در سالهای اخیر شرکتهای مشتق شده از دانشگاه (اسپینآفها) به عنوان مولد کارآفرینی و توسعهی اقتصادی در کشورهای توسعه یافته محسوب میشوند. امروزه با رشد و توسعهی تحقیقات دانشگاهی در حوزههای مختلف و مخصوصا در حوزهی فناوریهای نوین رویکردی جدید در انتقال فناوری از دانشگاه به بخشهای صنعتی به وجود آمده است.بررسی نحوهی شکلگیری این شرکتها، عوامل مؤثر بر رشد و توسعهی آنها، همچنین شناسایی موانع شکلگیری و عوامل موفقیت این شرکتها از عواملی است که امروزه به شدت مورد توجه مطالعات حوزهی کارآفرینی و کسبوکار قرار گرفته است. در این تحقیق سعی شده است با مطالعهی موردی یکی از دانشگاههای بزرگ کشور (دانشگاه شهید باهنر کرمان) به شناسایی موانع و عوامل موفقیت در انتقال فناوری از دانشگاه به شرکتهای نوپا و صنایع پرداخته شود. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که ایجاد زیرساختهای تکنولوژیکی و مکانیزمهای قانونی و تغییر فرهنگ و سیاستهای دانشگاه در جهت تجاری کردن ایدهها و پروژههای پژوهشی از عوامل موثر بر موفقیت انتقال دانش میباشند. علاوه بر این عدم مهارتهای کافی مدیریتی، فنی، بازاریابی و مذاکراتی دفتر ارتباط با صنعت مانع بزرگی در جهت تجاری سازی ایدهها میباشد. فهرست مطالبفصل اول: مقدمه و طرح مسئله 1-1- مقدمه............................... 11-2- بیان مسئله و ضرورت تحقیق............ 11-3- اهداف تحقیق......................... 31-4- سوالات یا فرضیههای تحقیق............. 31-5- کلمات کلیدی......................... 41-5-1- انتقال تکنولوژی..................... 41-5-2- اسپینآفها یا شرکتهای نوپای دانشگاهی. 41-5-3- دفاتر انتقال تکنولوژی(TTO).......... 41-6- سازماندهی پایاننامه................. 4 فصل دوم: مبانی نظری تحقیق 2-1- مقدمه............................... 52-2- فناوری.............................. 62-3- انتقال فناوری....................... 82-3-1- روشهای انتقال فناوری............................... 92-4- انتقال فناوری از دانشگاه به صنعت(UITT)102-4-1- سهامداران اصلی در UITT ................................. 10عنوان صفحه 2-4-2- فرآیند انتقال فناوری از دانشگاه به صنعت............ 102-4-3- مکانیزمهای انتقال فناوری از دانشگاه به صنعت............ 112-5- اسپینآفهای دانشگاهی................. 132-5-1- مراحل شکلگیری اسپینآف.............................. 132-5-2- انواع اسپینآف142-6- عوامل موثر بر توسعهی شرکتهای اسپینآف152-6-1- سطح ماکرو: مکانیزمهای حمایتی دولت و صنعت در فرآیند ایجاد اسپینآف 152-6-1-1- قانون Bayh-Dole و تاثیرات آن........................ 172-6-1-2- صندوق حمایت از پژوهشگران کشور.................... 182-6-2- سطح مزو: مکانیزمهای حمایتی دانشگاه................... 192-6-2-1- دفاتر انتقال تکنولوژی.......................... 202-6-3- سطح میکرو212-6-3-1- نقش موسسان اسپینآف در طی فرآیند شکلگیری اسپینآف...... 212-6-3-2- شبکههایی با دانشگاه و صنعت.................... 212-7- نمونهی دانشگاه موفق در زمینهی ایجاد اسپینآف22 فصل سوم: مروری بر تحقیقات انجام شده 3-1- مقدمه............................... 243-2- عناصر، مولفههای اصلی و فرآیند ایجاد اسپینآف243-3- مروری بر تحقیقات انجام شده.......... 25 فصل چهارم: روش تحقیق، بررسی و تحلیل یافتههای تحقیق عنوان صفحه 4-1- مقدمه............................... 364-2- تعاریف عملی و نظری تحقیق............ 374-2-1- متغیرهای تحقیق374-2-2- جامعه آماری 384-2-3- حجم نمونه384-2-4- روش نمونهگیری384-3- پایایی............................... 394-4- متغیرهای مورد مطالعه................ 404-5- توصیف دادهها........................ 424-5-1- توزیع فراوانی افراد مورد بررسی بر اساس رشته تحصیلی. 424-5-2- توزیع فراوانی افراد مورد بررسی بر اساس مدرک تحصیلی. 434-5-3- توزیع فراوانی جامعه آماری بر حسب سوالات پرسشنامه.... 444-5-4- توصیف کمی متغیرهای پژوهش....................... 504-5-5- توصیف کیفی متغیرهای پژوهش....................... 524-5-5-1- توصیف متغیر فرهنگ و تعهد مدیران و سیاستگذارن ارشد دانشگاه به کارآفرینی و تجاریسازی تحقیقات............... 524-5-5-2- توصیف متغیر ارتباط سازمانیافتهی دانشگاه با صنعت و کارآفرینان ( جایگاه و عملکرد دفتر ارتباط با صنعت)....... 534-5-5-3- توصیف متغیر رویکرد (و پارادایم ذهنی) مدیران شرکتها و کارآفریناناز سودمندی ارتباط با دانشگاه..... 554-5-5-4- توصیف متغیر زیرساختهای قانونی و تکنولوژیک انتقال دانش564-6-تحلیل دادهها (بررسی فرضیههای تحقیق)..... 574-6-1- بررسی فرض نرمال بودن متغیرها......................... 57 عنوان صفحه 4-6-2- میانگین نمرهی فرهنگ و تعهد مدیران و سیاستگذاران ارشد دانشگاه از کارآفرینی و تجاریسازی تحقیقات چقدر است؟584-6-3- میانگین نمرهی ارتباطسازمان یافتهی دانشگاه با صنعت و کارآفرینان (جایگاهو عملکرد دفتر ارتباط با صنعت) چقدر است؟594-6-4- میانگین نمرهی رویکرد (و پارادایم ذهنی) مدیران شرکتها و کارآفرینان از سودمندی ارتباط با دانشگاه چقدر است؟.. 614-6-5- میانگین نمرهی زیرساختهای قانونی و تکنولوژیک انتقال دانش از دانشگاه به صنعت چقدر است؟....................... 624-6-6- آیا بین نظر افراد با توجه به فعالیت آنها در زمینهی همکاری با اسپینآفها و صنایع تفاوتی وجود دارد؟.............. 634-7- تحلیل جداول......................... 65 فصل پنجم: نتیجهگیری و پیشنهادها 5-1- مقدمه................................ 675-2- نتایج کلی تحقیق..................... 675-3- پیشنهادها........................... 69فهرست منابع فارسی........................... 70فهرست منابع انگلیسی......................... 71پیوست....................................... 77 فهرست جدولها عنوان و شماره صفحه جدول 2-1 : راهکارهای کشورهای مختلف در توسعهی شرکتهای اسپینآف16جدول 3-1 : انواع فرآیند خلق اسپینآف از منظر محققین 24جدول 3-2 : سهامداران اصلی در نقل و انتقال تکنولوژی از دانشگاه به اسپینآف................................... 27جدول 3-3 : ساختارهای دفاتر انتقال فناوری...... 29جدول 3-4 : نظر مدیران درباره مهمترین موانع در مقابل اثربخش شدن تجاری سازی................................... 30جدول 4-1 : سازگاری درونی...................... 39جدول 4-2 : متغیرهای مورد مطالعه............... 40جدول 4-3 : توزیع فراوانی افراد مورد بررسی بر اساس رشته تحصیلی............................................. 42جدول 4-4 : توزیع فراوانی افراد مورد بررسی بر اساس مدرک تحصیلی............................................. 43جدول 4-5 : توزیع فراوانی جامعه آماری بر حسب سوالات پرسشنامه............................................. 44جدول 4-6 : مقادیر شاخصهای توصیفی در خصوص متغیرهای اصلی 50جدول 4-7 : مقادیر شاخصهای توصیفی در خصوص سوالات مربوط به پرسشنامه فرهنگ و تعهد مدیران و سیاستگذاران ارشد دانشگاه و اولویتبندی آنها.............................. 50جدول 4-8 : مقادیر شاخصهای توصیفی در خصوص سوالات مربوط به پرسشنامه ارتباط سازمانیافتهی دانشگاه با صنعت و کارآفرینان (عملکرد دفتر ارتباط با صنعت) و اولویتبندی آنها............ 51جدول 4-9 : مقادیر شاخصهای توصیفی در خصوص سوالات مربوط به پرسشنامه رویکرد مدیران شرکتها و کارآفرینان از سودمندی ارتباط با دانشگاه و اولویتبندی آنها............................ 51جدول 4-10 : مقادیر شاخصهای توصیفی در خصوص سوالات مربوط به پرسشنامه زیرساختهای قانونی و تکنولوژیک انتقال دانش و اولویتبندی آنها............................................. 52 عنوان و شماره صفحه جدول 4-11 : توزیع فراوانی متغیر فرهنگ و تعهد مدیران و سیاستگذاران ارشد دانشگاه به کارآفرینی و تجاریسازی تحقیقات53جدول 4-12 : توزیع فراوانی متغیر ارتباط سازمانیافتهی دانشگاه با صنعت و کارآفرینان (عملکرد دفتر ارتباط با صنعت)54جدول 4-13 : توزیع فراوانی متغیر رویکرد مدیران شرکتها و کارآفرینان از سودمندی ارتباط با دانشگاه................. 55جدول 4-14 : توزیع فراوانی متغیر زیرساختهای قانونی و تکنولوژیک انتقال دانش.................................. 56جدول 4-15 : نتایج آزمون کولموگروف- اسمیرنف یک نمونهای برای بررسی نرمال بودن متغیرها........................... 58جدول 4-16 : نتایج آزمون t یک نمونهای جهت مقایسه میانگین نمره فرهنگ و تعهد مدیران و سیاستگذاران ارشد دانشگاه به کارآفرینی و تجاریسازی با مقدار مطلوب..................... 59جدول 4-17 : نتایج آزمون t یک نمونهای جهت مقایسه میانگین نمره ارتباط سازمانیافته دانشگاه با صنعت و کارآفرینان (عملکرد دفتر ارتباط با صنعت) با مقدار مطلوب............... 60جدول 4-18 : نتایج آزمون t یک نمونهای جهت مقایسه میانگین نمره رویکرد مدیران شرکتها و کارآفرینان از سودمندی ارتباط با دانشگاه با مقدار مطلوب............................... 61جدول 4-19 : نتایج آزمون t یک نمونهای جهت مقایسه میانگین نمره زیرساختهای قانونی و تکنولوژیک انتقال دانش از دانشگاه به صنعت با مقدار مطلوب.................................. 63جدول 4-20 : مقایسه پاسخ افراد شرکت کننده در پرسشنامه با توجه به فعالیت یا عدم فعالیت آنها در صنعت یا شرکت های نوپا 64 فهرست شکلها عنوان صفحه شکل 2-1 : نمایی از تناسب (سمت راست) و عدم تناسب (سمت چپ) عناصر فناوری....................................... 8شکل 2-2 : فرایند انتقال تکنولوژی از دانشگاه به صنعت (سیگل و همکاران، 2003)................................ 11شکل 3-1 : نقش مسائل سازمانی و مدیریتی در UITT 28شکل 3-2 : مدل جامع انتقال فناوری از دانشگاه به صنعت (ناظمی و همکاران، 2011)................................ 34شکل 4-1 : نمودار توزیع فراوانی افراد مورد بررسی بر اساس رشته تحصیلی....................................... 43شکل 4-2 : نمودار توزیع فراوانی افراد مورد بررسی بر اساس مدرک تحصیلی....................................... 44شکل 4-3 : نمودار توزیع فراوانی متغیر فرهنگ و تعهد مدیران و سیاستگذاران ارشد............................. 53شکل 4-4 : نمودار توزیع فراوانی متغیر ارتباط سازمان یافته دانشگاه با صنعت و کارآفرینان (جایگاه و عملکرد دفتر ارتباط با صنعت)............................................. 54شکل 4-5 : نمودار توزیع فراوانی متغیر رویکرد (و پارادایم ذهنی) مدیران شرکتها و کارآفرینان از سودمندی ارتباط با دانشگاه 56شکل 4-6 : نمودار توزیع فراوانی متغیر زیرساختهای قانونی و تکنولوژیک.................................... 57 فصل اول: مقدمه و بیان مسئله 1-1 مقدمه انتقال فناوری از دانشگاه تا بخش صنعت به عنوان مسالهای مهم در حیطهی وسیعی از مطالعات، به دلیل رشد اقتصاد ملی و منطقهای تعریف شده است. با توجه به دیدگاههای متعدد در مورد دانشگاهها که بنام دانشگاههای کارافرین می باشند، یکی از مولفههای اصلی در وظایف دانشگاهی، ایفای نقشی فعالانه برای تجاری نمودن ایدهها و نیز نتایج مطالعاتی است که در حوزه دانشگاه روی می دهند.بر خلاف دیدگاه های سنتی، تجاری سازی دانش و کارآفرینی به عنوان بخش اصلی وظایف دانشگاهی تعریف شده است (اونز اسمیت و همکاران، 2002). شرکت های اسپین آف به عنوان وسایلی برای انتقال دانش به جامعه و نیز محرک اصلی رشد و تغییرات اقتصادی هستند (کلاریس و همکاران، 2005) که تسهیل گر این فرآیند میباشند وباعث میشوند تا این فرآیند به نتایج ابداعانهای منتهی شود. بنابراین، ماموریت جدیدی که باید توسط دانشگاه به تحقق رسد اختصاص دادن فعالیتهای خود در شکلدهی برنامهها و کارهای تجاری است. 1-2 بیان مسئله و ضرورت تحقیق علی رغم افزایش و تغییرات رو به رشد در انتقال فناوری و دانش، با کمبود مطالعاتی در زمینه انتقال فناوری بین دانشگاه و شرکتهای نوپای دانشگاهی روبرو هستیم؛ اگرچه انتقال فناوری برای شرکتهای کوچک مهم است (تورپ و همکارانش، 2005) اما توجه بیشتر مطالعات بر بررسی فعالیتهای انتقال فناوری در سازمانهای بزرگ، می باشد. (هاچینسون و کوئینتاس، 2008). بنابراین، شرکتهای اسپینآف به عنوان شرکتهای کوچک مشتق شده از دانشگاه از عدم منابع کافی مطالعاتی در این زمینه رنج می برند(واین هون، 2006).شرکتهای اسپینآف باید دانش را شناسائی کنند و از آن از سوی محیط خارجی بهره گیرند (واین هون، 2006). به ویژه از سوی مطالعات دانشگاهی که به عنوان منابع اصلی و مهم دانش میباشند. ارتباط با دانشگاهها نه تنها به منزله آشنا نمودن کارآفرینان با مزایای نتایج مطالعات است بلکه آنها را با سرمایههای انسانی نیز حمایت میکند (ادرتچ و همکاران، 2005).در دیدگاه جدید به دانشگاهها، تجاری سازی تحقیقات و ایدهها یکی از اجزاء اصلی ماموریت دانشگاه تلقی میشود و یکی از وظایف دانشگاه کارآفرین[1]، رویکردی فعال به انتقال نتایج تحقیقات به عنوان دانش تولیدی از دانشگاه به صنعت است. یکی از رویکردهای تحقق این ماموریت در دانشگاههای کارآفرین، مشارکت فعال در زنجیره ایجاد شرکتهای نوپا[2] به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای تجاریسازی است. به عبارت دیگر، شرکتهای نوپا و خلاق، که عمدتا توسط فارغالتحصیلان دانشگاه تاسیس میشوند، ظرفیت مناسبی برای بهرهگیری از ایدهها و همچنین نتایج تحقیقات دانشگاهی دارند. این ایدهها عمدتا در زمان دانشجویی ایشان و در زمان حضور ایشان در دانشگاه شکل میگیرد و در اواخر دوران دانشجویی و یا در سالهای ابتدایی فارغالتحصیلی، مبنای ایجاد یک کسب و کار میشود. با این حال، ارتباط مستمر این شرکتهای نوپا با دانشگاه میتواند در بهرهمندی ایشان از ایدههای جدید، استفاده از نتایج تحقیقاتی کاربردی مرتبط و یا استفاده از همکاری دانشجویان دیگر موثر باشد.با این رویکرد، در این تحقیق سعی میشود عوامل کلیدی موفقیت بر انتقال دانش بین دانشگاه و شرکتهای نوپا استخراج شود. سپس با ارزیابی عوامل موثر، مهمترین عوامل کلیدی موفقیت بر فرآیند انتقال دانش شناسایی میشود تا شرکتهای نوپا و همچنین سیاستگذاران و مدیریت دانشگاه با تمرکز بر روی بهبود آنها، ارزش افزوده بیشتری برای دانشگاه، صنعت و اقتصاد محلی داشته باشند. نتایج این تحقیق با توجه به دلیل زیر می تواند برای دانشگاههای ایرانی و فضای کسب و کار ایران بسیار مفید باشد:تمرکز بیشتر دانشگاههای ایرانی عمدتا بر آموزش و تحقیق محض بوده است و ماموریت کارآفرینی برای دانشگاهها چندان در محور برنامهریزی و سیاستگذاریها قرار نگرفته است.لذا این پژوهش در نظر دارد خلاء مطالعاتی فوق را پوشش دهد تا با مطالعه موردی یکی از دانشگاههای ایرانی مهمترین عوامل موثر بر انتقال دانش بین دانشگاه و شرکتهای نوپا را شناسایی نماید. 1-3 اهداف تحقیق هدف اصلی از این تحقیق، مطالعه بر روی تبادل دانش بین دانشگاه و شرکت های کوچک و متوسط محلی است. منشاء تشکیل بسیاری از این شرکتها از دانشگاه بوده است به این گونه که فارغ التحصیلان دانشگاه بر اساس نتایج تحقیقاتشان در دوره دانشجویی و یا کسب ایده هایی که در دوره تحصیل به دست آوردهاند نسبت به ایجاد شرکت اقدام کردهاند. تعاملات دانشی این شرکتها با دانشگاه به خصوص در سالهای اولیهی تاسیس می تواند در موفقیت آنها بسیار موثر باشد. در این راستا، ما در این مطالعه هدف زیر را دنبال می کنیم :شناسایی موانع و عوامل کلیدی موفقیت در انتقال دانش از دانشگاه به شرکت های نوپا 1-4 سوالات یا فرضیههای تحقیق موانع انتقال دانش و فناوری از دانشگاه به شرکتهای اسپینآف چه میباشند؟عوامل کلیدی موفقیت در انتقال دانش از دانشگاه به شرکتهای اسپینآف چه میباشند؟چرا برخی از دانشگاهها در ایجاد شرکتهای اسپینآف و تجاریسازی ایدهها موفقتر هستند؟ 1-5 کلمات کلیدی1-5-1 انتقال تکنولوژی[3] انتقال دانش جدید، محصولات یا فرآیندهایی از یک سازمان به سازمان دیگر برای کسب سود تجاری (مک کوئین و همکاران، 1982). 1-5-2 اسپینآفها[4] یا شرکتهای نوپای دانشگاهی اسپینآفها یا شرکتهای نوپای دانشگاهی دال بر خلق و تاسیس شرکتی نو میباشند که با هدف تجاری سازی ایدهها و دانش مطالعاتی که توسط محققین دانشگاهی خلق شده است، تاسیس شدهاند. اسپینآفها به عنوان موقعیت خاصی از انتقال تکنولوژی هستند. 1-5-3 دفاتر انتقال تکنولوژی[5] (TTO) دفاتر انتقال تکنولوژی توسط دانشگاهها فعال میباشند و نقش مهم و فعالی در تجاری سازی تحقیقات دانشگاهها با شناسایی، حفاظت، بازاریابی و اعطای مجوز به دارائیهای عقلانی و معنوی دانشگاه ایفا میکنند. 1-6 سازماندهی پایاننامهفصل دوم ابتدا درباره فناوری، ابعاد آن و همچنین روشهای انتقال فناوری مطالبی بیان میشود. سپس به بیان انتقال فناوری از دانشگاه به صنعت، اسپینآفهای دانشگاهی و مکانیزمهای حمایتی سه سطح ماکرو، مزو و میکرو از فرآیند اسپینآف پرداخته شدهاست.[1] entrepreneurial universities[2] Spin-offs[3] Technology transfer[4] Spin-offs[5] Technology transfer offices
شناسایی و ارزیابی عوامل کلیدی موفقیت بر انتقال دانش از دانشگاه به شرکت های نوپا word
در سالهای اخیر شرکتهای مشتق شده از دانشگاه (اسپینآفها) به عنوان مولد کارآفرینی و توسعهی اقتصادی در کشورهای توسعه یافته محسوب میشوند. امروزه با رشد و توسعهی تحقیقات دانشگاهی در حوزههای مختلف و مخصوصا در حوزهی فناوریهای نوین رویکردی جدید در انتقال فناوری از دانشگاه به بخشهای صنعتی به وجود آمده است.بررسی نحوهی شکلگیری این شرکتها، عوامل مؤثر بر رشد و توسعهی آنها، همچنین شناسایی موانع شکلگیری و عوامل موفقیت این شرکتها از عواملی است که امروزه به شدت مورد توجه مطالعات حوزهی کارآفرینی و کسبوکار قرار گرفته است. در این تحقیق سعی شده است با مطالعهی موردی یکی از دانشگاههای بزرگ کشور (دانشگاه شهید باهنر کرمان) به شناسایی موانع و عوامل موفقیت در انتقال فناوری از دانشگاه به شرکتهای نوپا و صنایع پرداخته شود. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که ایجاد زیرساختهای تکنولوژیکی و مکانیزمهای قانونی و تغییر فرهنگ و سیاستهای دانشگاه در جهت تجاری کردن ایدهها و پروژههای پژوهشی از عوامل موثر بر موفقیت انتقال دانش میباشند. علاوه بر این عدم مهارتهای کافی مدیریتی، فنی، بازاریابی و مذاکراتی دفتر ارتباط با صنعت مانع بزرگی در جهت تجاری سازی ایدهها میباشد. فهرست مطالبفصل اول: مقدمه و طرح مسئله 1-1- مقدمه............................... 11-2- بیان مسئله و ضرورت تحقیق............ 11-3- اهداف تحقیق......................... 31-4- سوالات یا فرضیههای تحقیق............. 31-5- کلمات کلیدی......................... 41-5-1- انتقال تکنولوژی..................... 41-5-2- اسپینآفها یا شرکتهای نوپای دانشگاهی. 41-5-3- دفاتر انتقال تکنولوژی(TTO).......... 41-6- سازماندهی پایاننامه................. 4 فصل دوم: مبانی نظری تحقیق 2-1- مقدمه............................... 52-2- فناوری.............................. 62-3- انتقال فناوری....................... 82-3-1- روشهای انتقال فناوری............................... 92-4- انتقال فناوری از دانشگاه به صنعت(UITT)102-4-1- سهامداران اصلی در UITT ................................. 10عنوان صفحه 2-4-2- فرآیند انتقال فناوری از دانشگاه به صنعت............ 102-4-3- مکانیزمهای انتقال فناوری از دانشگاه به صنعت............ 112-5- اسپینآفهای دانشگاهی................. 132-5-1- مراحل شکلگیری اسپینآف.............................. 132-5-2- انواع اسپینآف142-6- عوامل موثر بر توسعهی شرکتهای اسپینآف152-6-1- سطح ماکرو: مکانیزمهای حمایتی دولت و صنعت در فرآیند ایجاد اسپینآف 152-6-1-1- قانون Bayh-Dole و تاثیرات آن........................ 172-6-1-2- صندوق حمایت از پژوهشگران کشور.................... 182-6-2- سطح مزو: مکانیزمهای حمایتی دانشگاه................... 192-6-2-1- دفاتر انتقال تکنولوژی.......................... 202-6-3- سطح میکرو212-6-3-1- نقش موسسان اسپینآف در طی فرآیند شکلگیری اسپینآف...... 212-6-3-2- شبکههایی با دانشگاه و صنعت.................... 212-7- نمونهی دانشگاه موفق در زمینهی ایجاد اسپینآف22 فصل سوم: مروری بر تحقیقات انجام شده 3-1- مقدمه............................... 243-2- عناصر، مولفههای اصلی و فرآیند ایجاد اسپینآف243-3- مروری بر تحقیقات انجام شده.......... 25 فصل چهارم: روش تحقیق، بررسی و تحلیل یافتههای تحقیق عنوان صفحه 4-1- مقدمه............................... 364-2- تعاریف عملی و نظری تحقیق............ 374-2-1- متغیرهای تحقیق374-2-2- جامعه آماری 384-2-3- حجم نمونه384-2-4- روش نمونهگیری384-3- پایایی............................... 394-4- متغیرهای مورد مطالعه................ 404-5- توصیف دادهها........................ 424-5-1- توزیع فراوانی افراد مورد بررسی بر اساس رشته تحصیلی. 424-5-2- توزیع فراوانی افراد مورد بررسی بر اساس مدرک تحصیلی. 434-5-3- توزیع فراوانی جامعه آماری بر حسب سوالات پرسشنامه.... 444-5-4- توصیف کمی متغیرهای پژوهش....................... 504-5-5- توصیف کیفی متغیرهای پژوهش....................... 524-5-5-1- توصیف متغیر فرهنگ و تعهد مدیران و سیاستگذارن ارشد دانشگاه به کارآفرینی و تجاریسازی تحقیقات............... 524-5-5-2- توصیف متغیر ارتباط سازمانیافتهی دانشگاه با صنعت و کارآفرینان ( جایگاه و عملکرد دفتر ارتباط با صنعت)....... 534-5-5-3- توصیف متغیر رویکرد (و پارادایم ذهنی) مدیران شرکتها و کارآفریناناز سودمندی ارتباط با دانشگاه..... 554-5-5-4- توصیف متغیر زیرساختهای قانونی و تکنولوژیک انتقال دانش564-6-تحلیل دادهها (بررسی فرضیههای تحقیق)..... 574-6-1- بررسی فرض نرمال بودن متغیرها......................... 57 عنوان صفحه 4-6-2- میانگین نمرهی فرهنگ و تعهد مدیران و سیاستگذاران ارشد دانشگاه از کارآفرینی و تجاریسازی تحقیقات چقدر است؟584-6-3- میانگین نمرهی ارتباطسازمان یافتهی دانشگاه با صنعت و کارآفرینان (جایگاهو عملکرد دفتر ارتباط با صنعت) چقدر است؟594-6-4- میانگین نمرهی رویکرد (و پارادایم ذهنی) مدیران شرکتها و کارآفرینان از سودمندی ارتباط با دانشگاه چقدر است؟.. 614-6-5- میانگین نمرهی زیرساختهای قانونی و تکنولوژیک انتقال دانش از دانشگاه به صنعت چقدر است؟....................... 624-6-6- آیا بین نظر افراد با توجه به فعالیت آنها در زمینهی همکاری با اسپینآفها و صنایع تفاوتی وجود دارد؟.............. 634-7- تحلیل جداول......................... 65 فصل پنجم: نتیجهگیری و پیشنهادها 5-1- مقدمه................................ 675-2- نتایج کلی تحقیق..................... 675-3- پیشنهادها........................... 69فهرست منابع فارسی........................... 70فهرست منابع انگلیسی......................... 71پیوست....................................... 77 فهرست جدولها عنوان و شماره صفحه جدول 2-1 : راهکارهای کشورهای مختلف در توسعهی شرکتهای اسپینآف16جدول 3-1 : انواع فرآیند خلق اسپینآف از منظر محققین 24جدول 3-2 : سهامداران اصلی در نقل و انتقال تکنولوژی از دانشگاه به اسپینآف................................... 27جدول 3-3 : ساختارهای دفاتر انتقال فناوری...... 29جدول 3-4 : نظر مدیران درباره مهمترین موانع در مقابل اثربخش شدن تجاری سازی................................... 30جدول 4-1 : سازگاری درونی...................... 39جدول 4-2 : متغیرهای مورد مطالعه............... 40جدول 4-3 : توزیع فراوانی افراد مورد بررسی بر اساس رشته تحصیلی............................................. 42جدول 4-4 : توزیع فراوانی افراد مورد بررسی بر اساس مدرک تحصیلی............................................. 43جدول 4-5 : توزیع فراوانی جامعه آماری بر حسب سوالات پرسشنامه............................................. 44جدول 4-6 : مقادیر شاخصهای توصیفی در خصوص متغیرهای اصلی 50جدول 4-7 : مقادیر شاخصهای توصیفی در خصوص سوالات مربوط به پرسشنامه فرهنگ و تعهد مدیران و سیاستگذاران ارشد دانشگاه و اولویتبندی آنها.............................. 50جدول 4-8 : مقادیر شاخصهای توصیفی در خصوص سوالات مربوط به پرسشنامه ارتباط سازمانیافتهی دانشگاه با صنعت و کارآفرینان (عملکرد دفتر ارتباط با صنعت) و اولویتبندی آنها............ 51جدول 4-9 : مقادیر شاخصهای توصیفی در خصوص سوالات مربوط به پرسشنامه رویکرد مدیران شرکتها و کارآفرینان از سودمندی ارتباط با دانشگاه و اولویتبندی آنها............................ 51جدول 4-10 : مقادیر شاخصهای توصیفی در خصوص سوالات مربوط به پرسشنامه زیرساختهای قانونی و تکنولوژیک انتقال دانش و اولویتبندی آنها............................................. 52 عنوان و شماره صفحه جدول 4-11 : توزیع فراوانی متغیر فرهنگ و تعهد مدیران و سیاستگذاران ارشد دانشگاه به کارآفرینی و تجاریسازی تحقیقات53جدول 4-12 : توزیع فراوانی متغیر ارتباط سازمانیافتهی دانشگاه با صنعت و کارآفرینان (عملکرد دفتر ارتباط با صنعت)54جدول 4-13 : توزیع فراوانی متغیر رویکرد مدیران شرکتها و کارآفرینان از سودمندی ارتباط با دانشگاه................. 55جدول 4-14 : توزیع فراوانی متغیر زیرساختهای قانونی و تکنولوژیک انتقال دانش.................................. 56جدول 4-15 : نتایج آزمون کولموگروف- اسمیرنف یک نمونهای برای بررسی نرمال بودن متغیرها........................... 58جدول 4-16 : نتایج آزمون t یک نمونهای جهت مقایسه میانگین نمره فرهنگ و تعهد مدیران و سیاستگذاران ارشد دانشگاه به کارآفرینی و تجاریسازی با مقدار مطلوب..................... 59جدول 4-17 : نتایج آزمون t یک نمونهای جهت مقایسه میانگین نمره ارتباط سازمانیافته دانشگاه با صنعت و کارآفرینان (عملکرد دفتر ارتباط با صنعت) با مقدار مطلوب............... 60جدول 4-18 : نتایج آزمون t یک نمونهای جهت مقایسه میانگین نمره رویکرد مدیران شرکتها و کارآفرینان از سودمندی ارتباط با دانشگاه با مقدار مطلوب............................... 61جدول 4-19 : نتایج آزمون t یک نمونهای جهت مقایسه میانگین نمره زیرساختهای قانونی و تکنولوژیک انتقال دانش از دانشگاه به صنعت با مقدار مطلوب.................................. 63جدول 4-20 : مقایسه پاسخ افراد شرکت کننده در پرسشنامه با توجه به فعالیت یا عدم فعالیت آنها در صنعت یا شرکت های نوپا 64 فهرست شکلها عنوان صفحه شکل 2-1 : نمایی از تناسب (سمت راست) و عدم تناسب (سمت چپ) عناصر فناوری....................................... 8شکل 2-2 : فرایند انتقال تکنولوژی از دانشگاه به صنعت (سیگل و همکاران، 2003)................................ 11شکل 3-1 : نقش مسائل سازمانی و مدیریتی در UITT 28شکل 3-2 : مدل جامع انتقال فناوری از دانشگاه به صنعت (ناظمی و همکاران، 2011)................................ 34شکل 4-1 : نمودار توزیع فراوانی افراد مورد بررسی بر اساس رشته تحصیلی....................................... 43شکل 4-2 : نمودار توزیع فراوانی افراد مورد بررسی بر اساس مدرک تحصیلی....................................... 44شکل 4-3 : نمودار توزیع فراوانی متغیر فرهنگ و تعهد مدیران و سیاستگذاران ارشد............................. 53شکل 4-4 : نمودار توزیع فراوانی متغیر ارتباط سازمان یافته دانشگاه با صنعت و کارآفرینان (جایگاه و عملکرد دفتر ارتباط با صنعت)............................................. 54شکل 4-5 : نمودار توزیع فراوانی متغیر رویکرد (و پارادایم ذهنی) مدیران شرکتها و کارآفرینان از سودمندی ارتباط با دانشگاه 56شکل 4-6 : نمودار توزیع فراوانی متغیر زیرساختهای قانونی و تکنولوژیک.................................... 57 فصل اول: مقدمه و بیان مسئله 1-1 مقدمه انتقال فناوری از دانشگاه تا بخش صنعت به عنوان مسالهای مهم در حیطهی وسیعی از مطالعات، به دلیل رشد اقتصاد ملی و منطقهای تعریف شده است. با توجه به دیدگاههای متعدد در مورد دانشگاهها که بنام دانشگاههای کارافرین می باشند، یکی از مولفههای اصلی در وظایف دانشگاهی، ایفای نقشی فعالانه برای تجاری نمودن ایدهها و نیز نتایج مطالعاتی است که در حوزه دانشگاه روی می دهند.بر خلاف دیدگاه های سنتی، تجاری سازی دانش و کارآفرینی به عنوان بخش اصلی وظایف دانشگاهی تعریف شده است (اونز اسمیت و همکاران، 2002). شرکت های اسپین آف به عنوان وسایلی برای انتقال دانش به جامعه و نیز محرک اصلی رشد و تغییرات اقتصادی هستند (کلاریس و همکاران، 2005) که تسهیل گر این فرآیند میباشند وباعث میشوند تا این فرآیند به نتایج ابداعانهای منتهی شود. بنابراین، ماموریت جدیدی که باید توسط دانشگاه به تحقق رسد اختصاص دادن فعالیتهای خود در شکلدهی برنامهها و کارهای تجاری است. 1-2 بیان مسئله و ضرورت تحقیق علی رغم افزایش و تغییرات رو به رشد در انتقال فناوری و دانش، با کمبود مطالعاتی در زمینه انتقال فناوری بین دانشگاه و شرکتهای نوپای دانشگاهی روبرو هستیم؛ اگرچه انتقال فناوری برای شرکتهای کوچک مهم است (تورپ و همکارانش، 2005) اما توجه بیشتر مطالعات بر بررسی فعالیتهای انتقال فناوری در سازمانهای بزرگ، می باشد. (هاچینسون و کوئینتاس، 2008). بنابراین، شرکتهای اسپینآف به عنوان شرکتهای کوچک مشتق شده از دانشگاه از عدم منابع کافی مطالعاتی در این زمینه رنج می برند(واین هون، 2006).شرکتهای اسپینآف باید دانش را شناسائی کنند و از آن از سوی محیط خارجی بهره گیرند (واین هون، 2006). به ویژه از سوی مطالعات دانشگاهی که به عنوان منابع اصلی و مهم دانش میباشند. ارتباط با دانشگاهها نه تنها به منزله آشنا نمودن کارآفرینان با مزایای نتایج مطالعات است بلکه آنها را با سرمایههای انسانی نیز حمایت میکند (ادرتچ و همکاران، 2005).در دیدگاه جدید به دانشگاهها، تجاری سازی تحقیقات و ایدهها یکی از اجزاء اصلی ماموریت دانشگاه تلقی میشود و یکی از وظایف دانشگاه کارآفرین[1]، رویکردی فعال به انتقال نتایج تحقیقات به عنوان دانش تولیدی از دانشگاه به صنعت است. یکی از رویکردهای تحقق این ماموریت در دانشگاههای کارآفرین، مشارکت فعال در زنجیره ایجاد شرکتهای نوپا[2] به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای تجاریسازی است. به عبارت دیگر، شرکتهای نوپا و خلاق، که عمدتا توسط فارغالتحصیلان دانشگاه تاسیس میشوند، ظرفیت مناسبی برای بهرهگیری از ایدهها و همچنین نتایج تحقیقات دانشگاهی دارند. این ایدهها عمدتا در زمان دانشجویی ایشان و در زمان حضور ایشان در دانشگاه شکل میگیرد و در اواخر دوران دانشجویی و یا در سالهای ابتدایی فارغالتحصیلی، مبنای ایجاد یک کسب و کار میشود. با این حال، ارتباط مستمر این شرکتهای نوپا با دانشگاه میتواند در بهرهمندی ایشان از ایدههای جدید، استفاده از نتایج تحقیقاتی کاربردی مرتبط و یا استفاده از همکاری دانشجویان دیگر موثر باشد.با این رویکرد، در این تحقیق سعی میشود عوامل کلیدی موفقیت بر انتقال دانش بین دانشگاه و شرکتهای نوپا استخراج شود. سپس با ارزیابی عوامل موثر، مهمترین عوامل کلیدی موفقیت بر فرآیند انتقال دانش شناسایی میشود تا شرکتهای نوپا و همچنین سیاستگذاران و مدیریت دانشگاه با تمرکز بر روی بهبود آنها، ارزش افزوده بیشتری برای دانشگاه، صنعت و اقتصاد محلی داشته باشند. نتایج این تحقیق با توجه به دلیل زیر می تواند برای دانشگاههای ایرانی و فضای کسب و کار ایران بسیار مفید باشد:تمرکز بیشتر دانشگاههای ایرانی عمدتا بر آموزش و تحقیق محض بوده است و ماموریت کارآفرینی برای دانشگاهها چندان در محور برنامهریزی و سیاستگذاریها قرار نگرفته است.لذا این پژوهش در نظر دارد خلاء مطالعاتی فوق را پوشش دهد تا با مطالعه موردی یکی از دانشگاههای ایرانی مهمترین عوامل موثر بر انتقال دانش بین دانشگاه و شرکتهای نوپا را شناسایی نماید. 1-3 اهداف تحقیق هدف اصلی از این تحقیق، مطالعه بر روی تبادل دانش بین دانشگاه و شرکت های کوچک و متوسط محلی است. منشاء تشکیل بسیاری از این شرکتها از دانشگاه بوده است به این گونه که فارغ التحصیلان دانشگاه بر اساس نتایج تحقیقاتشان در دوره دانشجویی و یا کسب ایده هایی که در دوره تحصیل به دست آوردهاند نسبت به ایجاد شرکت اقدام کردهاند. تعاملات دانشی این شرکتها با دانشگاه به خصوص در سالهای اولیهی تاسیس می تواند در موفقیت آنها بسیار موثر باشد. در این راستا، ما در این مطالعه هدف زیر را دنبال می کنیم :شناسایی موانع و عوامل کلیدی موفقیت در انتقال دانش از دانشگاه به شرکت های نوپا 1-4 سوالات یا فرضیههای تحقیق موانع انتقال دانش و فناوری از دانشگاه به شرکتهای اسپینآف چه میباشند؟عوامل کلیدی موفقیت در انتقال دانش از دانشگاه به شرکتهای اسپینآف چه میباشند؟چرا برخی از دانشگاهها در ایجاد شرکتهای اسپینآف و تجاریسازی ایدهها موفقتر هستند؟ 1-5 کلمات کلیدی1-5-1 انتقال تکنولوژی[3] انتقال دانش جدید، محصولات یا فرآیندهایی از یک سازمان به سازمان دیگر برای کسب سود تجاری (مک کوئین و همکاران، 1982). 1-5-2 اسپینآفها[4] یا شرکتهای نوپای دانشگاهی اسپینآفها یا شرکتهای نوپای دانشگاهی دال بر خلق و تاسیس شرکتی نو میباشند که با هدف تجاری سازی ایدهها و دانش مطالعاتی که توسط محققین دانشگاهی خلق شده است، تاسیس شدهاند. اسپینآفها به عنوان موقعیت خاصی از انتقال تکنولوژی هستند. 1-5-3 دفاتر انتقال تکنولوژی[5] (TTO) دفاتر انتقال تکنولوژی توسط دانشگاهها فعال میباشند و نقش مهم و فعالی در تجاری سازی تحقیقات دانشگاهها با شناسایی، حفاظت، بازاریابی و اعطای مجوز به دارائیهای عقلانی و معنوی دانشگاه ایفا میکنند. 1-6 سازماندهی پایاننامهفصل دوم ابتدا درباره فناوری، ابعاد آن و همچنین روشهای انتقال فناوری مطالبی بیان میشود. سپس به بیان انتقال فناوری از دانشگاه به صنعت، اسپینآفهای دانشگاهی و مکانیزمهای حمایتی سه سطح ماکرو، مزو و میکرو از فرآیند اسپینآف پرداخته شدهاست.[1] entrepreneurial universities[2] Spin-offs[3] Technology transfer[4] Spin-offs[5] Technology transfer offices