فهرست مطالبعنوان صفحهچكيده1مقدمه. 2تعاريف گودبرداري.. 2انواعگودبرداري.. 2خطراتموجوددرحفاريوگودبرداري.. 2اهدافاصليايمنسازيگودبرداري.. 3مسائلايمنيساختگاهپروژهقبلازگودبرداري.. 3مسائلايمنيساختمانهايمجاورقبلازگودبرداري.. 3مسائلايمنيكارگاهدرحينگودبرداري.. 4توصيههايايمنيمديركلبازرسيكاردرزمانعملياتآمادهسازيزمينوگودبرداريساختمان.. 6تمهيداتدرعملياتحفاريوگودبرداري(ادارهكلبازرسيكار)7سازه نگهبان.. 9انواعروشهايپايدارسازيگود. 91.مهاربنديجدارههاتوسطالمانهايافقيومايل(Braced wall using wale struts)103.مهاربنديتوسطسپركوبي(Braced sheet pile)114.مهاربنديتوسطشمعهايدرجا (Bored pile walls)115. مهاربنديتوسطديوارديافراگمي(Diaphragm walls-Slurry wall)126.جدارههايمهاربنديشدهتوسطنيلينگ(Soil nailing)147.جدارههايمهاربنديشدهتوسطانكراژ(Anchorage)168. جدارههايمهاربنديشدهتوسطدوختبهپشت – پينگذاري (Tie back)169.جدارههايمهاربنديشدهتوسطميكروپايل(Micropile)1710. جدارههايمهاربنديشدهتوسطخرپا (Truss - Raker)1811. شیبداركردن (Slopeing)20نشانه هايخطرناكبودنگود. 20اقداماتقابلانجامبرايكاهشخطرگودبرداريها22بازرسي ها24بررسي هايمكانيكخاك... 24وظايفومسئوليتهاياشخاصدستاندركارپروژههايگودبرداريساختماني.. 25الف قوانينومقررات... 28آواربرداري.. 32نكاتمهمدرعملياتبرداشتآوار32اهرمهاوجكها33كمكهاياوليه. 34نتيجهگيري.. 35منابعومراجع.. 36چكيدهگودبرداري يكي از كارهاي پيچيده و خطرناك مهندسي به شمار مي رود كه به منظور حفظ جان انسان هاي داخل و خارج از گود ، ساختمان هاي مجاور و فراهم آوردن شرايط ايمن و مطمئن جهت انجام كار مي بايستي ديواره هاي آن بوسيله سازه هاي نگهبان مهاربندي و پايدار سازي شود . سازه هاي نگهبان انواع مختلفي دارد كه با توجه به نوع خاك ، عمق گودبرداري و حساسيت ساختمان هاي مجاور گود انتخاب و توسط افراد دست اندر كار پروژه هاي گودبرداري ساختماني كه هريك وظايف و مسئوليت هاي مشخصي دارند اجرا و توسط اشخاص و سازمان هاي ذيربط نظارت مي شود . اجراي عمليات گودبرداري نيازمند بكارگيري تمهيداتي در حين ، قبل و بعد از انجام كار مي باشد كه بكارگيري آنها مي تواند از بروز حوادث گودبرداري جلوگيري كند .واژگانكليدي : گودبرداري،ايمني،سازهنگهبان،مهاربندي مقدمهدر سال هاي اخير با افزايش تراكم و تعداد طبقات و نياز به تأمين پاركينگ و ساير سطوح خدماتي در ساختمان ها بويژه در مناطق مركزي شهرها ، عمق گودبرداري نيز بيشتر شده است. اما در بيشتر موارد از همان روش هاي سنتي كه در گود هاي كم عمق گذشته استفاده مي شده است ، استفاده مي شود. متأسفانه بسياري هنوز فكر مي كنند كه به كارگيري تمهيدات ايمني لازم در گودبرداري هزينه و زمان بيهوده اي را به كار تحميل مي كند ، در حالي كه گودبرداري اصولاً جزء كارهاي پيچيده و بسيار خطرناك مهندسي محسوب مي شود و بويژه در گودهاي با عمق زيادتر نيازمندبررسي هاي همه جانبه ، دقت و نظارت و در نهايت صرف وقت و هزينه قابل ملاحظه اي است تا جان و مال مردم از اين طريق به خطر نيافتد. با اين حال عدم آشنايي به اصول فني ، سهل انگاري و يا سودجويي غيرمسئولانه منجر به ايجادحادثه م يشود . دراين مقاله عناصري كه بايد در سازه ي نگهبان طرح شوند و همچنين مسائل ايمني كه لازم است درهنگام طراحي و اجرا پيش بيني گردد و نيز دستورالعمل هاي قبل ، در حين و بعد از گودبرداري و اجراي سازه هاي نگهبان و مسائل ايمني مربوط به كارگاه گودبرداري و همچنين اهم وظايف و مسئوليت هاي عوامل دست اندر كارپروژه هاي گودبرداري ساختماني و قوانين ، مقررات و آيين نامه هاي مربوطه و روشهاي آواربرداري و نجات مصدومين در هنگام ريزش گود طرح و بررسي شده است . بايد توجه داشت كه اگر ديواره پروژه گودبرداري بلافاصله پس ازخاكبرداري پايدار بماند هيچ دليلي ندارد كه در روزهاي بعد يا حتي ساعات بعد هم اين پايداري بماند و در نتيجه انجام خاكبرداري بايد اولا به روشهاي درست فني و با رعايت اصول مهندسي و ايمني انجام شود و ثانيا در صورت لزوم حفاظت كافي ديواره ها انجام شود . تعاريف گودبرداريگودبردارييكيازفعاليتهايعمرانياستكهبهمنظورهايمختلفمثلتخريبوگودبردارييكساختمان فرسودهبرايساختمجدد،رسيدنبهترازبكر،حفاظتفوندانسيونهادربرابريخبندان،احداثكانالها،مخازنزيرزمينيواحداثپاركينگانجامميشود .گودبرداريبههرگونهحفاريوخاكبرداريدرترازپايينترازسطحطبيعيزمينيادرترازپايينتراززيرپي ساختمانمجاوراطلاقميشود. انواعگودبرداريگودبرداريهابهدوگروهكليحفاظتشدهيامهاربنديشدهوحفاظتنشدهيامهاربندينشدهتقسيمميشوند. بايدتوجهداشتدرگودبرداريهايحفاظتنشدهيامهاربندينشدهپايداريشيبهاياجدارههايقائمگودبرداري هادرخاكهايچسبندهبدونهيچگونهمهاربنديتوسطشرايطمكانيكيخاكتامينميشوند . خطراتموجوددرحفاريوگودبرداري اهدافاصليايمنسازيگودبرداري مسائلايمنيساختگاهپروژهقبلازگودبرداريقبلازانجامگودبرداريبايدمواردمختلفيرادرساختگاهبررسيكردكهاينبررسيهابهشرحذيلاست :1. قبلازتخريبساختمانساختگاهپروژهچگونگياتصالساختمانهايمجاوربهساختمانساختگاهمورد بررسيقرارگرفتهوديوارهايمشتركمرزي،مكانونحوهياتصالديوارهايمرزيبههم،تيرهايا سقفهايمشتركدوساختمانمجاور،وجودبازشوهاونعلدرگاههاولولههايدودكشياداكتهاي تأسيساتيواقعدرديوارهايمرزي،نوعمصالح،فرسودگيووجودتركهادرديوارساختمانمجاورمورد شناساييقرارگيرد.2. باساختسقفهايايمنبااستفادهازداربستهايفلزيكهبررويآنبهكمكتوريهايمناسب پوشيدهشده،قبلازتخريبساختمانساختگاه،ايمنيكافيرادربرابرسقوطاحتمالياجسامومصالح برسقف،ديوار،حياطومعابرمجاورساختگاهايجادنمود.3. قبلازانجامعملياتتخريبدرساختگاهپروژه،چاههايفاضلابموجوددرآنراشناساييوآنهارابا موادمناسبپرنمود. چنانچهعمقاينچاههابيشازعمقگودبرداريساختگاهباشدلازماستاينچاههابا مصالحبتنكممايهيابتنغوطهاي،حداقلتا 50 سانتيمتربالاترازترازكفگودبرداريپرگرددوسپس رويآنباموادمناسبديگرتاسطحزمينپرشود. محلاينچاههابايددرنقشههاينهاييسازهنگهبان ترسيموبهعنوانبخشيازشرايط،درطراحيشرايطايمنيگودبرداريلحاظگردد.4.انتخابروشتخريببايدبادقتانجامپذيرفتهوعملياتتخريبساختمانساختگاهپروژهتحتنظارت مهندسناظرانجامپذيرد. بايددرانتخابابزارهاوتجهيزاتتخريبدقتلازمبهعملآيدتادرهنگامتخريب برساختمانمجاورنيروهايديناميكيواستاتيكيقائمياجانبيواردنگردد. خصوصاًلازمبهذكراست ديوارهايهممرزباساختمانمجاورباروشهاوابزارهايبدونضربهتخريبوبرداشتهشود.5.قبلازانجامعملياتتخريبدرساختگاهضرورياستانشعاباتتأسيساتمكانيكيوبرقيموجوددرآنبا كسبمجوزازمراجعذيربطوبانظارتكارشناسفنيمربوطهقطعگردد.6.عواملفنيمسئولدرپروژهخصوصاًمجريومهندسناظرنسبتبهمراحلمختلفگودبرداريوچگونگي ساختعناصرپيشساختهودرجاكاملاًتوجيهگرديدهوهماهنگيلازمبينمهندسينمجري،ناظرو مهندسطراحبرايمقابلهبامسائلپيشبينيشدهوپيشبينينشدهبهعملآيد. مسائلايمنيساختمانهايمجاورقبلازگودبرداريقبلازانجامگودبرداريبايدمواردذيلباايجادهماهنگيلازمبامالكينياساكنينساختمانهايمجاوربررسيوانجامپذيرد.1.هشدارهايكافيدرخصوصخطراتناشيازتخريببهساكنينساختمانهايمجاوردادهشودوتمهيدات لازمدرخصوصعدمسكونتدرفواصلنزديكمرزگودبرداريرابرايشانفراهمنمود. حتيالمقدورمكان ديگريرابرايسكونتساكنينساختمانهايمجاورپيشبينيوآنجاراخاليازسكنهنمود. همچنينلوازم ووسايلارزشمندوسنگينراتخليهيابهقسمتهايديگرساختمانكهفاصلهكافيازمرزگودبرداريدارد منتقلگردد.2.باكسبمجوزازمراجعذيربطتابلوهايهشداردهندهلازمبرايعدمعبورعابرينوعدمپاركياعبورخودرودراطرافمحوطهگودبرداريرادرمكانهايمناسبنصبكرد. حصاركشيمناسبباوزنكمدر اطرافديوارهگودبرداريدرفواصلمناسبايجادشودوحتيالمقدورديوارهايسنگيناطرافگودراقبلاز گودبرداريتخريبكرد.3.درساختمانهايمجاوربررسيهايلازمدرخصوصاحتمالنشست،ايجادترك،حركتديوارهايمرزي،تغييرشكلچارچوبدرهاوپنجرههاوياريزشسقفبهعملآيدودرصورتنيازديوارهايجديدازسمت داخلساختماندركنارديوارمرزي،مقاومسازيديوارازطريقاجرايديواربتنمسلحوپلاسترسيماني، اجرايديوارپركنندهدربازشوهايديوارمرزي،بندكشيديوارهايمرزيونصبشمعهايمناسبزير تيرهايسقفدرمكانهايمناسبدرداخلساختمانمجاوربهاجرادرآيد.4.قبلازانجامگودبرداريبايدحتيالمقدوركليهچاههايفاضلابواقعدرساختمانهايمجاورشناسايي گردد.چنانچهفاصلهچاههايموجودازمرزگودبرداريكمترازعمقنهاييگودبردارياستوترازآبچاهها بالاترازترازنهاييكفگودبردارياست،نسبتبهتخليهچاهوجلوگيريازريختنمجددآببهدرونآنها اقدامنمود. چاههايفاضلابواقعدراينفاصلهبايدبامصالحمناسبپرودرفاصلهدورترچاههايجديدحفرو مسيرلولههايفاضلابمنتهيبهچاههايپرشدهمسدودوسيستمجديدانتقالفاضلاباجراوفاضلاببه چاههايجديدمنتقلشود.5. باغچههايساختمانمجاورشناساييوراهكارمناسببرايجلوگيريازآبياريغرقابيآنهاپيداگردد.6.كانالها،جداول،آبروهاوتأسيساتانتقالآبوفاضلابكنارمعابرمجاورگودبرداريشناساييوچنانچه احتمالريزشآببهدرونديوارگودبرداريوجودداردباايجادعايقمناسبآببندگردند.7. مسيرعبوركليهشريانهايحياتيازقبيلخطگاز،آب،برقفشارقويياضعيف،تلفن،فيبرنوريو اينترنتو... ومسيرعبورآندرمعابرمجاورگودبرداريبااستعلامازمراجعذيربط،شناساييوچنانچهاز مجاورمرزگودبرداريعبورمينماينداحتياطهايايمنيمضاعفيراپيشبينينمود.8. قبلازهرگونهتخريبوگودبرداري،ساختمانهايمجاوررادربرابرخطراتماليوجانيومسئوليت مدنيوشخصثالثو. . . بيمهنمود. مسائلايمنيكارگاهدرحينگودبرداريدرهنگامگودبرداريبايدمواردايمنيذيلبهمورداجرادرآيد :1.تخريبوگودبرداريتحتنظارتمهندسناظريادستگاهنظارت،توسطمجريذيصلاحصورتپذيرد.2.بطورروزانهآماركارگرانكارگاهبهصورتدقيقبامشخصاتسجلي،آدرسوتلفنتماسدردفاتر مخصوصثبتگردد.3.درهمهحالشخصيجهتبررسيوضعيتايمنيموجودومراقبتدائمازديوارهگودبرداريواعلام هشداربهكارگرانجهتفرارازخطر،پناهگرفتنوياهرگونهعكسالعملموردنيازگماردهشود. حتيالمقدور دركارگاهسيستمآژيرمناسبيجهتاعلامخطروهشداربهكارگرانوساكنينساختمانهايمجاورنصب گردد.4.گودبرداريبهصورتمرحلهايبهشكليكهدرنقشههاياجراييآمدهبااستفادهازماشينباشدراشناساييونسبتبهتقويتسازهنگهبانازطريقتقويتآنعناصريااضافهنمودنعناصرجديداقدام نمود.5.درحينگودبرداريبايدروشهايمرحلهايطراحيشدهعيناًاجراگردددرهيچمرحلهايازگودبرداريو اجرايسازهنگهباننبايدديوارهگودبرداريبرايمدتزمانطولانيرهاگرددوسرعتپيدرپيمراحلانجام كاربايدحفظگردد.6.درهنگامگودبرداريونصبسازهوپسازآنبايدبطورمداومساختمانهايمجاورومعابراطرافمورد بازرسيقرارگيرد. ايجادتركياافزايشابعادآندرديواره،سقفوكفساختمانهايمجاورومعابراطرافوتحتفشارقرارگرفتنيارهاييازپيشفشارهايدربهاوچهارچوبها،شكستنياتركبرداشتنشيشهها،نشستياتورمخاك،موزاييكياكفپوشرويزمين،ديوارياسقف،ايجادصداهايشكستگيعناصرسازهايوغيرسازهايساختمانمجاورگودبرداريممكناستبهدليلحركتزمينباشد. درچنينمواردي بايدمسألهبهفوريتموردبررسيقرارگيرد. ضعفعناصريازسازهنگهبانكهميتوانددربروزاينمسألهمؤثرباشدراشناساييونسبتبهتقويتسازهنگهبانازطريقتقويتآنعناصريااضافهنمودنعناصرجديداقدام نمود.7.چنانچهرنگخاكبخشيازديوارهگودبرداريتيرهترازرنگبقيهخاكساختگاهباشد،ميتواندنشان دهندهوجودحفرههاياچاههايفاضلابدرحواليمرزگودبرداريباشدواحتمالايجادعدمپايداريدرآن نواحيبيشترخواهدبود. لذابستهبهنوعپديدهمشاهدهشدهبايدراهكارهايپايدارسازيتكميليبرايآن ناحيهدرنظرگرفت.8.چنانچهدرطولمدتزمانگودبرداريياپسازآندرصدرطوبتقسمتيازديوارهيگودافزايشيابدياآبازبخشيازديواربهداخلگودفروريزدنشاندهندهوجودمنبعياستكهعاملايجاداينرطوبتبوده است. احتمالاًوجودچاههايجذبي،نشتآبازشبكهيآبيافاضلاب،وجودباغچههايدرحالآبيارييا عبورآبهايزيرزمينيازميانلايههايدرشتدانهبودهكهبهنحويبهمنبعآبمرتبطاست. دراينصورت احتمالكاهشپايداريديوارهيگودزياداستوبايدراهكارهايمناسبدرحذفمنبعايجادرطوبتبهكار رودوافزايشفوريظرفيتسازهنگهبانبطورموضعيدرهمانناحيهدردستوركارقرارگيرد.9.چنانچهدرهنگامنصبسازهنگهبانياپسازآنيكيازعناصرسازهايماننديكديوار،مهارپشتبند،تير،ستون،شالودهستونهاياشالودهتأمينكنندهنيروهايفشارمقاوموياعناصرافقيكاهشدهندهطول كمانشجانبيپشتبندهابهحالتحديياكمانشياگسيختگيخودبرسد،نشاندهندهاعمالنيروهاي بيشازظرفيتسازهنگهباناستكهدراينمواردبايدسريعاًمسألهرابررسيوتقويتسازهنگهبانبهمورد اجراقرارگيرد.10.هنگاميكهگودبرداريوساختسازهنگهباندرتراززيرسطحآبزيرزمينيمدنظراستبايدروشهاي گودبرداريوساختسازهنگهبانرامتناسبباوضعيتوبادرنظرگرفتنروشهايزهكشيوپايينانداختن ترازآب،شمعكوبي،سپركوبيو ... اقدامنمود. حتيالمقدوربايدازروشهاياجرايديواردرجادرچنين موارديصرفنظرنمود. دراينگونهمواردسريعاًافرادساكندرساختمانهابايدساختمانراتخليهودراولين فرصتبادرنظرگرفتنكليهجوانباحتياطلوازمارزشمندواثاثيهسنگينازنقاطنزديكبهمرزگودبرداريدور گردد.11.ازاستقراراتاقك،كانكس،محلسكونتيااستراحتنگهبانياكارگرانوياانبارمصالحدرمجاور گودبردارياجتنابوبراياينمواردمكانيكهدارايفاصلهمناسبازمرزگودبردارياستدرنظرگرفتهشود.ياروشدستيانجامپذيرد.12.سيستمروشناييكاملبرايمكانگودبرداريساختگاهتأمينشودودرشبكليهقسمتهايكارگاهبانور كافيروشنگرددبهنحويكهخرابياحتماليهرقسمتازسازهنگهبانياديوارهگودبرداريرابتوانازبيرون گودهبخوبيمشاهدهنمود.13.يكخودرومجهزبهلوازمكمكهاياوليهدرمحلپروژهآمادهباشدتابتواندرصورتبروزصانحهنسبت بهمداوايمصدومينياانتقالآنانبهمراكزدرمانياقدامنمود.14. حتيالامكاندرزمانشبوهنگامبارندگيازخاكبرداريدرمجاورمرزگودبرداريخودداريگردد. درصورتيكهخاكبرداريدرچنينموارديالزاماست،خاكبرداريدرحضورونظارتمهندسناظرانجامگيرد.15.عملياتجوشكاري،ساختونصبسازهنگهبانتوسطكارگراندارايمهارتفنيانجامپذيرد. همواره حتيپسازاتماماجرايسازهنگهبان،تعداديكارگردارايمهارتفنيآمادهكارومجهزبهكليهتجهيزات موردنيازجهتنصبياتقويتعناصرسازهنگهباندردسترسباشند.
مقاله 28- تجزیه و تحلیل و اصول گودبرداری در ایران
فهرست مطالبعنوان صفحهچكيده1مقدمه. 2تعاريف گودبرداري.. 2انواعگودبرداري.. 2خطراتموجوددرحفاريوگودبرداري.. 2اهدافاصليايمنسازيگودبرداري.. 3مسائلايمنيساختگاهپروژهقبلازگودبرداري.. 3مسائلايمنيساختمانهايمجاورقبلازگودبرداري.. 3مسائلايمنيكارگاهدرحينگودبرداري.. 4توصيههايايمنيمديركلبازرسيكاردرزمانعملياتآمادهسازيزمينوگودبرداريساختمان.. 6تمهيداتدرعملياتحفاريوگودبرداري(ادارهكلبازرسيكار)7سازه نگهبان.. 9انواعروشهايپايدارسازيگود. 91.مهاربنديجدارههاتوسطالمانهايافقيومايل(Braced wall using wale struts)103.مهاربنديتوسطسپركوبي(Braced sheet pile)114.مهاربنديتوسطشمعهايدرجا (Bored pile walls)115. مهاربنديتوسطديوارديافراگمي(Diaphragm walls-Slurry wall)126.جدارههايمهاربنديشدهتوسطنيلينگ(Soil nailing)147.جدارههايمهاربنديشدهتوسطانكراژ(Anchorage)168. جدارههايمهاربنديشدهتوسطدوختبهپشت – پينگذاري (Tie back)169.جدارههايمهاربنديشدهتوسطميكروپايل(Micropile)1710. جدارههايمهاربنديشدهتوسطخرپا (Truss - Raker)1811. شیبداركردن (Slopeing)20نشانه هايخطرناكبودنگود. 20اقداماتقابلانجامبرايكاهشخطرگودبرداريها22بازرسي ها24بررسي هايمكانيكخاك... 24وظايفومسئوليتهاياشخاصدستاندركارپروژههايگودبرداريساختماني.. 25الف قوانينومقررات... 28آواربرداري.. 32نكاتمهمدرعملياتبرداشتآوار32اهرمهاوجكها33كمكهاياوليه. 34نتيجهگيري.. 35منابعومراجع.. 36چكيدهگودبرداري يكي از كارهاي پيچيده و خطرناك مهندسي به شمار مي رود كه به منظور حفظ جان انسان هاي داخل و خارج از گود ، ساختمان هاي مجاور و فراهم آوردن شرايط ايمن و مطمئن جهت انجام كار مي بايستي ديواره هاي آن بوسيله سازه هاي نگهبان مهاربندي و پايدار سازي شود . سازه هاي نگهبان انواع مختلفي دارد كه با توجه به نوع خاك ، عمق گودبرداري و حساسيت ساختمان هاي مجاور گود انتخاب و توسط افراد دست اندر كار پروژه هاي گودبرداري ساختماني كه هريك وظايف و مسئوليت هاي مشخصي دارند اجرا و توسط اشخاص و سازمان هاي ذيربط نظارت مي شود . اجراي عمليات گودبرداري نيازمند بكارگيري تمهيداتي در حين ، قبل و بعد از انجام كار مي باشد كه بكارگيري آنها مي تواند از بروز حوادث گودبرداري جلوگيري كند .واژگانكليدي : گودبرداري،ايمني،سازهنگهبان،مهاربندي مقدمهدر سال هاي اخير با افزايش تراكم و تعداد طبقات و نياز به تأمين پاركينگ و ساير سطوح خدماتي در ساختمان ها بويژه در مناطق مركزي شهرها ، عمق گودبرداري نيز بيشتر شده است. اما در بيشتر موارد از همان روش هاي سنتي كه در گود هاي كم عمق گذشته استفاده مي شده است ، استفاده مي شود. متأسفانه بسياري هنوز فكر مي كنند كه به كارگيري تمهيدات ايمني لازم در گودبرداري هزينه و زمان بيهوده اي را به كار تحميل مي كند ، در حالي كه گودبرداري اصولاً جزء كارهاي پيچيده و بسيار خطرناك مهندسي محسوب مي شود و بويژه در گودهاي با عمق زيادتر نيازمندبررسي هاي همه جانبه ، دقت و نظارت و در نهايت صرف وقت و هزينه قابل ملاحظه اي است تا جان و مال مردم از اين طريق به خطر نيافتد. با اين حال عدم آشنايي به اصول فني ، سهل انگاري و يا سودجويي غيرمسئولانه منجر به ايجادحادثه م يشود . دراين مقاله عناصري كه بايد در سازه ي نگهبان طرح شوند و همچنين مسائل ايمني كه لازم است درهنگام طراحي و اجرا پيش بيني گردد و نيز دستورالعمل هاي قبل ، در حين و بعد از گودبرداري و اجراي سازه هاي نگهبان و مسائل ايمني مربوط به كارگاه گودبرداري و همچنين اهم وظايف و مسئوليت هاي عوامل دست اندر كارپروژه هاي گودبرداري ساختماني و قوانين ، مقررات و آيين نامه هاي مربوطه و روشهاي آواربرداري و نجات مصدومين در هنگام ريزش گود طرح و بررسي شده است . بايد توجه داشت كه اگر ديواره پروژه گودبرداري بلافاصله پس ازخاكبرداري پايدار بماند هيچ دليلي ندارد كه در روزهاي بعد يا حتي ساعات بعد هم اين پايداري بماند و در نتيجه انجام خاكبرداري بايد اولا به روشهاي درست فني و با رعايت اصول مهندسي و ايمني انجام شود و ثانيا در صورت لزوم حفاظت كافي ديواره ها انجام شود . تعاريف گودبرداريگودبردارييكيازفعاليتهايعمرانياستكهبهمنظورهايمختلفمثلتخريبوگودبردارييكساختمان فرسودهبرايساختمجدد،رسيدنبهترازبكر،حفاظتفوندانسيونهادربرابريخبندان،احداثكانالها،مخازنزيرزمينيواحداثپاركينگانجامميشود .گودبرداريبههرگونهحفاريوخاكبرداريدرترازپايينترازسطحطبيعيزمينيادرترازپايينتراززيرپي ساختمانمجاوراطلاقميشود. انواعگودبرداريگودبرداريهابهدوگروهكليحفاظتشدهيامهاربنديشدهوحفاظتنشدهيامهاربندينشدهتقسيمميشوند. بايدتوجهداشتدرگودبرداريهايحفاظتنشدهيامهاربندينشدهپايداريشيبهاياجدارههايقائمگودبرداري هادرخاكهايچسبندهبدونهيچگونهمهاربنديتوسطشرايطمكانيكيخاكتامينميشوند . خطراتموجوددرحفاريوگودبرداري اهدافاصليايمنسازيگودبرداري مسائلايمنيساختگاهپروژهقبلازگودبرداريقبلازانجامگودبرداريبايدمواردمختلفيرادرساختگاهبررسيكردكهاينبررسيهابهشرحذيلاست :1. قبلازتخريبساختمانساختگاهپروژهچگونگياتصالساختمانهايمجاوربهساختمانساختگاهمورد بررسيقرارگرفتهوديوارهايمشتركمرزي،مكانونحوهياتصالديوارهايمرزيبههم،تيرهايا سقفهايمشتركدوساختمانمجاور،وجودبازشوهاونعلدرگاههاولولههايدودكشياداكتهاي تأسيساتيواقعدرديوارهايمرزي،نوعمصالح،فرسودگيووجودتركهادرديوارساختمانمجاورمورد شناساييقرارگيرد.2. باساختسقفهايايمنبااستفادهازداربستهايفلزيكهبررويآنبهكمكتوريهايمناسب پوشيدهشده،قبلازتخريبساختمانساختگاه،ايمنيكافيرادربرابرسقوطاحتمالياجسامومصالح برسقف،ديوار،حياطومعابرمجاورساختگاهايجادنمود.3. قبلازانجامعملياتتخريبدرساختگاهپروژه،چاههايفاضلابموجوددرآنراشناساييوآنهارابا موادمناسبپرنمود. چنانچهعمقاينچاههابيشازعمقگودبرداريساختگاهباشدلازماستاينچاههابا مصالحبتنكممايهيابتنغوطهاي،حداقلتا 50 سانتيمتربالاترازترازكفگودبرداريپرگرددوسپس رويآنباموادمناسبديگرتاسطحزمينپرشود. محلاينچاههابايددرنقشههاينهاييسازهنگهبان ترسيموبهعنوانبخشيازشرايط،درطراحيشرايطايمنيگودبرداريلحاظگردد.4.انتخابروشتخريببايدبادقتانجامپذيرفتهوعملياتتخريبساختمانساختگاهپروژهتحتنظارت مهندسناظرانجامپذيرد. بايددرانتخابابزارهاوتجهيزاتتخريبدقتلازمبهعملآيدتادرهنگامتخريب برساختمانمجاورنيروهايديناميكيواستاتيكيقائمياجانبيواردنگردد. خصوصاًلازمبهذكراست ديوارهايهممرزباساختمانمجاورباروشهاوابزارهايبدونضربهتخريبوبرداشتهشود.5.قبلازانجامعملياتتخريبدرساختگاهضرورياستانشعاباتتأسيساتمكانيكيوبرقيموجوددرآنبا كسبمجوزازمراجعذيربطوبانظارتكارشناسفنيمربوطهقطعگردد.6.عواملفنيمسئولدرپروژهخصوصاًمجريومهندسناظرنسبتبهمراحلمختلفگودبرداريوچگونگي ساختعناصرپيشساختهودرجاكاملاًتوجيهگرديدهوهماهنگيلازمبينمهندسينمجري،ناظرو مهندسطراحبرايمقابلهبامسائلپيشبينيشدهوپيشبينينشدهبهعملآيد. مسائلايمنيساختمانهايمجاورقبلازگودبرداريقبلازانجامگودبرداريبايدمواردذيلباايجادهماهنگيلازمبامالكينياساكنينساختمانهايمجاوربررسيوانجامپذيرد.1.هشدارهايكافيدرخصوصخطراتناشيازتخريببهساكنينساختمانهايمجاوردادهشودوتمهيدات لازمدرخصوصعدمسكونتدرفواصلنزديكمرزگودبرداريرابرايشانفراهمنمود. حتيالمقدورمكان ديگريرابرايسكونتساكنينساختمانهايمجاورپيشبينيوآنجاراخاليازسكنهنمود. همچنينلوازم ووسايلارزشمندوسنگينراتخليهيابهقسمتهايديگرساختمانكهفاصلهكافيازمرزگودبرداريدارد منتقلگردد.2.باكسبمجوزازمراجعذيربطتابلوهايهشداردهندهلازمبرايعدمعبورعابرينوعدمپاركياعبورخودرودراطرافمحوطهگودبرداريرادرمكانهايمناسبنصبكرد. حصاركشيمناسبباوزنكمدر اطرافديوارهگودبرداريدرفواصلمناسبايجادشودوحتيالمقدورديوارهايسنگيناطرافگودراقبلاز گودبرداريتخريبكرد.3.درساختمانهايمجاوربررسيهايلازمدرخصوصاحتمالنشست،ايجادترك،حركتديوارهايمرزي،تغييرشكلچارچوبدرهاوپنجرههاوياريزشسقفبهعملآيدودرصورتنيازديوارهايجديدازسمت داخلساختماندركنارديوارمرزي،مقاومسازيديوارازطريقاجرايديواربتنمسلحوپلاسترسيماني، اجرايديوارپركنندهدربازشوهايديوارمرزي،بندكشيديوارهايمرزيونصبشمعهايمناسبزير تيرهايسقفدرمكانهايمناسبدرداخلساختمانمجاوربهاجرادرآيد.4.قبلازانجامگودبرداريبايدحتيالمقدوركليهچاههايفاضلابواقعدرساختمانهايمجاورشناسايي گردد.چنانچهفاصلهچاههايموجودازمرزگودبرداريكمترازعمقنهاييگودبردارياستوترازآبچاهها بالاترازترازنهاييكفگودبردارياست،نسبتبهتخليهچاهوجلوگيريازريختنمجددآببهدرونآنها اقدامنمود. چاههايفاضلابواقعدراينفاصلهبايدبامصالحمناسبپرودرفاصلهدورترچاههايجديدحفرو مسيرلولههايفاضلابمنتهيبهچاههايپرشدهمسدودوسيستمجديدانتقالفاضلاباجراوفاضلاببه چاههايجديدمنتقلشود.5. باغچههايساختمانمجاورشناساييوراهكارمناسببرايجلوگيريازآبياريغرقابيآنهاپيداگردد.6.كانالها،جداول،آبروهاوتأسيساتانتقالآبوفاضلابكنارمعابرمجاورگودبرداريشناساييوچنانچه احتمالريزشآببهدرونديوارگودبرداريوجودداردباايجادعايقمناسبآببندگردند.7. مسيرعبوركليهشريانهايحياتيازقبيلخطگاز،آب،برقفشارقويياضعيف،تلفن،فيبرنوريو اينترنتو... ومسيرعبورآندرمعابرمجاورگودبرداريبااستعلامازمراجعذيربط،شناساييوچنانچهاز مجاورمرزگودبرداريعبورمينماينداحتياطهايايمنيمضاعفيراپيشبينينمود.8. قبلازهرگونهتخريبوگودبرداري،ساختمانهايمجاوررادربرابرخطراتماليوجانيومسئوليت مدنيوشخصثالثو. . . بيمهنمود. مسائلايمنيكارگاهدرحينگودبرداريدرهنگامگودبرداريبايدمواردايمنيذيلبهمورداجرادرآيد :1.تخريبوگودبرداريتحتنظارتمهندسناظريادستگاهنظارت،توسطمجريذيصلاحصورتپذيرد.2.بطورروزانهآماركارگرانكارگاهبهصورتدقيقبامشخصاتسجلي،آدرسوتلفنتماسدردفاتر مخصوصثبتگردد.3.درهمهحالشخصيجهتبررسيوضعيتايمنيموجودومراقبتدائمازديوارهگودبرداريواعلام هشداربهكارگرانجهتفرارازخطر،پناهگرفتنوياهرگونهعكسالعملموردنيازگماردهشود. حتيالمقدور دركارگاهسيستمآژيرمناسبيجهتاعلامخطروهشداربهكارگرانوساكنينساختمانهايمجاورنصب گردد.4.گودبرداريبهصورتمرحلهايبهشكليكهدرنقشههاياجراييآمدهبااستفادهازماشينباشدراشناساييونسبتبهتقويتسازهنگهبانازطريقتقويتآنعناصريااضافهنمودنعناصرجديداقدام نمود.5.درحينگودبرداريبايدروشهايمرحلهايطراحيشدهعيناًاجراگردددرهيچمرحلهايازگودبرداريو اجرايسازهنگهباننبايدديوارهگودبرداريبرايمدتزمانطولانيرهاگرددوسرعتپيدرپيمراحلانجام كاربايدحفظگردد.6.درهنگامگودبرداريونصبسازهوپسازآنبايدبطورمداومساختمانهايمجاورومعابراطرافمورد بازرسيقرارگيرد. ايجادتركياافزايشابعادآندرديواره،سقفوكفساختمانهايمجاورومعابراطرافوتحتفشارقرارگرفتنيارهاييازپيشفشارهايدربهاوچهارچوبها،شكستنياتركبرداشتنشيشهها،نشستياتورمخاك،موزاييكياكفپوشرويزمين،ديوارياسقف،ايجادصداهايشكستگيعناصرسازهايوغيرسازهايساختمانمجاورگودبرداريممكناستبهدليلحركتزمينباشد. درچنينمواردي بايدمسألهبهفوريتموردبررسيقرارگيرد. ضعفعناصريازسازهنگهبانكهميتوانددربروزاينمسألهمؤثرباشدراشناساييونسبتبهتقويتسازهنگهبانازطريقتقويتآنعناصريااضافهنمودنعناصرجديداقدام نمود.7.چنانچهرنگخاكبخشيازديوارهگودبرداريتيرهترازرنگبقيهخاكساختگاهباشد،ميتواندنشان دهندهوجودحفرههاياچاههايفاضلابدرحواليمرزگودبرداريباشدواحتمالايجادعدمپايداريدرآن نواحيبيشترخواهدبود. لذابستهبهنوعپديدهمشاهدهشدهبايدراهكارهايپايدارسازيتكميليبرايآن ناحيهدرنظرگرفت.8.چنانچهدرطولمدتزمانگودبرداريياپسازآندرصدرطوبتقسمتيازديوارهيگودافزايشيابدياآبازبخشيازديواربهداخلگودفروريزدنشاندهندهوجودمنبعياستكهعاملايجاداينرطوبتبوده است. احتمالاًوجودچاههايجذبي،نشتآبازشبكهيآبيافاضلاب،وجودباغچههايدرحالآبيارييا عبورآبهايزيرزمينيازميانلايههايدرشتدانهبودهكهبهنحويبهمنبعآبمرتبطاست. دراينصورت احتمالكاهشپايداريديوارهيگودزياداستوبايدراهكارهايمناسبدرحذفمنبعايجادرطوبتبهكار رودوافزايشفوريظرفيتسازهنگهبانبطورموضعيدرهمانناحيهدردستوركارقرارگيرد.9.چنانچهدرهنگامنصبسازهنگهبانياپسازآنيكيازعناصرسازهايماننديكديوار،مهارپشتبند،تير،ستون،شالودهستونهاياشالودهتأمينكنندهنيروهايفشارمقاوموياعناصرافقيكاهشدهندهطول كمانشجانبيپشتبندهابهحالتحديياكمانشياگسيختگيخودبرسد،نشاندهندهاعمالنيروهاي بيشازظرفيتسازهنگهباناستكهدراينمواردبايدسريعاًمسألهرابررسيوتقويتسازهنگهبانبهمورد اجراقرارگيرد.10.هنگاميكهگودبرداريوساختسازهنگهباندرتراززيرسطحآبزيرزمينيمدنظراستبايدروشهاي گودبرداريوساختسازهنگهبانرامتناسبباوضعيتوبادرنظرگرفتنروشهايزهكشيوپايينانداختن ترازآب،شمعكوبي،سپركوبيو ... اقدامنمود. حتيالمقدوربايدازروشهاياجرايديواردرجادرچنين موارديصرفنظرنمود. دراينگونهمواردسريعاًافرادساكندرساختمانهابايدساختمانراتخليهودراولين فرصتبادرنظرگرفتنكليهجوانباحتياطلوازمارزشمندواثاثيهسنگينازنقاطنزديكبهمرزگودبرداريدور گردد.11.ازاستقراراتاقك،كانكس،محلسكونتيااستراحتنگهبانياكارگرانوياانبارمصالحدرمجاور گودبردارياجتنابوبراياينمواردمكانيكهدارايفاصلهمناسبازمرزگودبردارياستدرنظرگرفتهشود.ياروشدستيانجامپذيرد.12.سيستمروشناييكاملبرايمكانگودبرداريساختگاهتأمينشودودرشبكليهقسمتهايكارگاهبانور كافيروشنگرددبهنحويكهخرابياحتماليهرقسمتازسازهنگهبانياديوارهگودبرداريرابتوانازبيرون گودهبخوبيمشاهدهنمود.13.يكخودرومجهزبهلوازمكمكهاياوليهدرمحلپروژهآمادهباشدتابتواندرصورتبروزصانحهنسبت بهمداوايمصدومينياانتقالآنانبهمراكزدرمانياقدامنمود.14. حتيالامكاندرزمانشبوهنگامبارندگيازخاكبرداريدرمجاورمرزگودبرداريخودداريگردد. درصورتيكهخاكبرداريدرچنينموارديالزاماست،خاكبرداريدرحضورونظارتمهندسناظرانجامگيرد.15.عملياتجوشكاري،ساختونصبسازهنگهبانتوسطكارگراندارايمهارتفنيانجامپذيرد. همواره حتيپسازاتماماجرايسازهنگهبان،تعداديكارگردارايمهارتفنيآمادهكارومجهزبهكليهتجهيزات موردنيازجهتنصبياتقويتعناصرسازهنگهباندردسترسباشند.