كلمات كليدي فارسي :زنجیرهی تأمین، ارزیابی عملکرد، کارت امتیازی متوازن، تحلیل پوششی دادههای فازی، برنامهریزی خطی، عدم قطعیتفهرست مطالب فصل اول:مقدمه وکلیات تحقیق11.1 مقدمه22.1 بيان مساله23.1 سابقه و ضرورت انجام پژوهش44.1 مفروضات تحقيق65.1 اهداف تحقيق6فصل دوم:ادبیات تحقیق81.2 مقدمه92.2 مديريت زنجيرهيتأمين91.2.2 فرآيند ارزيابي عملکرد زنجيرهيتأمين122.2.2 تحليل پوششي دادهها123.2 تعريف عملکرد و مجموعه امکان توليد131.3.2 مدل وروديگرا و خروجيگرا202.3.2 مزايا و معايب تحليل پوششي داده ها203.3.2 مدل کارت امتيازدهي متوازن224.3.2 مفهوم کلي کارت امتيازي متوازن235.3.2 معرفي وجوه كارت امتيازي متوازن254.2 پیشینه تحقیق281.4.2 معيارهاي ارزيابي عملکرد زنجيرهيتأمين331.1.4.2 شاخصهاي ارزيابي چِن332.1.4.2 شاخصهاي تحقيق گوناسکاران و همکاران40فصل سوم:روش تحقیق431.3 مدل چارنز، کوپر و رودز442.3 مدل تحلیل پوششی دادههای فازی451.2.3 سیستمهای خطی فازی453.3 متدولوژی پژوهش511.3.3 مدل تركيبی BSC-FDEA52فصل چهارم:محاسبات و یافته های تحقیق561.4 شرح مساله572.4 استخراج شاخص ها581.2.4 جامعه آماري582.2.4 نمونه آماري593.2.4 طراحي پرسشنامه603.4 شاخصهای ارزیابی654.4 دادههای مساله665.4 مدل تحلیل پوششی دادههای فازی684. 6 نتایج مدل تحلیل پوششی دادههای فازی694 .7 تحلیل حساسیت71فصل پنجم:نتیجه گیری و پیشنهادات741.5 مقدمه752.5 نتایج753.5 بحث784.5 پیشنهادات کاربردی پژوهش805.5 محدودیتهای پژوهش816.5 پیشنهادات آتی81پیوست83پیوست الف: شاخصهای ارزیابی چِن84پیوست ب: چارچوب ارائه شده توسط گوناسکاران و همکاران برای معیارهای ارزیابی87پیوست پ: مدلهای ارزیابی کارآیی زنجیرهیتأمین و مشخصات آنها88پیوست ت: شاخصهای ارزیابی شپرد و گانتر93منابع99 فهرست اشکالشکل 2- 1 : يک نماي ساده از زنجيرهيتأمين9شکل 2 – 2 : يک نماي کامل از زنجيرهيتأمين10شکل 2- 3 : فرآيند ارزيابي عملکرد زنجيرهيتأمين12شکل2-4 : يک واحد تصميمگيري با يک خروجي و يک ورودي14شکل2- 5 : يک واحد تصميمگيري و خروجيها و وروديهاي آن14شکل 2-6 : واحد فرضي با ورودي کمتر، خروجي يکسان17شکل 2 – 7 : واحد فرضي با ورودي يکسان، خروجي بيشتر17شکل 2 – 8 : واحد فرضي با ورودي کمتر، خروجي بيشتر18شکل 2 – 9 : نمايش يکي از ضعفهاي مدل تحليل پوششي دادهها22شکل 2- 10 : خلاصه وجوه کارت امتيازي متوازن (کاپلان و نورتون 1992)28شکل 3- 1 : واحد تصمیمگیری با s ورودی و m خروجی44شکل 3 – 2 : تعریف نامساوی فازی47شکل 3 – 3 : نمایش بیشینهسازی یک عدد فازی48شکل 3 – 4 : نمایش... 49شکل 3 – 5 : فرایند انجام مطالعه52شکل 3- 6 : مدل ترکیبی ارزیابی عملکرد54شکل 4 – 1 : نمایی از زنجیرهیتأمین مساله مورد بررسی58شکل 4– 2: مدل مفهومی تحلیل پوشش دادههای فازی68شکل 4 – 3 : رتبهبندی واحدهای تصمیمگیری در سطوح مختلف اطمینان73 فهرست جداولجدول 2 – 1 : دستهبندي شاخصهاي ارزيابي چِن34جدول 2 – 2 : دستهبندي شاخصهاي تحقيق گوناسکاران40جدول 3 – 1 : ساختار تکمیلی B S C-D E A53جدول 4 – 1 : شاخص هاي ارزيابي عملکرد زنجيره تامين از چهار (B S C)60جدول 4 – 2 : شاخصهای ارزیابی در نظر گرفته شده برای مساله65جدول 4– 3 : مقادیر مربوط به شاخصهای هزینهای برای زنجیرههای تأمین67جدول 4 – 4 : دادههای مربوط به شاخصهای غیر هزینهای زنجیرههای تأمین67جدول 4 – 5: مقادیر کارآییهای محاسبه شده برای شش واحد تصمیمگیری70جدول 4 – 6 : رتبهبندی زنجیرههای تأمین با استفاده از مدل تحلیل پوششی دادههای فازی71جدول 4 – 7: کارآیی زنجیرههای تأمین در سطوح اطمینان مختلف72جدول 5-1 :رتبهبندی واحدهای تصمیمگیری با استفاده از سه روش77 فصل اول: 1.1 مقدمهدر سالهاي اخير، مديريت زنجيرهيتأمين[1] به دليل افزايش روزافزون رقابت در بازارهاي جهاني به يکي از مهمترين زمينهها در شاخهي مديريت توليد تبديل شده است. مديريت زنجيرهيتأمين، به عنوان ابزاري که در اوايل دهه 1990 بوجود آمده و شامل برنامهريزي و مديريت عمليات و توليد، انتقال و توزيع کالا تا رسيدن به مشتري است، راهي را براي بهبود محيط توليد و رقابتي کردن آن پيشنهاد ميدهد. يک زنجيرهيتأمين مجموعهاي از امکانات، تأمينکنندگان، مشتريان، محصولات و روشهاي کنترل موجودي، فروش و توزيع است که تأمينکنندگان را به مشتريان متصل ميکند و با توليد مواد اوليه توسط تأمينکنندگان شروع شده و به مصرف محصول توسط مشتريان ختم ميشود (گوناسکاران و همکاران، 2001). به دليل اينکه زنجیره تامین نقش مهمي را در فرآيند مديريت توليد ايفا ميکند، ارزيابي عملکرد زنجيرهيتأمين به عنوان عنصر مهمي از عملکرد شرکت (سازمان) در نظر گرفته ميشود. ارزيابي عملکرد را به صورت فرآيند کميسازي يا به صورت دقيقتر فرآيند کميسازي و آناليز اثربخشي و بهرهوري تعريف ميکنند. بر اين اساس، بهرهوري زنجيرهيتأمين به صورت يک پيمانه اندازهگيري از ميزان عملکرد منابع شرکت در کل زمينه زنجيرهيتأمين براي رسيدن به اهداف خاص آن تعريف ميشود.مسائل ارزيابي عملکرد زنجيرهيتأمين دامنه وسيعي را از ارزيابي عملکرد واحدهاي مستقل يک زنجيرهيتأمين تا ارزيابي عملکرد کل زنجيرهيتأمين را شامل ميشود. مساله ارزيابي عملکرد زنجيرهيتأمين يکي از جامعترين مسائل تصميمگيري استراتژيک است که بايد براي بهرهوري بلندمدت کل يک زنجيرهيتأمين در نظر گرفته شود.مديريت زنجيرهيتأمين مجموعهاي از رويکردهايي است که سعي ميکند تأمينکنندگان، توليدکنندگان، انبارها و مصرفکنندگان را به طور مؤثري در هم ادغام کند تا کالاها در مقدار درست، در مکان درست و در زمان درست توليد و توزيع شوند. اين رويکردها درصدد حداقلکردن هزينههاي سيستم هستند درحالي که سطح خاصي از سرويس را ارضاء ميکنند (بيمن، 1999). ثابت شده است که مديريت مؤثر يک زنجيرهيتأمين، مکانيزم بسيار مؤثري براي تحويل سريع و مطمئن کالا و خدمات با کيفيت بالا و با هزينه حداقلي ميباشد (گوناسکاران و همکاران، 2004). سابقاً واحدهاي بازاريابي، توزيع، برنامهريزي، توليد و فروش در يک زنجيرهيتأمين مستقل عمل ميکردند. متناظراً ارزيابي عملکرد يک زنجيرهيتأمين به معني ارزيابي عملکرد واحدهاي بازاريابي، توزيع، برنامهريزي، توليد و فروش به صورت مستقل خواهد بود. بعضي از محققين در گذشته عملکرد واحدهاي مستقل يک زنجيرهيتأمين را ارزيابي کردند مانند ارزيابي عملکرد مراکز توزيع (DC[2]) (راس[3] و دروگ[4]، 2002)، ارزيابي عملکرد فروش ( ايستون[5] و همکاران، 2002)، ارزيابي عملکرد تأمينکننده ( تولريا[6] و همکاران، 2006) و غيره. به هر حال اين واحدهاي مستقل در زنجيرهيتأمين داراي اهداف خاص خودشان هستند و اين اهداف اغلب با هم در تضاد هستند. بنابراين نياز به يک چارچوب ارزيابي عملکرد که در آن عملکرد اين واحدهاي مستقل با هم ادغام شده و به صورت همزمان ارزيابي شوند، احساس ميشود. براي بهدستآوردن يک زنجيرهيتأمين کارا، ارزيابي عملکرد کل زنجيرهيتأمين بسيار مهم است. در اين پاياننامه به زنجيرهيتأمين به صورت يک کل نگاه ميشود و به عنوان يک سيستم در نظر گرفته ميشود. در اين پاياننامه يک زنجيرهيتأمين سه سطحي شامل تأمينکننده، توليدکننده و مشتري در نظر گرفته ميشود و اين زنجيره به عنوان يک واحد تصميمگيري در سطح توليدکننده ارزيابي عملکرد ميشود.براي ارزيابي زنجيرهيتأمين شاخصهاي مختلفي مانند هزينه، زمان، سود، سطح خدمت و ... اندازهگيري ميشوند. ارزيابي زنجيرهيتأمين با استفاده از روشهاي مختلفي انجام ميشود. تحليل پوششي دادهها به عنوان يک روش ناپارامتريک بر پايه تکنيک برنامهريزي خطي بنا شده است و عملکرد واحدهاي مختلف را به نسبت هم ميسنجد. وانگ[7] و وانگ (2007) با دادن شواهد و دلايلي مناسب، معتقدند تحليل پوششي دادهها روش مناسبي براي مديريت زنجيرهيتأمين است. تحليل پوششي دادهها ميتواند وروديها و خروجيهاي چندگانه داشته باشد و شاخصهاي کمي و کيفي را به کار گيرد (وِن و همکاران، 2010). در اين پاياننامه شاخصهايي مانند هزينه، تحويل به موقع و زمان تدارک[8] براي ارزيابي عملکرد زنجيرهيتأمين در نظر گرفته شده و ارزيابي عملکرد در سطح توليدکننده انجام ميشود در حالي که معمولاً به زنجيرهيتأمين به صورت يک سيستم و کلنگرانه نگاه شود؛ اين موضوع بدان معناست که شاخصهاي ارزيابي عملکرد براي واحد توليدکننده (سطح دوم زنجيره) و در ارتباط آن با تأمينکننده و مشتري اندازهگيري ميشوند و کليت زنجيرهيتأمين حفظ ميشود.
ارزیابی کارآیی زنجیره ي تأمین با استفاده از روش تحلیل پوششی دادههاي فازي و مدل کارت امتیازي متوازن word
كلمات كليدي فارسي :زنجیرهی تأمین، ارزیابی عملکرد، کارت امتیازی متوازن، تحلیل پوششی دادههای فازی، برنامهریزی خطی، عدم قطعیتفهرست مطالب فصل اول:مقدمه وکلیات تحقیق11.1 مقدمه22.1 بيان مساله23.1 سابقه و ضرورت انجام پژوهش44.1 مفروضات تحقيق65.1 اهداف تحقيق6فصل دوم:ادبیات تحقیق81.2 مقدمه92.2 مديريت زنجيرهيتأمين91.2.2 فرآيند ارزيابي عملکرد زنجيرهيتأمين122.2.2 تحليل پوششي دادهها123.2 تعريف عملکرد و مجموعه امکان توليد131.3.2 مدل وروديگرا و خروجيگرا202.3.2 مزايا و معايب تحليل پوششي داده ها203.3.2 مدل کارت امتيازدهي متوازن224.3.2 مفهوم کلي کارت امتيازي متوازن235.3.2 معرفي وجوه كارت امتيازي متوازن254.2 پیشینه تحقیق281.4.2 معيارهاي ارزيابي عملکرد زنجيرهيتأمين331.1.4.2 شاخصهاي ارزيابي چِن332.1.4.2 شاخصهاي تحقيق گوناسکاران و همکاران40فصل سوم:روش تحقیق431.3 مدل چارنز، کوپر و رودز442.3 مدل تحلیل پوششی دادههای فازی451.2.3 سیستمهای خطی فازی453.3 متدولوژی پژوهش511.3.3 مدل تركيبی BSC-FDEA52فصل چهارم:محاسبات و یافته های تحقیق561.4 شرح مساله572.4 استخراج شاخص ها581.2.4 جامعه آماري582.2.4 نمونه آماري593.2.4 طراحي پرسشنامه603.4 شاخصهای ارزیابی654.4 دادههای مساله665.4 مدل تحلیل پوششی دادههای فازی684. 6 نتایج مدل تحلیل پوششی دادههای فازی694 .7 تحلیل حساسیت71فصل پنجم:نتیجه گیری و پیشنهادات741.5 مقدمه752.5 نتایج753.5 بحث784.5 پیشنهادات کاربردی پژوهش805.5 محدودیتهای پژوهش816.5 پیشنهادات آتی81پیوست83پیوست الف: شاخصهای ارزیابی چِن84پیوست ب: چارچوب ارائه شده توسط گوناسکاران و همکاران برای معیارهای ارزیابی87پیوست پ: مدلهای ارزیابی کارآیی زنجیرهیتأمین و مشخصات آنها88پیوست ت: شاخصهای ارزیابی شپرد و گانتر93منابع99 فهرست اشکالشکل 2- 1 : يک نماي ساده از زنجيرهيتأمين9شکل 2 – 2 : يک نماي کامل از زنجيرهيتأمين10شکل 2- 3 : فرآيند ارزيابي عملکرد زنجيرهيتأمين12شکل2-4 : يک واحد تصميمگيري با يک خروجي و يک ورودي14شکل2- 5 : يک واحد تصميمگيري و خروجيها و وروديهاي آن14شکل 2-6 : واحد فرضي با ورودي کمتر، خروجي يکسان17شکل 2 – 7 : واحد فرضي با ورودي يکسان، خروجي بيشتر17شکل 2 – 8 : واحد فرضي با ورودي کمتر، خروجي بيشتر18شکل 2 – 9 : نمايش يکي از ضعفهاي مدل تحليل پوششي دادهها22شکل 2- 10 : خلاصه وجوه کارت امتيازي متوازن (کاپلان و نورتون 1992)28شکل 3- 1 : واحد تصمیمگیری با s ورودی و m خروجی44شکل 3 – 2 : تعریف نامساوی فازی47شکل 3 – 3 : نمایش بیشینهسازی یک عدد فازی48شکل 3 – 4 : نمایش... 49شکل 3 – 5 : فرایند انجام مطالعه52شکل 3- 6 : مدل ترکیبی ارزیابی عملکرد54شکل 4 – 1 : نمایی از زنجیرهیتأمین مساله مورد بررسی58شکل 4– 2: مدل مفهومی تحلیل پوشش دادههای فازی68شکل 4 – 3 : رتبهبندی واحدهای تصمیمگیری در سطوح مختلف اطمینان73 فهرست جداولجدول 2 – 1 : دستهبندي شاخصهاي ارزيابي چِن34جدول 2 – 2 : دستهبندي شاخصهاي تحقيق گوناسکاران40جدول 3 – 1 : ساختار تکمیلی B S C-D E A53جدول 4 – 1 : شاخص هاي ارزيابي عملکرد زنجيره تامين از چهار (B S C)60جدول 4 – 2 : شاخصهای ارزیابی در نظر گرفته شده برای مساله65جدول 4– 3 : مقادیر مربوط به شاخصهای هزینهای برای زنجیرههای تأمین67جدول 4 – 4 : دادههای مربوط به شاخصهای غیر هزینهای زنجیرههای تأمین67جدول 4 – 5: مقادیر کارآییهای محاسبه شده برای شش واحد تصمیمگیری70جدول 4 – 6 : رتبهبندی زنجیرههای تأمین با استفاده از مدل تحلیل پوششی دادههای فازی71جدول 4 – 7: کارآیی زنجیرههای تأمین در سطوح اطمینان مختلف72جدول 5-1 :رتبهبندی واحدهای تصمیمگیری با استفاده از سه روش77 فصل اول: 1.1 مقدمهدر سالهاي اخير، مديريت زنجيرهيتأمين[1] به دليل افزايش روزافزون رقابت در بازارهاي جهاني به يکي از مهمترين زمينهها در شاخهي مديريت توليد تبديل شده است. مديريت زنجيرهيتأمين، به عنوان ابزاري که در اوايل دهه 1990 بوجود آمده و شامل برنامهريزي و مديريت عمليات و توليد، انتقال و توزيع کالا تا رسيدن به مشتري است، راهي را براي بهبود محيط توليد و رقابتي کردن آن پيشنهاد ميدهد. يک زنجيرهيتأمين مجموعهاي از امکانات، تأمينکنندگان، مشتريان، محصولات و روشهاي کنترل موجودي، فروش و توزيع است که تأمينکنندگان را به مشتريان متصل ميکند و با توليد مواد اوليه توسط تأمينکنندگان شروع شده و به مصرف محصول توسط مشتريان ختم ميشود (گوناسکاران و همکاران، 2001). به دليل اينکه زنجیره تامین نقش مهمي را در فرآيند مديريت توليد ايفا ميکند، ارزيابي عملکرد زنجيرهيتأمين به عنوان عنصر مهمي از عملکرد شرکت (سازمان) در نظر گرفته ميشود. ارزيابي عملکرد را به صورت فرآيند کميسازي يا به صورت دقيقتر فرآيند کميسازي و آناليز اثربخشي و بهرهوري تعريف ميکنند. بر اين اساس، بهرهوري زنجيرهيتأمين به صورت يک پيمانه اندازهگيري از ميزان عملکرد منابع شرکت در کل زمينه زنجيرهيتأمين براي رسيدن به اهداف خاص آن تعريف ميشود.مسائل ارزيابي عملکرد زنجيرهيتأمين دامنه وسيعي را از ارزيابي عملکرد واحدهاي مستقل يک زنجيرهيتأمين تا ارزيابي عملکرد کل زنجيرهيتأمين را شامل ميشود. مساله ارزيابي عملکرد زنجيرهيتأمين يکي از جامعترين مسائل تصميمگيري استراتژيک است که بايد براي بهرهوري بلندمدت کل يک زنجيرهيتأمين در نظر گرفته شود.مديريت زنجيرهيتأمين مجموعهاي از رويکردهايي است که سعي ميکند تأمينکنندگان، توليدکنندگان، انبارها و مصرفکنندگان را به طور مؤثري در هم ادغام کند تا کالاها در مقدار درست، در مکان درست و در زمان درست توليد و توزيع شوند. اين رويکردها درصدد حداقلکردن هزينههاي سيستم هستند درحالي که سطح خاصي از سرويس را ارضاء ميکنند (بيمن، 1999). ثابت شده است که مديريت مؤثر يک زنجيرهيتأمين، مکانيزم بسيار مؤثري براي تحويل سريع و مطمئن کالا و خدمات با کيفيت بالا و با هزينه حداقلي ميباشد (گوناسکاران و همکاران، 2004). سابقاً واحدهاي بازاريابي، توزيع، برنامهريزي، توليد و فروش در يک زنجيرهيتأمين مستقل عمل ميکردند. متناظراً ارزيابي عملکرد يک زنجيرهيتأمين به معني ارزيابي عملکرد واحدهاي بازاريابي، توزيع، برنامهريزي، توليد و فروش به صورت مستقل خواهد بود. بعضي از محققين در گذشته عملکرد واحدهاي مستقل يک زنجيرهيتأمين را ارزيابي کردند مانند ارزيابي عملکرد مراکز توزيع (DC[2]) (راس[3] و دروگ[4]، 2002)، ارزيابي عملکرد فروش ( ايستون[5] و همکاران، 2002)، ارزيابي عملکرد تأمينکننده ( تولريا[6] و همکاران، 2006) و غيره. به هر حال اين واحدهاي مستقل در زنجيرهيتأمين داراي اهداف خاص خودشان هستند و اين اهداف اغلب با هم در تضاد هستند. بنابراين نياز به يک چارچوب ارزيابي عملکرد که در آن عملکرد اين واحدهاي مستقل با هم ادغام شده و به صورت همزمان ارزيابي شوند، احساس ميشود. براي بهدستآوردن يک زنجيرهيتأمين کارا، ارزيابي عملکرد کل زنجيرهيتأمين بسيار مهم است. در اين پاياننامه به زنجيرهيتأمين به صورت يک کل نگاه ميشود و به عنوان يک سيستم در نظر گرفته ميشود. در اين پاياننامه يک زنجيرهيتأمين سه سطحي شامل تأمينکننده، توليدکننده و مشتري در نظر گرفته ميشود و اين زنجيره به عنوان يک واحد تصميمگيري در سطح توليدکننده ارزيابي عملکرد ميشود.براي ارزيابي زنجيرهيتأمين شاخصهاي مختلفي مانند هزينه، زمان، سود، سطح خدمت و ... اندازهگيري ميشوند. ارزيابي زنجيرهيتأمين با استفاده از روشهاي مختلفي انجام ميشود. تحليل پوششي دادهها به عنوان يک روش ناپارامتريک بر پايه تکنيک برنامهريزي خطي بنا شده است و عملکرد واحدهاي مختلف را به نسبت هم ميسنجد. وانگ[7] و وانگ (2007) با دادن شواهد و دلايلي مناسب، معتقدند تحليل پوششي دادهها روش مناسبي براي مديريت زنجيرهيتأمين است. تحليل پوششي دادهها ميتواند وروديها و خروجيهاي چندگانه داشته باشد و شاخصهاي کمي و کيفي را به کار گيرد (وِن و همکاران، 2010). در اين پاياننامه شاخصهايي مانند هزينه، تحويل به موقع و زمان تدارک[8] براي ارزيابي عملکرد زنجيرهيتأمين در نظر گرفته شده و ارزيابي عملکرد در سطح توليدکننده انجام ميشود در حالي که معمولاً به زنجيرهيتأمين به صورت يک سيستم و کلنگرانه نگاه شود؛ اين موضوع بدان معناست که شاخصهاي ارزيابي عملکرد براي واحد توليدکننده (سطح دوم زنجيره) و در ارتباط آن با تأمينکننده و مشتري اندازهگيري ميشوند و کليت زنجيرهيتأمين حفظ ميشود.