فهرست مطالبفصل 1: مقدمه 11-1 مقدمه 21-2 جایگاه مدل سرعت در علم ژئوفیزیک 21-3 تاریخچه بحث 31-4 ساختار پایان نامه 4فصل 2: ضرورت تهیه مدل سرعت ناحیه ای 52-1 مقدمه 62-2 اهمیت مدل سرعت ناحیه ای 6فصل 3: چینه شناسی خلیج فارس 113-1 مقدمه 123-2 سازند کژدمی 123-3 سازند پاپده 143-4 سازند ایلام 153-5 سازند گورپی 163-6 سازند سروک 18فصل 4: تهیه مدل سرعت 214-1 مراحل تهیه مدل سرعت 224-2 مختصات چاه 274-3 اطلاعات ژئوفیزیکی 284-3-1 تفسیر لرزه ای زمانی 284-3-2 سرعت های برانبارش 294-4 چالشهای اساسی در تهیه مدل سرعت 304-4-1 کنترل صحت اطلاعات 304-4-2 اصلاح و ویرایش در حجم بالا 304-5 تحلیل اطلاعات 314-5-1 نحوه منطقه بندی 314-5-2 کنترل صحت اطلاعات 334-5-3 تحلیل نمودار سرعت ـ زمان 404-6 تحلیل نهایی چکشات ها و پروفایل های لرزه ای قائم 42فصل 5: نتیجه گیری و پیشنهادات 535-1 نتیجه گیری 545-2 پیشنهادات 55مراجع 561-1- مقدمهدر برداشت‌هاي ژئوفيزيكي از جمله روش لرزه نگاری، مي‌بايست بعضي از جنبه‌هاي ساختار دروني زمين را بر اساس اندازه‌گيري‌هاي انجام شده در سطح (يا نزديك به سطح)، استنتاج كرد. این موضوع، روش معكوس نام دارد. روشهای معكوس ابهام يا عدم وجود پاسخ منحصر به فرد در نتيجه‌گيري را به همراه خواهند داشت، در حالي كه روش‌هاي مستقيم به صورت تئوري پاسخ مبهمي به دنبال ندارند.1-2- جایگاه مدل سرعت در علم ژئو فیزیکبا وجود اینكه عدم قطعیت موجود در تفسير ژئوفيزيكي را اغلب با انجام اندازه‌گيري‌هاي متعدد (و در بعضي موارد اندازه‌گيري‌هاي متفاوت) تا حد قابل قبولي مي‌توان كاهش داد، اما مشكل ابهام را نمي‌توان به طور كامل برطرف نمود. مشكل كلي آن است كه تفاوت‌هاي عمده ناشي از وضعيت حقيقي ساختارهاي زمين‌شناسي زيرسطحي منجر به تفاوت‌هاي بدون اهميت و كوچك و غيرقابل اندازه‌گيري در كميت‌هاي اندازه‌گيري شده حين يك برداشت ژئوفيزيكي مي‌شود. اين محدوديت اساسي از اين حقيقت اجتناب‌ناپذير نشأت مي‌گيرد كه برداشت‌هاي ژئوفيزيكي تلاش به حل روش معكوس مي‌كنند. علاه بر این، كميت‌هايي كه به صورت تجربي به دست مي‌آيند، به طور دقيق تعيين نمي‌شوند و خطاهاي آزمايش به ميزان ترديد و عدم دقت موجود (ناشي از كامل نبودن داده‌هاي ميدان و ابهام مرتبط با روش معكوس) مي‌افزايد. به طور كلي، از آنجا که نمي‌توان يك راه‌حل منحصر به فرد را از مجموعه اندازه‌گيري‌هاي انجام شده به دست آورد، تفسير ژئوفيزيكي با به كارگيري كليه راه‌حل‌هاي ممكن جهت تعيين خصوصيات زيرسطحي بکار گرفته مي‌شود. با وجود اين مشكلات اساسی، تکمیل برداشت ژئوفيزيكي به وسیله ی تلفیق آن با اطلاعات بدست آمده از چاه، يك ابزار بسيار ارزشمند براي تکمیل کاوش زمين‌شناسي زيرسطحي بوده و نقش كليدي را در برنامه‌هاي اكتشافي براي منابع زمين‌شناسي، ايفا مي‌كند و جایگاه و ضرورت تهیه مدل سرعت ناحیه ای مشخص می گردد.1-3- تاریخچه بحثتاکنون تلاشهایی در راستای تعیین سیستم رسوبی ناحیه ی خلیج فارس صورت گرفته است که از آن جمله می توان به تهیه و تنظیم دائرهالمعارف زمینشناسی نفت خلیج فارس اشاره کرد. از طرف دیگر اطلاعات مفید فراوانی که از طریق چاهها (مثل پروفایل لرزه ای قائم، چکشات، گزارش زمینشناسی سر چاه، و نگارهای پتروفیزیکی) و به کمک اطلاعات لرزهای برداشت شده از ناحیهی خلیج فارس و نواحی مرتبط مجاور تهیه و تدوین شدهاند. با این حال تاکنون در کشور ما، نگاه ناحیهای به تمامی اطلاعات ارزشمند مذکور صورت نگرفته است. وجود میادین مشترک و لزوم بهره گیری صحیح از منابع، ضرورت چنین عملیاتی را دوچندان می نماید. این امکان وجود دارد که حجم انبوه اطلاعات پراکنده و فراوان موجود را تلفیق و نتیجه را با درنظرگرفتن نیازهای صنعت، برای استفاده در صنعت به کار برد. تاکنون بیشتر فعالیتهای صورتگرفته در راستای تلفیق دادههای مناطق کوچکی از کل ناحیه بوده که باعث ایجاد مشکلاتی برای مفسر شده است. براساس بررسيهاي صورتگرفته، الگوي اتوماسيون مناسبی جهت تهیه شبکه سرعت لرزهای در ناحیهی خلیج فارس طراحي و ارائه نشده است. علاوه بر این، انتظار میرود با بهرهگیری از اطلاعات مناسب تر که به تازگی بدست آمده است، بتوان نقایص گذشته را جبران کرد. عدم بهرهگيري كامل از گنجينهی عظيم اطلاعات موجود در ناحيهي خليج فارس، عدم تلفيق اطلاعات موجود بر اساس اهميت و وزن آنها و نگرش جزئي به ساختمانها باعث شده که مفسر حتی در برخی موارد قادر به انتخاب سرعت واقعی و تعیین صحیح روند تغییرات آن نباشد و به طور کلی، ارائهی یک تفسیر قابل اجرا و توجیهپذیر نيازمند تجربه و مهارت فراوان و خطرپذیری بالایی باشد. بنابراین، جهت تهیهی مدل سرعت ناحیهای، دستهبندی و مرتبطسازی اطلاعات موجود ضروری می نماید تا علاوه بر اصلاح نقشههای عمقی تهیه شده، روند تغییر سرعت لایهها برای تعیین مسیر حرکت صحیح، مشخص شود. این مدل سرعت می تواند در برنامه ریزی های آتی و به طور خاص، برداشت خطوط لرزه ای تکمیلی، نقش تعیین کننده ای داشته باشد.1-4- ساختار پایان نامهاز آنجا که هدف اصلی، ارائه یک مدل ناحیهای از تغییرات سرعت لرزهای با تأکید بر شناسایی مخازن جدید می باشد، در این فرآیند، با جمعبندی و تلفیق دادههای لرزهای، چاهپیمایی و زمینشناسی و با تاثیرپذیری از ویژگیهای مخازن هیدروکربوری، مقدمات لازم برای این هدف فراهم گردیده است.در فصل بعدی، به بیان اهمیت مدل سرعت و ضرورت تهیه آن پرداخته شده است. در فصل سوم، مختصری از چینه شناسی ناحیه مورد مطالعه، یعنی ناحیه ی خلیج فارس بیان می گردد. در فصل چهارم، شرح كوتاهي از اصول فرآيند انجام شده برای تهیه و تکمیل اطلاعات و ضرورت این عملیات، شرح داده شده است. فصل پنجم نیز شامل ارائه نتایج تهیه شده از تلفیق اطلاعات لرزه ای و اطلاعات سرعتی چاهها بوده و در فصل آخر، تحلیل های بدست آمده ارائه خواهد شد.فصل 2:ضرورت تهیه مدل سرعت ناحیه ای