فهرست مطالبعنوان صفحهفصل اول : کلیات پژوهش1-1 مقدمه...........11-2 طرح مسئله.........31-3 اهمیت و ضرورت پژوهش............61- 4اهداف مبنای پژوهش...........71-4-1 اهداف اصلی پژوهش..........71-4-2 اهداف کاربردی پژوهش..........71-5 سوالات پژوهش.........71-6پیشینه تجربی زیست منطقه گرایی ................................................................................................................................81-6-1 پیشینه تحقیقات داخلی.........................................................................................................................................91-6-2 پیشینه تحقیقات خارجی....................................................................................................................................11فصل دوم : مبانی و چارچوب نظری پژوهش2-1 تعریف مفاهیم.....................................................................................................................................................172-1-1 توسعه پایدار...................................................................................................................................................172-1-2منطقه بندی.....................................................................................................................................................182-1-3منطقه...............................................................................................................................................................192-1-4 زیست منطقه گرایی........................................................................................................................................202-1-5 مفهوم زیست منطقه........................................................................................................................................212-2 مبانی نظری پژوهش............................................................................................................................................222-2-1 توسعه و فضا.......................................................................................................................................................222-2-1-1 مفهوم فضا...............................................................................................................................................242-2-1-2 فضا و توسعه فضایی...............................................................................................................................262-2-2تئوری توسعه پایدار..............................................................................................................................................272-2-2-1چشم انداز توسعه پایدار منطقه ای........................................................................................................... 1- مقدمهدر کشور پهناور ایران با منابع، قومیت ها و اقلیم های متفاوت توسعه منطقه ای نه تنها نمی تواند یکسان رخ دهد که فرآیندهای منجر به توسعه نیز متفاوت خواهند بود. تفاوت در فرآیندها می بایست نشات گرفته از تفاوت های هر منطقه و یکپارچگی پهنه های متفاوت باشد از سویی مهمترین مولفه های یکپارچه سازی برای هرواحد متفاوت اجتماع، محیط طبیعی و اقتصاد (رابطه بین اجتماع ومحیط طبیعی) می باشد. در ازای پهنه های گفته شدهدر کشور تجارب مختلفی از تقسیمات سرزمینی را منطقه بندی های صورت گرفته تا کنون ارائه داده اند، هرکدام در پی برقرای سطحی از یکپارچگی، و نتیجه معمولا در ارائه تعاریف مختلفی از منطقه و در پی آن تقسیمات متعدد منطقه ای خلاصه شده است که منجر به تغییرات مداوم در کالبد سرزمین از قبیل مرزها و محیط فیزیکی مناطق شده، تغییراتی که عمدتا بدون توجه به تعلقات سرزمینی مردمانش وبه گونه ای غیرارگانیک انجام پذیرفته است. خطوطی که در نتیجه این تقسیمات غیرارگانیک برچشم انداز کشور ترسیم می شوند حقیقت طبیعت سرزمین را نامرئی وغیرقابل مشاهده ساخته و سایر انواعی که زمین و منابعش را با آنان سهیم هستیم نادیده می گیرند. چنانچه آغاز توسعه را فرایندی محلی – مردمی بینگاریم تعیین پهنه های گفته شده مبنای متفاوتی برای یکپارچگی خواهند داشت که هدف عمده آن توسعه اجتماعات محلی در همیاری منطقه ایست.پذیرفتن این اصل که تنها راه ادامه زندگی برروی این کره خاکی تجدید نظر در رویه ای است که تاکنون به سوی توسعه مناطق پیموده ایم، مستلزم تعریف دوباره ای از رابطه انسان با طبیعت خواهد بود طبیعتی که به راحتی به نام توسعه آن را نادیده گرفته ایم.در این راستا و در حرکت به سوی توسعه پایدار منطقه ای، به نگرشی نوین نیازمندیم تا مبتنی برآن تفکر سازمان دهی فضای سرزمین را برمبنایی متفاوت نسبت به آنچه تاکنون دنبال می شده است استوار سازیم پژوهش حاضر در پی یافتن پهنه های فضایی است که بهترین قلمرو این یکپارچگی باشند و بر این اساس تئوری زیست منطقه گرایی مبنای نظری این پژوهش برای رسیدن به هدف فوق خواهد بود .این مطالعه با معرفی تئوری زیست منطقه گرایی به عنوان یکی از دیدگاههای نوین توسعه منطقه ای در پی آن است که با تاکید عمده بر مکان و محیط زیست مفهوم متفاوتی از منطقه را ارائه دهد، مفهومی فراتر از یک مکان فیزیکی که به طور خاص اشاره به مکان زندگی(Life – Place) هرفرد دارد. بنابراین نه مفهوم اداری-رسمی منطقه را برای درک آن کافی دانسته و نه منطقه رابرمبنای اهداف کاربردی متفاوت، آنچنان که موردنظر سازمان های گوناگون است تعریف می کند. منطقه موردنظر این رویکرد منطقه ای خواهد بود برای زندگی که علاوه بربعد مکانی مفهوم تعلق منطقه ای را در پیوند با تاریخ منطقه همراه خود خواهد داشت. ازاین رو زیست منطقه گرایی را نگاهی دیگر به جهان می دانیم که با تعریف مناطق آغاز شده و تاکید برتوسعه در ظرفی مشخص وجه تمایزآن از سایر نظریات محیط زیست گرایان است. تاکید زیست منطقه گرایی بر مکان واجتماعات زیستی قطعا روال کنونی در برخورد با موضوعات اکولوژیکی وانسانی را تغییر خواهد داد.با توجه به مطالب فوق، پژوهش حاضر در راستای پاسخگویی به دو سوال در حوزه های نظری و کاربردی صورت گرفته است: سوال اول) در پرتو دیدگاههای نوین توسعه منطقه ای آیا امکان کاربرد نظریه منطقه گرایی زیستی در ایران وجود دارد ؟سوال دوم) در صورت امکان کاربرد ،آیا آنگونه که در ادبیات این نظریه ادعا می شود امکان تعیین محدوده / تحدید حدود زیست منطقه ها به عنوان یک واحد فضایی وجود دارد؟ پاسخ به این دو سوال، علاوه بر شناخت رویکرد کلی تئوری زیست منطقه گرایی در مقابل سیاست های منطقه بندی کشور، می تواند پوشش تئوریک و کاربردی این نظریه را در شرایط ایران مورد آزمون قرار داده و در قیاس با تفکراتی که تا کنون به منطقه بندی های متعدد کشور انجامیدند یافته های قابل توجهی را در تحلیل نظری وکاربردی این نظریه در امر منطقه بندی ارائه نماید.با توجه به این امر که در کشور ما از تئوری مورد بحث و ریشه های نظری آن که قطعا بر سیر تکامل این نظریه بسیار موثر بوده، معرفی کاملی صورت نگرفته و به منظور شناخت و تحلیل فاکتورهای موثر بر تعیین منطقه در تئوری راهنمای پژوهش، مبنای نظری و فروض پایه زیست منطقه گرایی را در بخش دوم به عنوان بخشی از مبانی نظری مطالعه معرفی خواهیم کرد. به منظور بررسی مفهوم منطقه در نظام تقسیماتی و منطقه بندی کشور بر اساس تجارب و مطالعاتی که تا کنون صورت گرفته بخش سوم پژوهش حاضر، به مروری نسبتا جامع بر مهمترین مطالعات نظری و کاربردی پیشین در حوزه منطقه بندی کشور اختصاص یافته است. در بخش چهارم، مبحث روش شناسی پژوهش عنوان شده است مجموع داده های اطلاعاتی وروش تلفیق داده ها در بخش عملی پژوهش معرفی شده اند. بخش پنجم معرفی منطقه مورد مطالعه می باشد که دراین فصل تلاش شده برای آشنایی بیشتر با ناحیه مشخصات کلی از آن بر اساس اصول مطرح شده در نظریه زیست منطقه گرایی ارائه شود مجموع داده های اطلاعاتی مورد استفاده و تکنیک ترکیب آنها در پایان این فصل به طور کامل تشریح شده ودر نهایت مجموع نقشه هایی که از ترکیب وتلفیق این لایه های اطلاعاتی حاصل شده اند در پایان بخش به نمایش درآمده اند . و در بخش پایانی نیز ضمن ارائه نتیجه گیری نهایی از کاربرد تئوریک وتکنیکی این نظریه، سوالات اصلی پژوهش پاسخ داده خواهند شد .