چکيدهبراي اندازهگيري وضعيت دسترسي و استفاده از فناوري اطلاعات و ارتباطات يا همان آمادگي الكترونيكي كشورها، تاكنون طيف وسيعي از ابزارهاي ارزيابي توسعه يافتهاند. اين ابزارها از تعاريف و روشهاي مختلفي براي اندازهگيري آمادگي الكترونيكي استفاده كرده اند و از نظر نتايج حاصله بطور قابل ملاحظهاي با يكديگر متفاوت ميباشند. بیشر مدل های ارائه شده در سطح ملی بوده و به اندازه کافی متغیرهای ارزیابی آمادگی الکترونیکی، در سطح سازمانی را مورد بررسی قرار نداده اند. آن تحقیقاتی هم که در سطح سازمانی انجام شده بیشتر، آمادگی شرکت ها و سازمان ها را برای تجارت الکترونیک مورد ارزیابی قرار داده اند و بیشتر کلی بوده. اما تاكنون مدلي بومي براي ارزيابي آمادگي الكترونيكي در سطح سازمان خدماتی طراحي نشده است.در این تحقیق با استفاده از روش رویش نظریه ها، با استفاده از نمونه برداری تئوریک و با بکارگیری نرم افزار Atlas ti، شاخص ها و مدل ارزیابی آمادگی الکترونیکی سازمان خدماتی (مورد مطالعاتی سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح) مناسب و متناسب با شرايط اقتصادي، اجتماعي و فناوري كشور طراحي شده است. سپس با استفاده از نظرسنجي 10 نفر از خبرگان و فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) وزن معیار های مدل مشخص شده است. در نهایت آمادگی الکترونیکی سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح بر اساس مدل بدست آمده و اوزان حاصله مورد ارزیابی قرار گرفته است.نتايج حاصل از تحقيق حاضر نشان مي دهد كه سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح در بعد آمادگی الکترونیکی سازمان ارائه دهنده خدمت در حوزه های «استراتژی ها و سیاست های فناوری اطلاعات» و «زیر ساخت شبکه فناوری اطلاعات » بيشتر از حد متوسط بوده و در حوزه های «شبکه ارائه خدمت » و « فرهنگ، رشد و یادگیری منابع انسانی » کمتر از حد متوسط بوده. در بعد آمادگی الکترونیکی جامعه هدف در حوزه های «پذیرش خدمات الکترونیک سازمان توسط جامعه هدف » و « رضایت جامعه هدف از خدمات الکترونیکی » بيشتر از حد متوسط بوده و در حوزه «دسترسی جامعه هدف به خدمات الکترونیکی » نزدیک حد متوسط می باشد. واژههاي كليدي: فناوري اطلاعات و ارتباطات، آمادگي الكترونيكي، رویش نظریه، سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح فهرست مطالبفصل اول11-1- مقدمه21-2- تعریف مساله21-3- اهمیت موضوع31-4- سوالات تحقیق41-5- هدف تحقیق51-6- روش تحقیق61-6-1- روش و ابزار گر آوری اطلاعات61-6-2- روش تجزیه و تحلیل داده ها61-7- مراحل تحقیق71-8- چارچوب کلی پایان نامه81-9- کلیدواژههای مورد استفاده در تحقیق9فصل دوم11مقدمه122-1- بخش اول- تعریف و اهداف «آمادگي الكترونيكي»122-1-1- ضرورت توجه به آمادگي الكترونيكي122-1-2- تعاریف آمادگی الکترونیکی132-1-3- اهداف آمادگي الكترونيكي172-2- بخش دوم- تشريح مدل هاي ارزيابي آمادگي الكترونيكي192-2-1- مدل های ارزیابی آمادگی الکترونیکی در سطح ملی212-2-1-1- راهنماي ReadinessCSPP براي زندگي در يك دنياي شبكهاي212-2-1-2- CID Readiness براي جهان شبكهاي(راهنمايي براي كشورهاي در حال توسعه)222-2-1-3- ارزيابي APEC E-Commerce Readiness242-2-1-4- اندازهگيري موقعيت جهاني آمادگي الکترونيکي توسط شرکت بينالملليMcConnell252-2-1-5- پروژه جهاني انتشار اينترنت Mosaic272-2-1-6- ارزيابي بينالمللي WITSA از تجارت الکترونيک292-2-1-7- تبديلهاي فضاي مجازي و فرا صنعتي Crenshaw & Robinson302-2-1-8- CIDCM322-2-1-9- WB362-2-2- آمادگي الكترونيكي در سطح سازمانها392-2-2-1- مدل بلوغ كسب و كار الكترونيك EMM 402-2-2-2- مدل آمادگي الكترونيك مشاهده شده (PERM ):412-2-2-3- مدل KPMG442-2-2-4- مدل P3I3472-2-3- معيار هاي ارزيابي آمادگي الكترونيك سازمان ها در ايران502-3- بخش سوم : معرفی سازمان خدماتی522-4- نتیجه گیری532-4-1- مقايسة مفهومي و ساختاري مدلها موجود در سطح ملی542-4-2- مقايسة مفهومي و ساختاري مدلها موجود در سطح سازمای622-5- خلاء مطالعاتی64فصل سوم663-1- مقدمه673-2- مرحله اول – روش تئوريسازي داده بنياد693-2-1- علت انتخاب روش693-2-2- رویش نظریه :693-2-3- نمونه گیری در پژوهشهای کیفی703-2-4- روشهای نمونه گیری برای جمع آوری داده های کیفی(نمونه گیری غیر احتمالی)703-2-4-1- نمونه برداری تئوریک713-2-4-2- نمونه برداری گلوله برفی:713-2-5- انتخاب اسناد و مدارک713-2-6- فرآیند تحلیل داده ها733-2-6-1- مقایسه مداوم و یادادشت برداری733-2-6-2- کد گذاری باز743-2-6-3- کد گذاری محوری743-3- مرحله دوم : تعیین وزن معیار های با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)753-3-1- مقدمه753-3-2- تحلیل سلسله مراتبی (AHP)763-3-3- الگوریتم AHP773-4- مرحله سوم : چگونگی سنجش آمادگی الکترونیکی سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح793-4-1- جامعه آماری793-4-2- حجم نمونه و روش اندازهگیری793-4-3- گرد آوری داده ها:803-4-3-1- مهمترین تکنیکهای جمع آوری اطلاعات803-4-3-2- بررسی روایی و پایایی پرسشنامه823-4-3-3- بررسی نرمال بودن متغیرها(آزمون شاپیرو)853-4-4- انتخاب روش آماری86فصل چهارم874-1- مقدمه884-2- یافته های مرحله ی اول پژوهش884-2-1- انتخاب مستندات894-2-2- تحلیل داده ها904-2-3- فن یادداشت برداری924-2-4- کد گذاری باز934-2-5- گسترش مفاهیم994-2-6- کد گذاری محوری1034-2-7- تحلیل داده ها – طبقه ها1084-2-7-1- طبقه کلان اول: آمادگی الکترونیکی سازمان ارائه دهنده خدمت1094-2-7-2- طبقه کلان دوم : آمادگی الکترونیکی جامعه هدف1124-3- یافته های مرحله دوم پژوهش1154-3-1- تحلیل پرسشنامه ها1154-3-1-1- رتبه بندی معیارها1164-3-1-2- رتبه بندی زیر معیارها بر اساس « آمادگی الکترونیکی جامعه هدف »1164-3-1-3- رتبه بندی زیر معیارها بر اساس معیار « بعد آمادگی سازمان ارئه دهنده خدمت »1174-3-1-4- رتبه بندی زیر معیارها بر اساس معیار « استراتژی ها و سیاست های فناوری اطلاعات »1194-3-1-5- رتبه بندی زیر معیارها بر اساس معیار « شبکه ارائه خدمت »1204-3-1-6- رتبه بندی زیر معیارهابر اساس معیار « زیر ساخت شبکه فناوری اطلاعات »1214-3-1-7- رتبه بندی زیر معیارهابر اساس معیار « فرهنگ، رشد و یادگیری منابع انسانی »1224-3-1-8- رتبه بندی زیر معیارهابر اساس معیار «دسترسی جامعه هدف به خدمات الکترونیکی»1234-3-1-9- رتبه بندی زیر معیارهابر اساس معیار « پذیرش خدمات الکترونیک سازمان توسط جامعه هدف »1244-3-1-10- رتبه بندی زیر معیارهابر اساس معیار « پذیرش خدمات الکترونیک سازمان توسط جامعه هدف »1254-3-1-11- رتبه بندی زیر معیارهابر اساس معیار « رضایت جامعه هدف از خدمات الکترونیکی »1264-4- یافته های مرحله سوم پژوهش1274-4-1- تحلیل توصیفی(جمعیت شناختی)1284-4-1-1- بررسی سطح تحصیلات خبرگان1284-4-2- بررسی وضعیت موجود آمادگی الکترونیکی سازمان ارائه دهنده خدمت1294-4-3- بررسی وضعیت موجود آمادگی الکترونیکی جامعه هدف132فصل پنجم1375-1- مقدمه1385-2- یافته های تحقیق در پاسخ به سوالات تحقیق1385-3- پيشنهادات براي سازمان (نوآوری)1405-4- پيشنهادات براي تحقيقات آينده140مراجع141پيوستها147پیوست (الف)148پیوست (ب)154 فهرست اشکالشکل (2-1) : مدل PERM42شکل (3-1) : چارچوب کلی تحقیق68شکل (3-2) : فرایند به هم مرتبط نمونه گیری، جمع آوری و کد گذاری داده ها برای رسیدن به نظریه72شکل (4-1) : محیط نرم افزار اطلس تی آی و نحوه ی وارد کردن مدارک و مستندات90شکل (4-2) : نحوه وارد کردن یادادشت ها در نرم افزار اطلس تی ای93شکل (4-3) : نمونه ای از کد گذاری اولیه94شکل (4-4) : تعداد کدهای استخراج شده و نحوه استخراج آنها98شکل (4-5) : تبدیل کدهای اولیه به مفاهیم103شکل (4-6) : طبقه بندی مفاهیم در طبقه های اصلی104شکل (4-7) : ساختن معیار شبکه ارائه خدمت با استفاده از کدهای مرتبط108شکل (4-8) : نمای شبکه ای مدل ارزیابی آمادگی الکترونیکی سازمان های خدماتی در نرم افزار114شکل (4-9) : رتبه بندی معیارهای اصلی(خروجی نرم افزار expert Choice)116شکل (4-10) : نتایج رتبه بندی معیارها (ادغام شده)116شکل (4-11) : رتبه بندی زیر معیارها(خروجی نرم افزار expert Choice)117شکل (4-12) : رتبه بندی زیر معیارها نسبت به معیار آمادگی الکترونیکی جامعه هدف117شکل (4-13) : رتبه بندی زیر معیارها (خروجی نرم افزار expert Choice)118شکل (4-14) : رتبه بندی زیر معیارها نسبت به معیار بعد امادگی سازمان ارئه دهنده خدمت118شکل (4-15) : رتبه بندی زیر معیارها (خروجی نرم افزار expert Choice)119شکل (4-16) : رتبه بندی زیر معیارها نسبت به معیار استراتژی ها و سیاست های فناوری اطلاعات120شکل (4-17) : رتبه بندی زیر معیارها(خروجی نرم افزار expert Choice)120شکل (4-18) : رتبه بندی زیر معیارها نسبت به معیار شبکه ارائه خدمت121شکل (4-19) : رتبه بندی زیر معیارها(خروجی نرم افزار expert Choice)121شکل (4-20) : رتبه بندی زیر معیارها نسبت به معیار زیر ساخت شبکه فناوری اطلاعات122شکل (4-21) : رتبه بندی زیر معیارها(خروجی نرم افزار expert Choice)123شکل (4-22) : رتبه بندی زیر معیارها نسبت به معیار فرهنگ، رشد و یادگیری منابع انسانی123شکل (4-23) : رتبه بندی زیر معیارها(خروجی نرم افزار expert Choice)124شکل (4-24) : رتبه بندی زیر معیارها نسبت به معیار دسترسی جامعه هدف به خدمات الکترونیکی124شکل (4-25) : رتبه بندی زیر معیارها(خروجی نرم افزار expert Choice)125شکل (4-26) : رتبه بندی زیر معیارها نسبت به معیار پذیرش خدمات الکترونیک سازمان توسط جامعه هدف125شکل (4-27) : رتبه بندی زیر معیارها(خروجی نرم افزار expert Choice)126شکل (4-28) : رتبه بندی زیر معیارها نسبت به معیار پذیرش خدمات الکترونیک سازمان توسط جامعه هدف126شکل (4-29) : رتبه بندی زیر معیارها(خروجی نرم افزار expert Choice)127شکل (4-30) : رتبه بندی زیر معیارها نسبت به معیار پذیرش رضایت جامعه هدف از خدمات الکترونیکی127شکل (4-31) : نمودار فراوانی سطح تحصیلات128شکل (4-32) : نمودار رتبه بندی ابعاد آمادگی الکترونیکی سازمان ارائه دهنده خدمت فهرست جداول34جدول (2-1) : چارچوب CIDCM50جدول (2-2) : معیارها و زیر معیارها مدل سازمان ها در ايران54جدول (2-3) : مقايسة مفهومي و ساختاري مدلها موجود در سطح ملی62جدول (2-4) : مقايسة مفهومي و ساختاري مدلها موجود در سطح سازمانی75جدول (3-1) : امتیازات نشان دهنده شدت اهمیت82جدول (3-2) : طیف لیکرت جهت سنجش وضع موجود84جدول (3-3) : آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه85جدول (3-4) : نتایج بررسی نرمال بودن متغیرهای تحقيق (آزمون شاپیرو)91جدول (4-1) : نمایی از برجسته ترین افراد مصاحبه شونده در این پژوهش92جدول (4-2) : نمونه ای از یادداشت برداری94جدول (4-3) : کدهای اولیه99جدول (4-4) : ایجاد مفاهیم از کدهای اولیه105جدول (4-5) : تبدیل مفاهیم به طبقه ها و سپس طبقه های کلان را نشان می دهد115جدول (4-6) : اهميت درمقايسات زوجي116جدول (4-7) : مقایسه زوجی معیارهانسبت به هدف(خروجی نرم افزار expert Choice)117جدول (4-8) : ماتریس مقایسه زوجی گزینه ها(خروجی نرم افزار expert Choice)118جدول (4-9) : ماتریس مقایسه زوجی گزینه ها(خروجی نرم افزار expert Choice)119جدول (4-10) : ماتریس مقایسه زوجی زیر معیارها (خروجی نرم افزار expert Choice)120جدول (4-11) : ماتریس مقایسه زوجی زیر معیارها (خروجی نرم افزار expert Choice)121جدول (4-12) : ماتریس مقایسه زوجی زیر معیارها(خروجی نرم افزار expert Choice)122جدول (4-13) : ماتریس مقایسه زوجی زیر معیارها(خروجی نرم افزار expert Choice)123جدول (4-14) : ماتریس مقایسه زوجی زیر معیارهاخروجی نرم افزار expert Choice)124جدول (4-15) : ماتریس مقایسه زوجی معیارها (خروجی نرم افزار expert Choice)126جدول (4-16) : ماتریس مقایسه زوجی زیر معیارها(خروجی نرم افزار expert Choice)127جدول (4-17) : ماتریس مقایسه زوجی زیر معیارها(خروجی نرم افزار expert Choice)128جدول (4-18) : توزیع فراوانی پاسخگويان بر اساس سطح تحصيلات129جدول (4-19) : میانگین مربوط به ابعاد آمادگی الکترونیکی سازمان ارائه دهنده خدمت130جدول(4-20) : آزمون t مربوط به ابعاد آمادگی الکترونیکی سازمان ارائه دهنده خدمت131جدول (4-21) : میانگین ابعاد آمادگی الکترونیکی سازمان ارائه دهنده خدمت131جدول (4-22) : نتایج آزمون فریدمن131جدول (4-23) : رتبه بندی ابعاد آمادگی الکترونیکی سازمان ارائه دهنده خدمت133جدول (4-24) : میانگین مربوط به ابعاد آمادگی الکترونیکی جامعه هدف133جدول (4-25) : آزمون t مربوط به ابعاد آمادگی الکترونیکی جامعه هدف134جدول (4-26) : میانگین ابعاد آمادگی الکترونیکی جامعه هدف134جدول (4-27) : نتایج آزمون فریدمن135جدول (4-28) : رتبه بندی ابعاد آمادگی الکترونیکی جامعه هدف136جدول (4-29) : نتیجه ارزیابی آمادگی الکترونیکی سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح فصل اولکلیات تحقیق 1-1- مقدمهدر اين فصل شماي كلي تحقيق و طرح تحقيق جهت آشنايي كلي خواننده با مسألة اصلي تحقيق، موضوع تحقيق، ضرورتها و اهداف تحقيق، و روش برخورد محقق با اين مسأله در روش تحقيق، شيوة جمعآوري اطلاعات و قلمروي تحقيق بهطور كلي بيان ميشود. 1-2- تعریف مسالهفناوري اطلاعات و ارتباطات (فاوا) ماهيت روابط جهاني و منشاء مزيت هاي رقابتي و نيز فرصت هاي توسعه اقتصادي و اجتماعي را به طور بنياديني تغيير داده است. از سوي ديگر با افزايش شكاف ديجيتالي (فاصله اي است ميان افراد و جوامعي كه از فناوري اطلاعات و ارتباطات مانند اينترنت بطور اثر بخش استفاده مي كنند و آنهايي كه اين توانايي را ندارند) رهبران دولت ها، شركتهاي تجاري و سازمان هاي اجتماعي سعي دارند قدرت فناوري اطلاعات و ارتباطات را در جهت توسعه خويش مهار كنند. براي استفاده اثربخش از فاوا، نهادي بايد از جهت زير ساخت ها، ميزان دسترسي به فاوا در سطح گسترده افراد و جنبه هاي قانوني و حقوقي بر استفاده از فاوا داراي آمادگي الكترونيكي باشد. بنابراين اگر قرار است خلاء شكاف ديجيتالي پر شود، همه اين موضوعات بايد در يك استراتژي منسجم و دست يافتني كه جهت رفع نيازهاي محلي آن نهاد خاص توسعه داده شده است، مورد توجه قرارگيرند.رهبران كشورها، شركتها و سازمانهاي درحال توسعه ميتوانند از ابزار ارزيابي آمادگي الكترونيكي جهت اندازهگيري و برنامهريزي براي انسجام و يكپارچهسازي كمك گيرند. اين امر به آنها كمك ميكند تا بر تلاشها و نيازهايي تمركز كنند و حوزههايي را مورد شناسايي قرار دهند كه نيازمند پشتيباني خارجي و سرمايهگذاري و كمك ميباشند.اما ارزيابي به تنهايي كافي نيست و تصميمگيرندگان با دو چالش كليدي در زمينة استفادة اثربخش از اين ابزار روبرو ميباشند. اولاً، آنها نياز دارند كه درك كنند فناوريهاي اطلاعات و ارتباطات (فاوا) چگونه ميتواند به كشور، كسب و كار و يا سازمانشان در دستيابي به مزاياي اقتصادي، اجتماعي و يا عملياتي و در نتيجه تعيين اهداف واقعي كمك كند. ثانياً، آنها بايستي گامهاي محكمي به سمت استفادة مؤثر و قابلتوجه از فاوا بردارند كه به آنها كمك خواهد كرد كه به اهداف توسعه دست يابند.از طرف ديگر طيف وسيعي از ابزارهاي ارزيابي براي اندازهگيري ميزان آمادگي الكترونيكي توسعه يافتهاند. اين ابزارها از تعاريف بسيار متنوعي براي آمادگي الكترونيكي و نيز روشهاي اندازهگيري متفاوتي استفاده ميكنند، كه ارزيابيها از نظر اهداف و نتايج حاصله بهطور قابل ملاحظهاي با يكديگر متفاوت خواهد بود.بنابراین در راستای تحقق دولت الکترونیک نیاز می باشد که آمادگی الکترونیکی شدن سازمان ها مورد ارزیابی قرار گیرند. از آنجایی که بیشتر سازمان های کشور با محوریت خدمت می باشد، به بیانی دیگر در حال ارائه خدمت به مردم و سازمان های دیگر می باشد در این تحقیق به ارائه مدلی برای ارزیابی آمادگی الکترونیکی سازمان های خدماتی پرداخته می شود.در سازمانهای خدماتی تولید و مصرف همزمان است، یعنی بین مشتری و ارائه کننده خدمت رابطه متقابل ایجاد می گردد. و نیز سازمان های خدماتی عموما باید از نظر زیر ساخت (فیزیکی، انسانی، منابع ملموس و غیر ملموس)، قابلیت دسترسی فناوری اطلاعات و ارتباطات برای عامه مردم و تاثیر چاچوب ضوابط قانونی موجود در به کارگیری فناوری مزبور از آمادگی الکترونیکی برخوردار باشند. لذا با ارزیابی میزان امادگی الکترونیکی، سازمانها با اطمینان بیشتر در راستای برنامه ریزی لازم برای گسترش امور مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات گام برمی دارند.به همين دلايل اين تحقيق به طراحی الگوی ارزیابی آمادگی الکترونیکی شدن متناسب با شرایط اقتصادی، اجتماعی و فناوری کشورمان برای سازمان های خدماتی جهت پذیرش، به کارگیری و سرمایه گذاری در فناوری اطلاعات و ارتباطات می پردازد.با توجه به تغييرات فزاينده فناوري در زمينة فاوا كه شكل مبادلات و ارتباطات و نحوة انجام فرايندهاي سازماني را نيز تغيير داده است، تنها راه بقا، كسب مزيت رقابتي و مديريت مؤثر تغييرات سريع در محيط كاملاً متغير كسب و كار است. با توجه به ظهور فاوا و تغييرات محيطي موجود، مزيت رقابتي واقعي تنها زماني حاصل ميشود كه فعاليتهاي كليدي سازمان با كمكفاوادگرگون شوند و تغيير شكل يابند. دگرگوني مهمي كه در بسياري از سازمانهاي سنتي در حال وقوع است، بر بهكارگيري و سرمايهگذاري در فاوا يا فناوريهاي اطلاعات و ارتباطات به منظور بهبود بهرهوري، افزايش كارايي عملياتي و مالي كسب و كارها تمركز دارد. اين حوزة مهم كه آن را كسب و كار الكترونيكي[1] مينامند، ثروتي از درآمدهاي جديد و رشد مشتريان، فرصتهاي جديد جهت بهبود بهرهوري و صرفه جويي در هزينهها را فراهم ميآورد.كسب و كار الكترونيكي شامل ديجيتالي كردن كامل زنجيرة ارزش و فرايندهاي تجاري و تعهد به كمك به سازمانهاي سنتي جهت ايجاد ارزش افزوده و رسيدن به درجاتي از تعالي و توسعهيافتگي عملياتي و مالي است كه پيش از آن به آنجا نرسيد بودند. بنابراين در راه رسيدن به كسب و كار الكترونيكي مديران شركتها با وظيفه سنگيني جهت شناسايي فرصتها و ارزيابي و توجيه سرمايهگذاريهاي مناسب كسب و كار الكترونيكي مواجه هستند.لذا مزيت ارائه شده توسط اين تحقيق، ارائة مكانيسمي براي اندازهگيري آمادگي الکترونيکي سازمان های خدماتی جهت بهبود اولويتبندي، برنامهريزي و مديريت تغيير مرتبط با فعاليتهاي کسب و کار الکترونيکي است جهت دستيابي به كسب و كار الكترونيكي موفقي كه براي رقابتي ماندن و بهرهگيري كامل از مزاياي کسب و کار الکترونيکي ضروري است و علاوه بر مزاياي فوق باعث ظهور فرايندهاي نوآورانه و خلاق، سازماندهي جديد فرايندهاي كسب و كار، اثرات عملكردي و مالي قابل توجه ميباشد. مزيت اصلي كه با انجام اين تحقيق بدست ميآيد، اين است كه اين مدل راهنمايي براي تلاشهاي توسعه و سرمايهگذاري در جهت بهكارگيري فاوا فراهم ميكند كه از آن ميتوان جهت محكگذاري به منظور اندازهگيري و مقايسه پيشرفت با وضعيت قبلي خود يا با ساير موارد مشابه در سازمانهاي خدماتی ايراني استفاده كرد.به طور کلی این تحقیق به دنبال پاسخگویی به سؤالات زیر می باشد:هدف کلی اين تحقيق طراحی الگو ارزیابی آمادگی الکترونیکی شدن متناسب با شرايط اقتصادي و اجتماعي و فناوري كشور به منظور ارزيابي ميزان آمادگي سازمانهاي خدماتی ايراني جهت پذيرش، بهكارگيري و سرمايهگذاري در فناوريهاي اطلاعات و ارتباطات می باشد. لذا می توان اهداف جزئی را به شرح زیر بیان نمود:هدف کاربردی اين تحقيق طراحی الگو ارزیابی آمادگی الکترونیکی شدن متناسب با شرايط اقتصادي و اجتماعي و فناوري كشور به منظور ارزيابي ميزان آمادگي سازمانهاي خدماتی ايراني جهت پذيرش، بهكارگيري و سرمايهگذاري در فناوريهاي اطلاعات و ارتباطات می باشد. لذا می توان اهداف فرعی را به شرح زیر بیان نمود:[1] e-Business
طراحی الگوی ارزیابی آمادگی الکترونیکی در سازمان های خدماتی (مطالعه موردی سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح) word
چکيدهبراي اندازهگيري وضعيت دسترسي و استفاده از فناوري اطلاعات و ارتباطات يا همان آمادگي الكترونيكي كشورها، تاكنون طيف وسيعي از ابزارهاي ارزيابي توسعه يافتهاند. اين ابزارها از تعاريف و روشهاي مختلفي براي اندازهگيري آمادگي الكترونيكي استفاده كرده اند و از نظر نتايج حاصله بطور قابل ملاحظهاي با يكديگر متفاوت ميباشند. بیشر مدل های ارائه شده در سطح ملی بوده و به اندازه کافی متغیرهای ارزیابی آمادگی الکترونیکی، در سطح سازمانی را مورد بررسی قرار نداده اند. آن تحقیقاتی هم که در سطح سازمانی انجام شده بیشتر، آمادگی شرکت ها و سازمان ها را برای تجارت الکترونیک مورد ارزیابی قرار داده اند و بیشتر کلی بوده. اما تاكنون مدلي بومي براي ارزيابي آمادگي الكترونيكي در سطح سازمان خدماتی طراحي نشده است.در این تحقیق با استفاده از روش رویش نظریه ها، با استفاده از نمونه برداری تئوریک و با بکارگیری نرم افزار Atlas ti، شاخص ها و مدل ارزیابی آمادگی الکترونیکی سازمان خدماتی (مورد مطالعاتی سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح) مناسب و متناسب با شرايط اقتصادي، اجتماعي و فناوري كشور طراحي شده است. سپس با استفاده از نظرسنجي 10 نفر از خبرگان و فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) وزن معیار های مدل مشخص شده است. در نهایت آمادگی الکترونیکی سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح بر اساس مدل بدست آمده و اوزان حاصله مورد ارزیابی قرار گرفته است.نتايج حاصل از تحقيق حاضر نشان مي دهد كه سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح در بعد آمادگی الکترونیکی سازمان ارائه دهنده خدمت در حوزه های «استراتژی ها و سیاست های فناوری اطلاعات» و «زیر ساخت شبکه فناوری اطلاعات » بيشتر از حد متوسط بوده و در حوزه های «شبکه ارائه خدمت » و « فرهنگ، رشد و یادگیری منابع انسانی » کمتر از حد متوسط بوده. در بعد آمادگی الکترونیکی جامعه هدف در حوزه های «پذیرش خدمات الکترونیک سازمان توسط جامعه هدف » و « رضایت جامعه هدف از خدمات الکترونیکی » بيشتر از حد متوسط بوده و در حوزه «دسترسی جامعه هدف به خدمات الکترونیکی » نزدیک حد متوسط می باشد. واژههاي كليدي: فناوري اطلاعات و ارتباطات، آمادگي الكترونيكي، رویش نظریه، سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح فهرست مطالبفصل اول11-1- مقدمه21-2- تعریف مساله21-3- اهمیت موضوع31-4- سوالات تحقیق41-5- هدف تحقیق51-6- روش تحقیق61-6-1- روش و ابزار گر آوری اطلاعات61-6-2- روش تجزیه و تحلیل داده ها61-7- مراحل تحقیق71-8- چارچوب کلی پایان نامه81-9- کلیدواژههای مورد استفاده در تحقیق9فصل دوم11مقدمه122-1- بخش اول- تعریف و اهداف «آمادگي الكترونيكي»122-1-1- ضرورت توجه به آمادگي الكترونيكي122-1-2- تعاریف آمادگی الکترونیکی132-1-3- اهداف آمادگي الكترونيكي172-2- بخش دوم- تشريح مدل هاي ارزيابي آمادگي الكترونيكي192-2-1- مدل های ارزیابی آمادگی الکترونیکی در سطح ملی212-2-1-1- راهنماي ReadinessCSPP براي زندگي در يك دنياي شبكهاي212-2-1-2- CID Readiness براي جهان شبكهاي(راهنمايي براي كشورهاي در حال توسعه)222-2-1-3- ارزيابي APEC E-Commerce Readiness242-2-1-4- اندازهگيري موقعيت جهاني آمادگي الکترونيکي توسط شرکت بينالملليMcConnell252-2-1-5- پروژه جهاني انتشار اينترنت Mosaic272-2-1-6- ارزيابي بينالمللي WITSA از تجارت الکترونيک292-2-1-7- تبديلهاي فضاي مجازي و فرا صنعتي Crenshaw & Robinson302-2-1-8- CIDCM322-2-1-9- WB362-2-2- آمادگي الكترونيكي در سطح سازمانها392-2-2-1- مدل بلوغ كسب و كار الكترونيك EMM 402-2-2-2- مدل آمادگي الكترونيك مشاهده شده (PERM ):412-2-2-3- مدل KPMG442-2-2-4- مدل P3I3472-2-3- معيار هاي ارزيابي آمادگي الكترونيك سازمان ها در ايران502-3- بخش سوم : معرفی سازمان خدماتی522-4- نتیجه گیری532-4-1- مقايسة مفهومي و ساختاري مدلها موجود در سطح ملی542-4-2- مقايسة مفهومي و ساختاري مدلها موجود در سطح سازمای622-5- خلاء مطالعاتی64فصل سوم663-1- مقدمه673-2- مرحله اول – روش تئوريسازي داده بنياد693-2-1- علت انتخاب روش693-2-2- رویش نظریه :693-2-3- نمونه گیری در پژوهشهای کیفی703-2-4- روشهای نمونه گیری برای جمع آوری داده های کیفی(نمونه گیری غیر احتمالی)703-2-4-1- نمونه برداری تئوریک713-2-4-2- نمونه برداری گلوله برفی:713-2-5- انتخاب اسناد و مدارک713-2-6- فرآیند تحلیل داده ها733-2-6-1- مقایسه مداوم و یادادشت برداری733-2-6-2- کد گذاری باز743-2-6-3- کد گذاری محوری743-3- مرحله دوم : تعیین وزن معیار های با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)753-3-1- مقدمه753-3-2- تحلیل سلسله مراتبی (AHP)763-3-3- الگوریتم AHP773-4- مرحله سوم : چگونگی سنجش آمادگی الکترونیکی سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح793-4-1- جامعه آماری793-4-2- حجم نمونه و روش اندازهگیری793-4-3- گرد آوری داده ها:803-4-3-1- مهمترین تکنیکهای جمع آوری اطلاعات803-4-3-2- بررسی روایی و پایایی پرسشنامه823-4-3-3- بررسی نرمال بودن متغیرها(آزمون شاپیرو)853-4-4- انتخاب روش آماری86فصل چهارم874-1- مقدمه884-2- یافته های مرحله ی اول پژوهش884-2-1- انتخاب مستندات894-2-2- تحلیل داده ها904-2-3- فن یادداشت برداری924-2-4- کد گذاری باز934-2-5- گسترش مفاهیم994-2-6- کد گذاری محوری1034-2-7- تحلیل داده ها – طبقه ها1084-2-7-1- طبقه کلان اول: آمادگی الکترونیکی سازمان ارائه دهنده خدمت1094-2-7-2- طبقه کلان دوم : آمادگی الکترونیکی جامعه هدف1124-3- یافته های مرحله دوم پژوهش1154-3-1- تحلیل پرسشنامه ها1154-3-1-1- رتبه بندی معیارها1164-3-1-2- رتبه بندی زیر معیارها بر اساس « آمادگی الکترونیکی جامعه هدف »1164-3-1-3- رتبه بندی زیر معیارها بر اساس معیار « بعد آمادگی سازمان ارئه دهنده خدمت »1174-3-1-4- رتبه بندی زیر معیارها بر اساس معیار « استراتژی ها و سیاست های فناوری اطلاعات »1194-3-1-5- رتبه بندی زیر معیارها بر اساس معیار « شبکه ارائه خدمت »1204-3-1-6- رتبه بندی زیر معیارهابر اساس معیار « زیر ساخت شبکه فناوری اطلاعات »1214-3-1-7- رتبه بندی زیر معیارهابر اساس معیار « فرهنگ، رشد و یادگیری منابع انسانی »1224-3-1-8- رتبه بندی زیر معیارهابر اساس معیار «دسترسی جامعه هدف به خدمات الکترونیکی»1234-3-1-9- رتبه بندی زیر معیارهابر اساس معیار « پذیرش خدمات الکترونیک سازمان توسط جامعه هدف »1244-3-1-10- رتبه بندی زیر معیارهابر اساس معیار « پذیرش خدمات الکترونیک سازمان توسط جامعه هدف »1254-3-1-11- رتبه بندی زیر معیارهابر اساس معیار « رضایت جامعه هدف از خدمات الکترونیکی »1264-4- یافته های مرحله سوم پژوهش1274-4-1- تحلیل توصیفی(جمعیت شناختی)1284-4-1-1- بررسی سطح تحصیلات خبرگان1284-4-2- بررسی وضعیت موجود آمادگی الکترونیکی سازمان ارائه دهنده خدمت1294-4-3- بررسی وضعیت موجود آمادگی الکترونیکی جامعه هدف132فصل پنجم1375-1- مقدمه1385-2- یافته های تحقیق در پاسخ به سوالات تحقیق1385-3- پيشنهادات براي سازمان (نوآوری)1405-4- پيشنهادات براي تحقيقات آينده140مراجع141پيوستها147پیوست (الف)148پیوست (ب)154 فهرست اشکالشکل (2-1) : مدل PERM42شکل (3-1) : چارچوب کلی تحقیق68شکل (3-2) : فرایند به هم مرتبط نمونه گیری، جمع آوری و کد گذاری داده ها برای رسیدن به نظریه72شکل (4-1) : محیط نرم افزار اطلس تی آی و نحوه ی وارد کردن مدارک و مستندات90شکل (4-2) : نحوه وارد کردن یادادشت ها در نرم افزار اطلس تی ای93شکل (4-3) : نمونه ای از کد گذاری اولیه94شکل (4-4) : تعداد کدهای استخراج شده و نحوه استخراج آنها98شکل (4-5) : تبدیل کدهای اولیه به مفاهیم103شکل (4-6) : طبقه بندی مفاهیم در طبقه های اصلی104شکل (4-7) : ساختن معیار شبکه ارائه خدمت با استفاده از کدهای مرتبط108شکل (4-8) : نمای شبکه ای مدل ارزیابی آمادگی الکترونیکی سازمان های خدماتی در نرم افزار114شکل (4-9) : رتبه بندی معیارهای اصلی(خروجی نرم افزار expert Choice)116شکل (4-10) : نتایج رتبه بندی معیارها (ادغام شده)116شکل (4-11) : رتبه بندی زیر معیارها(خروجی نرم افزار expert Choice)117شکل (4-12) : رتبه بندی زیر معیارها نسبت به معیار آمادگی الکترونیکی جامعه هدف117شکل (4-13) : رتبه بندی زیر معیارها (خروجی نرم افزار expert Choice)118شکل (4-14) : رتبه بندی زیر معیارها نسبت به معیار بعد امادگی سازمان ارئه دهنده خدمت118شکل (4-15) : رتبه بندی زیر معیارها (خروجی نرم افزار expert Choice)119شکل (4-16) : رتبه بندی زیر معیارها نسبت به معیار استراتژی ها و سیاست های فناوری اطلاعات120شکل (4-17) : رتبه بندی زیر معیارها(خروجی نرم افزار expert Choice)120شکل (4-18) : رتبه بندی زیر معیارها نسبت به معیار شبکه ارائه خدمت121شکل (4-19) : رتبه بندی زیر معیارها(خروجی نرم افزار expert Choice)121شکل (4-20) : رتبه بندی زیر معیارها نسبت به معیار زیر ساخت شبکه فناوری اطلاعات122شکل (4-21) : رتبه بندی زیر معیارها(خروجی نرم افزار expert Choice)123شکل (4-22) : رتبه بندی زیر معیارها نسبت به معیار فرهنگ، رشد و یادگیری منابع انسانی123شکل (4-23) : رتبه بندی زیر معیارها(خروجی نرم افزار expert Choice)124شکل (4-24) : رتبه بندی زیر معیارها نسبت به معیار دسترسی جامعه هدف به خدمات الکترونیکی124شکل (4-25) : رتبه بندی زیر معیارها(خروجی نرم افزار expert Choice)125شکل (4-26) : رتبه بندی زیر معیارها نسبت به معیار پذیرش خدمات الکترونیک سازمان توسط جامعه هدف125شکل (4-27) : رتبه بندی زیر معیارها(خروجی نرم افزار expert Choice)126شکل (4-28) : رتبه بندی زیر معیارها نسبت به معیار پذیرش خدمات الکترونیک سازمان توسط جامعه هدف126شکل (4-29) : رتبه بندی زیر معیارها(خروجی نرم افزار expert Choice)127شکل (4-30) : رتبه بندی زیر معیارها نسبت به معیار پذیرش رضایت جامعه هدف از خدمات الکترونیکی127شکل (4-31) : نمودار فراوانی سطح تحصیلات128شکل (4-32) : نمودار رتبه بندی ابعاد آمادگی الکترونیکی سازمان ارائه دهنده خدمت فهرست جداول34جدول (2-1) : چارچوب CIDCM50جدول (2-2) : معیارها و زیر معیارها مدل سازمان ها در ايران54جدول (2-3) : مقايسة مفهومي و ساختاري مدلها موجود در سطح ملی62جدول (2-4) : مقايسة مفهومي و ساختاري مدلها موجود در سطح سازمانی75جدول (3-1) : امتیازات نشان دهنده شدت اهمیت82جدول (3-2) : طیف لیکرت جهت سنجش وضع موجود84جدول (3-3) : آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه85جدول (3-4) : نتایج بررسی نرمال بودن متغیرهای تحقيق (آزمون شاپیرو)91جدول (4-1) : نمایی از برجسته ترین افراد مصاحبه شونده در این پژوهش92جدول (4-2) : نمونه ای از یادداشت برداری94جدول (4-3) : کدهای اولیه99جدول (4-4) : ایجاد مفاهیم از کدهای اولیه105جدول (4-5) : تبدیل مفاهیم به طبقه ها و سپس طبقه های کلان را نشان می دهد115جدول (4-6) : اهميت درمقايسات زوجي116جدول (4-7) : مقایسه زوجی معیارهانسبت به هدف(خروجی نرم افزار expert Choice)117جدول (4-8) : ماتریس مقایسه زوجی گزینه ها(خروجی نرم افزار expert Choice)118جدول (4-9) : ماتریس مقایسه زوجی گزینه ها(خروجی نرم افزار expert Choice)119جدول (4-10) : ماتریس مقایسه زوجی زیر معیارها (خروجی نرم افزار expert Choice)120جدول (4-11) : ماتریس مقایسه زوجی زیر معیارها (خروجی نرم افزار expert Choice)121جدول (4-12) : ماتریس مقایسه زوجی زیر معیارها(خروجی نرم افزار expert Choice)122جدول (4-13) : ماتریس مقایسه زوجی زیر معیارها(خروجی نرم افزار expert Choice)123جدول (4-14) : ماتریس مقایسه زوجی زیر معیارهاخروجی نرم افزار expert Choice)124جدول (4-15) : ماتریس مقایسه زوجی معیارها (خروجی نرم افزار expert Choice)126جدول (4-16) : ماتریس مقایسه زوجی زیر معیارها(خروجی نرم افزار expert Choice)127جدول (4-17) : ماتریس مقایسه زوجی زیر معیارها(خروجی نرم افزار expert Choice)128جدول (4-18) : توزیع فراوانی پاسخگويان بر اساس سطح تحصيلات129جدول (4-19) : میانگین مربوط به ابعاد آمادگی الکترونیکی سازمان ارائه دهنده خدمت130جدول(4-20) : آزمون t مربوط به ابعاد آمادگی الکترونیکی سازمان ارائه دهنده خدمت131جدول (4-21) : میانگین ابعاد آمادگی الکترونیکی سازمان ارائه دهنده خدمت131جدول (4-22) : نتایج آزمون فریدمن131جدول (4-23) : رتبه بندی ابعاد آمادگی الکترونیکی سازمان ارائه دهنده خدمت133جدول (4-24) : میانگین مربوط به ابعاد آمادگی الکترونیکی جامعه هدف133جدول (4-25) : آزمون t مربوط به ابعاد آمادگی الکترونیکی جامعه هدف134جدول (4-26) : میانگین ابعاد آمادگی الکترونیکی جامعه هدف134جدول (4-27) : نتایج آزمون فریدمن135جدول (4-28) : رتبه بندی ابعاد آمادگی الکترونیکی جامعه هدف136جدول (4-29) : نتیجه ارزیابی آمادگی الکترونیکی سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح فصل اولکلیات تحقیق 1-1- مقدمهدر اين فصل شماي كلي تحقيق و طرح تحقيق جهت آشنايي كلي خواننده با مسألة اصلي تحقيق، موضوع تحقيق، ضرورتها و اهداف تحقيق، و روش برخورد محقق با اين مسأله در روش تحقيق، شيوة جمعآوري اطلاعات و قلمروي تحقيق بهطور كلي بيان ميشود. 1-2- تعریف مسالهفناوري اطلاعات و ارتباطات (فاوا) ماهيت روابط جهاني و منشاء مزيت هاي رقابتي و نيز فرصت هاي توسعه اقتصادي و اجتماعي را به طور بنياديني تغيير داده است. از سوي ديگر با افزايش شكاف ديجيتالي (فاصله اي است ميان افراد و جوامعي كه از فناوري اطلاعات و ارتباطات مانند اينترنت بطور اثر بخش استفاده مي كنند و آنهايي كه اين توانايي را ندارند) رهبران دولت ها، شركتهاي تجاري و سازمان هاي اجتماعي سعي دارند قدرت فناوري اطلاعات و ارتباطات را در جهت توسعه خويش مهار كنند. براي استفاده اثربخش از فاوا، نهادي بايد از جهت زير ساخت ها، ميزان دسترسي به فاوا در سطح گسترده افراد و جنبه هاي قانوني و حقوقي بر استفاده از فاوا داراي آمادگي الكترونيكي باشد. بنابراين اگر قرار است خلاء شكاف ديجيتالي پر شود، همه اين موضوعات بايد در يك استراتژي منسجم و دست يافتني كه جهت رفع نيازهاي محلي آن نهاد خاص توسعه داده شده است، مورد توجه قرارگيرند.رهبران كشورها، شركتها و سازمانهاي درحال توسعه ميتوانند از ابزار ارزيابي آمادگي الكترونيكي جهت اندازهگيري و برنامهريزي براي انسجام و يكپارچهسازي كمك گيرند. اين امر به آنها كمك ميكند تا بر تلاشها و نيازهايي تمركز كنند و حوزههايي را مورد شناسايي قرار دهند كه نيازمند پشتيباني خارجي و سرمايهگذاري و كمك ميباشند.اما ارزيابي به تنهايي كافي نيست و تصميمگيرندگان با دو چالش كليدي در زمينة استفادة اثربخش از اين ابزار روبرو ميباشند. اولاً، آنها نياز دارند كه درك كنند فناوريهاي اطلاعات و ارتباطات (فاوا) چگونه ميتواند به كشور، كسب و كار و يا سازمانشان در دستيابي به مزاياي اقتصادي، اجتماعي و يا عملياتي و در نتيجه تعيين اهداف واقعي كمك كند. ثانياً، آنها بايستي گامهاي محكمي به سمت استفادة مؤثر و قابلتوجه از فاوا بردارند كه به آنها كمك خواهد كرد كه به اهداف توسعه دست يابند.از طرف ديگر طيف وسيعي از ابزارهاي ارزيابي براي اندازهگيري ميزان آمادگي الكترونيكي توسعه يافتهاند. اين ابزارها از تعاريف بسيار متنوعي براي آمادگي الكترونيكي و نيز روشهاي اندازهگيري متفاوتي استفاده ميكنند، كه ارزيابيها از نظر اهداف و نتايج حاصله بهطور قابل ملاحظهاي با يكديگر متفاوت خواهد بود.بنابراین در راستای تحقق دولت الکترونیک نیاز می باشد که آمادگی الکترونیکی شدن سازمان ها مورد ارزیابی قرار گیرند. از آنجایی که بیشتر سازمان های کشور با محوریت خدمت می باشد، به بیانی دیگر در حال ارائه خدمت به مردم و سازمان های دیگر می باشد در این تحقیق به ارائه مدلی برای ارزیابی آمادگی الکترونیکی سازمان های خدماتی پرداخته می شود.در سازمانهای خدماتی تولید و مصرف همزمان است، یعنی بین مشتری و ارائه کننده خدمت رابطه متقابل ایجاد می گردد. و نیز سازمان های خدماتی عموما باید از نظر زیر ساخت (فیزیکی، انسانی، منابع ملموس و غیر ملموس)، قابلیت دسترسی فناوری اطلاعات و ارتباطات برای عامه مردم و تاثیر چاچوب ضوابط قانونی موجود در به کارگیری فناوری مزبور از آمادگی الکترونیکی برخوردار باشند. لذا با ارزیابی میزان امادگی الکترونیکی، سازمانها با اطمینان بیشتر در راستای برنامه ریزی لازم برای گسترش امور مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات گام برمی دارند.به همين دلايل اين تحقيق به طراحی الگوی ارزیابی آمادگی الکترونیکی شدن متناسب با شرایط اقتصادی، اجتماعی و فناوری کشورمان برای سازمان های خدماتی جهت پذیرش، به کارگیری و سرمایه گذاری در فناوری اطلاعات و ارتباطات می پردازد.با توجه به تغييرات فزاينده فناوري در زمينة فاوا كه شكل مبادلات و ارتباطات و نحوة انجام فرايندهاي سازماني را نيز تغيير داده است، تنها راه بقا، كسب مزيت رقابتي و مديريت مؤثر تغييرات سريع در محيط كاملاً متغير كسب و كار است. با توجه به ظهور فاوا و تغييرات محيطي موجود، مزيت رقابتي واقعي تنها زماني حاصل ميشود كه فعاليتهاي كليدي سازمان با كمكفاوادگرگون شوند و تغيير شكل يابند. دگرگوني مهمي كه در بسياري از سازمانهاي سنتي در حال وقوع است، بر بهكارگيري و سرمايهگذاري در فاوا يا فناوريهاي اطلاعات و ارتباطات به منظور بهبود بهرهوري، افزايش كارايي عملياتي و مالي كسب و كارها تمركز دارد. اين حوزة مهم كه آن را كسب و كار الكترونيكي[1] مينامند، ثروتي از درآمدهاي جديد و رشد مشتريان، فرصتهاي جديد جهت بهبود بهرهوري و صرفه جويي در هزينهها را فراهم ميآورد.كسب و كار الكترونيكي شامل ديجيتالي كردن كامل زنجيرة ارزش و فرايندهاي تجاري و تعهد به كمك به سازمانهاي سنتي جهت ايجاد ارزش افزوده و رسيدن به درجاتي از تعالي و توسعهيافتگي عملياتي و مالي است كه پيش از آن به آنجا نرسيد بودند. بنابراين در راه رسيدن به كسب و كار الكترونيكي مديران شركتها با وظيفه سنگيني جهت شناسايي فرصتها و ارزيابي و توجيه سرمايهگذاريهاي مناسب كسب و كار الكترونيكي مواجه هستند.لذا مزيت ارائه شده توسط اين تحقيق، ارائة مكانيسمي براي اندازهگيري آمادگي الکترونيکي سازمان های خدماتی جهت بهبود اولويتبندي، برنامهريزي و مديريت تغيير مرتبط با فعاليتهاي کسب و کار الکترونيکي است جهت دستيابي به كسب و كار الكترونيكي موفقي كه براي رقابتي ماندن و بهرهگيري كامل از مزاياي کسب و کار الکترونيکي ضروري است و علاوه بر مزاياي فوق باعث ظهور فرايندهاي نوآورانه و خلاق، سازماندهي جديد فرايندهاي كسب و كار، اثرات عملكردي و مالي قابل توجه ميباشد. مزيت اصلي كه با انجام اين تحقيق بدست ميآيد، اين است كه اين مدل راهنمايي براي تلاشهاي توسعه و سرمايهگذاري در جهت بهكارگيري فاوا فراهم ميكند كه از آن ميتوان جهت محكگذاري به منظور اندازهگيري و مقايسه پيشرفت با وضعيت قبلي خود يا با ساير موارد مشابه در سازمانهاي خدماتی ايراني استفاده كرد.به طور کلی این تحقیق به دنبال پاسخگویی به سؤالات زیر می باشد:هدف کلی اين تحقيق طراحی الگو ارزیابی آمادگی الکترونیکی شدن متناسب با شرايط اقتصادي و اجتماعي و فناوري كشور به منظور ارزيابي ميزان آمادگي سازمانهاي خدماتی ايراني جهت پذيرش، بهكارگيري و سرمايهگذاري در فناوريهاي اطلاعات و ارتباطات می باشد. لذا می توان اهداف جزئی را به شرح زیر بیان نمود:هدف کاربردی اين تحقيق طراحی الگو ارزیابی آمادگی الکترونیکی شدن متناسب با شرايط اقتصادي و اجتماعي و فناوري كشور به منظور ارزيابي ميزان آمادگي سازمانهاي خدماتی ايراني جهت پذيرش، بهكارگيري و سرمايهگذاري در فناوريهاي اطلاعات و ارتباطات می باشد. لذا می توان اهداف فرعی را به شرح زیر بیان نمود:[1] e-Business