چکیدهحس تعلق به مکان از اصلیترین عوامل اثر گذار بر روابط فرد با مکان است. این حس دربرگیرندهی عوامل گوناگونی است که کیفیت زندگی فرد در مکان را متاثر میسازد. وجود حس تعلق و یا عدم وجود آن میتواند بر رفتارهای افراد در مواجه با مکان بسیار اثرگذار باشد. این پژوهش با هدف بررسی و مقایسه عوامل مؤثر بر حس تعلق به مکان در میان ساکنین شهرجدیدپرند(اسکان رسمی) و نسیمشهر(اسکان غیررسمی) انجام گرفته است. در پژوهش حاضر در جهت نیل به هدف پیش گفته از روش ترکیبی استفاده شده است، به این ترتیب که از روش پیمایشدر زمره روشهای کمّی و از روش بحث گروهی متمرکز در زمره روشهای کیفی بهره گرفته شده است. در این شیوه، بحث گروهی متمرکز برای شناخت بیشتر یا زمینه و شرایط یافتههای کمّی، بعد از پژوهش کمّی به عنوان روش تکمیلی به کار میرود. در این پژوهش از ابزار پرسشنامه برای گردآوری دادهها استفاده شده و برای بحث گروهی متمرکز به منظور کنترل جریان بحث، سئوالاتی(راهنمای بحث) تنظیم گردیده است. در روش پیمایش، از آمار توصیفی و استنباطی برای تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرم افزار SPSSو در روش بحث گروهی متمرکز، از تحلیل کیفی نتایج با تاکید بر شناسایی مضامین استفاده شده است.برای تعیین حجم نمونه در پیمایش از فرمول کوکران استفاده شد، بر اساس این فرمول حجم نمونهای که از جامعه آماری تحقیق به دست آمد، برای اسکان رسمی(شهرجدیدپرند) 196 سرپرست خانوار و برای اسکان غیررسمی(نسیمشهر) هم 196 سرپرست خانوار میباشد که به شیوه نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای که در زمرهی نمونهگیریهای تصادفی میباشد، انتخاب شدهاند. نتایج تحقیق حاکی از این امر است که در اسکان غیررسمی حس تعلق مکانی بیشتر از اسکان رسمی است و این مسئله ناشی از وجود سرمایه اجتماعی بالاتر در اسکان غیررسمی(نسیمشهر) نسبت به اسکان رسمی(شهر جدید پرند) است. نتایج تحلیل رگرسیون نیز بیانگر این است که حس تعلق مکانی در شهر جدید پرند به ترتیب از سرمایهاجتماعی، ویژگیهای فضایی- کالبدی و سرمایهفرهنگی و حس تعلق مکانی در نسیمشهر به ترتیب از سرمایهاجتماعی، سرمایهفرهنگی و ویژگیهای فضایی- کالبدی تاثیر میپذیرد. در مجموع باید گفت برطبق نتایج به دستآمده، سرمایهاجتماعی عامل اصلیِ اثرگذار بر حس تعلق به مکان در شهر جدید پرند و نسیم شهر است.واژگان کلیدی: حستعلقمکانی، اسکان رسمی، اسکان غیررسمی، سرمایهاجتماعی، سرمایهفرهنگی، نگرش به ویژگیهای فضایی- کالبدی فهرست مطالبفصل1 (کلیات تحقیق). 11- 1 مقدمه. 22- 1 طرح مسئله. 33- 1 اهمیّت و ضرورت مسئله. 64- 1 سئوالات تحقیق. 75- 1 اهداف تحقیق. 81- 5- 1 هدف اصلی. 82- 5- 1 اهداف عملیاتی. 86- 1 قلمرو تحقیق. 81- 6- 1 قلمرو زمانی. 82- 6- 1 قلمرو مکانی. 8فصل2 (ادبیات و مبانی نظری تحقیق). 91- 2 مقدمه. 102- 2 حس تعلق مکانی. 111- 2- 2 تعریف مفاهیم مرتبط با حس تعلق مکانی. 111- 1- 2- 2 مکان. 112- 1- 2- 2 حس مکان. 163- 1- 2- 2 حس تعلق. 194- 1- 2- 2 حس تعلق مکانی. 212- 2- 2 بررسی ابعاد حس تعلق مکانی. 233- 2- 2 نظریههای حس تعلق مکانی. 251- 3- 2- 2 رویکرد روانشناختی(روانشناسیمحیطی). 251- 1- 3- 2- 2 فریتز استیل. 262- 1- 3- 2- 2 ویلیامز. 273- 1- 3- 2- 2 شامای. 284- 1- 3- 2- 2 لو و آلتمن. 295- 1- 3- 2- 2 جنیفر کراس. 312- 3- 2- 2 رویکرد جامعهشناختی(پدیدارشناسی). 321- 2- 3- 2- 2 یی فو توآن. 332- 2- 3- 2- 2 ادوارد رلف. 333- 2- 3- 2- 2 کریستین نوربرگ شولتز. 353- 2 عوامل اجتماعی- فرهنگی. 361- 3- 2 سرمایه اجتماعی. 361- 1- 3- 2 تعاریف و ابعاد. 362- 1- 3- 2 نظریهپردازان سرمایه اجتماعی. 381- 2- 1- 3- 2 پیر بوردیو. 382- 2- 1- 3- 2 رابرت پاتنام. 413- 2- 1- 3- 2 فرانسیس فوکویاما. 444- 2- 1- 3- 2 جیمز کلمن. 455- 2- 1- 3- 2 افه و فوش. 492- 3- 2 سرمایه فرهنگی. 511- 2- 3- 2 تعریف و ابعاد. 512- 2- 3- 2 نظریهپردازان سرمایه فرهنگی. 531- 2- 2- 3- 2 پیر بوردیو. 532- 2- 2- 3- 2 کالینز. 574- 2 عوامل فضایی- کالبدی. 575- 2جمع بندی مبانی نظری. 596- 2 پیشینه تحقیق. 621- 6- 2 پیشینه داخلی تحقیق. 622- 6- 2 پیشینه خارجی تحقیق. 793- 6- 2 جمع بندی پیشینه تحقیق. 857- 2 چارچوب نظری. 908- 2 مدل نظری تحقیق. 949- 2 سئوالات تحقیق. 9510- 2 فرضیههای تحقیق. 95فصل3 (روش تحقیق). 961- 3 روش تحقیق. 972- 3 تکنیک گردآوری دادهها. 983- 3 فنون مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل دادهها. 984- 3 جامعه آماری، حجم نمونه و شیوه نمونهگیری. 995- 3 تعریف نظری متغیرهای تحقیق. 1001- 5- 3 حس تعلق مکانی. 1002- 5- 3 سرمایه اجتماعی. 1013- 5- 3 سرمایه فرهنگی. 1024- 5- 3 نگرش به ویژگیهای فضایی- کالبدی. 1035- 5- 3 طول مدتِ سکونت(عامل زمان). 1036- 5- 3 ویژگیهای فردی. 1046- 3 تعریف عملیاتی متغیرهای تحقیق. 1041- 6- 3 حس تعلق مکانی. 1042- 6- 3 سرمایه اجتماعی. 1053- 6- 3 سرمایه فرهنگی. 1064- 6- 3 نگرش به ویژگیهای فضایی- کالبدی. 1075- 6- 3 طول مدتِ سکونت(عامل زمان). 1086- 6- 3 ویژگیهای فردی. 1087- 3 پایایی و اعتبار. 1091- 7- 3 پایایی. 1092- 7- 3 اعتبار. 110فصل4 (یافتههای تحقیق). 1111- 4 مقدمه. 1122- 4 شرح نمونههای موردِ مطالعه. 1123- 4 نتایج پیمایش. 1161- 3- 4 آمار توصیفی دادهها. 1161- 1- 3- 4 جنسیت. 1162- 1- 3- 4 سن. 1173- 1- 3- 4 وضعیت تأهل. 1174- 1- 3- 4 وضعیت اشتغال. 1185- 1- 3- 4 نوع شغلِ افراد شاغل. 1196- 1- 3- 4 قومیت. 1217- 1- 3- 4 شیوه تصرف واحد مسکونی. 1228- 1- 3- 4 مدت سکونت. 1239- 1- 3- 4 حس تعلق مکانی. 12510- 1- 3- 4 سرمایه اجتماعی. 12511- 1- 3- 4 سرمایه فرهنگی. 12512- 1- 3- 4 نگرش به ویژگیهای فضایی- کالبدی. 1262- 3- 4 آمار استنباطی دادهها. 1261- 2- 3- 4 شهر جدید پرند. 1262- 2- 3- 4 نسیمشهر. 1333- 3- 4 مقایسه نمونههای موردِ مطالعه در شهرجدیدپرند و نسیمشهر 1381- 3- 3- 4 مقایسه متغیرهای تحقیق در شهرجدیدپرند و نسیمشهر 1382- 3- 3- 4 مقایسه فرضیات تحقیق در شهرجدیدپرند و نسیمشهر 1403- 3- 3- 4 مقایسه تحلیل رگرسیون در شهرجدیدپرند و نسیمشهر 1424- 3- 3- 4 نمودار تحلیل مسیر شهرجدیدپرند و نسیمشهر 1424- 4 نتایج بحث گروهی متمرکز. 1431- 4- 4 شهرجدیدپرند. 1432- 4- 4 نسیمشهر. 147فصل5 (نتیجهگیری و ارائه پیشنهادات). 1521- 5 نتیجهگیری. 1532- 5 پیشنهادات. 168منابع. 171پیوست. 183راهنمای بحث گروهی متمرکز(FGD). 184پرسشنامه. 186 فهرست جداولجدول 1- 2 سطوح مختلف تجربه مکان بر اساس دیالکتیک درون/ بیرون 15جدول 2- 2 مدلهای تاثیرگذاری حس تعلق مکانی بر سرمایه اجتماعی و مشارکت 72جدول 1- 3 تعریف عملیاتی متغیر حس تعلق مکانی. 104جدول 2- 3 تعریف عملیاتی متغیر سرمایه اجتماعی. 105جدول 3- 3 تعریف عملیاتی متغیر سرمایه فرهنگی. 106جدول 4- 3 تعریف عملیاتی متغیر نگرش به ویژگیهای فضایی- کالبدی 108جدول 5- 3 میزان آلفای محاسبه شده برای هر متغیر تحقیق. 110جدول 1- 4 تحولات جمعیت در شهر جدید پرند(1393- 1385). 113جدول 2- 4 تحولات جمعیت در محدوده نسیمشهر(1390- 1345). 114جدول 3- 4 جنسیت پاسخگویان بر حسب محل سکونت. 116جدول 4- 4 سن پاسخگویان بر حسب محل سکونت. 117جدول 5- 4 وضعیت تأهل پاسخگویان بر حسب محل سکونت. 117جدول 6- 4 وضعیت اشتغال پاسخگویان بر حسب محل سکونت. 118جدول 7- 4 نوع شغل پاسخگویان بر حسب محل سکونت. 120جدول 8- 4 وضعیت قومیت پاسخگویان بر حسب محل سکونت. 121جدول 9- 4 شیوه تصرف واحد مسکونی پاسخگویان بر حسب محل سکونت 122جدول10- 4 مدت زمان سکونت پاسخگویان بر حسب محل سکونت. 123جدول 11- 4 میزان حس تعلق مکانی پاسخگویان بر حسب محل سکونت 125جدول 12- 4 میزان سرمایه اجتماعی پاسخگویان بر حسب محل سکونت 125جدول 13- 4 میزان سرمایه فرهنگی پاسخگویان بر حسب محل سکونت 125جدول 14- 4 نگرش پاسخگویان به ویژگیهای فضایی- کالبدی بر حسب محل سکونت 126جدول 15- 4 همبستگی بین سرمایه اجتماعی و حس تعلق مکانی پاسخگویان پرند 127جدول 16- 4 همبستگی بین سرمایه فرهنگی و حس تعلق مکانی پاسخگویان پرند 127جدول 17- 4 همبستگی بین نگرش به ویژگیهای فضایی- کالبدی و حس تعلق مکانی پاسخگویان پرند. 128جدول 18- 4 همبستگی بین مدت زمان سکونت و حس تعلق مکانی پاسخگویان پرند 129جدول 19- 4 تفاوت میزان حس تعلق مکانی پاسخگویان پرند بر حسب جنسیت 129جدول 20- 4 تفاوت میزان حس تعلق مکانی پاسخگویان پرند بر حسب اشتغال، قومیت و شیوه تصرف واحد مسکونی. 130جدول 21- 4 همبستگی بین سن و حس تعلق مکانی پاسخگویان پرند 131جدول 22- 4 خلاصه مدل رگرسیون عوامل مؤثر بر حس تعلق مکانی پاسخگویان پرند. 132جدول 23- 4 تأثیرگذاری تک تک عوامل مؤثر بر حس تعلق مکانی پاسخگویان پرند. 132جدول 24- 4 همبستگی بین سرمایه اجتماعی و حس تعلق مکانی پاسخگویان نسیمشهر. 133جدول 25- 4 همبستگی بین سرمایه فرهنگی و حس تعلق مکانی پاسخگویان نسیمشهر. 133جدول 26- 4 همبستگی بین نگرش به ویژگیهای فضایی- کالبدی و حس تعلق مکانی پاسخگویان نسیمشهر . 134جدول 27- 4 همبستگی بین مدت زمان سکونت و حس تعلق مکانی پاسخگویان نسیمشهر. 135جدول 28- 4 تفاوت میزان حس تعلق مکانی پاسخگویان نسیمشهر بر حسب جنسیت 136جدول 29- 4 تفاوت میزان حس تعلق مکانی پاسخگویان نسیمشهر بر حسب اشتغال، قومیت و شیوه تصرف واحد مسکونی. 136جدول 30- 4 همبستگی بین سن و حس تعلق مکانی پاسخگویان نسیمشهر 136جدول 31- 4 خلاصه مدل رگرسیون عوامل مؤثر بر حس تعلق مکانی پاسخگویان نسیمشهر. 137جدول 32- 4 تأثیرگذاری تک تک عوامل مؤثر بر حس تعلق مکانی پاسخگویان نسیمشهر. 137جدول 33- 4 اختلاف میانگین متغیرهای تحقیق بین پاسخگویان پرند و نسیمشهر 138جدول 34- 4 آزمون تفاوت معناداری میانگین متغیرهای تحقیق بین پاسخگویان پرند و نسیمشهر. 139جدول 35- 4 آزمون تحلیل واریانس یکطرفه متغیرهای زمینهای بین پاسخگویان پرند و نسیمشهر. 139جدول 36- 4 مقایسه فرضیات تحقیق بین پاسخگویان پرند و نسیمشهر 140جدول 37- 4 مقایسه فرضیه جنسیت و حس تعلق مکانی بین پاسخگویان پرند و نسیمشهر. 140جدول 38- 4 مقایسه فرضیات اشتغال، قومیت، شیوه تصرف واحد مسکونی و حس تعلق مکانی بین پاسخگویان پرند و نسیمشهر. 141جدول 39- 4 مقایسه آزمون همبستگی سن و حس تعلق مکانی بین پاسخگویان پرند و نسیمشهر. 141جدول40- 4 خلاصهی مدل رگرسیون عوامل مؤثر بر حس تعلق مکانی بین پاسخگویان پرند و نسیمشهر. 142 فهرست اشکالشکل 1- 2 مدل مونتگومری برای مکان. 14شکل 2- 2 مدل پانتر برای حس مکان. 18شکل 3- 2 مدل حس تعلق. 20شکل 4- 2 سطوح مختلف حس تعلق. 21شکل 5- 2 عوامل و مؤلفههای مؤثر در فرآیند رخداد دلبستگی در میدانهای شهری. 79شکل 6- 2 مدل نظری تحقیق. 94شکل 1- 4 نقشه موقعیت شهر جدید پرند. 113شکل 2- 4 نقشه موقعیت نسیمشهر. 115شکل 3- 4 جنسیت پاسخگویان بر حسب محل سکونت. 116شکل 4- 4 وضعیت تأهل پاسخگویان بر حسب محل سکونت. 118شکل 5- 4 وضعیت اشتغال پاسخگویان بر حسب محل سکونت. 119شکل6- 4 نوع شغل پاسخگویان بر حسب محل سکونت. 120شکل 7- 4 وضعیت قومیت پاسخگویان بر حسب محل سکونت. 121شکل 8- 4 شیوه تصرف واحد مسکونی پاسخگویان بر حسب محل سکونت 122شکل 9- 4 مدت زمان سکونت پاسخگویان بر حسب محل سکونت. 124شکل10- 4 نمودار تحلیل مسیر متغیرهای تبیینکننده حس تعلق مکانی بر حسب محل سکونت.142 انسان موجودی اجتماعی و وابسته به زندگی جمعی است که در این حیات جمعی،هویت مییابد و نیازهای خود را برآورده میسازد. زندگی در بستر جمعی ویژگیهای خاصی دارد، یکی از مهمترینِ این ویژگیها که حیات جمعی و روابط از آن متاثر میشوند، مکانمندی و تعلق داشتن به مکانی خاص است. مکانمندی موجبات روابط پیچیده فرد با مکان را پدید میآورد. آدمی با محیط زندگی خود درمیآمیزد و مکان یکی از مؤلفههای هویتبخش زندگی او میشود تا جایی که بخشی از وجود خود را با مکان میفهمد و به دیگران میشناساند. به عبارتی، ورود مکان به حیطه هویت فردی سبب شکلگیری حس تعلق به مکان در فرد و اهمیت یافتن مکان برای او میگردد، به گونهای که مکان به جزئی مهم و تاثیرگذار در متن زندگی فرد و روابطش بدل میشود.سالهاست که محققین در حوزههای روانشناسی، جامعهشناسی و برنامهریزی به مطالعه رابطه انسان و محیط و عوامل مؤثر بر آن میپردازند. انسان و محیط تاثیرات متقابلی بر یکدیگر دارند که اساس این پژوهشها را بنیان نهاده است. توجه به این روابط، سعی در روشن ساختن چگونگی آن و اثرگذاریهای متقابل انسان و مکان بر یکدیگر، امروزه با توجه به پدید آمدن گونههایی جدید از روابط انسان و محیط اهمیتی دوچندان یافته است؛ روابطی که تا پیش از عصر حاضر بدین گونه پدید نیامده و مورد توجه نبود.رابطه انسان و مکان سکونت مهمترین وجه رابطه انسان با محیط است، آدمی بیشترین و مهمترین ساعات زندگی خود را در مکان سکونت خود میگذارند و عمده روابط اجتماعی خود را بر اساس آن سامان میبخشد. حس تعلق آدمی به مکانسکونت و نیز فضای کالبدی آن، عاملی مهم در کیفیت زندگی فرد و رفتار در قبال مکان محسوب میشود. پدید آمدن انواع جدیدی از رابطه انسان و مکان در عصر حاضر، لزوم توجه به این بُعد مهم و تاثیرگذار از زندگی را ضروریتر ساخته است، مهاجرتهای گسترده به حومه شهرها(اسکان غیررسمی) و یا شهرهای جدید(اسکان رسمی) از جمله روابط جدید انسان و مکان هستند. بنابراین توجه به حس تعلق مکانی ساکنین چه در اسکان رسمی و چه در اسکان غیررسمی میتواند موجبات فهم بهتر از زوایای مختلف این رابطه را سبب شود و با ارائه راهکارهایی، زمینهساز ایجاد و تقویت حس تعلق به مکان در مدت زمان کوتاهتری، در مراحل مختلف شکلگیری و توسعه این نوع اسکانها باشد.
عوامل مؤثر بر حس تعلق مکانی ساکنین در اسکان رسمی و غیررسمی (نمونه: شهرجدیدپرند و نسیم شهر)word
چکیدهحس تعلق به مکان از اصلیترین عوامل اثر گذار بر روابط فرد با مکان است. این حس دربرگیرندهی عوامل گوناگونی است که کیفیت زندگی فرد در مکان را متاثر میسازد. وجود حس تعلق و یا عدم وجود آن میتواند بر رفتارهای افراد در مواجه با مکان بسیار اثرگذار باشد. این پژوهش با هدف بررسی و مقایسه عوامل مؤثر بر حس تعلق به مکان در میان ساکنین شهرجدیدپرند(اسکان رسمی) و نسیمشهر(اسکان غیررسمی) انجام گرفته است. در پژوهش حاضر در جهت نیل به هدف پیش گفته از روش ترکیبی استفاده شده است، به این ترتیب که از روش پیمایشدر زمره روشهای کمّی و از روش بحث گروهی متمرکز در زمره روشهای کیفی بهره گرفته شده است. در این شیوه، بحث گروهی متمرکز برای شناخت بیشتر یا زمینه و شرایط یافتههای کمّی، بعد از پژوهش کمّی به عنوان روش تکمیلی به کار میرود. در این پژوهش از ابزار پرسشنامه برای گردآوری دادهها استفاده شده و برای بحث گروهی متمرکز به منظور کنترل جریان بحث، سئوالاتی(راهنمای بحث) تنظیم گردیده است. در روش پیمایش، از آمار توصیفی و استنباطی برای تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرم افزار SPSSو در روش بحث گروهی متمرکز، از تحلیل کیفی نتایج با تاکید بر شناسایی مضامین استفاده شده است.برای تعیین حجم نمونه در پیمایش از فرمول کوکران استفاده شد، بر اساس این فرمول حجم نمونهای که از جامعه آماری تحقیق به دست آمد، برای اسکان رسمی(شهرجدیدپرند) 196 سرپرست خانوار و برای اسکان غیررسمی(نسیمشهر) هم 196 سرپرست خانوار میباشد که به شیوه نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای که در زمرهی نمونهگیریهای تصادفی میباشد، انتخاب شدهاند. نتایج تحقیق حاکی از این امر است که در اسکان غیررسمی حس تعلق مکانی بیشتر از اسکان رسمی است و این مسئله ناشی از وجود سرمایه اجتماعی بالاتر در اسکان غیررسمی(نسیمشهر) نسبت به اسکان رسمی(شهر جدید پرند) است. نتایج تحلیل رگرسیون نیز بیانگر این است که حس تعلق مکانی در شهر جدید پرند به ترتیب از سرمایهاجتماعی، ویژگیهای فضایی- کالبدی و سرمایهفرهنگی و حس تعلق مکانی در نسیمشهر به ترتیب از سرمایهاجتماعی، سرمایهفرهنگی و ویژگیهای فضایی- کالبدی تاثیر میپذیرد. در مجموع باید گفت برطبق نتایج به دستآمده، سرمایهاجتماعی عامل اصلیِ اثرگذار بر حس تعلق به مکان در شهر جدید پرند و نسیم شهر است.واژگان کلیدی: حستعلقمکانی، اسکان رسمی، اسکان غیررسمی، سرمایهاجتماعی، سرمایهفرهنگی، نگرش به ویژگیهای فضایی- کالبدی فهرست مطالبفصل1 (کلیات تحقیق). 11- 1 مقدمه. 22- 1 طرح مسئله. 33- 1 اهمیّت و ضرورت مسئله. 64- 1 سئوالات تحقیق. 75- 1 اهداف تحقیق. 81- 5- 1 هدف اصلی. 82- 5- 1 اهداف عملیاتی. 86- 1 قلمرو تحقیق. 81- 6- 1 قلمرو زمانی. 82- 6- 1 قلمرو مکانی. 8فصل2 (ادبیات و مبانی نظری تحقیق). 91- 2 مقدمه. 102- 2 حس تعلق مکانی. 111- 2- 2 تعریف مفاهیم مرتبط با حس تعلق مکانی. 111- 1- 2- 2 مکان. 112- 1- 2- 2 حس مکان. 163- 1- 2- 2 حس تعلق. 194- 1- 2- 2 حس تعلق مکانی. 212- 2- 2 بررسی ابعاد حس تعلق مکانی. 233- 2- 2 نظریههای حس تعلق مکانی. 251- 3- 2- 2 رویکرد روانشناختی(روانشناسیمحیطی). 251- 1- 3- 2- 2 فریتز استیل. 262- 1- 3- 2- 2 ویلیامز. 273- 1- 3- 2- 2 شامای. 284- 1- 3- 2- 2 لو و آلتمن. 295- 1- 3- 2- 2 جنیفر کراس. 312- 3- 2- 2 رویکرد جامعهشناختی(پدیدارشناسی). 321- 2- 3- 2- 2 یی فو توآن. 332- 2- 3- 2- 2 ادوارد رلف. 333- 2- 3- 2- 2 کریستین نوربرگ شولتز. 353- 2 عوامل اجتماعی- فرهنگی. 361- 3- 2 سرمایه اجتماعی. 361- 1- 3- 2 تعاریف و ابعاد. 362- 1- 3- 2 نظریهپردازان سرمایه اجتماعی. 381- 2- 1- 3- 2 پیر بوردیو. 382- 2- 1- 3- 2 رابرت پاتنام. 413- 2- 1- 3- 2 فرانسیس فوکویاما. 444- 2- 1- 3- 2 جیمز کلمن. 455- 2- 1- 3- 2 افه و فوش. 492- 3- 2 سرمایه فرهنگی. 511- 2- 3- 2 تعریف و ابعاد. 512- 2- 3- 2 نظریهپردازان سرمایه فرهنگی. 531- 2- 2- 3- 2 پیر بوردیو. 532- 2- 2- 3- 2 کالینز. 574- 2 عوامل فضایی- کالبدی. 575- 2جمع بندی مبانی نظری. 596- 2 پیشینه تحقیق. 621- 6- 2 پیشینه داخلی تحقیق. 622- 6- 2 پیشینه خارجی تحقیق. 793- 6- 2 جمع بندی پیشینه تحقیق. 857- 2 چارچوب نظری. 908- 2 مدل نظری تحقیق. 949- 2 سئوالات تحقیق. 9510- 2 فرضیههای تحقیق. 95فصل3 (روش تحقیق). 961- 3 روش تحقیق. 972- 3 تکنیک گردآوری دادهها. 983- 3 فنون مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل دادهها. 984- 3 جامعه آماری، حجم نمونه و شیوه نمونهگیری. 995- 3 تعریف نظری متغیرهای تحقیق. 1001- 5- 3 حس تعلق مکانی. 1002- 5- 3 سرمایه اجتماعی. 1013- 5- 3 سرمایه فرهنگی. 1024- 5- 3 نگرش به ویژگیهای فضایی- کالبدی. 1035- 5- 3 طول مدتِ سکونت(عامل زمان). 1036- 5- 3 ویژگیهای فردی. 1046- 3 تعریف عملیاتی متغیرهای تحقیق. 1041- 6- 3 حس تعلق مکانی. 1042- 6- 3 سرمایه اجتماعی. 1053- 6- 3 سرمایه فرهنگی. 1064- 6- 3 نگرش به ویژگیهای فضایی- کالبدی. 1075- 6- 3 طول مدتِ سکونت(عامل زمان). 1086- 6- 3 ویژگیهای فردی. 1087- 3 پایایی و اعتبار. 1091- 7- 3 پایایی. 1092- 7- 3 اعتبار. 110فصل4 (یافتههای تحقیق). 1111- 4 مقدمه. 1122- 4 شرح نمونههای موردِ مطالعه. 1123- 4 نتایج پیمایش. 1161- 3- 4 آمار توصیفی دادهها. 1161- 1- 3- 4 جنسیت. 1162- 1- 3- 4 سن. 1173- 1- 3- 4 وضعیت تأهل. 1174- 1- 3- 4 وضعیت اشتغال. 1185- 1- 3- 4 نوع شغلِ افراد شاغل. 1196- 1- 3- 4 قومیت. 1217- 1- 3- 4 شیوه تصرف واحد مسکونی. 1228- 1- 3- 4 مدت سکونت. 1239- 1- 3- 4 حس تعلق مکانی. 12510- 1- 3- 4 سرمایه اجتماعی. 12511- 1- 3- 4 سرمایه فرهنگی. 12512- 1- 3- 4 نگرش به ویژگیهای فضایی- کالبدی. 1262- 3- 4 آمار استنباطی دادهها. 1261- 2- 3- 4 شهر جدید پرند. 1262- 2- 3- 4 نسیمشهر. 1333- 3- 4 مقایسه نمونههای موردِ مطالعه در شهرجدیدپرند و نسیمشهر 1381- 3- 3- 4 مقایسه متغیرهای تحقیق در شهرجدیدپرند و نسیمشهر 1382- 3- 3- 4 مقایسه فرضیات تحقیق در شهرجدیدپرند و نسیمشهر 1403- 3- 3- 4 مقایسه تحلیل رگرسیون در شهرجدیدپرند و نسیمشهر 1424- 3- 3- 4 نمودار تحلیل مسیر شهرجدیدپرند و نسیمشهر 1424- 4 نتایج بحث گروهی متمرکز. 1431- 4- 4 شهرجدیدپرند. 1432- 4- 4 نسیمشهر. 147فصل5 (نتیجهگیری و ارائه پیشنهادات). 1521- 5 نتیجهگیری. 1532- 5 پیشنهادات. 168منابع. 171پیوست. 183راهنمای بحث گروهی متمرکز(FGD). 184پرسشنامه. 186 فهرست جداولجدول 1- 2 سطوح مختلف تجربه مکان بر اساس دیالکتیک درون/ بیرون 15جدول 2- 2 مدلهای تاثیرگذاری حس تعلق مکانی بر سرمایه اجتماعی و مشارکت 72جدول 1- 3 تعریف عملیاتی متغیر حس تعلق مکانی. 104جدول 2- 3 تعریف عملیاتی متغیر سرمایه اجتماعی. 105جدول 3- 3 تعریف عملیاتی متغیر سرمایه فرهنگی. 106جدول 4- 3 تعریف عملیاتی متغیر نگرش به ویژگیهای فضایی- کالبدی 108جدول 5- 3 میزان آلفای محاسبه شده برای هر متغیر تحقیق. 110جدول 1- 4 تحولات جمعیت در شهر جدید پرند(1393- 1385). 113جدول 2- 4 تحولات جمعیت در محدوده نسیمشهر(1390- 1345). 114جدول 3- 4 جنسیت پاسخگویان بر حسب محل سکونت. 116جدول 4- 4 سن پاسخگویان بر حسب محل سکونت. 117جدول 5- 4 وضعیت تأهل پاسخگویان بر حسب محل سکونت. 117جدول 6- 4 وضعیت اشتغال پاسخگویان بر حسب محل سکونت. 118جدول 7- 4 نوع شغل پاسخگویان بر حسب محل سکونت. 120جدول 8- 4 وضعیت قومیت پاسخگویان بر حسب محل سکونت. 121جدول 9- 4 شیوه تصرف واحد مسکونی پاسخگویان بر حسب محل سکونت 122جدول10- 4 مدت زمان سکونت پاسخگویان بر حسب محل سکونت. 123جدول 11- 4 میزان حس تعلق مکانی پاسخگویان بر حسب محل سکونت 125جدول 12- 4 میزان سرمایه اجتماعی پاسخگویان بر حسب محل سکونت 125جدول 13- 4 میزان سرمایه فرهنگی پاسخگویان بر حسب محل سکونت 125جدول 14- 4 نگرش پاسخگویان به ویژگیهای فضایی- کالبدی بر حسب محل سکونت 126جدول 15- 4 همبستگی بین سرمایه اجتماعی و حس تعلق مکانی پاسخگویان پرند 127جدول 16- 4 همبستگی بین سرمایه فرهنگی و حس تعلق مکانی پاسخگویان پرند 127جدول 17- 4 همبستگی بین نگرش به ویژگیهای فضایی- کالبدی و حس تعلق مکانی پاسخگویان پرند. 128جدول 18- 4 همبستگی بین مدت زمان سکونت و حس تعلق مکانی پاسخگویان پرند 129جدول 19- 4 تفاوت میزان حس تعلق مکانی پاسخگویان پرند بر حسب جنسیت 129جدول 20- 4 تفاوت میزان حس تعلق مکانی پاسخگویان پرند بر حسب اشتغال، قومیت و شیوه تصرف واحد مسکونی. 130جدول 21- 4 همبستگی بین سن و حس تعلق مکانی پاسخگویان پرند 131جدول 22- 4 خلاصه مدل رگرسیون عوامل مؤثر بر حس تعلق مکانی پاسخگویان پرند. 132جدول 23- 4 تأثیرگذاری تک تک عوامل مؤثر بر حس تعلق مکانی پاسخگویان پرند. 132جدول 24- 4 همبستگی بین سرمایه اجتماعی و حس تعلق مکانی پاسخگویان نسیمشهر. 133جدول 25- 4 همبستگی بین سرمایه فرهنگی و حس تعلق مکانی پاسخگویان نسیمشهر. 133جدول 26- 4 همبستگی بین نگرش به ویژگیهای فضایی- کالبدی و حس تعلق مکانی پاسخگویان نسیمشهر . 134جدول 27- 4 همبستگی بین مدت زمان سکونت و حس تعلق مکانی پاسخگویان نسیمشهر. 135جدول 28- 4 تفاوت میزان حس تعلق مکانی پاسخگویان نسیمشهر بر حسب جنسیت 136جدول 29- 4 تفاوت میزان حس تعلق مکانی پاسخگویان نسیمشهر بر حسب اشتغال، قومیت و شیوه تصرف واحد مسکونی. 136جدول 30- 4 همبستگی بین سن و حس تعلق مکانی پاسخگویان نسیمشهر 136جدول 31- 4 خلاصه مدل رگرسیون عوامل مؤثر بر حس تعلق مکانی پاسخگویان نسیمشهر. 137جدول 32- 4 تأثیرگذاری تک تک عوامل مؤثر بر حس تعلق مکانی پاسخگویان نسیمشهر. 137جدول 33- 4 اختلاف میانگین متغیرهای تحقیق بین پاسخگویان پرند و نسیمشهر 138جدول 34- 4 آزمون تفاوت معناداری میانگین متغیرهای تحقیق بین پاسخگویان پرند و نسیمشهر. 139جدول 35- 4 آزمون تحلیل واریانس یکطرفه متغیرهای زمینهای بین پاسخگویان پرند و نسیمشهر. 139جدول 36- 4 مقایسه فرضیات تحقیق بین پاسخگویان پرند و نسیمشهر 140جدول 37- 4 مقایسه فرضیه جنسیت و حس تعلق مکانی بین پاسخگویان پرند و نسیمشهر. 140جدول 38- 4 مقایسه فرضیات اشتغال، قومیت، شیوه تصرف واحد مسکونی و حس تعلق مکانی بین پاسخگویان پرند و نسیمشهر. 141جدول 39- 4 مقایسه آزمون همبستگی سن و حس تعلق مکانی بین پاسخگویان پرند و نسیمشهر. 141جدول40- 4 خلاصهی مدل رگرسیون عوامل مؤثر بر حس تعلق مکانی بین پاسخگویان پرند و نسیمشهر. 142 فهرست اشکالشکل 1- 2 مدل مونتگومری برای مکان. 14شکل 2- 2 مدل پانتر برای حس مکان. 18شکل 3- 2 مدل حس تعلق. 20شکل 4- 2 سطوح مختلف حس تعلق. 21شکل 5- 2 عوامل و مؤلفههای مؤثر در فرآیند رخداد دلبستگی در میدانهای شهری. 79شکل 6- 2 مدل نظری تحقیق. 94شکل 1- 4 نقشه موقعیت شهر جدید پرند. 113شکل 2- 4 نقشه موقعیت نسیمشهر. 115شکل 3- 4 جنسیت پاسخگویان بر حسب محل سکونت. 116شکل 4- 4 وضعیت تأهل پاسخگویان بر حسب محل سکونت. 118شکل 5- 4 وضعیت اشتغال پاسخگویان بر حسب محل سکونت. 119شکل6- 4 نوع شغل پاسخگویان بر حسب محل سکونت. 120شکل 7- 4 وضعیت قومیت پاسخگویان بر حسب محل سکونت. 121شکل 8- 4 شیوه تصرف واحد مسکونی پاسخگویان بر حسب محل سکونت 122شکل 9- 4 مدت زمان سکونت پاسخگویان بر حسب محل سکونت. 124شکل10- 4 نمودار تحلیل مسیر متغیرهای تبیینکننده حس تعلق مکانی بر حسب محل سکونت.142 انسان موجودی اجتماعی و وابسته به زندگی جمعی است که در این حیات جمعی،هویت مییابد و نیازهای خود را برآورده میسازد. زندگی در بستر جمعی ویژگیهای خاصی دارد، یکی از مهمترینِ این ویژگیها که حیات جمعی و روابط از آن متاثر میشوند، مکانمندی و تعلق داشتن به مکانی خاص است. مکانمندی موجبات روابط پیچیده فرد با مکان را پدید میآورد. آدمی با محیط زندگی خود درمیآمیزد و مکان یکی از مؤلفههای هویتبخش زندگی او میشود تا جایی که بخشی از وجود خود را با مکان میفهمد و به دیگران میشناساند. به عبارتی، ورود مکان به حیطه هویت فردی سبب شکلگیری حس تعلق به مکان در فرد و اهمیت یافتن مکان برای او میگردد، به گونهای که مکان به جزئی مهم و تاثیرگذار در متن زندگی فرد و روابطش بدل میشود.سالهاست که محققین در حوزههای روانشناسی، جامعهشناسی و برنامهریزی به مطالعه رابطه انسان و محیط و عوامل مؤثر بر آن میپردازند. انسان و محیط تاثیرات متقابلی بر یکدیگر دارند که اساس این پژوهشها را بنیان نهاده است. توجه به این روابط، سعی در روشن ساختن چگونگی آن و اثرگذاریهای متقابل انسان و مکان بر یکدیگر، امروزه با توجه به پدید آمدن گونههایی جدید از روابط انسان و محیط اهمیتی دوچندان یافته است؛ روابطی که تا پیش از عصر حاضر بدین گونه پدید نیامده و مورد توجه نبود.رابطه انسان و مکان سکونت مهمترین وجه رابطه انسان با محیط است، آدمی بیشترین و مهمترین ساعات زندگی خود را در مکان سکونت خود میگذارند و عمده روابط اجتماعی خود را بر اساس آن سامان میبخشد. حس تعلق آدمی به مکانسکونت و نیز فضای کالبدی آن، عاملی مهم در کیفیت زندگی فرد و رفتار در قبال مکان محسوب میشود. پدید آمدن انواع جدیدی از رابطه انسان و مکان در عصر حاضر، لزوم توجه به این بُعد مهم و تاثیرگذار از زندگی را ضروریتر ساخته است، مهاجرتهای گسترده به حومه شهرها(اسکان غیررسمی) و یا شهرهای جدید(اسکان رسمی) از جمله روابط جدید انسان و مکان هستند. بنابراین توجه به حس تعلق مکانی ساکنین چه در اسکان رسمی و چه در اسکان غیررسمی میتواند موجبات فهم بهتر از زوایای مختلف این رابطه را سبب شود و با ارائه راهکارهایی، زمینهساز ایجاد و تقویت حس تعلق به مکان در مدت زمان کوتاهتری، در مراحل مختلف شکلگیری و توسعه این نوع اسکانها باشد.