چکیدهرشد غیر قابل پیش بینی فناوری اطلاعات و ارتباطات در دهه های گذشته که با تکیه بر توسعه صنایع مختلفی ازجمله الکترونیک، کامپیوتر، مخابرات و ... صورت گرفته بر جنبه های مختلف عملکرد سازمانها تاثیرات شگرفی داشته است. همزمان با این تغییرات، محیط فعالیت سازمانهای مختلف پیچیده تر شده و به همین جهت نیاز به سیستمهای مختلفی که بتواند ارتباط بهتری بین اجزای مختلف سازمانی برقرار کرده و جریان اطلاعات را در بین آنها تسهیل کند، افزایش چشمگیری یافته است.در این تحقیق برنامه ریزی منابع سازمانی مورد تحلیل قرارگرفته شده و به نقش آن در پیشرفت و بقا سازمانها در عرصه منطقه ای و بین المللی و تاثیر آن در عملکرد بهینه سیستم ها اشاره شده است.استراتژی بکارگیری مدیریت منابع سازمانی از طرف مسئولین کشوری در صنعت برق کشور مورد بررسی قرارگرفته و بعنوان نمونه عملکرد، تاثیرات مثبت و دورنمای برنامه ریزی منابع سازمانی در شرکت برق آذربایجان مورد بررسی قرار گرفته شده است. کلمات کلیدی: برنامه ریزی منابع سازمانی[1]، فناوری اطلاعات[2]، برق آذربایجان، متدولوژی های برنامه ریزی منابع سازمانی. فهرست مطالبعنوانصفحه فصل 1: مقدمه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1-1 مقدمه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1-2 تعريف مسئله يا بيان اصلي تحقيق . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1-3 سابقه و ضرورت انجام تحقيق . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1-4 فرضیه ها . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1-5 اهداف تحقيق . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1-6 جنبه هاي نوع آوري تحقيق . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1-7 استفاده كنندگان تحقيق . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1-8 محدوديت هاي تحقيق . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1-9 خلاصه فصل . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16171819192021212223فصل 2: مروري بر ادبيات تحقيق . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2-1 مقدمه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2-2 انواع تدابیر و روش های ارتقا سطح کیفی کمیتی سازمانها . . . . . . . . . . . . . . . . .2-2-1 اهميت سيستم های اطلاعات مديران . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2-2-2 تجزيه وتحليل کلمه های سيستم / داده/ اطلاعات/ پردازش . . . . . . . . . . . . .2-2- 3 چرخه فرایند مدیریت . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2-2-4 چگونگی ايجاد سيستم اطلاعات مديريت در سازمان . . . . . . . . . . . . . . . .2-2-5 مدیریت برنامه ریزی منابع سازمانی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2-2-6 تاریخچهبرنامه ریزی منابع سازمانی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2-2-7 معماری و ساختار برنامه ریزی منابع سازمانی . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2-3 نحوه عملکرد در سازمان . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2-4 ویژه گیهای بکارگیری مدیریت منابع سازمانی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .خ24252527293235384048495154فصل 3: روش تحقيق . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3-1 مقدمه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3-2 بکارگیری مدیریت منابع سازمانی در صنعت برق . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3-3 آماده سازی بستر برای پیاده سازی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3-3-1 متدولوژي ASAP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3-3-2 متدولوژي اوراکل . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3-3-3 متدولوژي سیگنیچر . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3-4 مزایا و نواقص این نوع سیستم در سازمان . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3-5 نتیجه، دور نما و انتظاراتی که باید برآورده شود . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 596061636567707374فصل 4: روش تجزيه و تحليل . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4-1 مقدمه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4-2 استراتژی و استقرار برنامه ریزی منابع سازمانی در سیستم برق آذربایجان . . . . . . . . . .4-3 فازهای اصلی پروژه استقراربرنامه ریزی منابع سازمانیدر برق منطقه ای آذربایجان . . . . .4-4 انتخاب شرکت مانیر به عنوان مشاور انتخاب ERP برای صنعت برق ایران . . . . . . . . .4-4-1 دلایل انتخاب شرکت مانیر به عنوان مشاور . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4-5 پروژه های به اتمام رسیده در شرکت برق آذربایجان . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4-5-1 پروژه طرح تکریم ارباب رجوع در شرکت برق منطقه ای آذربایجان . . . . . . . . . .4-5-2 پیاده سازی سيستم محاسبه مستمر تلفات انرژي در شرکت برق تبریز و اردبیل . . . .4-5 تعیین فرآیندهای کاری و تحلیل تطابق سیستم مدیریت سازمانی برای مطابقت . . . . . . .4-5-1 کمیته راهبردی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4-5-2 تیم پروژه ( PTC ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4-5-3 فرد خبره هر فرایند . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4-5-5 متخصصین فرآیندSME . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4-6 مدل سازی فرآیندهای کاری و فواید . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4-6-1 فرهنگ سازی ERP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4-6-3 متدولوژی فرآیندسازی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4-6-4 اولویت دهی فرِایندها . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 757677798384878789929292939393939496100فصل 5: جمع‌بندي و پيشنهاده . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5-1 مقدمه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5-2 ارزیانی تاثیر اقتصادی برنامه ریزی منابع سازمانی عملکرد شرکت برق آذربایجان . . . . . .5 -3 فاکتورهای لازم برای انتخاب یک سیستم برنامه ریزی منابع سازمانی مناسب . . . . . . . .5-4 تحلیل ساختار هزینه بکارگیری سیستم برنامه ریزی منابع انسانی در صنعت برق آذربایجان . .5-5 نتیجه گیری . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .109110111112113115مراجع . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117پيوست‌ها . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .پیوست شماره1 - برنامه زمانبندی پروژه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119119 فهرست اشکالعنوانصفحه شکل (1-1 - )برنامه ریزی منابع سازمانی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .37شکل (2-1) – توزیع کننده ها . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .45شکل (2-2)- مفهوم شماتیک برنامه ریزی منابع سازمانی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50شکل (2-3) - پيمانه‌هاي تشکيل‌دهنده ERP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .52شكل (3-1) - فازهاي متدولوژي ASAP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .65شكل (3-2) - فازهاي متدولوژي AIM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .67شكل(3-3) - فازهاي متدولوژي سیگنیچر . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .70شکل (4-1) – صقحه نرم افزار محاسته کننده و نشانگر تلفات انرژی . . . . . . . . . . . . . . . . .90شکل (4-2) - دیاگرام نحوه مدل سازی فرآیندها . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .97شکل (4-3) - چرخه عملیاتی مستندسازی فرآیندها . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .98شکل (5-1) – هزینه تمام شده مدیریت منابع شازمانی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .113 فهرست جدولهاعنوانصفحه جدول(3-1) - مقايسه سه متدولوژي متعارف ERP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .72جدول (4-1) - حوزه های کسب و کار . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .94جدول (4-2) – زیر فرایندها و فعالیت هر فرایند . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .99 فهرست علائم اختصاریفصل اولفصل 1: مقدمهچرخش سريع و صحيح اطلاعات در سازمانهای بزرگ و سوق دادن فعاليتها و تصميم گيريهای لحظه ای و بعضا" سليقه ای به سمت سيستمهای مبتنی بر استانداردهای متداول و پذيرفته شده ، يکی از مهمترين عوامل موفقيت سازمان به حساب می آيد. اصولا" دامنه اطلاعات و داده هائيکه در کارخانجات و سازمانهای بزرگ بايستی مبادله شوند به حدی است که نميتوان در غياب يک سيستم اطلاعاتی يکپارچه به صحت آن اطمينان داشت و غالبا" گزارشات استحصالی تحت تاثير شرايط خاص و تفسيرهای مختلف تهيه کنندگان متفاوت و مغاير می باشد و احتمالا" مديريت را در تحليل داده ها و اتخاذ تصميم مناسب گمراه می کند.[1]ERP به معنای برنامه ريزی منابع سازمانی (بنگاه اقتصادي ) كه مفهوم ساده اين کلمات عبارت است از «يک راه حل نرم افزاری که می کوشد کليه فعاليت های واحد های مختلف سازمان (اعم از صف و ستاد) را بطور يکپارچه در يک سيستم نرم افزاری واحد تعريف و ايجاد نمايد، بنحويکه آن واحدها بتوانند نيازهای کاری و اطلاعاتی خود را از آن دريافت نمايند » اما از نظر علمی ERP مجموعه نرم افزار و سيستمی است که فرآيندهای کاری يک سازمان را با بکارگيری محيط کاری يکپارچه ، داده ها و بانک اطلاعاتی يکپارچه و زبان برنامه ريزی يکپارچه در زمينه های مالی / فروش / خريد / انبارها / توليد ومنابع انسانی مکانيزه می کند.مجموعه نرم افزارهای ERP نتيجه بيش از 40 سال تجربه و سعی و خطا است و بدليل بهبود مستمر در تکنيک های موجود در مديريت سازمان ها و رشد سريع تکنولوژی اطلاعات ، اين مجموعه نرم افزار نيز به همراه آن رشد کرده و روند تکاملی خود را طی کرده است. اين بسته های استاندارد به راحتی در هر سازمان در زمان نسبتاکوتاهی که فقط برای بومی سازی سيستم صرف خواهد شد قابل پياده سازی و بهره برداری می باشد. 1-2 تعريف مسئله يا بيان اصلي تحقيقشرکت برق آذربایجان یکی از بزرگترین شرکت های تولید، انتقال و توزیع کشور می باشد، که برای بقا و عقب نماندن از عرصه پیشرفت نیاز همیشگی به مدرنیزه کرده واحد ها و نیروهای خود میباشد. با توجه به مشکلات تامین و آموزش نیروهای متخصص، تجهیز و به روز کردن سیستم های خود که اکثرا ناشی از تحریمهای بیگانگان میباشد، با این حال پیشرفته ترین، توانمندترین و دارای کادر بسیار ماهری در زمینه های کاری خود در کشور میباشد. به همین علت ایده آل ترین شرکت برای پیاده سازی سیستم برنامه ریزی سازمانی میباشد.هدف این تحقیق بررسی روش ها، انتخاب و بکارگیری یک سیستم واحدی است که بتواند اطلاعات فعالیتهای همه واحد های مربوطه را در صنعت برق جمع آوری کرده و آنها تحلیل و به آنها رسیدگی نماید می باشد. برای مکانيزه کردن سازمان بصورت يکپارچه يعنی ايجاد سيستم های اطلاعاتی جامع راههای مختلفی وجود دارد ، بعنوان مثال ، مطالعه همه جانبه گردش اطلاعات و فرآيندهای کاری در سازمان و سپس طراحی بانک های اطلاعاتی و نهايتا" با برنامه نويسی، های مورد نياز توليد می شوند. روند فوق بسيار زمانبر وهزينه بر است. اما با انتخاب بسته های نرم افزارهای ERP[3] می توان راه ميانبر را انتخاب کرد و از مزايای آن بهره مند شد. در اين روش به جای برنامه نويسی و ايجاد سيستم های اطلاعاتی مخصوص يک سازمان ، از سيستم های اطلاعاتی و برنامه های استاندارد از پيش آماده شده استفاده می شود. 1-3 سابقه و ضرورت انجام تحقيقپیاده سازی سیستم های برنامه ریزی منابع سازمانی در واحد ها و سازمان های مختلفی در کشور ما صورت گرفته شده است. با توجه به روند رو به گسترش جهانی شدن و افزایش رقابت بازار های جهانی ، سازمان ها و شرکت ها در سال های آینده ناگزیر به پیوستن به بازار های جهانی خواهند بود و برای انجام این کار وجود آمادگی لازم از جهات مختلف امری ضروری تلقی خواهد شد .از مهم ترین این ابزار ها می توان به عامل فناوری اطلاعات و ارتباطات اشاره کرد ، حال یکی از ابزارهای مهم فناوری اطلاعات و ارتباطات که نقش مهمی در یکپارچگی اطلاعات و عملیات موجود در موسسات داشته و نهایتا” با استفاده از امکانات خاص زمینه را برای پیوستن به بازار های جهانی فراهم می سازد ،سیستم های برنامه ریزی منابع سازمانی یا ERP می باشد، که به عنوان یکی ازآخرین ابزارهای برنامه ریزی و مدیریت در جهان مطرح است . این سیستم ها قادرند با بهره گیری از فناوری اطلاعات ،سیستم ها و عملیات موجود در سازمان هارا یکپارچه ساخته و در قالب یک پایگاه اطلاعاتی واحد در دسترس قرار دهد . امروزه استفاده از این دستاورد فناوری اطلاعات در سازمان ها به یک ضرورت تبدیل شده است ، البته تفکر مدیران ارشد تصمیم گیر و تصمیم ساز در سازمان ها و شناخت و درک آنان از اهمیت این سیستم ها تاثیر بسیار زیادی در اجرای آن خواهد داشت . 1-4 مفروضاتبرای ارائه موفق پروژه با توجه به بودجه، زمان، و الزامات پروژه . هشت فرضیه را مورد بررسی قرار می دهیمفرضیه اول: باافزایش عامل مناسب سازمانی موفقیت پروژه برنامه ریزی منابع سازمانی افزایش خواهد یافت.فرضیه دوم: سازگاری سیستم با عامل مناسب سازمانی و موفقیت پروژه برنامه ریزی منابع سازمانی دارد.فرضیه سوم: سازگاری فرآیند کسب و کار با عامل مناسب سازمانی و موفقیت پروژه برنامه ریزی منابع سازمانی اثر دارد.فرضیه چهارم: : تطابق مقاومت سازمانی با عامل مناسب سازمانی و موفقیت پروژه برنامه ریزی منابع سازمانی دارد.فرضیه پنجم: قابلیت کار گروهی، با عامل مناسب سازمانی موفقیت پروژه برنامه ریزی منابع سازمانی دارد.فرضیه ششم: پشتیبانی مدیریت ارشد بین عامل مناسب سازمانی در موفقیت پروژه تاثیر برنامه ریزی منابع سازمانی تاثیردارد.فرضیه هفتم: آموزش کاربر نهایی با توجه به عامل سازمان مناسب در موفقیت پروژه برنامه ریزی منابع سازمانی تاثیر دارد.فرضیه هشتم: : قابلیت مشاوره فروشنده با عامل مناسب سازمانی درموفقیت پروژه برنامه ریزی منابع سازمانی برنامه ریزی منابع سازمانی تاثیردارد. 1-5 اهداف تحقيقیک سیستم نرم افزاری برنامه ریزی منابع سازمانی یک مجموعه از پیمانه های مستقل ولی یکپارچه ، و آماده راه اندازی ازقبل طراحی و مهندسی شده و نهادینه شده در قالب بهترین تجربیات یا همان استانداردها ولی قابل تغییر و تنظیم بومی سازی است . که تمام فرآیندهای کلیدی تجاری و مدیریتی سازمان را ، در حوزه های اداری، مالی ، بازرگانی ،منابع انسانی و تولید که مبتنی بر داده بوده و در جهت ایجاد ارزش افزوده ویا کنتزل و بهینه سازی جریان اطلاعات و زنجیره های ارزش در سازمان می باشند . بر اساس دیدگاه رویه ای یا فرآیند گرا در مقابل دیدگاه تابعی یا وظیفه ای یکپارچه کرده، از این طریق امکان برنامه ریزی و کنترل موثر منابع سازمان و در نتیجهمدیریت راهبردی سازمان را فراهم می آورد .اهداف اصلی این تحقیق بطور خلاصه بررسی و رسیدن به این موارد به شرح ذیل می باشد:1. یکپارچه سازی تمام سامانه های تراکنشی یک سازمان در قالب یک سامانه به نحوی که سامانه نتیجه شده تمامی فرآیندهای تجاری مورد نیاز در سازمان را پوشش دهد .2. تسهیم داده ها و عملیات (یا به عبارتی فرآیند های ) مشترک که در سرتاسر سازمان وجود دارند .3. تولید اطلاعات مناسب به شکل بلادرنگ برای اهداف تصمیم سازی.1-6 جنبه هاي نوع آوري تحقيق با بررسی و تحلیل بکارگیری برنامه های منابع سازمانی در یک سیستم خاص میتوان بموازات استفاده، روشهای نوینی را ابدا، یا با ارائه تحقیات به سازمان های دیگر آنها را ترغیب به استفاده از این سیستم ها نمود. آشنا کردن سازمان ها، همکاری با آنها، کمک به پیاده سازی و گسترش فرهنگ بکارگیری برنامه های منابع سازمانی از جنبه های نوآوری این تحقیق می باشد.