چکیدههدف پژوهش حاضر تحلیل وضعیت کنش ارتباطی در کافههای تهران است. این پژوهش از نوع کیفی و به شیوه مصاحبه نیمه ساختیافته است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه افراد کافهرو تهران است. به منظور انتخاب نمونه از روش غیر احتمالی نمونهگیری هدفمند استفاده شد. حجم نمونه مورد استفاده برای انجام مصاحبه 30 نفر میباشد. برای تجزیه و تحلیل دادهها، از روش تفسیر مصاحبهها با تکیه بر نظریه کنش ارتباطی استفاده شد. نتایج حاکی از آن است الگویهای کنش ارتباطی افراد در کافههای تهران از الگوی کنش ارتباطی هابرماس پیروی نمیکند. در حقیقت کنش ارتباطی افراد بیشتر بر مبنای احساسات، سنت، قومیت و روابط دوستی بود و بسته به نوع مساله مورد بحث، نوع کنش فرق میکرد.در این رابطه به نظر میرسد که این امر در سطح کلان منجر به دو یا چند دستگی شدید در جامعه و بین اقوام و گروههای مختلف میشودکه این امر باعث به وجود آمدن فضای تشنج در بین اقشار مختلف میشود. در این شرایط افکار موافق و مخالف وضع موجود چندان به چالش کشیده نمیشود و این امر میتواند منجر به تعارض، درگیری و ستیز بین طبقات مختلف در خوشبینانهترین حالت و در بدترین حالت منجر به سرکوب و حذف یکی از طرفین شود.واژگان کلیدی: کافه، افراد کافهرو، حوزه عمومی، کنش ارتباطی، تفاهم 1-1-طرح مسئله. 21-2-ضرورت و اهمیت موضوع. 61-2-1-ضرورت و اهمیت نظری.. 61-2-2-ضرورت و اهمیت عملی. 61-3-اهداف پژوهش... 61-3-1-هدف اصلی. 61-3-2-اهداف فرعی. 61-4-سوالهای اصلی تحقیق. 71-4-1-سوال اصلی. 71-4-2-سوالهای فرعی. 71-5-مفاهیم پژوهش... 71-6-تعریف نظری و عملیاتی مفاهیم پژوهش... 82-1-کلیات اندیشه هابرماس.. 132-2-زندگینامه. 142-3-مروری اجمالی به افکار و اندیشههای هابرماس.. 152-4-دانش و علایق بشری.. 182-5-تاریخچه حوزه عمومی (فرانسه، آلمان، انگلستان)252-6-حوزه عمومی. 292-7-اخلاقگفتگودرحوزهعمومي. 472-8-عقلانیت در نزد هابرماس.. 472-9-مفهوم دموکراسی در نزد هابرماس.. 492-10-موقعیت آرمانی گفتگو. 532-11-احتجاج. 542-12-کنش ارتباطی. 572-13-زیست جهان. 662-14-پیشینه پژوهش... 733-1-روش پژوهش... 773-2-سوالهای اصلی تحقیق. 783-2-1-سوال اصلی. 783-2-2-سوالهای فرعی. 783-3-جامعه و نمونه آماری.. 773-4-نحوه جمع آوری داده ها783-5-ابزار اندازهگیری پژوهش... 78مصاحبه نیمه ساخت یافته با افراد کافهرو شهر تهران. 783-6-پایایی و روایی در دادههای کیفی. 793-7-شیوه تجزیه و تحلیل دادهها804-1-مقدمه. 824-2-یافتههای پژوهش... 824-2-1-سوال اول پژوهش... 844-2-2-سوال دوم پژوهش... 874-2-3-سوال سوم پژوهش... 884-2-4-سوال چهارم پژوهش... 914-2-5-سوال پنجم پژوهش... 92فصل پنجم. 95نتایج و پیشنهادات.. 955-1-بحث و نتیجهگیری یافتههای پژوهش... 975-1-1-سوال اول پژوهش... 995-1-2-سوال دوم پژوهش... 1005-1-3-سوال سوم پژوهش... 1015-1-4-سوال چهارم پژوهش... 1025-1-5-سوال پنجم پژوهش... 1025-2-محدودیتهای پژوهش... 1035-3-پیشنهادات پژوهش... 1045-3-1-پیشنهادات کاربردی.. 1045-3-2-پیشنهاداتی برای پژوهشهای آتی. 104منابع. ارتباط بنیاد شکلگیری اجتماع است. در فرایند شکلگیری ارتباط، شرکتکنندگان در بستر فرایندی پویا و خودسامان به طرح ادعاهای نظری خویش میپردازند. مبنای طرح ادعاهای نظری شرکتکنندگان براساس وضعیت های خودهنجار خاصی شکل میگیرد که پایه و مبنای شکلگیری اجتماع ارتباطی است. ارتباط متقابل و هماهنگی با دیگران را نمیتوان براساس خواستههای شخصی پیش برد (حاجی حیدری، 1383). این به دلیل ماهیت ارتباط است که در آن نفع شخصی باعث خدشهدار شدن وضعیت ارتباطی میگردد.یکی از متفکران انتقادی که به بررسی شکلگیری وضعیت ارتباطی پرداخته است؛ یورگن هابرماس است. به زعم وی، انسانها اساسا به عنوان هستیهای ارتباطی معرفی میگردند. هابرماس تاکید میکند که مردم مهارتهای ارتباطیشان را برای آفریدن و نگهداشتن مناسبات اجتماعی به کار میبرند (ادگار، 2006: xv). از نظر او، پروژة مدرنیته به دلیل توجه صرف به عقلانیت ابزاري و نادیده گرفتن عقلانیت ارتباطی، از مسیر اصلی منحرف شده است و ارتباطات انسانی به ارتباطاتی تحریف شده بدل شده است که در تعارض با دموکراسی قرار میگیرد (انصاری، 1384: 12). راهحلی که او برای مقابله با این وضعیت ارائه میدهد، عقلانیت ارتباطی است. مفهوم عقلانیت ارتباطی واجد سویه ها و دلالت های ضمنیای است که اساسا متکی بر تجربه محوری بحث و گفتگو و استدلال است که فرایندی وفاقانگیز و آزاد و وحدتبخش دارند؛ گفتگویی که در آن مشارکتکنندگان مختلف بر بصیرتهای ذهنی و نظرات فردی خود فائق میآیند و به یمن اشتراک در باورهای عقلانی، متقاعد میشوند که وحدت جهان عینی و بین الاذهانی بودن زیستجهانشان را بپذیرند (هاو، 1387: 50). در حقیقت عقلانیت ارتباطی، پروسه حل کردن مسئله و رفع مناقشه از خلال گفتگوی آزاد است (ادگار، 2006: xvi).هدف گفتگو سازش و توافق یا، به بیان دقیقتر، وفاق است. هابرماس وفاق را برای موجه سازی (توجیه عقلانی) دعویهای اعتبار ضروری میداند (هاو، 1387: 69). هابرماس سعی دارد نشان دهد که چگونه عقلانیت (و عدم عقلانیت) در کنش متقابل اجتماعی معمولی، یعنی در ارتباط معمولی بین «افراد کنشگر» ظهور پیدا میکند (خانیکی، 1387 :76). از نظر او کنش ارتباطی فقط در صورتی به شکل سالم ادامه مییابد که مشارکتکنندگان تصور کنند دعویهای اعتباری که بهطور متقابل مطرح میسازند موجه و قابل قبولاند (هاو، 1387: 37). به بیان دیگر، کنش ارتباطی نیازمند آن است که همه مشارکتکنندگان بر سر فرضها و تفسیرهای ضمنی و به تبع آن درباره قواعد ارتباط توافق داشته باشند (هاو، 1387: 49).
تحلیل وضعیت کنش ارتباطی در کافه های تهرانword
چکیدههدف پژوهش حاضر تحلیل وضعیت کنش ارتباطی در کافههای تهران است. این پژوهش از نوع کیفی و به شیوه مصاحبه نیمه ساختیافته است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه افراد کافهرو تهران است. به منظور انتخاب نمونه از روش غیر احتمالی نمونهگیری هدفمند استفاده شد. حجم نمونه مورد استفاده برای انجام مصاحبه 30 نفر میباشد. برای تجزیه و تحلیل دادهها، از روش تفسیر مصاحبهها با تکیه بر نظریه کنش ارتباطی استفاده شد. نتایج حاکی از آن است الگویهای کنش ارتباطی افراد در کافههای تهران از الگوی کنش ارتباطی هابرماس پیروی نمیکند. در حقیقت کنش ارتباطی افراد بیشتر بر مبنای احساسات، سنت، قومیت و روابط دوستی بود و بسته به نوع مساله مورد بحث، نوع کنش فرق میکرد.در این رابطه به نظر میرسد که این امر در سطح کلان منجر به دو یا چند دستگی شدید در جامعه و بین اقوام و گروههای مختلف میشودکه این امر باعث به وجود آمدن فضای تشنج در بین اقشار مختلف میشود. در این شرایط افکار موافق و مخالف وضع موجود چندان به چالش کشیده نمیشود و این امر میتواند منجر به تعارض، درگیری و ستیز بین طبقات مختلف در خوشبینانهترین حالت و در بدترین حالت منجر به سرکوب و حذف یکی از طرفین شود.واژگان کلیدی: کافه، افراد کافهرو، حوزه عمومی، کنش ارتباطی، تفاهم 1-1-طرح مسئله. 21-2-ضرورت و اهمیت موضوع. 61-2-1-ضرورت و اهمیت نظری.. 61-2-2-ضرورت و اهمیت عملی. 61-3-اهداف پژوهش... 61-3-1-هدف اصلی. 61-3-2-اهداف فرعی. 61-4-سوالهای اصلی تحقیق. 71-4-1-سوال اصلی. 71-4-2-سوالهای فرعی. 71-5-مفاهیم پژوهش... 71-6-تعریف نظری و عملیاتی مفاهیم پژوهش... 82-1-کلیات اندیشه هابرماس.. 132-2-زندگینامه. 142-3-مروری اجمالی به افکار و اندیشههای هابرماس.. 152-4-دانش و علایق بشری.. 182-5-تاریخچه حوزه عمومی (فرانسه، آلمان، انگلستان)252-6-حوزه عمومی. 292-7-اخلاقگفتگودرحوزهعمومي. 472-8-عقلانیت در نزد هابرماس.. 472-9-مفهوم دموکراسی در نزد هابرماس.. 492-10-موقعیت آرمانی گفتگو. 532-11-احتجاج. 542-12-کنش ارتباطی. 572-13-زیست جهان. 662-14-پیشینه پژوهش... 733-1-روش پژوهش... 773-2-سوالهای اصلی تحقیق. 783-2-1-سوال اصلی. 783-2-2-سوالهای فرعی. 783-3-جامعه و نمونه آماری.. 773-4-نحوه جمع آوری داده ها783-5-ابزار اندازهگیری پژوهش... 78مصاحبه نیمه ساخت یافته با افراد کافهرو شهر تهران. 783-6-پایایی و روایی در دادههای کیفی. 793-7-شیوه تجزیه و تحلیل دادهها804-1-مقدمه. 824-2-یافتههای پژوهش... 824-2-1-سوال اول پژوهش... 844-2-2-سوال دوم پژوهش... 874-2-3-سوال سوم پژوهش... 884-2-4-سوال چهارم پژوهش... 914-2-5-سوال پنجم پژوهش... 92فصل پنجم. 95نتایج و پیشنهادات.. 955-1-بحث و نتیجهگیری یافتههای پژوهش... 975-1-1-سوال اول پژوهش... 995-1-2-سوال دوم پژوهش... 1005-1-3-سوال سوم پژوهش... 1015-1-4-سوال چهارم پژوهش... 1025-1-5-سوال پنجم پژوهش... 1025-2-محدودیتهای پژوهش... 1035-3-پیشنهادات پژوهش... 1045-3-1-پیشنهادات کاربردی.. 1045-3-2-پیشنهاداتی برای پژوهشهای آتی. 104منابع. ارتباط بنیاد شکلگیری اجتماع است. در فرایند شکلگیری ارتباط، شرکتکنندگان در بستر فرایندی پویا و خودسامان به طرح ادعاهای نظری خویش میپردازند. مبنای طرح ادعاهای نظری شرکتکنندگان براساس وضعیت های خودهنجار خاصی شکل میگیرد که پایه و مبنای شکلگیری اجتماع ارتباطی است. ارتباط متقابل و هماهنگی با دیگران را نمیتوان براساس خواستههای شخصی پیش برد (حاجی حیدری، 1383). این به دلیل ماهیت ارتباط است که در آن نفع شخصی باعث خدشهدار شدن وضعیت ارتباطی میگردد.یکی از متفکران انتقادی که به بررسی شکلگیری وضعیت ارتباطی پرداخته است؛ یورگن هابرماس است. به زعم وی، انسانها اساسا به عنوان هستیهای ارتباطی معرفی میگردند. هابرماس تاکید میکند که مردم مهارتهای ارتباطیشان را برای آفریدن و نگهداشتن مناسبات اجتماعی به کار میبرند (ادگار، 2006: xv). از نظر او، پروژة مدرنیته به دلیل توجه صرف به عقلانیت ابزاري و نادیده گرفتن عقلانیت ارتباطی، از مسیر اصلی منحرف شده است و ارتباطات انسانی به ارتباطاتی تحریف شده بدل شده است که در تعارض با دموکراسی قرار میگیرد (انصاری، 1384: 12). راهحلی که او برای مقابله با این وضعیت ارائه میدهد، عقلانیت ارتباطی است. مفهوم عقلانیت ارتباطی واجد سویه ها و دلالت های ضمنیای است که اساسا متکی بر تجربه محوری بحث و گفتگو و استدلال است که فرایندی وفاقانگیز و آزاد و وحدتبخش دارند؛ گفتگویی که در آن مشارکتکنندگان مختلف بر بصیرتهای ذهنی و نظرات فردی خود فائق میآیند و به یمن اشتراک در باورهای عقلانی، متقاعد میشوند که وحدت جهان عینی و بین الاذهانی بودن زیستجهانشان را بپذیرند (هاو، 1387: 50). در حقیقت عقلانیت ارتباطی، پروسه حل کردن مسئله و رفع مناقشه از خلال گفتگوی آزاد است (ادگار، 2006: xvi).هدف گفتگو سازش و توافق یا، به بیان دقیقتر، وفاق است. هابرماس وفاق را برای موجه سازی (توجیه عقلانی) دعویهای اعتبار ضروری میداند (هاو، 1387: 69). هابرماس سعی دارد نشان دهد که چگونه عقلانیت (و عدم عقلانیت) در کنش متقابل اجتماعی معمولی، یعنی در ارتباط معمولی بین «افراد کنشگر» ظهور پیدا میکند (خانیکی، 1387 :76). از نظر او کنش ارتباطی فقط در صورتی به شکل سالم ادامه مییابد که مشارکتکنندگان تصور کنند دعویهای اعتباری که بهطور متقابل مطرح میسازند موجه و قابل قبولاند (هاو، 1387: 37). به بیان دیگر، کنش ارتباطی نیازمند آن است که همه مشارکتکنندگان بر سر فرضها و تفسیرهای ضمنی و به تبع آن درباره قواعد ارتباط توافق داشته باشند (هاو، 1387: 49).