورتی قرار دارد.122شکل 6‑34: توزیع تنش برشی در دیوارههای شریان آئورت و در زمان 09/0 ثانیه، (الف) هنگامی که میکروسنسور وارد آئورت نشده است، (ب) میکروسنسور در شریان لگنی چپ قرار دارد، (ج) میکروسنسور در میانه آئورت قرار گرفته است و (د) هنگامی که میکروسنسور در قوس آئورتی قرار دارد.124شکل 6‑35: توزیع تنش برشی در دیوارههای شریان آئورت و در زمان 14/0 ثانیه، (الف) هنگامی که میکروسنسور وارد آئورت نشده است، (ب) میکروسنسور در شریان لگنی چپ قرار دارد، (ج) میکروسنسور در میانه آئورت قرار گرفته است و (د) هنگامی که میکروسنسور در قوس آئورتی قرار دارد.125شکل 6‑36: توزیع تنش برشی در دیوارههای شریان آئورت و در زمان 2/0 ثانیه، (الف) هنگامی که میکروسنسور وارد آئورت نشده است، (ب) میکروسنسور در شریان لگنی چپ قرار دارد، (ج) میکروسنسور در میانه آئورت قرار گرفته است و (د) هنگامی که میکروسنسور در قوس آئورتی قرار دارد.126شکل 6‑37: توزیع تنش برشی در دیوارههای شریان آئورت و در زمان 36/0 ثانیه، (الف) هنگامی که میکروسنسور وارد آئورت نشده است، (ب) میکروسنسور در شریان لگنی چپ قرار دارد، (ج) میکروسنسور در میانه آئورت قرار گرفته است و (د) هنگامی که میکروسنسور در قوس آئورتی قرار دارد.127شکل 6‑38: توزیع تنش برشی در دیوارههای شریان آئورت و در زمان 7/0 ثانیه، (الف) هنگامی که میکروسنسور وارد آئورت نشده است، (ب) میکروسنسور در شریان لگنی چپ قرار دارد، (ج) میکروسنسور در میانه آئورت قرار گرفته است و (د) هنگامی که میکروسنسور در قوس آئورتی قرار دارد.128شکل 6‑39: نحوه قرار گرفتن سنسور نزدیک دیواره جهت بررسی تنش برشی روی دیواره129شکل 6‑40: توزیع تنش برشی در دیوارههای شریان آئورت و در زمان 14/0 ثانیه، (الف و ج) هنگامی که سنسور وارد شریان لگنی چپ نشده است و (ب و د) سنسور نزدیک دیوارهی شریان لگنی چپ قرار دارد.130شکل 6‑41: توزیع تنش برشی در دیوارههای شریان آئورت و در زمان 25/0 ثانیه، (الف و ج) هنگامی که سنسور وارد شریان لگنی چپ نشده است و (ب و د) سنسور نزدیک دیوارهی شریان لگنی چپ قرار دارد.131شکل 6‑42: افت فشار بین نقطهای در نوک کتتر و مقطع خروجی شریان لگنی چپ، هنگامی که کتتر در قوس آئورتی قرار دارد و مقایسه نتیجه با حالت عدم حضور کتتر.133شکل 6‑43: خط رسمشده در مقطعی که سنسور قرار دارد، برای بررسی پروفیل سرعت در طول آن134شکل 6‑44: توزیع سرعت در طول خط نشان داده شده درشکل 6-43 و در زمان 09/0 ثانیه134شکل 6‑45: توزیع سرعت در طول خط نشان داده شده درشکل 6-43 و در زمان 14/0 ثانیه135 شکل 6‑46: توزیع سرعت در طول خط نشان داده شده درشکل 6-43 و در زمان 2/0 ثانیه135شکل 6‑47: توزیع سرعت در طول خط نشان داده شده درشکل 6-43 و در زمان 7/0 ثانیه136شکل 6‑48: تغییرات میانگین سرعت نسبت به زمان، هنگام قرار گرفتن کتتر در شریان لگنی و در مقطعی که میکروسنسور در آن قرار دارد.137شکل 6‑49: تغییرات میانگین سرعت نسبت به زمان، هنگام قرار گرفتن کتتر در میانهی آئورت و در مقطعی که میکروسنسور در آن قرار دارد.137شکل 6‑50: تغییرات میانگین سرعت نسبت به زمان، هنگام قرار گرفتن کتتر در قوس آئورتی و در مقطعی که میکروسنسور در آن قرار دارد.138شکل 6‑51: پاره خط رسم شده از نقطهای روی سطح داخلی زیرلایه تا دیوارهی شریان، به منظور بررسی توزیع دما در طول آن139شکل 6‑52: توزیع دما در طول خط نشان داده شده در شکل 6-51، در زمانهای مختلف و در حالتی که سنسور در شریان لگنی قرار دارد.139شکل 6‑53: توزیع دما در طول خط نشان داده شده در شکل 6-51، در زمانهای مختلف و در حالتی که سنسور در میانهی آئورت قرار دارد.140شکل 6‑54: توزیع دما در طول خط نشان داده شده در شکل 6-51، در زمانهای مختلف و در حالتی که سنسور در قوس آئورتی قرار دارد.140شکل 6‑55: توزیع دما در طول خط نشان داده شده در شکل 6-51، در زمانهای مختلف و در حالتی که سنسور در شریان لگنی و در فاصلهی بسیار نزدیک به دیواره قرار گرفته است.141شکل 6‑56: تغییرات بیشینه دما در سطح میکروهیتر، نسبت به زمان، در حالتی که سنسور در شریان لگنی قرار دارد.142شکل 6‑57: تغییرات توان مصرفی سنسور نسبت به زمان142 فهرست نشانههای اختصاری Gr عدد گراشفRe عدد رینولدزI جریان الکتریکیR مقاومت الکتریکیh ضریب انتقال حرارت جابجاییAw مساحت تصویر شدهی المان حرارتیTw دمای المان حرارتیTf دمای سیالRref مقاومت الکتریکی المان حرارتی در دمای مرجعTref دمای مرجعα ضریب دمایی مقاومت الکتریکیVf سرعت سیالJ چگالی جریان الکتریکیσ رسانش الکتریکیE میدان الکتریکیJe چگالی جریان الکتریکی خارجی∇V گرادیان پتانسیل الکتریکیQj منبع جریان الکتریکی∇t گرادیان مماسیds ضخامت لایه رساناρ چگالیu بردار سرعت جریان خونp فشارI ماتریس همانیτ تانسور تنشF بردار نیروی حجمیμ ویسکوزیته دینامیکC گرمای ویژهT دمای مطلقK ضریب رسانش گرماییQ منبع حرارتیμ0 لزجت برشی صفرμ∞ لزجت برشی بینهایت 1- مقدمه و مفاهیم اصلی 1-1- مقدمه امروزه ميزان مرگ و مير ناشي از بیماریهای غير واگير بهويژه بیماریهای قلبي-عروقي در كشورهاي جهان به خصوص كشورهاي در حال توسعه در حال افزايش است.از مهمترین بیماریهای عروقی میتوان به اتساع عروق[1] و تصلب شریان[2] اشاره کرد.اتساع عروق یا آنوریسم، عبارت است از بزرگ شدن یا بیرون زدگی دیوارهی رگ که در اثر ضعف دیواره رخ میدهد و معمولاً در آئورت یا سرخرگهایی كه مغز، پاها، یا دیواره قلب را تغذیه میكنند، ایجاد میشود. آنوریسم در آئورت[3] باعث وارد آمدن فشار به اعضای مجاور شده و بر حسب محل آنوریسم، علائم فشاری و تنگی نفس ایجاد میکند. آنوریسم در یک سرخرگ در پا باعث نرسیدن خون کافی به نقاط مختلف پا میشود که باعث ضعف و رنگپریدگی در پا میشود. وجود آنوریسم در قلب باعث نامنظم شدن ضربان قلب میشود. وجود آنوریسم در یک سرخرگ مغزی عوارضی مانند ضعف، فلج و تغییر بینایی را خواهد داشت.تصلب شریانزمانی به وجود میآید که رسوبات چربی و سایر مواد در شریانهای بدن تجمع یافته و باعث گرفتگی آنها میشوند، که این گرفتگی جریان خون در بدن را کند و یا حتی متوقف خواهد کرد. حال برای اینکه جریان خون سیر طبیعی خود را با فشار ثابت بپیماید قلب مجبور است خون را با فشار زیادتری از میان این شریانها عبور دهد که نتیجه آن بزرگ شدن قلب و آسیب دیدن آن است. همچنین اگر قلب خون کافی برای فعالیت نداشته باشد دچار درد سینه یا حمله قلبی خواهد شد. درد سینه یک درد فشاری یا احساس فشار در قفسه سینه است. هم چنین ممکن است قطعهای از رسوبات از جدار شریان جدا شده و همراه با جریان خون حرکت کند و در مکانی دورتر یک شریان کوچک را مسدود کند.با توجه به خطرات ذکر شده برای بیماریهای عروقی، تشخیص زودهنگام این بیماریها اهمیت ویژهای مییابد. با توجه به اینکه در هر دو نوع بیماری عروقی ذکر شده سطح مقطع و در نتیجه سرعت جریان خون در شریان تغییر پیدا میکند، از این رو استفاده از یک میکروسنسور اندازهگیری جریان[4] با دقت بالا که کمترین تغییرات را در سیستم گردش خون بدن ایجاد کند، ایده خوبی برای تشخیص گرفتگی و یا اتساع در رگها خواهد بود. استفاده از تجهیزات ساخته شده در ابعاد میکرو برای کاربردهای پزشکی به خاطر اتلاف انرژی کم، دقت بالا، حساسیت بالا و سایز کوچک و هم چنین به دلیل نتیجه بخشتر و کم هزینهتر بودن در اقدامات لازم برای مراقبت از سلامت، در حال گسترش است. 1-2- هدف هدف ما در این مطالعه، شبیهسازی یک نوع میکروسنسور اندازهگیری جریان از نوع فیلم داغ در مدل واقعی آئورت انسان میباشد که بر مبنای ایدهای جدید، اتساع یا گرفتگی رگها را آشکار میسازد. سنسورهای فیلم داغ دارای مزیتهای زیادی از جمله حجم کوچک، دقت بالا، پاسخ زمانی کوتاه، ساخت آسان و قیمت ارزان در تولید انبوه میباشند[1]. از مزیتهای این نوع میکروسنسور در تشخیص و درمان بیماریهای عروقی, نسبت به آنژیوگرافی, عدم استفاده از ماده حاجب که عوارض زیادی را به همراه دارد، میباشد. اما نحوه درمان همانند آنژیوگرافی میباشد. برای مثال میتوان در ناحیهای که گرفتگی عروق، توسط میکروسنسور تشخیص داده میشود، از عمل بالون زدن و استنت[5] گذاری استفاده کرد. تزریق هر نوع ماده حاجب احتمال بروز عوارضی مانند ریسک واکنش حساسیتی، نارسایی کلیه، اختلال ضربان قلب و تشنج را در پی خواهد داشت. 1-3- مفاهیم اصلی 1-3-1- رگهای خونی رگهای خونی به سه دسته اصلی تقسيم میشوند:سرخرگها[6] ( شريانها ) که خود به دو گروه سرخرگها و سرخرگهای کوچک[7] ( آرتريولها) تقسيم میشوند.سياهرگها[8] (وريدها)که خود به دو گروه سياهرگها و سياهرگهای کوچک[9] ( ونولها ) تقسيم میشوند.مويرگها[10] که عروق بسيار ظريفی هستند و در حد فاصل آرتريولها و ونولها قرار دارند.سرخرگهای بزرگ رگهای خونی پرفشاری هستند که خون را از قلب دور کرده و به سرخرگهای کوچک میرسانند. سپس خون وارد مويرگها شده و تبادل اکسيژن، دی اکسيدکربن و مواد مغذی و فضولات متابوليسمی صورت گرفته و وارد سياهرگهای کوچک میشود. از آنجا خون کم فشار وارد سیاهرگهای بزرگ شده و به قلب بازمیگرد.تمام سرخرگها خون را از قلب دور کرده و تمام سياهرگها خون را به قلب نزديک میکنند. در نتيجه تمام سرخرگها حاوی خون تصفيه شده هستند، غير از سرخرگ ششی که خون تصفيه نشده را از بطن راست به ششها میبرد تا تصفيه شود. تمام سياهرگها حاوی خون تصفيه نشده هستند، غير از چهار سياهرگ ششی که خون تصفيه شده را از ششها به دهليز چپ برمیگردانند[2].مهمترین سرخرگ بدن آئورت میباشد که خون را از بطن چپ قلب دریافت و به اعضای بدن میرساند. در ابتدای محل خروج آئورت از بطن چپ، دریچه آئورت قرار دارد. کار دریچه آئورت این است که هنگام انبساط بطن چپ بسته شده و مانع از برگشت خون از آئورت به قلب میشود. آئورت پس از خروج از بطن چپ به سه قسمت آئورت صعودی[11]، قوس آئورت[12]، و آئورت نزولی[13] تقسیم میشود. شریانهای کرونری از ابتدای آئورت منشأ گرفته و بنابراین اولین شریانهایی هستند که خون حاوی اکسیژن زیاد را دریافت کرده و به عضلات قلب میرسانند. دو شریان کرونری (چپ وراست) نسبتاً کوچک بوده و هر کدام فقط ۳ یا ۴ میلیمتر قطر دارند. بعد از آئورت صعودی به قوس آئورت میرسیم. از قوس آئورت ابتدا شریان براکیوسفالیک[14] جدا میشود که این شریان خود به دو شاخه شریان تحت ترقوهای راست[15] و کاروتید راست[16] تقسیم میشود. دومین شریان اصلی که از آئورت جدا میشود شریان کاروتید چپ[17] و سومین شریان، شریان تحت ترقوهای چپ[18] است.بعد از قوس آئورت، آئورت نزولی قرار دارد. آئورت نزولی را در قفسه سینه، آئورت سینهای[19] و در محوطه شکم، آئورت شکمی[20] مینامند.شریانهای سلیاک[21]، شریانهای کلیوی[22] راست و چپ و شریانهایرودهای[23] بالا و پایین از آئورت نزولی جدا میشوند.آئورت در انتهای مسیر خود به دو شریان لگنی[24]راست و چپ منشعب شده و به اندام تحتانی خون رسانی میکند. شکل 1-1 سرخرگ آئورت و شاخههای منشعب شده از آن را نشان میدهد. شکل 1-2 شاخههای منشعب شده از قوس آئورتی را به وضوح نشان میدهد.