يادگيري سيار به فرآيند آموزشي اطلاق ميشود که بدون نياز به اتصال فيزيکي و پيوسته به کابلهاي شبکه و از طريق ابزار سيار و قابل حملي همچون رايانه هاي قابل حمل، تلفنهاي همراه، دستيار ديجيتال شخصي و غيره امکانآموزشويادگيريرابرايهرفرددرهرزمينه،هرزمانومکانبدونمحدوديتفراهم ميسازد.دراينپژوهش،عواملموثربرپذيرش دانشجوياندر دانشگاههاي ايران بهعنوانجامعهاي مشتملبر فراگيران سيستمهاي آموزشي،ازخدماتيادگيري سيار موردبررسيقرارگرفتهاست. ابتداعواملموثربرپذيرشيادگيري سيارشناساييشدوپسازمطالعهمدلهايموجوددرزمينهپذيرش، مدليکپارچه پذيرش و استفاده فناوري به عنوان مدل پايهانتخابگرديد و توسعه داده شد. سپسمدلموردنظرپسازتطبيقباشرايطمساله موردآزمونقرارگرفت. جهتآزمونمدل،تحقيقيميدانيبررويدانشجوياندانشگاههاي شاهرود به عنوان جامعه آماریبا استفاده از ابزار پرسشنامه انجام شد ودادههايحاصلبااستفادهازتكنيكهاي آماري توصيفي و استنباطي موردتحليلقرارگرفت.يافتههايتحقيقوجودرابطهميانانتظار عملکرد، انتظار تلاش، عوامل اجتماعي، شرايط تسهيلگر، کيفيت خدمات سيستم و خودکارآمدي استفاده از ابزارهاي سيار را باقصد استفادهازخدماتآموزشي سيارتاييدميكند.همچنين در اين مطالعهنقشتعديلگريسبک يادگيري دانشجويانبرقصد استفاده، بر رابطهميانانتظار عملکرد وقصداستفاده و رابطه بين انتظار تلاش وقصداستفادهنيزموردبررسيقرارگرفت. نتايج تحليل نشان ميدهد که تفاوت معناداري ميان سبکهاي يادگيري دانشجويان وجود ندارد. بنابراين امکان تطبيق تمام سبکهاي يادگيري با يادگيري سيار وجود دارد. كليدواژگان: يادگيري سيار،قصداستفاده،پذيرش، سبک يادگيري فهرست مطالبفصل اول: کليات پژوهش ......................................................................................................................11-1- مقدمه ........................................................................................................................11-2- ضرورت انجام تحقيق .............................................................................................21-3- بيان مساله تحقيق ..................................................................................................41-4- هدف تحقيق ............................................................................................................61-5- سوالات تحقيق .........................................................................................................61-6- فرضيات تحقيق ........................................................................................................71-7- روش تحقيق ..............................................................................................................91-8- کاربرد تحقيق ............................................................................................................91-9- قلمرو تحقيق .............................................................................................................91-9-1- قلمرو موضوعي تحقيق ....................................................................................91-9-2- قلمرو مکاني تحقيق ........................................................................................101-9-3- قلمرو زماني تحقيق .........................................................................................101-10- جامعه و نمونه آماري .............................................................................................101-11- تعريف واژگان ..........................................................................................................10فصل دوم : مباني نظري تحقيق .........................................................................................................112-1- بخش اول : فناوري اطلاعات و آموزش عالي ...................................................112-1-1- تعريف جامعه اطلاعاتي ...............................................................................122-1-2- مروري بر تحولات جامعه اطلاعاتي ..........................................................132-1-3- چالش هاي آموزش عالي پيش روي آموزش در عصر اطلاعات............132-1-4- مروري بر وضعيت زيرساخت جامعه اطلاعاتي ........................................142-1-5- جمع بندي بخش اول ..................................................................................172-2- بخش دوم : پارادايم هاي آموزش مجازي .........................................................172-2-1- از آموزش سنتي تا آموزش از راه دور .......................................................182-2-2- آموزش الکترونيکي ......................................................................................212-2-2-1- مقايسه آموزش سنتي و الکترونيکي ..............................................232-2-2-2- يادگيرنده در نظام آموزش سنتي و الکترونيکي ..........................252-2-2-3- مزاياي آموزش الکترونيکي ...............................................................262-2-3- آموزش سيار .................................................................................................272-2-3-1- جايگاه آموزش سيار ..........................................................................302-2-3-2- پيشينه نظري و تجارب .....................................................................312-2-3-3- اهداف آموزش سيار ............................................................................352-2-3-4- مقايسه آموزش سيار و الکترونيک ..................................................382-2-3-5- چالش هاي آموزش سيار ..................................................................392-2-4- جمع بندي بخش دوم ................................................................................422-3- بخش سوم : سبک يادگيري ...............................................................................432-3-1- نظريه سبک يادگيري کلب .......................................................................442-3-2- پيشينه نظري و تجارب ..............................................................................482-3-3- جمع بندي بخش سوم ...............................................................................502-4- بخش چهارم: مدل هاي پذيرش فناوري اطلاعات .........................................512-4-1- نظريه يکپارچه پذيرش و استفاده فناوري ..............................................512-4-2- نظريه عملکرد منطقي .................................................................................562-4-3- مدل پذيرش فناوري ...................................................................................592-4-4- مدل پذيرش فناوري .2 ..............................................................................672-4-5- مدل پذيرش فناوري .3 ..............................................................................682-4-6- نظريه رفتار برنامه ريزي شده ....................................................................702-4-7- نظريه تجزيه رفتار برنامه ريزي شده ......................................................732-4-8- نظريه ترکيبي پذيرش فناوري و رفتار برنامه ريزي شده......................752-4-9- مدل استفاده از رايانه هاي شخصي .........................................................772-4-10- مدل انگيزشي ............................................................................................802-4-11- نظريه اشاعه نوآوري ها ............................................................................832-4-12- نظريه شناخت اجتماعي ..........................................................................872-4-13- جمع بندي بخش چهارم .........................................................................912-5- بخش پنجم : ارائه مدل مفهومي تحقيق .........................................................922-5-1- تحليل ادبيات موضوع ................................................................................922-5-2- مدل تحقيق .................................................................................................952-5-3- متغيرهاي تحقيق .......................................................................................972-5-3-1- قصد رفتاري .......................................................................................1002-5-3-2- انتظار عملکرد ....................................................................................1002-5-3-3- انتظار تلاش .......................................................................................1022-5-3-4- عوامل اجتماعي .................................................................................1032-5-3-5- شرايط تسهيل گر .............................................................................1042-5-3-6- خودکارآمدي ابزارهاي سيار ...........................................................1062-5-3-7-کيفيت خدمات سيستم ....................................................................1082-5-3-8-عامل تعديل کننده ............................................................................1122-5-4- سئوالات تحقيق .........................................................................................1132-5-5- فرضيات تحقيق .........................................................................................114فصل سوم : مروري بر تحقيقات انجام شده ................................................................................1163-1- مقدمه....................................................................................................................1163-2- پژوهشهاي انجام شده در زمينه نگرش و قصد استفاده ابزارهاي سيار....1163-3- پژوهشهاي انجام شده در زمينه بررسي عوامل موثر بر پذيرش فناوري اطلاعات به کمک مدلهاي علّي موجود ...............................................................119فصل چهارم : روش تحقيق ...............................................................................................................1264-1- مقدمه .....................................................................................................................1264-2- روش اجراي تحقيق ............................................................................................1264-3- متغيرهاي تحقيق ................................................................................................1274-3-1- متغير وابسته .................................................................................................1274-3-2- متغير مستقل ................................................................................................1274-4- روش و تكنيك جمعآوري اطلاعات .................................................................1274-5- جامعه آماري و نمونه آماري تحقيق ................................................................1284-6- روايي و پايايي پرسشنامه .................................................................................1294-6-1- روايي ...............................................................................................................1294-6-2- پايايي ...............................................................................................................1304-7- روشهاي تجزيه و تحليل دادهها ......................................................................131فصل پنجم : نتايج ( بحث و بررسي و تحليل دادهها ) ................................................................1335-1- مقدمه .....................................................................................................................1335-2- آمار توصيفي.........................................................................................................1335-2-1- جنسيت ............................................................................................................1335-2-2- سن ....................................................................................................................1345-2-3- تحصيلات..........................................................................................................1355-2-4- نوع دانشگاه محل تحصيل ...........................................................................1365-2-5- سال تحصيل ..................................................................................................1375-2-6- استفاده از اينترنت در روز ...........................................................................1385-2-7- سال استفاده از اينترنت .............................................................................1395-2-8- استفاده از تلفن همراه .................................................................................1405-2-9- دسترسي به اينترنت سيار ...........................................................................1415-2-10- سبک يادگيري دانشجويان ......................................................................1425-3- آماره توصيفي متغيرهاي تحقيق .....................................................................1435-4- نرمال سازي داده ها ...........................................................................................1455-5- آمار استنباطي .....................................................................................................1465-5-1- بررسي همبستگي بين متغيرها .................................................................1465-5-2-بررسي فرضيههاي تحقيق ............................................................................147فصل ششم : بحث و نتيجهگيري.....................................................................................................1746-1- مقدمه ....................................................................................................................1746-2- يافتههاي پژوهش ................................................................................................1746-2-1- بخش توصيفي ..............................................................................................1746-2-1-1- يافتههاي حاصل از ويژگيهاي جمعيت شناختي.......................1746-2-1-2-يافتههاي حاصل از سبک يادگيري دانشجويان.............................1756-2-2- بخش استنباطي .............................................................................................1756-2-2-1- نتايج حاصل از تجزيه و تحليل فرضيات پژوهش.........................1756-3- نتيجهگيرينهايي ...............................................................................................1946-4- محدوديتهايتحقيق .......................................................................................1976-5- پيشنهادهاي اجرايي ...........................................................................................1986-6- پيشنهاداتبرايتحقيقاتآتي ........................................................................198- فهرست منابع ..................................................................................................................................200- پيوستها ..........................................................................................................................................215- چكيده به زبان انگليسي ................................................................................................................220 فهرست جدولها عنوان و شماره صفحهجدول شماره 1: گزارش ضريب نفوذ اينترنت کشور بر اساس کل اتصالات ..............................16جدول شماره 2: مقايسهرويکردهايسنتيوالکترونيکيبهآموزش ..........................................25جدول شماره 3:يادگيرندهدردونظامآموزشسنتيوالکترونيکي ............................................26جدول شماره 4: مقالات مرتبط با ويژگيهاي آموزش سيار.............................................................29جدول شماره 5: اهداف آموزش سيار.....................................................................................................37جدول شماره 6: مقايسه آموزش سيار و آموزش الکترونيک.............................................................38جدول شماره 7: عوامل تاثير گذار بر پذيرش فناوري اطلاعات از سوي کاربران- برگرفته از نظريه يکپارچه پذيرش و استفاده فناوري............................................................................................54جدول شماره 8: وجه اشتراک نظريه عملکرد منطقي و نظريه يکپارچه پذيرش و استفاده فناوري.........................................................................................................................................................59جدول شماره 9: وجه اشتراک مدل پذيرش فناوري و نظريه يکپارچه پذيرش و استفاده فناوري ......................................................................................................................................................................65جدول شماره 10: وجه اشتراک نظريه رفتار برنامهريزي شده و نظريه يکپارچه پذيرش و استفاده فناوري...........................................................................................................................................72جدول شماره 11: وجه اشتراک نظريه ترکيبي پذيرش فناوري و رفتار برنامهريزي شده و نظريه يکپارچه پذيرش و استفاده فناوري.........................................................................................................77جدول شماره 12: وجه اشتراک مدل استفاده از رايانههاي شخصي و نظريه يکپارچه پذيرش و استفاده فناوري...........................................................................................................................................80جدول شماره 13: وجه اشتراک مدل انگيزشي و نظريه يکپارچه پذيرش و استفاده فناوري....82جدول شماره 14: وجه اشتراک نظريه اشاعه نو آوري و نظريه يکپارچه پذيرش و استفاده فناوري..........................................................................................................................................................85جدول شماره 15: وجه اشتراک نظريه شناخت اجتماعي و نظريه يکپارچه پذيرش و استفاده فناوري ........................................................................................................................................................91جدول شماره 16: ابعاد يادگيري سيار و منابع برگرفته از آن.........................................................94جدول شماره 17: خلاصه اي از مطالعات آماري در زمينه نگرش ابزارهاي سيار.....................117جدول شماره 18: توزيع فراواني دانشجويان بر اساس جنسيت....................................................134جدول شماره 19: توزيع فراواني دانشجويان بر اساس گروه سني.................................................134جدول شماره 20: توزيع فراواني دانشجويان بر اساس تحصيلات.................................................135جدول شماره21: توزيع فراواني دانشجويان بر اساس دانشگاه محل تحصيل.............................136جدول شماره 22: توزيع فراواني دانشجويان بر اساس سال تحصيل............................................137جدول شماره 23: توزيع فراواني دانشجويان بر اساس ميزان استفاده اينترنت در روز.............138جدول شماره 24: توزيع فراواني دانشجويان به تفکيک سال هاي استفاده اينترنت.................139جدول شماره25: توزيع فراواني دانشجويان به تفکيک سال هاي استفاده تلفن همراه............140جدول شماره 26: توزيع فراواني دانشجويان بر اساس استفاده اينترنت همراه...........................141جدول شماره 27: توزيع فراواني سبک هاي يادگيري دانشجويان................................................142جدول شماره 28: نتايج آمارههاي توصيفي.......................................................................................143جدول شماره 29: نتايجآزمونكولموگروف–اسميرنوف..............................................................146جدول شماره 30: ضرايب همبستگي ساده بين متغيرهاي مستقل و وابسته.............................147جدول شماره 31 : خلاصه مدل آماري...............................................................................................148جدول شماره 32: نتايجحاصلازآزمونمعناداريمدلرگرسيونبرايفرضيه اصلي اول...............................................................................................................................................................149جدول شماره 33: ضرايب رگرسيوني پيش بيني قصد رفتاري پذيرش يادگيري سيار توسط دانشجويان بر اساس متغيرهاي مورد مطالعه.....................................................................................151جدول شماره 34: خلاصه مدل آماري ...............................................................................................152جدول شماره 35:نتايجحاصلازآزمونمعناداريمدلرگرسيونبرايفرضيه فرعي اول...153جدول شماره 36: ضرايب رگرسيوني پيش بيني قصد رفتاري پذيرش يادگيري سيار توسط دانشجويان بر اساس انتظار عملکرد دانشجويان................................................................................154جدول شماره 37: خلاصه مدل آماري................................................................................................154جدول شماره 38: نتايجحاصلازآزمونمعناداريمدلرگرسيونبرايفرضيه فرعي دوم..............................................................................................................................................................155جدول شماره 39: ضرايب رگرسيوني پيش بيني قصد رفتاري پذيرش يادگيري سيار توسط دانشجويان بر اساس انتظار تلاش دانشجويان....................................................................................156جدول شماره 40: خلاصه مدل آماري................................................................................................157جدول شماره 41: نتايجحاصلازآزمونمعناداريمدلرگرسيونبرايفرضيه فرعي سوم.............................................................................................................................................................157جدول شماره 42: ضرايب رگرسيوني پيش بيني قصد رفتاري پذيرش يادگيري سيار توسط دانشجويان بر اساس عوامل اجتماعي..................................................................................................158جدول شماره 43: خلاصه مدل آماري................................................................................................159جدول شماره 44: نتايجحاصلازآزمونمعناداريمدلرگرسيونبرايفرضيه فرعي چهارم.........................................................................................................................................................159جدول شماره 45: ضرايب رگرسيوني پيش بيني قصد رفتاري پذيرش يادگيري سيار توسط دانشجويان بر اساس متغير شرايط تسهيل گر...................................................................................160جدول شماره 46: خلاصه مدل آماري.................................................................................................161جدول شماره 47: نتايجحاصلازآزمونمعناداريمدلرگرسيونبرايفرضيه فرعي پنجم...........................................................................................................................................................161جدول شماره 48: ضرايب رگرسيوني پيش بيني قصد رفتاري پذيرش يادگيري سيار توسط دانشجويان بر اساس متغير کيفيت خدمات سيستم........................................................................162 جدول شماره 49: خلاصه مدل آماري.................................................................................................162جدول شماره 50: نتايجحاصلازآزمونمعناداريمدلرگرسيونبرايفرضيه فرعي ششم...........................................................................................................................................................163جدول شماره 51: ضرايب رگرسيوني پيش بيني قصد رفتاري پذيرش يادگيري سيار توسط دانشجويان بر اساس خودکارآمدي.......................................................................................................164جدول شماره52: آماره توصيفي بر اساس جنسيت .........................................................................164جدول شماره 53: نتايج آزمون t براي مقايسه قصد رفتاري دانشجويان بر اساس جنسيت....165جدول شماره 54: آماره توصيفي بر اساس تجربه پيشين دانشجويان..........................................166جدول شماره 55 : نتايج آزمون t براي مقايسه قصد رفتاري دانشجويان بر اساس تجربه پيشين........................................................................................................................................................167جدول شماره 56: نتايج تحليل واريانس............................................................................................167جدول شماره 57: آزمون LSD بر اساس سبک يادگيري...............................................................168جدول شماره 58: خلاصه مدل آماري.................................................................................................169جدول شماره 59: نتاجحاصلازآزمونمعناداريمدلرگرسيونبرايفرضيه فرعي دهم.............................................................................................................................................................170جدول شماره 60 : ضرايب رگرسيوني پيش بيني قصد رفتاري پذيرش يادگيري سيار بر اساس انتظار تلاش و سبک يادگيري دانشجويان.........................................................................................170جدول شماره 61: خلاصه مدل آماري.................................................................................................171جدول شماره 62: نتايجحاصلازآزمونمعناداريمدلرگرسيونبرايفرضيه فرعي يازدهم........................................................................................................................................................172جدول شماره 63: ضرايب رگرسيوني پيش بيني قصد رفتاري پذيرش يادگيري سيار بر اساس انتظار عملکرد و سبک يادگيري دانشجويان......................................................................................172 فهرست شكلها عنوان صفحهشکل شماره 1 - نمودار توسعه جهاني فناوري اطلاعات و ارتباطات، 2000-*2011............15شکل شماره 2 - نمودار کاربران اينترنتي تلفن همراه و کامپيوترهاي شخصي، 2007-*2015 ...............................................................................................................................15شکل شماره 3- موقعيت آموزش سيار به عنوان جزئي از آموزش از راه دور و آموزش الکترونيک....................................................................................................................................................30شکل شماره 4- نظريه سبک يادگيري کلب...................................................................47شکل شماره 5- ساختار مفهومي نظريههاي پذيرش فردي فناوري اطلاعات ......................52شکل شماره 6- مدل يکپارچه بذيرش و استفاده فناوري..................................................53شکل شماره 7- مدل عملکرد منطقي............................................................................57شکل شماره 8- الگوي اصلي مدل پذيرش فناوري......................................................... 62شکل شماره 9- مدل پذيرش فناوري.2.........................................................................68شکل شماره 10- مدل پذيرش فناوري .3.....................................................................69شکل شماره 11- نظريهرفتاربرنامهريزيشده .............................................................70شکل شماره 12- نظريه تجزيه رفتار برنامهريزي شده.......................................................73شکل شماره 13- مدل ترکيبي پذيرش فناوري و رفتار برنامه ريزي شده............................76شکل شماره 14- مدل استفاده از رايانههاي شخصي........................................................79شکل شماره 15- نظريه انگيزشي.................................................................................81شکل شماره 16- عوامل تاثيرگذار درنظريه اشاعه نوآوري................................................84شکل شماره 17- مراحل نظريه اشاعه نوآوري – راجرز....................................................87شکل شماره 18- نظريه يادگيري اجتماعي....................................................................88شکل شماره 19- مدل تحقيقاتي خودکارآمدي کامپيوتر ...............................................90شکل شماره20- ابعاد يادگيري سيار............................................................................93شکل شماره 21- مدل پيشنهادي تحقيق.....................................................................97شکل شماره 22- نمودار فراواني دانشجويان بر اساس جنسيت.......................................134شکل شماره 23- نمودار فراواني دانشجويان بر اساس سن.............................................135شکل شماره 24- نمودار فراواني دانشجويان بر اساس تحصيلات.....................................136شکل شماره 25- نمودار فراواني دانشجويان بر اساس نوع دانشگاه محل تحصيل...............137شکل شماره 26- نمودار فراواني دانشجويان بر اساس سال تحصيل.................................138شکل شماره 27- نمودار فراواني دانشجويان بر اساس ميزان استفاده اينترنت در روز..........139شکل شماره 28- نمودار فراواني دانشجويان به تفکيک سال هاي استفاده اينترنت.............140شکل شماره 29- نمودار فراواني دانشجويان به تفکيک سال هاي استفاده تلفن همراه.......141شکل شماره 30- نمودار فراواني دانشجويان بر اساس استفاده اينترنت همراه. ..................142شکل شماره 31- نمودار فراواني سبک هاي يادگيري دانشجويان....................................143شکل شماره 32- مدل نهايي تحقيق ..........................................................................194 فصل اول : كليات پژوهش 1-1- مقدمهيکي از مهمترين ويژگيهاي قرن بيست و يکم توسعهي شگفت انگيز فناوري اطلاعات و شبکههاي ارتباطاتي جديد جهت افزايش سرعت ارتباطات و کيفيت ارائه خدمات ميباشد. روند سريع پيشرفت باعث تغييرات زيادي در زمينه آموزش شده است. عواملي چون کاهش هزينه آموزش، حضور در کلاسهاي مجازي، در دسترس بودن، کاهش هزينه رفت و آمد و انعطاف پذيري بالا در گسترش دروس الکترونيکي و استقبال دانشجويان بيتاثير نبوده است. آموزش مجازي نيز در ايران صنعتي نوپا در فناوري آموزشي و آموزش از راه دور است. اما مراکز و موسسات آموزشي بويژه دانشگاهها در تلاشند تا هر چه سريعتر الگويي مناسب با ساختار آموزشي و فرهنگي کشور ارائه کنند.بر اساس فناوريهاي آموزشي جديد، موسسات آموزشي نبايد فعاليت خود را صرفا بر فراهمسازي محتوا براي فراگيران متمرکز کنند بلکه علاوه بر اين تاکيد آنها بايد معطوف به تواناسازي فراگيران در جهت جستجو، شناسايي، دستکاري و ارزيابي دانش موجود و يکپارچهسازي اين دانش در جهان کار و زندگي شخصي خود باشد.امروزهباتوجهبهبازدهگستردهكاربران،آموزشدرالگويسنتي همچونيكنوعآموزشبرايهمگانامكانپذيرنيستوارائه يكنظامشخصيسازيشدهكهبتواندبهصورتخودكارباسطح دانشوعلائقكاربرانهماهنگشوداهميتفراوانيدارد،نگاهي بهتحولاتعرصهآموزشونيازهايبازاركارايجابميكندكه محيطمناسبيادگيريهموارهودرسطحيوسيعوباانعطافپذيريلازمدردسترسهمگانقرارگيرد.باظهورفناوريهايجديدتردرجهان،علاقهبهكاربردروشهاي مختلفانتقالدانشنيزافزايشيافتهاست.تقريباًدرهرروزدوره جديديمبتنيبرشبكهدردانشگاههاايجادميشودويادگيري مجازي،يادگيريبرخطويادگيري سيار نيز به عنوان يکي از آخرين و مهمترين دستاوردهاي فناوري اطلاعات،اشكالجديديازروشهايآموزشيوجزييازادبياتآموزشيقرن جديد شدهاند. يادگيري سيار يک شاخه توسعه يافته از يادگيري الکترونيکي است که امکان دسترسي به محتواي يادگيري و تعامل با ساير افراد حاضر در محيط را با سهولت بيشتري فراهم ميسازد. بر اين اساس، در پژوهشحاضربه بررسیعواملمؤثربرپذيرش يادگيري سيار دانشجويان در سطح دانشگاههاي شاهرود به عنوان جامعه آماری در شرايط رقابت کنونيانجامميشود. 1-2- ضرورت انجام تحقيقدانشگاهها سازمانهايي هستند که هر ساله تعداد قابل توجهي از جمعيت جوان را جذب کرده و طي زمان معيني توانمنديهاي علمي و عملي اين اشخاص را پرورش ميدهند و در نهايت نيروهاي آموزش ديده و متخصص را در اختيار جامعه ميگذارند. با ورود به عصر اطلاعات، نهاد آموزش از نخستين نهادهايي است که دستخوش تغييرات اساسي شده است. آموزش الکترونيکي، به عنوان پاراديمي جديد، اين حوزه را متحول ساخته است.همچنين تلفن همراه يکي از پديدههاي نو ظهور عصر الکترونيک و دنياي ديجيتال است که در دهه اخير جاي خود را بين افراد خانواده به ويژه جوانان در همه جهان، از جمله ايران باز کرده است و در سالهاي اخير به عنوان يکي از ابزارهاي سيار در دانشگاههاي کشور هاي در حال توسعه به عنوان ابزار آموزشي مورد استقبال قرار گرفته است.بر اساس آخرين آمار تعداد مشترکين تلفن همراه در سراسر جهان از 4/12 ميليون در سال 1990به 3/5 ميليارد تا پايان 2010 رسيد و تخمين زده ميشود نرخ نفوذ اين فناوري در سال 2013 به 95 درصد خواهد رسيد و طبق آخرين گزارش شرکتمخابراتي اينفورما[1]گفته ميشود تعداد مشترکان تلفن همراه ايران تا پايان سال 2011 ميلادي از تعداد جمعيت کشور بيشتر شود و به رقم 91/82 ميليون نفر برسد. پيشبيني شده است که ايران در پايان سال 2016 ميلادي 13/122 ميليون مشترک تلفن همراه داشته باشد.همچنين سامانه مديريت ضريب نفوذ اينترنت کشور، وابسته به مرکز متما در سازمان فناوري اطلاعات ايران، در گزارش خود در اين سامانه در سال90، با جداسازي مشترکين و کاربران اينترنت از جمعيت 75 ميليون نفري، 21 ميليون و 642 هزار و 624مشترک اينترنت و 32 ميليون و 696 هزار و 275 کاربر اينترنت دارد و با اين ارقام، هماکنون ضريب نفوذ اينترنت کشور را بر اساس کل اتصالات 43 درصد اعلام ميکند و ضريب نفوذ اينترنت بر اساس رسانه ارتباطي تلفن همراه 19 درصد اعلام ميکند.آمارهاي ذکر شده از کشور ايران حاکي از آن است که در سالهاي آتي ميزان رشد چشمگيري در همگرايي تلفن همراه و اينترنت خواهيم داشت. از اين رو با توجه به تاًثيرات چشمگير تحولاتدرعرصهفناورياطلاعاتيوارتباطي بررويجنبههايمختلفزندگيبشر از جمله نظامآموزشو يادگيري، علاوه بر بستر سازي مناسب و توسعه زيرساختهاي ارتباطي و فناوري توسط دولت، نياز به ايجاد رضايتدر فراگيرانوحتيبهشوقآوردنايشانازکيفيتخدمات ميباشد. لذا با توجه به قابليتهاي بسيار بالاي اين سيستم آموزشي و حجم عظيم تقاضا براي آموزش، در باب ضرورت به کارگيري و اهميت آموزش سيار ترديدي وجود ندارد اما سوالي که رو در رو قرار دارد آن است پذيرش آموزش سيار در سطح دانشگاهها به چه صورت ميباشد؟مديريت علمي اقتضا ميکند که مديران عالي سازمان به مقوله کارآيي کل سازمان و واحدهاي تحت پوشش خود حساسيت کافي نشان دهند. ضرورت توجه به بحث کارآيي با ملاحظه محدوديتهايي که هر سازماني با آنها روبروست، بيشتر نمايان ميشود. دانشگاه به مثابه مهمترين مرکز ارائه خدمات آموزشي و پژوهشي با جذب منابع انساني و فيزيکي، پولي و اعتباري، ماموريت اصلي خود را که عبارت از دانش افزايي و توليد محصولات علمي و تحقيق است دنبال ميکند. سير تغييرات کارآيي بايد همواره ذهن مديران و برنامهريزان دانشگاه را به خود مشغول داشته و مشغلهدائمي آنان تلقي شود. از آنجا که کارآيي کل يک مرکز، از پذيرش و عملکرد تک تک واحدهاي تحت پوشش آن ناشي ميشود و ايجاد رضايت در کسب پذيرش سيستم جديد، خود عامل ارتقا و کارآيي در کل سيستم ميگردد، لازم است نگاهي عالمانه و مستمر به وضعيت کليه واحدهاي تحت پوشش خود، از منظر کسب رضايت در پذيرش سيستم جديد داشته و ديدگاههاي آنان را مورد مداقه قرار دهد که اين امر دروهلهاولنيازمند شناختدركو بررسيعواملحياتيموثردرپذيرشسيستمهاي يادگيري سيار ميباشد. بدين منظور در اين تحقيق سعي بر آن است با شناسايي شاخصهاي ارزيابي پذيرش دانشجويان به عنوان ارکان اصلي موثر بر ديدگاههاي پذيرش در سطح دانشگاهها، به ارائه مدل بررسي پذيرش يادگيري سيار، پرداخته شود.
ارزيابي پذيرش يادگيري سيار در دانشگاههاي ايران WORD
يادگيري سيار به فرآيند آموزشي اطلاق ميشود که بدون نياز به اتصال فيزيکي و پيوسته به کابلهاي شبکه و از طريق ابزار سيار و قابل حملي همچون رايانه هاي قابل حمل، تلفنهاي همراه، دستيار ديجيتال شخصي و غيره امکانآموزشويادگيريرابرايهرفرددرهرزمينه،هرزمانومکانبدونمحدوديتفراهم ميسازد.دراينپژوهش،عواملموثربرپذيرش دانشجوياندر دانشگاههاي ايران بهعنوانجامعهاي مشتملبر فراگيران سيستمهاي آموزشي،ازخدماتيادگيري سيار موردبررسيقرارگرفتهاست. ابتداعواملموثربرپذيرشيادگيري سيارشناساييشدوپسازمطالعهمدلهايموجوددرزمينهپذيرش، مدليکپارچه پذيرش و استفاده فناوري به عنوان مدل پايهانتخابگرديد و توسعه داده شد. سپسمدلموردنظرپسازتطبيقباشرايطمساله موردآزمونقرارگرفت. جهتآزمونمدل،تحقيقيميدانيبررويدانشجوياندانشگاههاي شاهرود به عنوان جامعه آماریبا استفاده از ابزار پرسشنامه انجام شد ودادههايحاصلبااستفادهازتكنيكهاي آماري توصيفي و استنباطي موردتحليلقرارگرفت.يافتههايتحقيقوجودرابطهميانانتظار عملکرد، انتظار تلاش، عوامل اجتماعي، شرايط تسهيلگر، کيفيت خدمات سيستم و خودکارآمدي استفاده از ابزارهاي سيار را باقصد استفادهازخدماتآموزشي سيارتاييدميكند.همچنين در اين مطالعهنقشتعديلگريسبک يادگيري دانشجويانبرقصد استفاده، بر رابطهميانانتظار عملکرد وقصداستفاده و رابطه بين انتظار تلاش وقصداستفادهنيزموردبررسيقرارگرفت. نتايج تحليل نشان ميدهد که تفاوت معناداري ميان سبکهاي يادگيري دانشجويان وجود ندارد. بنابراين امکان تطبيق تمام سبکهاي يادگيري با يادگيري سيار وجود دارد. كليدواژگان: يادگيري سيار،قصداستفاده،پذيرش، سبک يادگيري فهرست مطالبفصل اول: کليات پژوهش ......................................................................................................................11-1- مقدمه ........................................................................................................................11-2- ضرورت انجام تحقيق .............................................................................................21-3- بيان مساله تحقيق ..................................................................................................41-4- هدف تحقيق ............................................................................................................61-5- سوالات تحقيق .........................................................................................................61-6- فرضيات تحقيق ........................................................................................................71-7- روش تحقيق ..............................................................................................................91-8- کاربرد تحقيق ............................................................................................................91-9- قلمرو تحقيق .............................................................................................................91-9-1- قلمرو موضوعي تحقيق ....................................................................................91-9-2- قلمرو مکاني تحقيق ........................................................................................101-9-3- قلمرو زماني تحقيق .........................................................................................101-10- جامعه و نمونه آماري .............................................................................................101-11- تعريف واژگان ..........................................................................................................10فصل دوم : مباني نظري تحقيق .........................................................................................................112-1- بخش اول : فناوري اطلاعات و آموزش عالي ...................................................112-1-1- تعريف جامعه اطلاعاتي ...............................................................................122-1-2- مروري بر تحولات جامعه اطلاعاتي ..........................................................132-1-3- چالش هاي آموزش عالي پيش روي آموزش در عصر اطلاعات............132-1-4- مروري بر وضعيت زيرساخت جامعه اطلاعاتي ........................................142-1-5- جمع بندي بخش اول ..................................................................................172-2- بخش دوم : پارادايم هاي آموزش مجازي .........................................................172-2-1- از آموزش سنتي تا آموزش از راه دور .......................................................182-2-2- آموزش الکترونيکي ......................................................................................212-2-2-1- مقايسه آموزش سنتي و الکترونيکي ..............................................232-2-2-2- يادگيرنده در نظام آموزش سنتي و الکترونيکي ..........................252-2-2-3- مزاياي آموزش الکترونيکي ...............................................................262-2-3- آموزش سيار .................................................................................................272-2-3-1- جايگاه آموزش سيار ..........................................................................302-2-3-2- پيشينه نظري و تجارب .....................................................................312-2-3-3- اهداف آموزش سيار ............................................................................352-2-3-4- مقايسه آموزش سيار و الکترونيک ..................................................382-2-3-5- چالش هاي آموزش سيار ..................................................................392-2-4- جمع بندي بخش دوم ................................................................................422-3- بخش سوم : سبک يادگيري ...............................................................................432-3-1- نظريه سبک يادگيري کلب .......................................................................442-3-2- پيشينه نظري و تجارب ..............................................................................482-3-3- جمع بندي بخش سوم ...............................................................................502-4- بخش چهارم: مدل هاي پذيرش فناوري اطلاعات .........................................512-4-1- نظريه يکپارچه پذيرش و استفاده فناوري ..............................................512-4-2- نظريه عملکرد منطقي .................................................................................562-4-3- مدل پذيرش فناوري ...................................................................................592-4-4- مدل پذيرش فناوري .2 ..............................................................................672-4-5- مدل پذيرش فناوري .3 ..............................................................................682-4-6- نظريه رفتار برنامه ريزي شده ....................................................................702-4-7- نظريه تجزيه رفتار برنامه ريزي شده ......................................................732-4-8- نظريه ترکيبي پذيرش فناوري و رفتار برنامه ريزي شده......................752-4-9- مدل استفاده از رايانه هاي شخصي .........................................................772-4-10- مدل انگيزشي ............................................................................................802-4-11- نظريه اشاعه نوآوري ها ............................................................................832-4-12- نظريه شناخت اجتماعي ..........................................................................872-4-13- جمع بندي بخش چهارم .........................................................................912-5- بخش پنجم : ارائه مدل مفهومي تحقيق .........................................................922-5-1- تحليل ادبيات موضوع ................................................................................922-5-2- مدل تحقيق .................................................................................................952-5-3- متغيرهاي تحقيق .......................................................................................972-5-3-1- قصد رفتاري .......................................................................................1002-5-3-2- انتظار عملکرد ....................................................................................1002-5-3-3- انتظار تلاش .......................................................................................1022-5-3-4- عوامل اجتماعي .................................................................................1032-5-3-5- شرايط تسهيل گر .............................................................................1042-5-3-6- خودکارآمدي ابزارهاي سيار ...........................................................1062-5-3-7-کيفيت خدمات سيستم ....................................................................1082-5-3-8-عامل تعديل کننده ............................................................................1122-5-4- سئوالات تحقيق .........................................................................................1132-5-5- فرضيات تحقيق .........................................................................................114فصل سوم : مروري بر تحقيقات انجام شده ................................................................................1163-1- مقدمه....................................................................................................................1163-2- پژوهشهاي انجام شده در زمينه نگرش و قصد استفاده ابزارهاي سيار....1163-3- پژوهشهاي انجام شده در زمينه بررسي عوامل موثر بر پذيرش فناوري اطلاعات به کمک مدلهاي علّي موجود ...............................................................119فصل چهارم : روش تحقيق ...............................................................................................................1264-1- مقدمه .....................................................................................................................1264-2- روش اجراي تحقيق ............................................................................................1264-3- متغيرهاي تحقيق ................................................................................................1274-3-1- متغير وابسته .................................................................................................1274-3-2- متغير مستقل ................................................................................................1274-4- روش و تكنيك جمعآوري اطلاعات .................................................................1274-5- جامعه آماري و نمونه آماري تحقيق ................................................................1284-6- روايي و پايايي پرسشنامه .................................................................................1294-6-1- روايي ...............................................................................................................1294-6-2- پايايي ...............................................................................................................1304-7- روشهاي تجزيه و تحليل دادهها ......................................................................131فصل پنجم : نتايج ( بحث و بررسي و تحليل دادهها ) ................................................................1335-1- مقدمه .....................................................................................................................1335-2- آمار توصيفي.........................................................................................................1335-2-1- جنسيت ............................................................................................................1335-2-2- سن ....................................................................................................................1345-2-3- تحصيلات..........................................................................................................1355-2-4- نوع دانشگاه محل تحصيل ...........................................................................1365-2-5- سال تحصيل ..................................................................................................1375-2-6- استفاده از اينترنت در روز ...........................................................................1385-2-7- سال استفاده از اينترنت .............................................................................1395-2-8- استفاده از تلفن همراه .................................................................................1405-2-9- دسترسي به اينترنت سيار ...........................................................................1415-2-10- سبک يادگيري دانشجويان ......................................................................1425-3- آماره توصيفي متغيرهاي تحقيق .....................................................................1435-4- نرمال سازي داده ها ...........................................................................................1455-5- آمار استنباطي .....................................................................................................1465-5-1- بررسي همبستگي بين متغيرها .................................................................1465-5-2-بررسي فرضيههاي تحقيق ............................................................................147فصل ششم : بحث و نتيجهگيري.....................................................................................................1746-1- مقدمه ....................................................................................................................1746-2- يافتههاي پژوهش ................................................................................................1746-2-1- بخش توصيفي ..............................................................................................1746-2-1-1- يافتههاي حاصل از ويژگيهاي جمعيت شناختي.......................1746-2-1-2-يافتههاي حاصل از سبک يادگيري دانشجويان.............................1756-2-2- بخش استنباطي .............................................................................................1756-2-2-1- نتايج حاصل از تجزيه و تحليل فرضيات پژوهش.........................1756-3- نتيجهگيرينهايي ...............................................................................................1946-4- محدوديتهايتحقيق .......................................................................................1976-5- پيشنهادهاي اجرايي ...........................................................................................1986-6- پيشنهاداتبرايتحقيقاتآتي ........................................................................198- فهرست منابع ..................................................................................................................................200- پيوستها ..........................................................................................................................................215- چكيده به زبان انگليسي ................................................................................................................220 فهرست جدولها عنوان و شماره صفحهجدول شماره 1: گزارش ضريب نفوذ اينترنت کشور بر اساس کل اتصالات ..............................16جدول شماره 2: مقايسهرويکردهايسنتيوالکترونيکيبهآموزش ..........................................25جدول شماره 3:يادگيرندهدردونظامآموزشسنتيوالکترونيکي ............................................26جدول شماره 4: مقالات مرتبط با ويژگيهاي آموزش سيار.............................................................29جدول شماره 5: اهداف آموزش سيار.....................................................................................................37جدول شماره 6: مقايسه آموزش سيار و آموزش الکترونيک.............................................................38جدول شماره 7: عوامل تاثير گذار بر پذيرش فناوري اطلاعات از سوي کاربران- برگرفته از نظريه يکپارچه پذيرش و استفاده فناوري............................................................................................54جدول شماره 8: وجه اشتراک نظريه عملکرد منطقي و نظريه يکپارچه پذيرش و استفاده فناوري.........................................................................................................................................................59جدول شماره 9: وجه اشتراک مدل پذيرش فناوري و نظريه يکپارچه پذيرش و استفاده فناوري ......................................................................................................................................................................65جدول شماره 10: وجه اشتراک نظريه رفتار برنامهريزي شده و نظريه يکپارچه پذيرش و استفاده فناوري...........................................................................................................................................72جدول شماره 11: وجه اشتراک نظريه ترکيبي پذيرش فناوري و رفتار برنامهريزي شده و نظريه يکپارچه پذيرش و استفاده فناوري.........................................................................................................77جدول شماره 12: وجه اشتراک مدل استفاده از رايانههاي شخصي و نظريه يکپارچه پذيرش و استفاده فناوري...........................................................................................................................................80جدول شماره 13: وجه اشتراک مدل انگيزشي و نظريه يکپارچه پذيرش و استفاده فناوري....82جدول شماره 14: وجه اشتراک نظريه اشاعه نو آوري و نظريه يکپارچه پذيرش و استفاده فناوري..........................................................................................................................................................85جدول شماره 15: وجه اشتراک نظريه شناخت اجتماعي و نظريه يکپارچه پذيرش و استفاده فناوري ........................................................................................................................................................91جدول شماره 16: ابعاد يادگيري سيار و منابع برگرفته از آن.........................................................94جدول شماره 17: خلاصه اي از مطالعات آماري در زمينه نگرش ابزارهاي سيار.....................117جدول شماره 18: توزيع فراواني دانشجويان بر اساس جنسيت....................................................134جدول شماره 19: توزيع فراواني دانشجويان بر اساس گروه سني.................................................134جدول شماره 20: توزيع فراواني دانشجويان بر اساس تحصيلات.................................................135جدول شماره21: توزيع فراواني دانشجويان بر اساس دانشگاه محل تحصيل.............................136جدول شماره 22: توزيع فراواني دانشجويان بر اساس سال تحصيل............................................137جدول شماره 23: توزيع فراواني دانشجويان بر اساس ميزان استفاده اينترنت در روز.............138جدول شماره 24: توزيع فراواني دانشجويان به تفکيک سال هاي استفاده اينترنت.................139جدول شماره25: توزيع فراواني دانشجويان به تفکيک سال هاي استفاده تلفن همراه............140جدول شماره 26: توزيع فراواني دانشجويان بر اساس استفاده اينترنت همراه...........................141جدول شماره 27: توزيع فراواني سبک هاي يادگيري دانشجويان................................................142جدول شماره 28: نتايج آمارههاي توصيفي.......................................................................................143جدول شماره 29: نتايجآزمونكولموگروف–اسميرنوف..............................................................146جدول شماره 30: ضرايب همبستگي ساده بين متغيرهاي مستقل و وابسته.............................147جدول شماره 31 : خلاصه مدل آماري...............................................................................................148جدول شماره 32: نتايجحاصلازآزمونمعناداريمدلرگرسيونبرايفرضيه اصلي اول...............................................................................................................................................................149جدول شماره 33: ضرايب رگرسيوني پيش بيني قصد رفتاري پذيرش يادگيري سيار توسط دانشجويان بر اساس متغيرهاي مورد مطالعه.....................................................................................151جدول شماره 34: خلاصه مدل آماري ...............................................................................................152جدول شماره 35:نتايجحاصلازآزمونمعناداريمدلرگرسيونبرايفرضيه فرعي اول...153جدول شماره 36: ضرايب رگرسيوني پيش بيني قصد رفتاري پذيرش يادگيري سيار توسط دانشجويان بر اساس انتظار عملکرد دانشجويان................................................................................154جدول شماره 37: خلاصه مدل آماري................................................................................................154جدول شماره 38: نتايجحاصلازآزمونمعناداريمدلرگرسيونبرايفرضيه فرعي دوم..............................................................................................................................................................155جدول شماره 39: ضرايب رگرسيوني پيش بيني قصد رفتاري پذيرش يادگيري سيار توسط دانشجويان بر اساس انتظار تلاش دانشجويان....................................................................................156جدول شماره 40: خلاصه مدل آماري................................................................................................157جدول شماره 41: نتايجحاصلازآزمونمعناداريمدلرگرسيونبرايفرضيه فرعي سوم.............................................................................................................................................................157جدول شماره 42: ضرايب رگرسيوني پيش بيني قصد رفتاري پذيرش يادگيري سيار توسط دانشجويان بر اساس عوامل اجتماعي..................................................................................................158جدول شماره 43: خلاصه مدل آماري................................................................................................159جدول شماره 44: نتايجحاصلازآزمونمعناداريمدلرگرسيونبرايفرضيه فرعي چهارم.........................................................................................................................................................159جدول شماره 45: ضرايب رگرسيوني پيش بيني قصد رفتاري پذيرش يادگيري سيار توسط دانشجويان بر اساس متغير شرايط تسهيل گر...................................................................................160جدول شماره 46: خلاصه مدل آماري.................................................................................................161جدول شماره 47: نتايجحاصلازآزمونمعناداريمدلرگرسيونبرايفرضيه فرعي پنجم...........................................................................................................................................................161جدول شماره 48: ضرايب رگرسيوني پيش بيني قصد رفتاري پذيرش يادگيري سيار توسط دانشجويان بر اساس متغير کيفيت خدمات سيستم........................................................................162 جدول شماره 49: خلاصه مدل آماري.................................................................................................162جدول شماره 50: نتايجحاصلازآزمونمعناداريمدلرگرسيونبرايفرضيه فرعي ششم...........................................................................................................................................................163جدول شماره 51: ضرايب رگرسيوني پيش بيني قصد رفتاري پذيرش يادگيري سيار توسط دانشجويان بر اساس خودکارآمدي.......................................................................................................164جدول شماره52: آماره توصيفي بر اساس جنسيت .........................................................................164جدول شماره 53: نتايج آزمون t براي مقايسه قصد رفتاري دانشجويان بر اساس جنسيت....165جدول شماره 54: آماره توصيفي بر اساس تجربه پيشين دانشجويان..........................................166جدول شماره 55 : نتايج آزمون t براي مقايسه قصد رفتاري دانشجويان بر اساس تجربه پيشين........................................................................................................................................................167جدول شماره 56: نتايج تحليل واريانس............................................................................................167جدول شماره 57: آزمون LSD بر اساس سبک يادگيري...............................................................168جدول شماره 58: خلاصه مدل آماري.................................................................................................169جدول شماره 59: نتاجحاصلازآزمونمعناداريمدلرگرسيونبرايفرضيه فرعي دهم.............................................................................................................................................................170جدول شماره 60 : ضرايب رگرسيوني پيش بيني قصد رفتاري پذيرش يادگيري سيار بر اساس انتظار تلاش و سبک يادگيري دانشجويان.........................................................................................170جدول شماره 61: خلاصه مدل آماري.................................................................................................171جدول شماره 62: نتايجحاصلازآزمونمعناداريمدلرگرسيونبرايفرضيه فرعي يازدهم........................................................................................................................................................172جدول شماره 63: ضرايب رگرسيوني پيش بيني قصد رفتاري پذيرش يادگيري سيار بر اساس انتظار عملکرد و سبک يادگيري دانشجويان......................................................................................172 فهرست شكلها عنوان صفحهشکل شماره 1 - نمودار توسعه جهاني فناوري اطلاعات و ارتباطات، 2000-*2011............15شکل شماره 2 - نمودار کاربران اينترنتي تلفن همراه و کامپيوترهاي شخصي، 2007-*2015 ...............................................................................................................................15شکل شماره 3- موقعيت آموزش سيار به عنوان جزئي از آموزش از راه دور و آموزش الکترونيک....................................................................................................................................................30شکل شماره 4- نظريه سبک يادگيري کلب...................................................................47شکل شماره 5- ساختار مفهومي نظريههاي پذيرش فردي فناوري اطلاعات ......................52شکل شماره 6- مدل يکپارچه بذيرش و استفاده فناوري..................................................53شکل شماره 7- مدل عملکرد منطقي............................................................................57شکل شماره 8- الگوي اصلي مدل پذيرش فناوري......................................................... 62شکل شماره 9- مدل پذيرش فناوري.2.........................................................................68شکل شماره 10- مدل پذيرش فناوري .3.....................................................................69شکل شماره 11- نظريهرفتاربرنامهريزيشده .............................................................70شکل شماره 12- نظريه تجزيه رفتار برنامهريزي شده.......................................................73شکل شماره 13- مدل ترکيبي پذيرش فناوري و رفتار برنامه ريزي شده............................76شکل شماره 14- مدل استفاده از رايانههاي شخصي........................................................79شکل شماره 15- نظريه انگيزشي.................................................................................81شکل شماره 16- عوامل تاثيرگذار درنظريه اشاعه نوآوري................................................84شکل شماره 17- مراحل نظريه اشاعه نوآوري – راجرز....................................................87شکل شماره 18- نظريه يادگيري اجتماعي....................................................................88شکل شماره 19- مدل تحقيقاتي خودکارآمدي کامپيوتر ...............................................90شکل شماره20- ابعاد يادگيري سيار............................................................................93شکل شماره 21- مدل پيشنهادي تحقيق.....................................................................97شکل شماره 22- نمودار فراواني دانشجويان بر اساس جنسيت.......................................134شکل شماره 23- نمودار فراواني دانشجويان بر اساس سن.............................................135شکل شماره 24- نمودار فراواني دانشجويان بر اساس تحصيلات.....................................136شکل شماره 25- نمودار فراواني دانشجويان بر اساس نوع دانشگاه محل تحصيل...............137شکل شماره 26- نمودار فراواني دانشجويان بر اساس سال تحصيل.................................138شکل شماره 27- نمودار فراواني دانشجويان بر اساس ميزان استفاده اينترنت در روز..........139شکل شماره 28- نمودار فراواني دانشجويان به تفکيک سال هاي استفاده اينترنت.............140شکل شماره 29- نمودار فراواني دانشجويان به تفکيک سال هاي استفاده تلفن همراه.......141شکل شماره 30- نمودار فراواني دانشجويان بر اساس استفاده اينترنت همراه. ..................142شکل شماره 31- نمودار فراواني سبک هاي يادگيري دانشجويان....................................143شکل شماره 32- مدل نهايي تحقيق ..........................................................................194 فصل اول : كليات پژوهش 1-1- مقدمهيکي از مهمترين ويژگيهاي قرن بيست و يکم توسعهي شگفت انگيز فناوري اطلاعات و شبکههاي ارتباطاتي جديد جهت افزايش سرعت ارتباطات و کيفيت ارائه خدمات ميباشد. روند سريع پيشرفت باعث تغييرات زيادي در زمينه آموزش شده است. عواملي چون کاهش هزينه آموزش، حضور در کلاسهاي مجازي، در دسترس بودن، کاهش هزينه رفت و آمد و انعطاف پذيري بالا در گسترش دروس الکترونيکي و استقبال دانشجويان بيتاثير نبوده است. آموزش مجازي نيز در ايران صنعتي نوپا در فناوري آموزشي و آموزش از راه دور است. اما مراکز و موسسات آموزشي بويژه دانشگاهها در تلاشند تا هر چه سريعتر الگويي مناسب با ساختار آموزشي و فرهنگي کشور ارائه کنند.بر اساس فناوريهاي آموزشي جديد، موسسات آموزشي نبايد فعاليت خود را صرفا بر فراهمسازي محتوا براي فراگيران متمرکز کنند بلکه علاوه بر اين تاکيد آنها بايد معطوف به تواناسازي فراگيران در جهت جستجو، شناسايي، دستکاري و ارزيابي دانش موجود و يکپارچهسازي اين دانش در جهان کار و زندگي شخصي خود باشد.امروزهباتوجهبهبازدهگستردهكاربران،آموزشدرالگويسنتي همچونيكنوعآموزشبرايهمگانامكانپذيرنيستوارائه يكنظامشخصيسازيشدهكهبتواندبهصورتخودكارباسطح دانشوعلائقكاربرانهماهنگشوداهميتفراوانيدارد،نگاهي بهتحولاتعرصهآموزشونيازهايبازاركارايجابميكندكه محيطمناسبيادگيريهموارهودرسطحيوسيعوباانعطافپذيريلازمدردسترسهمگانقرارگيرد.باظهورفناوريهايجديدتردرجهان،علاقهبهكاربردروشهاي مختلفانتقالدانشنيزافزايشيافتهاست.تقريباًدرهرروزدوره جديديمبتنيبرشبكهدردانشگاههاايجادميشودويادگيري مجازي،يادگيريبرخطويادگيري سيار نيز به عنوان يکي از آخرين و مهمترين دستاوردهاي فناوري اطلاعات،اشكالجديديازروشهايآموزشيوجزييازادبياتآموزشيقرن جديد شدهاند. يادگيري سيار يک شاخه توسعه يافته از يادگيري الکترونيکي است که امکان دسترسي به محتواي يادگيري و تعامل با ساير افراد حاضر در محيط را با سهولت بيشتري فراهم ميسازد. بر اين اساس، در پژوهشحاضربه بررسیعواملمؤثربرپذيرش يادگيري سيار دانشجويان در سطح دانشگاههاي شاهرود به عنوان جامعه آماری در شرايط رقابت کنونيانجامميشود. 1-2- ضرورت انجام تحقيقدانشگاهها سازمانهايي هستند که هر ساله تعداد قابل توجهي از جمعيت جوان را جذب کرده و طي زمان معيني توانمنديهاي علمي و عملي اين اشخاص را پرورش ميدهند و در نهايت نيروهاي آموزش ديده و متخصص را در اختيار جامعه ميگذارند. با ورود به عصر اطلاعات، نهاد آموزش از نخستين نهادهايي است که دستخوش تغييرات اساسي شده است. آموزش الکترونيکي، به عنوان پاراديمي جديد، اين حوزه را متحول ساخته است.همچنين تلفن همراه يکي از پديدههاي نو ظهور عصر الکترونيک و دنياي ديجيتال است که در دهه اخير جاي خود را بين افراد خانواده به ويژه جوانان در همه جهان، از جمله ايران باز کرده است و در سالهاي اخير به عنوان يکي از ابزارهاي سيار در دانشگاههاي کشور هاي در حال توسعه به عنوان ابزار آموزشي مورد استقبال قرار گرفته است.بر اساس آخرين آمار تعداد مشترکين تلفن همراه در سراسر جهان از 4/12 ميليون در سال 1990به 3/5 ميليارد تا پايان 2010 رسيد و تخمين زده ميشود نرخ نفوذ اين فناوري در سال 2013 به 95 درصد خواهد رسيد و طبق آخرين گزارش شرکتمخابراتي اينفورما[1]گفته ميشود تعداد مشترکان تلفن همراه ايران تا پايان سال 2011 ميلادي از تعداد جمعيت کشور بيشتر شود و به رقم 91/82 ميليون نفر برسد. پيشبيني شده است که ايران در پايان سال 2016 ميلادي 13/122 ميليون مشترک تلفن همراه داشته باشد.همچنين سامانه مديريت ضريب نفوذ اينترنت کشور، وابسته به مرکز متما در سازمان فناوري اطلاعات ايران، در گزارش خود در اين سامانه در سال90، با جداسازي مشترکين و کاربران اينترنت از جمعيت 75 ميليون نفري، 21 ميليون و 642 هزار و 624مشترک اينترنت و 32 ميليون و 696 هزار و 275 کاربر اينترنت دارد و با اين ارقام، هماکنون ضريب نفوذ اينترنت کشور را بر اساس کل اتصالات 43 درصد اعلام ميکند و ضريب نفوذ اينترنت بر اساس رسانه ارتباطي تلفن همراه 19 درصد اعلام ميکند.آمارهاي ذکر شده از کشور ايران حاکي از آن است که در سالهاي آتي ميزان رشد چشمگيري در همگرايي تلفن همراه و اينترنت خواهيم داشت. از اين رو با توجه به تاًثيرات چشمگير تحولاتدرعرصهفناورياطلاعاتيوارتباطي بررويجنبههايمختلفزندگيبشر از جمله نظامآموزشو يادگيري، علاوه بر بستر سازي مناسب و توسعه زيرساختهاي ارتباطي و فناوري توسط دولت، نياز به ايجاد رضايتدر فراگيرانوحتيبهشوقآوردنايشانازکيفيتخدمات ميباشد. لذا با توجه به قابليتهاي بسيار بالاي اين سيستم آموزشي و حجم عظيم تقاضا براي آموزش، در باب ضرورت به کارگيري و اهميت آموزش سيار ترديدي وجود ندارد اما سوالي که رو در رو قرار دارد آن است پذيرش آموزش سيار در سطح دانشگاهها به چه صورت ميباشد؟مديريت علمي اقتضا ميکند که مديران عالي سازمان به مقوله کارآيي کل سازمان و واحدهاي تحت پوشش خود حساسيت کافي نشان دهند. ضرورت توجه به بحث کارآيي با ملاحظه محدوديتهايي که هر سازماني با آنها روبروست، بيشتر نمايان ميشود. دانشگاه به مثابه مهمترين مرکز ارائه خدمات آموزشي و پژوهشي با جذب منابع انساني و فيزيکي، پولي و اعتباري، ماموريت اصلي خود را که عبارت از دانش افزايي و توليد محصولات علمي و تحقيق است دنبال ميکند. سير تغييرات کارآيي بايد همواره ذهن مديران و برنامهريزان دانشگاه را به خود مشغول داشته و مشغلهدائمي آنان تلقي شود. از آنجا که کارآيي کل يک مرکز، از پذيرش و عملکرد تک تک واحدهاي تحت پوشش آن ناشي ميشود و ايجاد رضايت در کسب پذيرش سيستم جديد، خود عامل ارتقا و کارآيي در کل سيستم ميگردد، لازم است نگاهي عالمانه و مستمر به وضعيت کليه واحدهاي تحت پوشش خود، از منظر کسب رضايت در پذيرش سيستم جديد داشته و ديدگاههاي آنان را مورد مداقه قرار دهد که اين امر دروهلهاولنيازمند شناختدركو بررسيعواملحياتيموثردرپذيرشسيستمهاي يادگيري سيار ميباشد. بدين منظور در اين تحقيق سعي بر آن است با شناسايي شاخصهاي ارزيابي پذيرش دانشجويان به عنوان ارکان اصلي موثر بر ديدگاههاي پذيرش در سطح دانشگاهها، به ارائه مدل بررسي پذيرش يادگيري سيار، پرداخته شود.