فهرست مطالبعنوانصفحهچکیده1مقدمه2فصل اول: كليات31-1- سلامت روان41-2- تاريخچه51-3- مختصري درباره تاريخچه بهداشت رواني در ايران111-4- علل افزايش و شيوع بيماريهاي رواني141-5- روشهاي پيشگيري از بيماريهاي رواني161-5-1- پيش گيري اوليه171-5-2- پيشگيري ثانويه181-5-3- پيشگيري نوع سوم191-6- افسردگي Depression201-6-1- علايم و نشانه201-6-2- انواع اختلالات افسردگي231-6-3- معيارهاي تشخيصي241-6-4- سير و پيش آگهي251-7- درمان افسردگي251-8- اختلالات اضطرابي261-8-1- تعريف261-8-2- علايم و نشانه‌ها271-8-3- تشخيص انواع اختلالات اضطرابي291-8-4- سير و پيش آگهي371-8-5- درمان381-9- اختلالات شبه جسمي421-9-1- مقدمه كلي421-9-2- اختلال تبديلي ( Conversion disorder)431-9-3- خودبيمارانگاري461-10- مروري بر مطالعات گذشته49فصل دوم: گزارش کار582-1- موضوع تحقیق592-2- محل اجرا592-3- جامعه مورد بررسی592-4- نوع مطالعه592-5- هدف اصلی592-6- اهداف ویژه602-7- مفاهيم به کار رفته در پرسشنامه سلامت روان GHQ – 28612-8- پرسشنامه GHQ-28612-9- روش تجزیه و تحلیل داده ها632-10- محدودیت ها64فصل سوم: یافته ها65فصل چهارم: بحث و نتیجه گیری854-1- بحث و نتیجه گیری86فصل پنجم: منابعError! Bookmark not defined.References87 فهرست جدولهاعنوان صفحهجدول 1-1- معيارهاي تشخيصي DSM-IVبراي دوره افسردگي ماژور22جدول 1-2- داروهاي ضدافسردگي مورد مصرف26جدول 1-3- علايم و نشانه‌هاي اختلالات اضطرابي27جدول 1-4- ملاكهاي تشخيصي DSM-IVبراي اختلال اضطراب منتشر31جدول 1-5- ملاكهاي تشخيصي DSM-IVبراي اختلال پس از سانحه (PTSD)35جدول 1-6- خلاصه نتايج مطالعات اپيدميولوژي اختلالات رواني درجهان54جدول 1-7- خلاصه نتايج مطالعات اپيدميولوژي اختلالات رواني در ايران56جدول 3-1- میانگین و انحراف معیار مجموع نمرات مربوط به هر یک از اختلالات روانی به تفکیک شیفت کاری و وضعیت تاهل66جدول 3-2- میانگین و انحراف معیار مجموع نمرات مربوط به هر یک از اختلالات روانی به تفکیک شیفت کاری و وضعیت تاهل67جدول 3-3- توزیع فراوانی مربوط به هر یک از اختلالات روانی در چهار گروه مورد بررسی69جدول 3-4- میانگین و انحراف معیار مجموع نمرات مربوط به هر یک از اختلالات روانی و علائم کلی اختلالات روانی در کارگران مجرد شیفت شب71جدول 3-5- میانگین و انحراف معیار مجموع نمرات مربوط به هر یک از اختلالات روانی و علائم کلی اختلالات روانی در کارگران شیفت صبح یا عصر متاهل73جدول 3-6- میانگین و انحراف معیار مجموع نمرات مربوط به هر یک از اختلالات روانی و علائم کلی اختلالات روانی در کارگران شیفت صبح یا عصر مجرد75جدول 3-7- میانگین و انحراف معیار مجموع نمرات مربوط به هر یک از اختلالات روانی و علائم کلی اختلالات روانی در کارگران شیفت شب متاهل77جدول 3-8- جدول توزیع فراوانی کارگران شیفت شب مجرد و شیفت شب متاهل بر حسب سطح تحصیلات79جدول 3-9- جدول توزیع فراوانی کارگران شیفت صبح و عصر مجرد و شیفت صبح و عصر متاهل بر حسب سطح تحصیلات80جدول 3-10- جدول توزیع فراوانی کارگران شیفت شب مجرد و شیفت شب متاهل بر حسب سابقه اختلالات روانی81جدول 3-11- جدول توزیع فراوانی کارگران شیفت صبح و عصر مجرد و شیفت صبح و عصر متاهل بر حسب سابقه بیماری روانی82جدول 3-12- توزیع فراوانی چهار گروه مورد بررسی به تفکیک علائم کلی اختلالات روانی83 چکیدهمقدمه: سلامت روانی یکی از مهمترین ملاک های ارزیابی سلامت در هر جامعه ای بشمار می آید بگونه ای مدیریت آن همواره از اولویت های کاری و پژوهشی در زمینه های مختلف بوده است. بسیاری از پژوهشگران بر این باورند که معضلات محیط کاری بویژه در کشورهای صنعتی و نیمه صنعتی بطور مستقیم بر سلامت روانی کارگران تاثیر گذاشته و بطور ثانویه بر راندمان کاری نیروی انسانی آن جوامع تاثیر گزار می باشد. این مطالعه با هدف تعیین وضعیت سلامت روانی در کارگران خطوط تولیدی کارخانجات ریسندگی شهر یزد در سال 1392 انجام شده است.مواد و روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه مقطعی (Cross-Sectional) است که بر روی 200 کارگر کارخانجات ریسندگی شهر یزد انجام شده است. کارگران بر اساس شیفت کاری و وضعیت تاهل به چهار گروه طبقه بندی شدند و در نهایت نمرات تست GHQ-28 بر اساس متغیرهای مستقل در چهار گروه با یکدیگر مقایسه و آزمون شدند. داده های این مطالعه با استفاده از آزمون های Chi-square و Kruskalwalis W در محیط SPSS ver.20 آنالیز شدند.یافته ها: میانگین سنی جامعه مورد بررسی 29/3 ± 97/32 سال بدست آمد. نمرات مربوط به اختلال افسردگی در کارگران مجرد شیفت شب 05/2 ± 11/4 سال و کارگران شیفت شب متاهل 13/2 ± 97/4 سال بدست آمد که در مقایسه با نمرات افسردگی کارگران شیفت صبح و عصر مجرد و متاهل تفاوت معنی داری داشتند (004/0 :P) همچنین نمرات اختلال افسردگی در کارگران شیفت صبح و عصر مجرد با افزایش سن ارتباط معنی داری داشت(014/0 :P).نتیجه گیری نهایی: با توجه به یافته های این مطالعه و سایر شواهد علمی موجود کارگرانی که بطور مستمر شب کار می باشند در معرض خطر ابتلا و یا تشدید اختلال افسردگی هستند که این مسئله می بایست در تدوین جدول زمانبندی کاری کارگران در نظر گرفته شود تا ضمن پیشگیری از بروز اختلالات روانی، گام موثری در راستای ارتقای بازده نیروی انسانی در کارخانجات ریسندگی شهر یزد برداشته شود.همچنین با توجه به خطرساز بودن فاکتور سن، از این فاکتور به عنوان اولویت افراد برای تدوین برنامه زمانبندی کاری استفاده شود.واژگان کلیدی: سلامت روانی،افسردگی، اضطراب، عملکردی اجتماعی،اختلال جسمی سازیمفهوم سلامت رواني، درواقع جنبه‌اي از مفهوم كلي سلامتي است و بر كليه روشها و تدابيري اطلاق مي‌شود كه براي جلوگيري از ابتلا به بيماريهاي رواني، درمان و توان بخشي آنها به كار مي‌رود(1) . سلامت روان قابليت برقراري ارتباط موزون و هماهنگ با ديگران و اصلاح محيط فردي و اجتماعي و حل تضادها به صورت عادلانه و مناسب و منطقي تعريف شده است (2) . عوامل بسياري باعث برهم خوردن سلامت رواني مي‌شود كه از جمله آنها مي‌توان به استرس‌هاي رواني، عدم رعايت عدالت اجتماعي ، فراهم نبودن فرصت هاي شكوفايي براي افراد، وجود تبعيض‌هاي غيرمنطقي و عدم ايجاد امنيت اجتماعي اشاره نمود . نگاهي به آمار و ارقام منتشر شده در زمينه شيوع اختلالات رواني در كشورهاي مختلف جهان و ايران اهميت و ضرورت توجه به بهداشت روان را مشخص‌تر مي‌نمايد . طبق برآورد سازمان جهاني بهداشت در سال 2002 ميلادي حدود 500 ميليون نفر در دنيا مبتلا به يكي از اختلالات رواني هستند كه حدود نيمي از آنها را اختلالات خفيف رواني همچون افسردگي و اضطراب تشكيل مي‌دهند(1) . مرور مطالعات انجام گرفته در زمينه وضعيت سلامت روان افراد 15 سال و بالاتر در ايران نشان دهنده اين است كه به طور متوسط حدود 21% افراد جامعه از اختلالات روان رنج مي‌برند و زنان نسبت به مردان از آسيب‌پذيري بالاتري برخوردارند(3) . تاكنون مطالعات متعددي در زمينه بررسي وضعيت سلامت روان در موقعيتهاي مختلف انجام گرفته است نتايج اين بررسي‌ها همگي مويد اين مطلب مي‌باشند كه مطالعه وضعيت سلامت روان افراد مي‌تواند اطلاعات ارزشمندي را در زمينه برنامه ريزي‌هاي آموزشي ، درمان و پيشگيري از بروز اختلالات رواني در اختيار مسئولان ، برنامه ريزان و مديران سازمانها و مراكز ارائه دهنده خدمات قرار دهد .-1- سلامت روانبيماريهاي رواني از بدو پيدايش بشر وجود داشته و هيچ فردي در مقابل آن مصونيت ندارد و اين خطري است كه بشر را مرتباً تهديد مي‌كند . با توجه به پيشرفت علوم پزشكي كه تحول بزرگي را در بهداشت و پيشگيري از بيماريها بوجود آورده است، شروع انقلاب صنعتي و پيشرفت تكنولوژي مسائل و مشكلات زيادي از قبيل ازدياد جمعيت، مشكل مسكن ، بحران ترافيك، بحران آموزش و پرورش، بحران بهداشت ، آلودگي محيط زيست، كمبود مواد غذايي و ... را پيش آورده كه با روان انسان سازگاري نداشته و بعنوان عوامل مستعد كننده در بيماريهاي رواني بشمار مي‌آيند .مشكل تعريف بهداشت رواني از آنجا سرچشمه مي‌گيرد كه هنوز تعريف صحيح و قابل قبولي براي بهنجاري نداريم . البته تعاريف و نقطه نظرهاي زيادي با توجه به شرايط و موقعيتهاي اجتماعي، سنن و فرهنگ براي بهنجاري شده است .كارشناسان سازمان بهداشت جهاني سلامت فكر و روان را اين طور تعريف مي‌كنند : «سلامت فكر عبارت است از قابليت ارتباط موزون و هماهنگ با ديگران، تغيير و اصلاح محيط فردي و اجتماعي و حل تضادها و تمايلات شخصي به طور منطقي ، عادلانه و مناسب.لوينسون و همكارانش در 1962 سلامتي روان را اين طور تعريف كرده است : « سلامتي روان عبارت است از اينكه فرد چه احساسي نسبت به خود، دنياي اطراف، محل زندگي، اطرافيان مخصوصاً با توجه به مسئوليتي كه درمقابل ديگران دارد، چگونگي سازش وي با درآمد خود و شناخت موقعيت مكاني و زماني خويشتن .»كارل مننجر مي‌گويد : « سلامت رواني عبارت است از سازش فرد با جهان اطرافش به حداكثر امكان به طوري كه باعث شادي و برداشت مفيد و موثر به طور كامل شود .»طبق تعريف واتسون موسس مكتب رفتارگرايي « رفتار عادي نمودار شخصيت سالم انسان عادي است كه موجب سازگاري او با محيط و بالنتيجه رفع نيازهاي اصلي و ضروري او مي‌شود . تعريف گينزبرگ در مورد بهداشت رواني عبارت است از : « تسلط و مهارت در ارتباط صحيح با محيط بخصوص در سه فضاي مهم زندگي عشق، كار، تفريح » اين شخص و همكارانش براي توضيح بيشتر مي‌گويند : « استعداد يافتن و ادامه كار، داشتن خانواده ، ايجاد محيط خانوادگي خرسند، فرار از مسائلي كه با قانون درگيري دارد، لذت بردن از زندگي و استفاده صحيح از فرصت‌ها ملاك تعادل و سلامت روان است .»با توجه به تعريف بهنجاري از ديدگاههاي مختلف و پيچيدگي علوم رفتاري در پزشكي و عدم تعيين مرز و حد رفتار عادي، ارتباط جسم و روان ، رابطه علوم رفتاري با فيزيولوژي و پزشكي از يك طرف و روانشناسي ، فلسفه ، علوم انساني و جامعه شناسي از طرف ديگر ، كمبود تحقيقات و مطالعات در بيماري رواني و نحوه اجراي انواع پيشگيريهاي كه پايه و اساس بهداشت را در پزشكي تشكيل مي‌دهند همگي نقطه ضعفي است كه تعريف، هدف و برنامه‌ريزي‌هاي بهداشت رواني را دچار اشكال مي‌كند .تاريخچه بهداشت رواني با توجه به وجود بيماريهاي رواني از زماني كه بشر وجود داشته و مخصوصاً زندگي اجتماعي را شروع كرده همراه بوده است . پيدا كردن شروع و آغاز هر نهضتي بخصوص نهضتهاي اصلاحي و علمي به علت داشتن منابع گوناگون و چند جانبه مسئله مشكلي است . درحقيقت روانپزشكي را مي‌توان قديميترين حرفه و تازهترين علم به شمار آورد . قديميترين ، چون بيماريهاي رواني از قديم وجود داشته و بقراط در 377 تا 460 سال قبل از ميلاد عقيده داشته كه بيماران رواني را مانند بيماران جسمي بايد درمان كرد، علل سرشتي و فرضيه مزاجها از همان زمان بقراط و جالينوس وجود داشته و اهميت تاريخي دارد . تازهترين علم براي اينكه تقريباً از 1930 بعد از تشكيل اولين كنگره بين المللي بهداشت رواني بود كه روانپزشكي به صورت جزئي از علوم پزشكي شد و سازمانهاي روانپزشكي و مراكز پيشگيري در كشورهاي مترقي يكي بعد از ديگري فعاليت خود را شروع كردند . از فعاليت اين سازمانها در جريان جنگ جهاني دوم عملاً كاسته شد و بدين ترتيب مي‌توان روانپزشكي را به صورت تازهترين علم بعد از جنگ جهاني دوم به حساب آورد .