مقدمه شركت هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران « هما » در پنجم اسفند ماه سال 1340 هجري شمسي به منظور حمل و نقل مسافر و بار و مرسولات پستي در داخل وخارج كشور و انجام امور مربوط به هواپيمايي بازرگاني تاسيس گرديد . اين شركت داراي قانون تاسيس و اساسنامه مستقل است كه شمول قانون بر آن مستلزم ذكر نام است. سهام شركت هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران متعلق به دولت با نام و غير قابل انتقال مي‌باشد . در آخرين ساختار كه در سالهاي بعد از انقلاب اسلامي براي هما تصويب شد مجمع عمومي هما متشكل از وزير راه و ترابري / وزير اقتصاد ودارايي و رئيس سازمان برنامه و بودجه مشخص گرديد كه در راس مجمع عمومي وزير راه و ترابري قرار دارد . در كليه كشورهاي جهان بهره‌برداري هوائي بازرگاني توسط موسسات حمل و نقل هوائي انجام مي‌گيرد . شركتهاي هواپيمايي به منظور ايجاد هماهنگي‌هاي نزديك با يكديگر در سال 1919 ميلادي انجمن ياتا را در شهر لاهه هلند تشكيل دادند . اعضاء ايكائو دولتها هستند . در هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران قسمتهاي خريد / دريافت / انبار / از قسمتهاي حياتي شركت محسوب مي‌شوند كه اينجانب در طرح ارائه شده اقدامات واحد حسابداري انبارهاي فني و فعاليت انبارهاي فني را شرح داده‌ام . موضوع : درخواست اقلام انباري - اقلام تعميري الف – مقدمه دسترسي سريع به قطعات فني از جمله مهمترين نيازهاي قسمت مهندسي و تعميرات در آماده نگاهداشتن و تعمير ناوگان « هما » مي‌باشد براي انجام اين مهم قسمت پشتيباني كننده (تداركات ) با توجه به برنامه‌ريزي‌هاي قسمت مهندسي و تعميرات اقدام به خريد و نگاهداري قطعات مورد نياز مي‌نمايد . عمر مفيد قسمتي از اين قطعات با درخواست از انبار و نصب بر روي قطعه بزرگتر و يا هواپيما آغاز و پس از باز شدن قطعه از روي قطعه مادر و يا هواپيما (بعلت آسيب‌ديدگي و از كار افتادگي ) خاتمه مي‌يابد . در هواپيمائي جمهوري اسلامي ايران از اين قطعات بعنوان قطعات مصرفي ياد شده و پس از صدور از انبار ارزش متوسط قطعه خارج شده از ارزش دارائيهاي انبار كسر و به حساب هزينه تعميرات منظور مي‌گردد. قطعات مصرفي از نقطه نظر سيستم پشتيباني « هما» داراي شماره سريال خاص براي هر قطعه نمي‌باشند و اگر چه كمپاني سازنده اقدام به ثبت شماره سريال بر روي هر قطعه نمايد ، اين شماره سريال ملاك شناسائي و وجه افتراق بين قطعات نظير نمي‌باشد . عامل شناسائي اين قطعات در هنگام سفارش خريد شماره فني كارخانه سازنده هواپيما و يا شماره‌هاي فني ارائه شده از سوي سازندگان اصلي قطعات و يا توليد كنندگاني كه مجوز ساخت قطعه را از سازندگان اصلي دريافت نموده‌اند مي باشد در سيستم پشتيباني « هما » ملاك شناسائي قطعات مصرفي شماره فني قطعه بهمراه شماره فني داخلي **مي‌باشد و كارتهاي كنترل موجودي در مقابل شماره‌هاي فني داخلي كليه شماره‌هاي فني قطعات جايگزين را كه در انبارهاي « هما » وجود دارند معرفي مي‌نمايد . گروهي ديگر از قطعات داراي عمر تعريف شده و زمان مصرف و بعبارت ديگر داراي زمان و ركود مي باشند كه طي ليستي بنام TBO مشخص شده‌اند اين ليست توسط واحد پشتيباني مهندسي (واحد ضريب اطمينان هواپيما ) تهيه و در اختيار واحد كنترل توليد ( واحد برنامه‌ريزي قطعات ) گذاشته مي‌شود . در اين ليست كه بترتيب براي هر نوع هواپيما تهيه شده است ، شماره فني ، نام قطعه ، زمان كاركرد مجاز قطعه ، تعداد قطعه روي هر هواپيما ، كارهائي كه پس از باز كردن برنامه‌اي قطعه از روي هواپيما بايد بر روي انجام شود و بالاخره زمان نگهداري قطعه در انبار درج شده است . اين ليست ماخذ اصلي كار در واحد برنامه‌ريزي قطعات مي‌باشد و كارتهاي واحد برنامه‌ريزي با توجه به اين ليست تهيه مي شود . عمر قطعات در اين ليستها به چهار صورت تعيين شده است : - قطعاتي كه داراي عمر ساعتي مشخص ( مثلاً 4 هزار ساعت ) مي باشند و اين عمر بصورت عددي در ليست ثبت مي‌شود. - قطعاتي كه داراي عمر ساعتي مشخص نمي‌باشند و تا زمانيكه اشكالي در مورد آنها گزارش نشود از روي هواپيما باز نمي‌شوند.( CM) - قطعاتي كه داراي عمر ساعتي مشخص نمي‌باشند ولي مي‌بايست بطور مرتب روي هواپيما بازديد شوند .( OC) - قطعاتي كه داراي عمر قانوني نگهداري در انبار ***مي‌بشند و انباردار مي بايست در فواصل زماني اين قطعات را مورد بررسي قرار داده و در صورت خاتمه عمر قانوني نگهداري آنها در انبار با صدور دستور كار **** آنها را جهت بازبيني و تعمير ارسال نمايد . مبناي محاسبه اين عمر تعداد خرابي و باز شدن قطعه و ساعت كار آن مي‌باشد. هر يك از اين چرخه‌هاي حياتي ( سيكل عمر ) با درخواست قطعه از انبار ونصب بر روي هواپيما ، ارسال جهت تعمير ، بازگشت قطعه از تعمير و جايگزين شدن مجدد قطعه در انبار پايان مي‌يابد. هر يك از اين قطعات تا زمانيكه چرخه‌هاي حياتي ادامه دارد بعنوان يك قطعه انباري مورد استفاده قرار مي‌گيرد . چنانچه بنابر محدوديتهاي تعريف شده توسط كمپاني سازنده و يا بنابر تشخيص منبع تعمير كننده داخلي يا خارجي غير قابل تعمير و اسقاط اعلام شود قطعه از انبار خارج خواهد شد . قطعات تعميري نسبت به قطعات مصرفي داراي ارزش بيشتري بوده و با وجود اينكه از نظر تعداد در مقايسه با قطعات مصرفي درصد عمده‌اي را تشكيل نمي‌دهند ( 6000 هزار قطعه تعميري در مقابل 000/110 قطعه مصرفي ) از نظر ارزش قسمت عمده‌اي از دارائيهاي انباري « هما » را شامل مي‌شوند . ( ارزش اقلام تعميري 70% ارزش كل موجوديهاي انبارهاي « هما » مي‌باشد ) از نظر عملكرد الي شركت در زمانيكه قطعه جهت نصب بر روي هواپيما از انبار خارج مي شوند هيچگونه عمليات حسابدراي انجام نمي‌شود . (هيچ حسابي بدهكار و يا بستانكار نمي‌گردد) و تنها در زمانيكه قطعه قابليت تعمير و مصرف خود را از دست بدهد( اسقاط اعلام شود ) قسمت قطعه به حساب هزينه منظور و از حساب دارائيهاي انبار كسر مي‌گردد در مسير گردش قطعه و در زمانيكه قطعه جهت تعمير ارسال مي‌گردد هزينه‌هاي متعلقه به حساب هزينه‌هاي تعميرات ثبت مي‌گردد. از نظر سيستم پشتيباني « هما » هر قطعه تعميري گذشته از شماره فني كه همانند قطعات مصرفي توسط كمپاني سازنده هواپيما و يا توليد كننده اصلي براي آن مشخص شده ودر بين تمامي قطعات تعمير مشابه مشترك است ،داراي يك شماره سريال مي‌باشد كه اين شماره بهمره شماره فني به منزله شماره شناسائي قطعه تعميري است و واحد برنامه‌ريزي قطعات * وظيفه بروز نگاهداشتن اطلاعات مربوط به هر شماره سريال و ثبت نقل و انتقالات قطعه ونصب آن بر روي هواپيماهاي مختلف را از اولين نصب تا زمانيكه قطعه غير قابل مصرف ( اسقاط يا مفقود ) اعلام شود عهده‌دار مي‌باشد لازم بتوضيح است كه شناسنامه و سابقه قطعات تعميري نصب شده بر روي هواپيماهائي كه به ناوگان « هما » افزوده مي شوند در زمان تحويل دادن هواپيما توسط فروشنده به « هما » تحويل مي شود . نحوه درخواست قطعات مصرفي و چگونگي گردش اسناد مربوط به آنها در « هما » طي گزارش شماره 92/ گ / 592 مورخ 6/6/67 طرح وتشكيلات ارائه و مورد تائيد نمايندگان قسمتهاي مختلف قرار گرفت **. چگونگي درخواست قطعات تعميري و نحوه ارسال و يا دريافت آنها جهت تعمير طي اين گزارش مورد بررسي قرار مي‌گيرد و ساير اقداماتيكه توسط قسمت قسمت تداركات در رابطه با اقلام تعميري و تعمير اقلام مصرفي انجام مي گيرد طي پيوستهاي رديف 10-1 الي 1-1 ارائه شده است .
مقدمه شركت هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران « هما » در پنجم اسفند ماه سال 1340 هجري شمسي به منظور حمل و نقل مسافر و بار و مرسولات پستي در داخل وخارج كشور و انجام امور مربوط به هواپيمايي بازرگاني تاسيس گرديد . اين شركت داراي قانون تاسيس و اساسنامه مستقل است كه شمول قانون بر آن مستلزم ذكر نام است. سهام شركت هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران متعلق به دولت با نام و غير قابل انتقال مي‌باشد . در آخرين ساختار كه در سالهاي بعد از انقلاب اسلامي براي هما تصويب شد مجمع عمومي هما متشكل از وزير راه و ترابري / وزير اقتصاد ودارايي و رئيس سازمان برنامه و بودجه مشخص گرديد كه در راس مجمع عمومي وزير راه و ترابري قرار دارد . در كليه كشورهاي جهان بهره‌برداري هوائي بازرگاني توسط موسسات حمل و نقل هوائي انجام مي‌گيرد . شركتهاي هواپيمايي به منظور ايجاد هماهنگي‌هاي نزديك با يكديگر در سال 1919 ميلادي انجمن ياتا را در شهر لاهه هلند تشكيل دادند . اعضاء ايكائو دولتها هستند . در هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران قسمتهاي خريد / دريافت / انبار / از قسمتهاي حياتي شركت محسوب مي‌شوند كه اينجانب در طرح ارائه شده اقدامات واحد حسابداري انبارهاي فني و فعاليت انبارهاي فني را شرح داده‌ام . موضوع : درخواست اقلام انباري - اقلام تعميري الف – مقدمه دسترسي سريع به قطعات فني از جمله مهمترين نيازهاي قسمت مهندسي و تعميرات در آماده نگاهداشتن و تعمير ناوگان « هما » مي‌باشد براي انجام اين مهم قسمت پشتيباني كننده (تداركات ) با توجه به برنامه‌ريزي‌هاي قسمت مهندسي و تعميرات اقدام به خريد و نگاهداري قطعات مورد نياز مي‌نمايد . عمر مفيد قسمتي از اين قطعات با درخواست از انبار و نصب بر روي قطعه بزرگتر و يا هواپيما آغاز و پس از باز شدن قطعه از روي قطعه مادر و يا هواپيما (بعلت آسيب‌ديدگي و از كار افتادگي ) خاتمه مي‌يابد . در هواپيمائي جمهوري اسلامي ايران از اين قطعات بعنوان قطعات مصرفي ياد شده و پس از صدور از انبار ارزش متوسط قطعه خارج شده از ارزش دارائيهاي انبار كسر و به حساب هزينه تعميرات منظور مي‌گردد. قطعات مصرفي از نقطه نظر سيستم پشتيباني « هما» داراي شماره سريال خاص براي هر قطعه نمي‌باشند و اگر چه كمپاني سازنده اقدام به ثبت شماره سريال بر روي هر قطعه نمايد ، اين شماره سريال ملاك شناسائي و وجه افتراق بين قطعات نظير نمي‌باشد . عامل شناسائي اين قطعات در هنگام سفارش خريد شماره فني كارخانه سازنده هواپيما و يا شماره‌هاي فني ارائه شده از سوي سازندگان اصلي قطعات و يا توليد كنندگاني كه مجوز ساخت قطعه را از سازندگان اصلي دريافت نموده‌اند مي باشد در سيستم پشتيباني « هما » ملاك شناسائي قطعات مصرفي شماره فني قطعه بهمراه شماره فني داخلي **مي‌باشد و كارتهاي كنترل موجودي در مقابل شماره‌هاي فني داخلي كليه شماره‌هاي فني قطعات جايگزين را كه در انبارهاي « هما » وجود دارند معرفي مي‌نمايد . گروهي ديگر از قطعات داراي عمر تعريف شده و زمان مصرف و بعبارت ديگر داراي زمان و ركود مي باشند كه طي ليستي بنام TBO مشخص شده‌اند اين ليست توسط واحد پشتيباني مهندسي (واحد ضريب اطمينان هواپيما ) تهيه و در اختيار واحد كنترل توليد ( واحد برنامه‌ريزي قطعات ) گذاشته مي‌شود . در اين ليست كه بترتيب براي هر نوع هواپيما تهيه شده است ، شماره فني ، نام قطعه ، زمان كاركرد مجاز قطعه ، تعداد قطعه روي هر هواپيما ، كارهائي كه پس از باز كردن برنامه‌اي قطعه از روي هواپيما بايد بر روي انجام شود و بالاخره زمان نگهداري قطعه در انبار درج شده است . اين ليست ماخذ اصلي كار در واحد برنامه‌ريزي قطعات مي‌باشد و كارتهاي واحد برنامه‌ريزي با توجه به اين ليست تهيه مي شود . عمر قطعات در اين ليستها به چهار صورت تعيين شده است : - قطعاتي كه داراي عمر ساعتي مشخص ( مثلاً 4 هزار ساعت ) مي باشند و اين عمر بصورت عددي در ليست ثبت مي‌شود. - قطعاتي كه داراي عمر ساعتي مشخص نمي‌باشند و تا زمانيكه اشكالي در مورد آنها گزارش نشود از روي هواپيما باز نمي‌شوند.( CM) - قطعاتي كه داراي عمر ساعتي مشخص نمي‌باشند ولي مي‌بايست بطور مرتب روي هواپيما بازديد شوند .( OC) - قطعاتي كه داراي عمر قانوني نگهداري در انبار ***مي‌بشند و انباردار مي بايست در فواصل زماني اين قطعات را مورد بررسي قرار داده و در صورت خاتمه عمر قانوني نگهداري آنها در انبار با صدور دستور كار **** آنها را جهت بازبيني و تعمير ارسال نمايد . مبناي محاسبه اين عمر تعداد خرابي و باز شدن قطعه و ساعت كار آن مي‌باشد. هر يك از اين چرخه‌هاي حياتي ( سيكل عمر ) با درخواست قطعه از انبار ونصب بر روي هواپيما ، ارسال جهت تعمير ، بازگشت قطعه از تعمير و جايگزين شدن مجدد قطعه در انبار پايان مي‌يابد. هر يك از اين قطعات تا زمانيكه چرخه‌هاي حياتي ادامه دارد بعنوان يك قطعه انباري مورد استفاده قرار مي‌گيرد . چنانچه بنابر محدوديتهاي تعريف شده توسط كمپاني سازنده و يا بنابر تشخيص منبع تعمير كننده داخلي يا خارجي غير قابل تعمير و اسقاط اعلام شود قطعه از انبار خارج خواهد شد . قطعات تعميري نسبت به قطعات مصرفي داراي ارزش بيشتري بوده و با وجود اينكه از نظر تعداد در مقايسه با قطعات مصرفي درصد عمده‌اي را تشكيل نمي‌دهند ( 6000 هزار قطعه تعميري در مقابل 000/110 قطعه مصرفي ) از نظر ارزش قسمت عمده‌اي از دارائيهاي انباري « هما » را شامل مي‌شوند . ( ارزش اقلام تعميري 70% ارزش كل موجوديهاي انبارهاي « هما » مي‌باشد ) از نظر عملكرد الي شركت در زمانيكه قطعه جهت نصب بر روي هواپيما از انبار خارج مي شوند هيچگونه عمليات حسابدراي انجام نمي‌شود . (هيچ حسابي بدهكار و يا بستانكار نمي‌گردد) و تنها در زمانيكه قطعه قابليت تعمير و مصرف خود را از دست بدهد( اسقاط اعلام شود ) قسمت قطعه به حساب هزينه منظور و از حساب دارائيهاي انبار كسر مي‌گردد در مسير گردش قطعه و در زمانيكه قطعه جهت تعمير ارسال مي‌گردد هزينه‌هاي متعلقه به حساب هزينه‌هاي تعميرات ثبت مي‌گردد. از نظر سيستم پشتيباني « هما » هر قطعه تعميري گذشته از شماره فني كه همانند قطعات مصرفي توسط كمپاني سازنده هواپيما و يا توليد كننده اصلي براي آن مشخص شده ودر بين تمامي قطعات تعمير مشابه مشترك است ،داراي يك شماره سريال مي‌باشد كه اين شماره بهمره شماره فني به منزله شماره شناسائي قطعه تعميري است و واحد برنامه‌ريزي قطعات * وظيفه بروز نگاهداشتن اطلاعات مربوط به هر شماره سريال و ثبت نقل و انتقالات قطعه ونصب آن بر روي هواپيماهاي مختلف را از اولين نصب تا زمانيكه قطعه غير قابل مصرف ( اسقاط يا مفقود ) اعلام شود عهده‌دار مي‌باشد لازم بتوضيح است كه شناسنامه و سابقه قطعات تعميري نصب شده بر روي هواپيماهائي كه به ناوگان « هما » افزوده مي شوند در زمان تحويل دادن هواپيما توسط فروشنده به « هما » تحويل مي شود . نحوه درخواست قطعات مصرفي و چگونگي گردش اسناد مربوط به آنها در « هما » طي گزارش شماره 92/ گ / 592 مورخ 6/6/67 طرح وتشكيلات ارائه و مورد تائيد نمايندگان قسمتهاي مختلف قرار گرفت **. چگونگي درخواست قطعات تعميري و نحوه ارسال و يا دريافت آنها جهت تعمير طي اين گزارش مورد بررسي قرار مي‌گيرد و ساير اقداماتيكه توسط قسمت قسمت تداركات در رابطه با اقلام تعميري و تعمير اقلام مصرفي انجام مي گيرد طي پيوستهاي رديف 10-1 الي 1-1 ارائه شده است .