واژگان کلیدی : کنترل کیفیت چد متغیره ،نمودار ، تغییر پذیری درونی ، آنالیز مولفه های اصلی فهرست رئوس مطالبصفحه عنوان…….. بصفحه تقدیم……… جصفحه تشکر…….. دچکیده ………هفصل اول : مقدمه و کلیات تحقیق1-1 مقدمه………. 21-2 هدف تحقیق ………..31-3 ضرورت و اهمیت تحقیق ………...31-4 سوال تحقیق……... 41-5 مفروضات….. 41-6 کلمات کلیدی و تعاریف مربوط……… 41-7 قلمرو موضوعی،مکانی و زمانی ……..51-7-1 قلمرو موضوعی…….51-7-2 قلمرو زمانی …………………………………………………………………………………...51-7-3 قلمرو مکانی …………………………………………………………………………………..51-8 معرفی شرکت پگاه فارس ................................................................................................................6فصل دوم : ادبیات و پیشینه تحقیق2-1 تاریخچه کنترل کیفیت آماری........................................................................................................ 82-1-2 تعریف کنترل کیفیت…………………………………………………………………………. 82-3 اصول آماری نمودار کنترل………………………………………………………………….…… 102-4 مرور ادبیاتی و کارهای مرتبط……………………………………………………...…………... 13فصل سوم : روش تحقیق3-1 توزیع نرمال چند متغیره در کیفیت……………………………………………………………… 163-2 کنترل کیفیت با اهداف تعیین شده خارجی…………………………………………………….. 303-3 کنترل کیفیت با اهداف چند متغیره از درون فرآیند – مطالعات کارایی فرآیند چند متغیر……….. 433-4 کنترل کیفیت با اهداف از نمونه مرجع……………………………………………………………. 553-5 ارزیابی داده ها با نمودارهای کنترل چند متغیره………………………………………………… 623-6 شناسایی مشخصات خارج از کنترل………………………………………………………………. 663-7 کاربردهای اجزاء اصلی………………………………………………………………………… 67 فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها4-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………….. 734-2 اندازه گیری متغیر های کنترل………………………………….…………………………………. 734-3 محاسبات نمودار تک متغیره……………………………………………………………………… 844-4 تشکیل ماتریس همبستگی ………………………………………………………………………884-5 محاسبه و رسم نمودار ………………………………………………………………………884-6 بررسی اینکه آیا با متغیرهای کمتر نیز جوابگو کیفیت مورد نظر می باشد…………………………. 90فصل پنجم : نتایج و پیشنهادات5-1 مقدمه و خلاصه تحقیق…………………………………………………………………………. 925-2 نتیجه گیری…………………………………………………………………………………….. 925-3 محدودیت های تحقیق…………………………………………………………………………. 935-4 پیشنهادات برای تحقیقات آتی……………………………………………………………………. 94منابع و ماخذمنابع ……………………………………………………………………………………………………95فهرست جداولجدول 2-1………………………………………………………………………………………..….25جدول 2-2 …………………………………………………………………………………………. 26جدول 2-3………………………………………………………………………………………….. 29جدول 2-4 …………………………………………………………………………………………….30جدول 2-5……………………………………………………………………………………………. 31جدول 2-6……………………………………………………………………………………………. 32جدول 2-7 …………………………………………………………………………………………….32جدول 2-8 …………………….………………………………………………………………………34جدول 2-9……………………………………………………………………………………………. 38جدول 2- 10 ………………………………………………………..………………………………39جدول 2-……………………………………………………………………………………………… 40جدول 2-12………………………………………………………………………………………… 49جدول 2-13 ………………………………………….……………………………………………..51جدول 2-14………………………………………………………………………………………… 55جدول 2-15………………………………………………………………………………………… 56جدول 2-1…………………………………………………………………………………………… 66جدول 4-1………………………………………………………….………………………………… 72جدول 4-2 …………………………………………………………………………………………….83جدول 4-3 …………………………………………………………………………………………..87جدول 4-4………………………………………………………………………………………….. 87جدول 4-5 …………………………………………………………………………………………..88جدول 4-6………………………………………………………………………………………….. 89فهرست تصاویر و نمودارهانمودار 2-1………………………………………………………………………………………….. 15نمودار 2-2 …………………………………………………………………………………………..16نمودار 2-3 ……………………………………………………………………….………………….56نمودار 2-4 …………………………………………………………………………………………….62نمودار 2-5……………………………………………………………………………………………. 67نمودار 4-1 …………………………………………………………………………………………….84نمودار 4-2……………………………………………………………………………………………. 88 فصل اول مقدمه و کلیات تحقیق1-1مقدمه موثر ترین راه برای کنترل کیفی محصولات ، روش های آماری می باشد که تصویری از وضعیت کل تولید را ارایه می دهد. در واقع تغییر پذیری به عنوان یک پدیده دائمی و جزء لاینفک محصولات تولیدی ، دلیل اصلی استفاده از روش های آماری برای بررسی و کنترل این تغییرات است . در واحد های صنعتی ، تا زمانی که از مواد ، ماشین آلات ، افراد و روش ها برای تولید استفاده شود مشکل تغییر کیفیت نیز وجود خواهد داشت و تا زمانی که این مشکل وجود داشته باشد ، روش های آماری کنترل کیفیت نیز لازم خواهند بود .گرچه روش های چند متغیره برای داده های چند متغیره مناسبتر هستند ولی در عمل در صنایع ما معمول نیستند. از آنجا که کنترل کیفیت چند متغیره[1] از محاسبات پیچیده تری برخوردار است اکثر کارشناسان کیفیت از روش های ساده تر و در عین حال با کارایی کمتر استفاده می کنند، این در حالیست که با رشد روزافزون استفاده از کامپیوتر در صنایع بسیاری از این محاسبات به راحتی امکان پذیر است.از بزرگترین مزایای حالت چند متغیره نسبت به تک متغیره وارد کردن ماتریس همبستگی (واریانس-کوواریانس) در محاسبات است که از این طریق تاثیر متغیرها بر هم بررسی شده و بدین ترتیب دید جامعتر و بهتری به داده ها خواهیم داشت.مهمترین کار در این زمینه توسط Hotelling در سال 1947 انجام شده است. وی روش را توسعه داد و ازآن در نمودارهای کنترل استفاده نمود.در سال 1960 با پیشرفت تکنولوژی کامپیوتر ، کنترل آماری فرآیند چند متغیره بسیار مورد توجه قرار گرفت و بحث کنترل همزمان چندین مشخصه کیفی در سطح وسیعی مطرح شد.نمودار در کشف یک وضعیت خارج از کنترل بسیار خوب عمل می کند.نقطه ضعف عمده این نمودار آن است که علی رغم اینکه می تواند به درستی یک وضعیت خارج از کنترل را نشان دهد،در تعیین مشخصه های کیفی منحرف شده کمبود دارد. 1-2 هدف تحقیق هدف اصلی از این تحقیق معرفی عملی کنترل کیفیت چند متغیره وکمک به گسترش روش های چندمتغیره در کنار روش های تک متغیره است تا با امید به پروردگار صنایع کشور با سرعت بیش از پیش ترقی کرده و به نقطه ای برسد که لایق جوانان این خاک و بوم باشد. 1-3 ضرورت تحقیق همانطور که در چند دهه اخیر روش های تولید از کارهای جز که کارگران به سادگی انجام می دادند به سمت کارهای تخصصی رفته است کنترل کیفیت از روشی فقط برای کاهش محصولات معیوب به روشی برای بهبود فرآیند برای افزایش کیفیت در زمینه تولید و حتی خدمات و در نهایت افزایش رضایت مشتریان تغییر موضوع داده است ، این تغییر رویه خصوصا در دو دهه اخیر به وضوح قابل مشاهده است، یکی از بارزترین این تغییرات،تغییر دید نسبت به متغیرهای معرف کیفیت است که سابقا به صورت مجزا پایش می شدند و همبستگی بین آن ها نادیده گرفته می شد ولی اینک مجموع آنها با هم پایش شده و نتایج به دست آمده واقعی تر و مستندتر هستند. 1-4 سوال تحقیق سوالاتی که پیش می آیند به قرار زیر است:1- آیا می توان روش های چند متغیره را جایگزین حالت تک متغیره کرد؟2- آیا این دو روش مستقل از هم کارایی یکسانی دارند؟3- چگونه می توان با کاهش تعداد متغیرها تقریب خوبی از کیفیت را برآورد کرد؟ 1-5 مفروضات مساله 1- داده ها توزیع نرمال دارند.2- داده ها به ترتیب زمانی جمع آوری و ارزیابی می شوند.3- هر بار نمونه گیری مستقل از سایر نمونه هاست. 1-6 کلمات کلیدی و تعاریف مربوط نمودار هتلینگ[2]این نمودار نظیر نمودار شوهارت تک متغیره است و بسیاری از محقان آن را نمودار شوهارت چندمتغیره می نامند (گرچه شوهارت هیچ نقشی در تعریف و گسترش آن نداشته است) و روند داده های چند متغیره را در طول زمان را نشان می دهد اجزاء اصلی[3]در این روش به هریک از متغیرها مقداری تخصیص داده می شود که در نهایت سهم هر متغیر در مقدار را تعیین می کند و این امکان را فراهم می کند که بتوان با متغیر های کمتر عوامل تغییر پذیر را شرح داد و زمانی کاربرد بیشتری دارد که تعداد متغیر ها زیاد باشد (مثلا بالای 5 متغیر). تغییر پذیری درونی و کلی نمونه ها و فاصله از هدففاصله از مقدار هدف را با و تغییر پذیری درون نمونه را با نشان می دهند که حاصل جمع این دو تغییر پذیری کل یا را نتیجه می دهند. کارکرد آنها متناظر با نمودار یا است. 1-7 قلمرو زمانی،مکانی و موضوعی 1-7-1 قلمرو موضوعیاین تحقیق بر موضوع آشنایی عملی کارشناسان کیفیت با مباحث پایه کنترل کیفیت چندمتغیره تمرکز دارد، ابتدا به بیان این مباحث می پردازیم،سپس با مثالی عملی مراحل اجرای آن را نشان می دهیم و در آخر به مقایسه این رویه ها با رویه های تک متغیره می پردازیم. 1-7-2 قلمرو زمانیبازه زمانی این تحقیق تابستان و پاییز 92 است، در این مدت سعی شد همزمان با مطالعات روش شناسی با داده های تولیدی یک کارخانه لبنیات کارایی عملی این روش ها بررسی و با نشان دادن کارایی آن ها زمینه فعالیت در این رشته جدید از کنترل کیفیت فراهم گردد. 1-7-3 قلمرو مکانیکلیه داده ها از کارخانه پگاه فارس تهیه شده است. لازم به ذکر است به دلیل اینکه پارامتر های مورد مطالعه در مورد فرمول تولیدی یکی از محصولات این شرکت است،با احترام به درخواست مدیر کنترل کیفیت این کارخانه به جای اسم اصلی پارامترها آن ها را با شماره بیان می کنیم تا رسم رازداری شرکت ها در زمینه فرمول های اختصاصی را به جاآورده باشیم.1-8 معرفی شرکت پگاه فارسشرکت شیر پاستوریزه پگاه فارس يكي از شركتهاي بزرگ تحت پوشش شركت صنايع شير ايران مي باشد كه با بيش از نیم قرن تجربه در تولید و فرآوری شیر و سایر فرآورده های شيري ، با استفاده از دستگاههای مدرن و پیشرفته دنیا یکی از بزرگترین صنایع لبنی جنوب کشور محسوب می گردد و در حال حاضر با ظرفیتی حدود 450 تن تولیدات خود را با نام تجاری پگاه فارس در بسته بندی های کاملاً بهداشتی به بازار عرضه می نماید.