در این پایان نامه روش های مختلف آموزش مهارت ها ی زندگی به افراد ناتوان ذهنی مورد بررسی قرار کرفته است، در بین آن ها جدید ترین و بهترین روش آموزش استفاده از دخالت های مبتنی بر کامپیوتر[1] می باشد که در تحقیقات جدید بر روی آن تکیه شده است. آموزش مهارت های پولی به افراد ناتوان ذهنی به عنوان یک عامل مهم ایجاد استقلال آن ها مورد توجه بسیاری از محقیق قرار گرفته است. تحقیقات صورت گرفته در زمینه آموزش مهارت های پولیمتکی بر مربی بوده است. بخاطر این موضوع برای آموزش حضور مربی چه در مدرسه و یا خانه الزامی می باشد. در پژوهش حاضر برای ارائه مدلی نوین برای آموزش مهارت های پولی به کودکان ایرانی، روش های بررسی شده در تحقیقات پیشین با هم ترکیب شده و با واحد پول ایران منطبق گردیده است و به صورت یک مدل تحت نرم افزار ارائه شده است. با استفاده از دخالت های مبتی بر کامپیوتر نیاز به مربی را کم شده است و کودک قادر به ادامه آموزش در خانه می شود. این مدل ارائه شده برروی 20 نفر از دانش آموزان ناتوان ذهنی مورد آزمون قرار گرفت و نتایج بررسی شده است. تمام شرکت کنندگان مهارت های مورد نظر را در سطح خوبی فرا گرفته اند. فهرست مطالبعنوان صفحه فصل اول: مقدمه1-1 تعریف ناتوانی ذهنی22-1 عوامل موثر بر ایجاد ناتوانی ذهنی43-1 طبقه بندی ناتوانی های ذهنی44-1 دلیل آموزش مهارت پولی به افراد ناتوان ذهنی55-1 روش های آموزش به افراد ناتوان ذهنی61-5-1 آموزش در محیط طبیعی62-5-1 آموزش بوسیله تصاویر ویدیویی(VBI)63-5-1 آموزش بوسیله دخالت های مبتنی بر کامپیوترCBI))7فصل دوم: مروری بر تحقیقات پیشین1-2 آموزش مهارت های زندگی بوسیله کامپیوتر91-1-2 سخت افزارهای استفاده شده در این مطالعات141-2-2 نرم افزارهای استفاده شده در این مطالعات143-1-2 مهارت های آموزش داده شده154-1-2 مشکلات موجود در این مطالعات152-2 آموزش مهارت های پولی به افراد ناتوان ذهنی163-2 جمع بندی23 فصل سوم: روش پیشنهادی 1-3 شرکت کنندگان252-3 اهداف273-3 مکان و امکانات لازم274-3 شیوه آموزش281-3-4 مراحل آموزش305-3 جمع آوری و آنالیز داده ها346-3 مقایسه مهارت های کسب شده517-3 جمع بندی53 فصل چهارم نتیجه گیری 1-4 نتیجه گیری552-4 پیشنهادات آتی563-4 فهرست منابع و مآخذ57 فهرست جداولعنوان شماره صفحهجدول 1:مقایسه مدلهای ارائه شده قبلی برای افزایش مهارتهای مالی برای افراد ناتوان ذهنی16جدول 2: نتایج آماری تی تست51جدول 3: نتیجه آزمون تی53 فهرست نمودار هاعنوان شماره صفحهنمودار 1: نمودار مهارت های پولی برای فرزانه صفری با IQ=53 قبل و بعد از کار با نرم افزار38نمودار 2 : نمودار مهارت های پولی برای فاطمه یزدان مهر IQ= 52 قبل و بعد از کار با نرم افزار38نمودار 3 : نمودار مهارت های پولی برای فاطمه ماندگار IQ=65 قبل و بعد از کار با نرم افزار39نمودار 4 : نمودار مهارت های پولی برای ریحانه حیاتی IQ=52 قبل و بعد از کار با نرم افزار40نمودار 5 : نمودار مهارت های پولی برای سرور افشاری IQ=50 قبل و بعد از کار با نرم افزار40نمودار 6 : نمودار مهارت های پولی برای نجمه محمدیIQ=57 قبل و بعد از کار با نرم افزار.......41نمودار 7 : نمودار مهارت های پولی برای زینب صنعتIQ=50 قبل و بعد از کار با نرم افزار42نمودار 8 : نمودار مهارت های پولی برای زینب صادقی IQ=54 قبل و بعد از کار با نرم افزار42نمودار 9 : نمودار مهارت های پولی برای فاطمه محمودیان IQ= 50 قبل و بعد از کار با نرم افزار43نمودار 10: نمودار مهارت های پولی برای پریا عبدلی IQ=52 قبل و بعد از کار با نرم افزار44نمودار 11: نمودار مهارت های پولی برای نجمه رحمانیان IQ=51 قبل و بعد از کار با نرم افزار44نمودار 12: نمودار مهارت های پولی برای غزل پایدار IQ=62 قبل و بعد از کار با نرم افزار45نمودار 13: نمودار مهارت های پولی برای زهرا ایمانی IQ=60 قبل و بعد از کار با نرم افزار46نمودار 14: نمودار مهارت های پولی برای مهلا حسنی IQ=60 قبل و بعد از کار با نرم افزار46نمودار 15: نمودار مهارت های پولی برای زهرا تقوی IQ=54 قبل و بعد از کار با نرم افزار47نمودار 16: نمودار مهارت های پولی برای سید علی سبحانی IQ=52 قبل و بعد از کار با نرم افزار48نمودار 17: نمودار مهارت های پولی برای نوید رضایی IQ=54 قبل و بعد از کار با نرم افزار48نمودار 18: نمودار مهارت های پولی برای ساسان مسرور IQ=69 قبل و بعد از کار با نرم افزار49نمودار 19: نمودار مهارت های پولی برای محمد امین شیردل IQ=59 قبل و بعد از کار با نرم افزار50نمودار 20: نمودار مهارت های پولی برای اسماعیل فریدی پور IQ=52 قبل و بعد از کار با نرم افزار50نمودار 21 : مقایسه میانگین مهارت ها قبل و بعد از کار با نرم افزار52 فهرست تصاویرعنوان شماره صفحهشکل ها 1:تصاویری از شرکت کنندگان در تحقیق27شکل ها 2:مراحل مدل ارائه شده برای آموزش مهارت پولی به افراد ناتوان ذهنی29شکل ها 3: صفحه ورود کابر30شکل ها 4:آموزش تبدیل ریال به تومان30شکل ها 5:تمرین شناسایی پول31شکل ها 6:آموزش ارزش پول31شکل ها 7:تمرین خرید کالا32شکل ها 8:جمع پول های دارای ارزش یکسان33شکل ها 9: ترکیب های عدد 10033شکل ها 10: تمرین محاسبه میزان باقی مانده34شکل ها 11: تست گرفته شده از شرکت کنندگان37 فصل اول مقدمهامروزه با افزایش تحقیقات در تکنولوژی و گسترش روز افزون آن باعث دسترسی آسان به انواع تکنولوژی ها مانند اتومبیل، هواپیما، تلفن، تلویزیون و امروزه کامپیوتر، تلفن همراه با قیمت پایین شده است. ازکامپیوتر در جهت رفع نیازهای تمام افراد جامعه می توان استفاده کرد، حتی برای افرادی که دارای ناتوانی جسمی یا ذهنی هستند. امرزوه از کامپیوتر بعنوان یک ابزار برای آموزش استفاده می شود، که باعث ایجاد مبحث آموزش الکترونیک، به معنی آموزش از طریق ابزار های الکترونیکی متنوع مانند اینترنت، انترانت، اکسترانت، شبکه های ماهواره ای، نوار های صوتی و تصویری می باشد، شده است. از کامپیوتر برای آموزش به افراد ناتوان ذهنی استفاده می شود. 1-1 تعریف ناتوانی ذهنیسال های متمادی تعریف مورد قبول و استاندارد در مورد ناتوانی های ذهنی، متعلق به ادگاردال[2] بوده است از نظر او برای ارائه یک تعریف درست در این مورد، رعایت پنچ معیار ضرورت دارد: تعریف گروسمن [3]( انجمن آمریکایی ناتوانی های ذهنی(AAMD) ): ناتوانی ذهنی سطحی از عملکرد هوش عمومی است که میزان آن، دو انحراف معیار از حد متوسط کمتر بوده به طوری که منجر به نقاصی در رفتار سازشی فرد گردیده و در جریان رشد، خود را نشان دهد]1[.پیاژه[4]روان شناس معروف سوئیسی هوش را نتیجه تاثیر دائمی و متقابل فرد با محیط می داند و معتقد است که اگر این رابطه متقابل به طور متعادل صورت گیرد، موجب توانایی سازگاری با محیط و پیشرفت هوش می شود. کودک در مراحل مختلف رشد، تصاویر ذهنی مختلفی دارد که از تصاویر ساده شروع شده و به تصاویر پیچیده تری می رسد. گذشتن از این مراحل پایین و رسیدن به مراحل بالاتر ، بستگی به رشد هوشی، ساختمان عصبی و بدنی، روابط اجتماعی و تجارب زندگی او دارد ]2[.اینهلدر[5] (1968) با توجهبه نظریه پیاژه طرحی را ارائه کرد که در آن افراد ناتوان ذهنی به طور مرحله ای دسته بندی شده اند. به طور مثال توقف در مرحله حسی و حرکتی باعث ناتوانی ذهنی عمیق(حمایت پذیر)، توقف در مرحله پیش عملیاتی باعث ناتوانی ذهنی شدید (تربیت پذیر) و توقف در مرحله عملیاتی باعث ناتوانی ذهنی خفیف (آموزش پذیر) می شود]2[.ناتوانی ذهنی، پدیده پیچیده ای است که عقاید اولیه در مورد آن در حال تغییر است. تفکر اصلی که امروزه در جریان است، به عنوان یک حالت، سطح عملکرد فعلی فرد را در بر می گیرد. انجمن آمریکایی ناتوانی ذهنی (AAMD) در سال 2002 تعریف زیر را از ناتوانی ذهنی ارائه می کند، ناتوانی ذهنی، یک نوع ناتوانی است که با محدودیت های عمده در عملکرد ذهنی و رفتار سازشی همراه می باشد به گونه ای که در مهارت های مفهومی، اجتماعی و عملی، آشکار و مشخص می شود. این ناتوانی بایستی قبل از سن هجده سالگی شروع شده باشد. مهارت هایسازشی ذکر شده عبارتند از: ارتباطات، مهارت های خود یاری، گذراندن زندگی روزمره، مهارت های اجتماعی، حفظ سلامت و امنیت، استفاده از اوقات فراغت، یادگیری آموزش مسائل کاربردی( مثل شمارش پول، شناخت فصل ها، خواندن ساعت)، کار کردن، توانایی اداره کردن خود و استفاده از وسایل نقله عمومی می باشد]3[. 2-1 عوامل موثر بر ایجاد ناتوانی ذهنینقص در هوش و رفتارهای سازشی به علت عوامل گوناگون می باشد که می توان آن ها را تحت دو علت عمده ارگانیکی و محیطی تقسیم بندی نمود. علت ارگانیکی شامل مشکلات ارگانیکی قبل، هنگام و بعد از تولد کودک شامل داروها، عفونت و وراثت (ژنتیک) می باشد. علل محیطی شامل مسمومیت، سوء تغذیه، نامناسب بودن مراقبت های بهداشتی و محدودیت محیطی است]4[. 3-1 طبقه بندی ناتوانی های ذهنیناتوانی ذهنی طیف وسیعی از ویژگی ها و سطوح را در بر می گیرد. از این رو برای طبقه بندی افراد ناتوان ذهنی، نظام های طبقه بندی متعددی توسعه یافته است. از آن جمله می توان به طبقه بندی روانشناسان، پزشکان، روانپزشکان و متخصصان آموزش و پرورش( طبقه آموزشی) اشاره نمود. در این طبقه بندی روانشناسان کودکان ناتوان ذهنی را بر اساس شدت ناتوانی بر چهار گروه خفیف[6]، متوسط[7]، شدید[8]، عمیق[9] تقسیم بندی می شوند. از نظر پزشکی افراد ناتوان ذهنی بر اساس علت شناسی به دو دسته همده ناتوانی ذهنی ارثی و محیطی تفکیک می شوند. بالاخره در طبقه بندی آموزشی به سه دسته آموزش پذیر[10]، تربیت پذیر[11]، حمایت پذیر[12] طبقه بندی می شوند]3[. 4-1 دلیل آموزش مهارت پولی به افراد ناتوان ذهنیقانون همسان سازی[13] برای افراد ناتوان ذهنی[14] از سال 1960 اجرا شده است. همسان سازی به معنی نزدیک کردن الگوی زندگی افراد ناتوان ذهنی به محیط منظم و الگوی زندگی افراد عادی است. همسان سازی به معنی عادی کردن این افراد نیست. همسان سازی به معنی فراهم کردن فرصت ها و حمایت های لازم برای این افراد است تا بتوانند روش زندگی خود را مشابه زندگی طبیعی دیگر افراد جامعه کنند ]5[.