چکیده:امروزه معماري سرویس گرا (SOA) به عنوان یک رویکردمناسب براي بهبودچابکیوافزایش کاراییسیستم هاموردتوجهقرارگرفتهاست. ازآنجاکه سازمانهادرفراینداستفادهازاینفناوريباچالشهايزیادينظیرپیچیدگی طراحیساختارتصمیمگیري،مدیریتوحاکمیتسرویس هاونبودفرایندهايحاکمیتمواجههستند،بنابرایننیازمندیک چارچوب جامعوقابلاجرابرايحاکمیت SOA هستندتاچالش هايموجودرابرطرف ساختهوساختارحاکمیتومکانیزم هايکنترلیراتعریف نماید.همچنین برای تعیین یک نقشه راه برای استقرار معماری سرویس گرا نیازمند تعیین سطح بلوغ حاکمیت این معماری است.در این تحقیق چارچوب های موجود و چالش های معماری سرویس گرا مورد مطالعه قرارمی گیرد. براین اساس ما برای استقرار معماری سرویس گرایی در سازمان از COBIT ، که یک چارچوب استاندارد حاکمیت فناوری اطلاعات سازمانی است استفاده کرده و سطح بلوغ حاکمیت معماری سرویس گرا را مورد بررسی قرار می دهیم.چارچوب پیشنهادی با تمرکز بر پوشش مولفه های حاکمیت SOA و معیاری برای تعیین سطح بلوغ حاکمیت،راه حلی مناسب برای حاکمیت موثر معماری سرویس گرا و تدوین نقشه راه فراهم می سازد. کلمات کلیدی: بلوغ حاکمیت،معماری سرویس گرا،چارچوب حاکمیت SOA ، COBIT ،نقشه راه SOA فهرست مطالبفصل اول : مقدمه و کلیات تحقیق11.1 مقدمه21.2 تعریف و بیان مسئله31.3 هدفاز انجام تحقیق51.4 پرسشهایتحقیق51.5 محدوده ی پژوهش61.6 فرضیات تحقیق61.7 ساختار پایان نامه7فصل دوم : ادبیات و پیشینه تحقیق92.1 مقدمه102.2 معماری سرویس گرا102.2.1مفاهیم اصلی معماری سرویس گرا132.2.2چرا معماری سرویس گرا162.2.3مزایای معماری سرویس گرا172.2.4لایه های معماری سرویس گرا192.3 حاکمیت :242.4 حاکمیت فناوری اطلاعات (IT)262.4.1چارچوب حاکمیت COBIT282.5 حاکمیت معماری سرویس گرا322.5.1ضرورت و اهمیت حاکمیت معماری سرویس گرا382.5.2رابطه حاکمیت فناوری اطلاعات و حاکمیت معماری سرویس گرا382.6 مؤلفه های اصلی حاکمیت معماری سرویس گرا432.6.1اشخاص442.6.2سیاست هاو خط مشی ها462.6.3فرایندها482.6.4تکنولوژی502.7 چارچوب حاکمیت معماری سرویس گرا562.7.1چارچوبحاکمیت معماريسرویسگرادردیدگاه WebMethods602.7.2چارچوبحاکمیتمعماريسرویسگرادردیدگاه IBM612.7.3چارچوبحاکمیتمعماريسرویسگرادردیدگاه Oracle622.7.4چارچوبحاکمیت معماريسرویسگرادردیدگاه Software AG632.8 خلاصه64فصل سوم : روش تحقیق663.1 مقدمه823.2 اجزای چارچوب COBIT833.3 معیارهای سرویس های(اطلاعات) کبیت843.4 سنجش عملکرد853.5 اهداف کنترلی883.6 نمودار افراد893.7 چالش هایی حاکمیت معماری سرویس گرا با آن مواجه است903.8 سیستم مدیریت سیاست933.8.1تأثیر حاکمیت معماری سرویس گرا بر چرخه حیات سرویس953.8.2چرخه حیات سرویس963.8.3نقاط کنترلی زمان طراحی سرویس973.8.4نقاط کنترلی زمان اجرای سرویس1003.9 چرخه حیات حاکمیت1023.9.1برنامه ریزی و سازماندهی(PO)1053.9.2اکتساب وپیاده سازی1103.9.3تحویل و حمایت1153.9.4نظارت و ارزیابی119فصل چهارم : پیاده سازی و ارزیابی چارچوب1234.1 مقدمه1264.2 مدل بلوغ چارچوب حاکمیت پیشنهادی :1264.2.2سطح های بلوغ فرایند حاکمیت1284.3 تعیین عنصر های ارزیابی چارچوب1404.4 مولفه های چارچوب حاکمیت معماری سرویس گرا1434.5 تحلیل و ارزیابی چارچوب پیشنهادی1454.6 مقایسه و تطبیق1464.6.1نتایجمقایسه150فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات1515.1 نتیجه گیریError! Bookmark not defined.5.2 کارهای آتی1535.2.1مطالعه در زمینه تشکیلات و تجهیزات مورد نیاز برای پشتیبانی از فرایند های حاکمیت :1545.2.2بررسی امکان استفاده از روش کارت امتیازی متوازن(BSC) در ارزیابی بلوغ حاکمیت SOA وارائه نقشه راه SOA:1545.2.3ارئه یک معیار برای ارزیابی مدل چارچوب حاکمیت SOA :154منابع و مآخذ155 فهرست جدول هاجدول 3.1 چالش هایی که بوسیله حاکمیت معماری سرویس گرا مورد توجه قرار می گیرند91جدول 3.2 چارت RACI فرایند طرح SOA106جدول 3.3 چارت RACI فرایند تعریف معماری107جدول 3.4 چارت RACI فرایند مدیریت سرمایه گذاری108جدول 3.5 چارت RACIفرایند ساختار110جدول 3.6 چارت RACI فرایند مدیریت سبد سرویس111جدول 3.7 چارت RACI فرایند بهره وری112جدول 3.8 چارت RACI مدیریت سبد راه حل113جدول 3.9 چارت RACI فرایند پذیرش زیرساخت114جدول 3.10 چارت RACI فرایند مدیریت سطح سرویس116جدول 3.11 چارت RACI مدیریت انتشار و تغییر117جدول 3.12 چارت RACI فرایند مدیریت اجرای سیاست ها و استاندارد118جدول 3.13 چارت RACI فرایند شناسایی و تخصیص هزینه ها119جدول 3.14 چارت RACI نظارت و ارزیابی عملکرد SOA120جدول 3.1 چارت RACI فرایند نظارت و ارزیابی121جدول 3.16 چارت RACI فرایند مدیریت مشکل و حواث122جدول 4.1 نگاشت بین چالش ها و مسائل موجود در پیاده سازی SOA و الزامات چارچوب حاکمیت SOA141جدول 4.2 ارزیابی کیفی چارچوب145 فهرست شکل هاشکل 2.1 مؤلفه های پایه معماری سرویس گر16شکل 2.2 لایه های داخلی معماری سرویس گرا19شکل 2.3 تجزیه فرایندهای حرفه به واحدهای سازنده اصلی(سرویس های حرفه)20شکل 2.4 ارتباط لایه سرویس های حرفه با لایه سرویس های نرم افزاری22شکل 2.5 ارتباط لایه سرویس های نرم افزاری با سیستم های موروثی24شکل 2.6 ابعاد مدل کوبیت30شکل 2.7 فازهای مدل فرایندی کوبیت32شکل 2.8 دیاگرام ارتباطات معماری سرویس گرا33شکل 2.9 نعریف حاکمیت معماری سرویس گرا از دیدگاه oracle35شکل 2.10 الگوی مهندسی سرویس BITAM-SOA42شکل 2.11 همسویی حاکمیت سازمان،فناوری اطلاعات ومعماری سرویس گرا43شکل 2.12 مولفه های اصلی حاکمیت معماری سرویس گرا44شکل 2.13 میزان تاثیر هریک از گروههای اشخاص موثر در حاکمیت SOA براساس نظرسنجی شرکت oracle46شکل 2.14 ارتباط پروتکل ها در وب سرویس56شکل 2.15 مولفه های اصلی چارچوب حاکمیت معماری سرویس گرا و تاثیر آن بر چرخه حیات سرویس58شکل 2.16 چرخه حیات حاکمیت معماری سرویس گرا از دیدگاه WebMethods61شکل 2.17 چارچوب حاکمیت SOA در دیدگاه IBM. 62شکل 2.18 نقاط کلیدی برای سیاست گذاری در چارچوب حاکمیت SOAدر دیدگاه Oracle63شکل 3.1 روابط اجزا و بخش های مختلف کبیت83شکل 3.2 نمونه هایی از اهداف86شکل 3.3 نمونهايازمعیارهايدستاورداحتمالی87شکل 3.4 نمونه ای از شاخص های عملکرد87شکل 3.5 نمایش اهداف و شاخص ها88شکل 3.6 اجرای سیاست های زمان اجرا از طریق سیستم انتقال پیام100شکل 3.7 شماتیک چارچوب پیشنهادی کوبیت برای معماری سرویس گرا104شکل 4.1 نمایش نموداری مدل بلوغ128امروزه فناوری اطلاعات و به خصوص معماری سرویس گرا فرصت هایی را در جهت بهبود چابکی و کارایی توسعه سیستم های اطلاعاتی به وجود آورده است.معماری سرویس گرا به عنوان رهیافت برتر در حوزه معماری سیستم های اطلاعاتی به سازمان ها کمک می کندتا بتوانند نیازمندی های کسب و کاری شان را با زیرساخت فناوری اطلاعات به سرعت مطابقت داده و نسبت به تقاضاهای بازار واکنش دهند.این معماری یک استراتژی است که دربرگیرنده دو جنبه سازمانی و تکنولوژی است.از نقطه نظر تکنولوژی،سازمان نیاز به فراهم آوردن زیر ساختی (گذرگاه سرویس سازمانی[1]) برای برقراری تعامل و یکپارچگی داردو از منظر سازمانی،نیازمند ساختار سازمانی مناسب،تعریف مسئولیت ها و نقش های سازمانی مرتبط،با توسعه نرم افزار و تدوین فرایندهای مناسب برای طراحی سرویس ها،شناسایی سرویس های جدید و چرخه عمر سرویس ها است.از طرفی برای آنکه حوزه کسب و کار بتواند به سرعت خود را با تغییرات تطبیق دهد،بایستی بتواند به مجموعه ای از سرویس های کسب وکاری و سرویس های اشتراکی دسترسی پیدا کند.با وجود اینکه بسیاری از شرکت ها در فرایند پیاده سازی SOA [2]نسبت به فراهم ساختن الزامات و پیش نیازهای مطرح شده تلاش می کنند ولیکن به دلیل پیچیدگی این فرایند عمدتا با چالش هایی نظیر: (مالکیت سرویس ، تعیین ساختار تصمیم گیری ، تعریف و تعیین سرویس های اشتراکی، مدیریت تغییر سرویس های اشتراکی ، ارزیابی کارایی و کیفیت سرویس ، مدیریت سطوح سرویس) مواجه می شوند و ممکن است علی رغم صرف انرژی زیاد و سرمایه گذاری های کلان از مسیر صحیح منحرف شده و دچار شکست شوند.بنابراین برای مقابله با چالش های ذکر شده و کسب مزایای این فناوری، سازمان نیازمند استقرار یک نظام رفتاری مناسب است تا علاوه بر تعریف نقش ها و مسئولیت ها و تعیین ساختار تصمیم گیری،قابلیت های سازمانی مورد نیاز را فراهم نماید.این نظام رفتاری در واقع همان نظام حاکمیت است.حاکمیت[3] مکانیزمی است که اطمینان می دهد قوانین،خط مشی ها و سیاست ها،استاندارد ها و رویه ها در سازمان پذیرفته شده و مورد اجابت قرار گرفته است.یعنی اطمینان نمائیم که افراد هر آنچه درست است را انجام می دهند.فقدان حاکمیت می تواند یک مانع جدی برای موفقیت سازمان باشد.حاکمیت معماری سرویس گرا،کاربرد حاکمیت سازمان برای تحقق معماری سرویس گرا است].41[حاکمیت SOA مفهومی است که برای فعالیت های مرتبط با سرویس ها در معماری سرویس گرا و حاکمیت سرویس ها در چرخه پیاده سازی آنها استفاده می شود.حاکمیت SOA چالش های مطرح در فرایند پیاده سازی و پذیرش معماری سرویس گرا را با ایجاد قابلیت هایی در سازمان برطرف می کند.این قابلیت ها با استفاده از یک چارچوب موثر معماری سرویس گرا پوشش داده می شود.چارچوب حاکمیت معماری سرویس گرا شامل 1)یک مدل مرجع حاکمیت که به عنوان نقطه شروع به کار گرفته شده و در بر گیرنده 4 مولفه اصلی زیر ساخت فنی،سیاست ها،فرایندها و نقش هاست و 2)چرخه حیات سرویس که یک فرایند تکرار پذیر برای تعریف سرویس و بومی سازی مدل حاکمیت SOA است].41[هدف اصلی ازچارچوب حاکمیت معماری سرویس گرا،استقرار معماری سرویس گرا در سازمان است.چارچوب یک رویکرد تدریجی را تعریف می کند که سازمان بتواندعلاوه بر پوشش نیازمندی های جاری خود،نیل به اهداف بلند مدت SOA را مد نطر قرار دهد.یک چارچوب حاکمیت SOA به مدیران سازمان اطمینان می دهد که :بر این اساس سازمان نیاز به یک برنامه دارد که همان نقشه راه معماری سرویس گراست و بر مبنای یک چارچوب حاکمیت SOA در یک رویکرد تدریجی و با سنجش بلوغ سرویس گرایی،به شرکت ها کمک نماید تا حرکت به سمت SOA را شروع کرده و گذار به SOA را در هر مرحله مدیریت کنند و به این طریق مزایای مورد انتظار SOA نظیر استفاده مجدد سرویس ،بهبود یکپارچگی، تعامل پذیری و چابکی کسب و کار را بدست آورند.در این تحقیق به منظور ارائه مولفه های اصلی حاکمیت معماری سرویس گرا مطلوب ، به شناخت چارچوب های موجود حاکمیت SOA پرداخته و برای حرکت سازمان ها به سمت استقرار حاکمیت معماری سرویس گرا ، [5]COBIT را که یک چارچوب کنترل برای حاکمیت فناوری اطلاعات پذیرفته شده است مورد مطالعه و استفاده قرار می دهیم.این چارچوب بطور کامل ارزیابی فرایندها،ساختار حاکمیت و مکانیسم های کنترل را مورد خطاب قرار می دهد. چارچوب COBIT برخی از عناصر مهم حکومت SOA را پشتیبانی نمی کندما با استفاده از مؤلفه های اصلی معماری سرویس گرایی سازمان و چرخه حیات حاکمیت مبتنی بر COBIT وشناخت یک مدل بلوغ حاکمیت SOA به ارزیابی واندازه گیری بلوغ حاکمیت معماری سرویس گرا سازمان می پردازیم.
انداره گیری بلوغ حاکمیت معماری سرویس گرایی سازمان با استفاده از چارچوب COBIT
چکیده:امروزه معماري سرویس گرا (SOA) به عنوان یک رویکردمناسب براي بهبودچابکیوافزایش کاراییسیستم هاموردتوجهقرارگرفتهاست. ازآنجاکه سازمانهادرفراینداستفادهازاینفناوريباچالشهايزیادينظیرپیچیدگی طراحیساختارتصمیمگیري،مدیریتوحاکمیتسرویس هاونبودفرایندهايحاکمیتمواجههستند،بنابرایننیازمندیک چارچوب جامعوقابلاجرابرايحاکمیت SOA هستندتاچالش هايموجودرابرطرف ساختهوساختارحاکمیتومکانیزم هايکنترلیراتعریف نماید.همچنین برای تعیین یک نقشه راه برای استقرار معماری سرویس گرا نیازمند تعیین سطح بلوغ حاکمیت این معماری است.در این تحقیق چارچوب های موجود و چالش های معماری سرویس گرا مورد مطالعه قرارمی گیرد. براین اساس ما برای استقرار معماری سرویس گرایی در سازمان از COBIT ، که یک چارچوب استاندارد حاکمیت فناوری اطلاعات سازمانی است استفاده کرده و سطح بلوغ حاکمیت معماری سرویس گرا را مورد بررسی قرار می دهیم.چارچوب پیشنهادی با تمرکز بر پوشش مولفه های حاکمیت SOA و معیاری برای تعیین سطح بلوغ حاکمیت،راه حلی مناسب برای حاکمیت موثر معماری سرویس گرا و تدوین نقشه راه فراهم می سازد. کلمات کلیدی: بلوغ حاکمیت،معماری سرویس گرا،چارچوب حاکمیت SOA ، COBIT ،نقشه راه SOA فهرست مطالبفصل اول : مقدمه و کلیات تحقیق11.1 مقدمه21.2 تعریف و بیان مسئله31.3 هدفاز انجام تحقیق51.4 پرسشهایتحقیق51.5 محدوده ی پژوهش61.6 فرضیات تحقیق61.7 ساختار پایان نامه7فصل دوم : ادبیات و پیشینه تحقیق92.1 مقدمه102.2 معماری سرویس گرا102.2.1مفاهیم اصلی معماری سرویس گرا132.2.2چرا معماری سرویس گرا162.2.3مزایای معماری سرویس گرا172.2.4لایه های معماری سرویس گرا192.3 حاکمیت :242.4 حاکمیت فناوری اطلاعات (IT)262.4.1چارچوب حاکمیت COBIT282.5 حاکمیت معماری سرویس گرا322.5.1ضرورت و اهمیت حاکمیت معماری سرویس گرا382.5.2رابطه حاکمیت فناوری اطلاعات و حاکمیت معماری سرویس گرا382.6 مؤلفه های اصلی حاکمیت معماری سرویس گرا432.6.1اشخاص442.6.2سیاست هاو خط مشی ها462.6.3فرایندها482.6.4تکنولوژی502.7 چارچوب حاکمیت معماری سرویس گرا562.7.1چارچوبحاکمیت معماريسرویسگرادردیدگاه WebMethods602.7.2چارچوبحاکمیتمعماريسرویسگرادردیدگاه IBM612.7.3چارچوبحاکمیتمعماريسرویسگرادردیدگاه Oracle622.7.4چارچوبحاکمیت معماريسرویسگرادردیدگاه Software AG632.8 خلاصه64فصل سوم : روش تحقیق663.1 مقدمه823.2 اجزای چارچوب COBIT833.3 معیارهای سرویس های(اطلاعات) کبیت843.4 سنجش عملکرد853.5 اهداف کنترلی883.6 نمودار افراد893.7 چالش هایی حاکمیت معماری سرویس گرا با آن مواجه است903.8 سیستم مدیریت سیاست933.8.1تأثیر حاکمیت معماری سرویس گرا بر چرخه حیات سرویس953.8.2چرخه حیات سرویس963.8.3نقاط کنترلی زمان طراحی سرویس973.8.4نقاط کنترلی زمان اجرای سرویس1003.9 چرخه حیات حاکمیت1023.9.1برنامه ریزی و سازماندهی(PO)1053.9.2اکتساب وپیاده سازی1103.9.3تحویل و حمایت1153.9.4نظارت و ارزیابی119فصل چهارم : پیاده سازی و ارزیابی چارچوب1234.1 مقدمه1264.2 مدل بلوغ چارچوب حاکمیت پیشنهادی :1264.2.2سطح های بلوغ فرایند حاکمیت1284.3 تعیین عنصر های ارزیابی چارچوب1404.4 مولفه های چارچوب حاکمیت معماری سرویس گرا1434.5 تحلیل و ارزیابی چارچوب پیشنهادی1454.6 مقایسه و تطبیق1464.6.1نتایجمقایسه150فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات1515.1 نتیجه گیریError! Bookmark not defined.5.2 کارهای آتی1535.2.1مطالعه در زمینه تشکیلات و تجهیزات مورد نیاز برای پشتیبانی از فرایند های حاکمیت :1545.2.2بررسی امکان استفاده از روش کارت امتیازی متوازن(BSC) در ارزیابی بلوغ حاکمیت SOA وارائه نقشه راه SOA:1545.2.3ارئه یک معیار برای ارزیابی مدل چارچوب حاکمیت SOA :154منابع و مآخذ155 فهرست جدول هاجدول 3.1 چالش هایی که بوسیله حاکمیت معماری سرویس گرا مورد توجه قرار می گیرند91جدول 3.2 چارت RACI فرایند طرح SOA106جدول 3.3 چارت RACI فرایند تعریف معماری107جدول 3.4 چارت RACI فرایند مدیریت سرمایه گذاری108جدول 3.5 چارت RACIفرایند ساختار110جدول 3.6 چارت RACI فرایند مدیریت سبد سرویس111جدول 3.7 چارت RACI فرایند بهره وری112جدول 3.8 چارت RACI مدیریت سبد راه حل113جدول 3.9 چارت RACI فرایند پذیرش زیرساخت114جدول 3.10 چارت RACI فرایند مدیریت سطح سرویس116جدول 3.11 چارت RACI مدیریت انتشار و تغییر117جدول 3.12 چارت RACI فرایند مدیریت اجرای سیاست ها و استاندارد118جدول 3.13 چارت RACI فرایند شناسایی و تخصیص هزینه ها119جدول 3.14 چارت RACI نظارت و ارزیابی عملکرد SOA120جدول 3.1 چارت RACI فرایند نظارت و ارزیابی121جدول 3.16 چارت RACI فرایند مدیریت مشکل و حواث122جدول 4.1 نگاشت بین چالش ها و مسائل موجود در پیاده سازی SOA و الزامات چارچوب حاکمیت SOA141جدول 4.2 ارزیابی کیفی چارچوب145 فهرست شکل هاشکل 2.1 مؤلفه های پایه معماری سرویس گر16شکل 2.2 لایه های داخلی معماری سرویس گرا19شکل 2.3 تجزیه فرایندهای حرفه به واحدهای سازنده اصلی(سرویس های حرفه)20شکل 2.4 ارتباط لایه سرویس های حرفه با لایه سرویس های نرم افزاری22شکل 2.5 ارتباط لایه سرویس های نرم افزاری با سیستم های موروثی24شکل 2.6 ابعاد مدل کوبیت30شکل 2.7 فازهای مدل فرایندی کوبیت32شکل 2.8 دیاگرام ارتباطات معماری سرویس گرا33شکل 2.9 نعریف حاکمیت معماری سرویس گرا از دیدگاه oracle35شکل 2.10 الگوی مهندسی سرویس BITAM-SOA42شکل 2.11 همسویی حاکمیت سازمان،فناوری اطلاعات ومعماری سرویس گرا43شکل 2.12 مولفه های اصلی حاکمیت معماری سرویس گرا44شکل 2.13 میزان تاثیر هریک از گروههای اشخاص موثر در حاکمیت SOA براساس نظرسنجی شرکت oracle46شکل 2.14 ارتباط پروتکل ها در وب سرویس56شکل 2.15 مولفه های اصلی چارچوب حاکمیت معماری سرویس گرا و تاثیر آن بر چرخه حیات سرویس58شکل 2.16 چرخه حیات حاکمیت معماری سرویس گرا از دیدگاه WebMethods61شکل 2.17 چارچوب حاکمیت SOA در دیدگاه IBM. 62شکل 2.18 نقاط کلیدی برای سیاست گذاری در چارچوب حاکمیت SOAدر دیدگاه Oracle63شکل 3.1 روابط اجزا و بخش های مختلف کبیت83شکل 3.2 نمونه هایی از اهداف86شکل 3.3 نمونهايازمعیارهايدستاورداحتمالی87شکل 3.4 نمونه ای از شاخص های عملکرد87شکل 3.5 نمایش اهداف و شاخص ها88شکل 3.6 اجرای سیاست های زمان اجرا از طریق سیستم انتقال پیام100شکل 3.7 شماتیک چارچوب پیشنهادی کوبیت برای معماری سرویس گرا104شکل 4.1 نمایش نموداری مدل بلوغ128امروزه فناوری اطلاعات و به خصوص معماری سرویس گرا فرصت هایی را در جهت بهبود چابکی و کارایی توسعه سیستم های اطلاعاتی به وجود آورده است.معماری سرویس گرا به عنوان رهیافت برتر در حوزه معماری سیستم های اطلاعاتی به سازمان ها کمک می کندتا بتوانند نیازمندی های کسب و کاری شان را با زیرساخت فناوری اطلاعات به سرعت مطابقت داده و نسبت به تقاضاهای بازار واکنش دهند.این معماری یک استراتژی است که دربرگیرنده دو جنبه سازمانی و تکنولوژی است.از نقطه نظر تکنولوژی،سازمان نیاز به فراهم آوردن زیر ساختی (گذرگاه سرویس سازمانی[1]) برای برقراری تعامل و یکپارچگی داردو از منظر سازمانی،نیازمند ساختار سازمانی مناسب،تعریف مسئولیت ها و نقش های سازمانی مرتبط،با توسعه نرم افزار و تدوین فرایندهای مناسب برای طراحی سرویس ها،شناسایی سرویس های جدید و چرخه عمر سرویس ها است.از طرفی برای آنکه حوزه کسب و کار بتواند به سرعت خود را با تغییرات تطبیق دهد،بایستی بتواند به مجموعه ای از سرویس های کسب وکاری و سرویس های اشتراکی دسترسی پیدا کند.با وجود اینکه بسیاری از شرکت ها در فرایند پیاده سازی SOA [2]نسبت به فراهم ساختن الزامات و پیش نیازهای مطرح شده تلاش می کنند ولیکن به دلیل پیچیدگی این فرایند عمدتا با چالش هایی نظیر: (مالکیت سرویس ، تعیین ساختار تصمیم گیری ، تعریف و تعیین سرویس های اشتراکی، مدیریت تغییر سرویس های اشتراکی ، ارزیابی کارایی و کیفیت سرویس ، مدیریت سطوح سرویس) مواجه می شوند و ممکن است علی رغم صرف انرژی زیاد و سرمایه گذاری های کلان از مسیر صحیح منحرف شده و دچار شکست شوند.بنابراین برای مقابله با چالش های ذکر شده و کسب مزایای این فناوری، سازمان نیازمند استقرار یک نظام رفتاری مناسب است تا علاوه بر تعریف نقش ها و مسئولیت ها و تعیین ساختار تصمیم گیری،قابلیت های سازمانی مورد نیاز را فراهم نماید.این نظام رفتاری در واقع همان نظام حاکمیت است.حاکمیت[3] مکانیزمی است که اطمینان می دهد قوانین،خط مشی ها و سیاست ها،استاندارد ها و رویه ها در سازمان پذیرفته شده و مورد اجابت قرار گرفته است.یعنی اطمینان نمائیم که افراد هر آنچه درست است را انجام می دهند.فقدان حاکمیت می تواند یک مانع جدی برای موفقیت سازمان باشد.حاکمیت معماری سرویس گرا،کاربرد حاکمیت سازمان برای تحقق معماری سرویس گرا است].41[حاکمیت SOA مفهومی است که برای فعالیت های مرتبط با سرویس ها در معماری سرویس گرا و حاکمیت سرویس ها در چرخه پیاده سازی آنها استفاده می شود.حاکمیت SOA چالش های مطرح در فرایند پیاده سازی و پذیرش معماری سرویس گرا را با ایجاد قابلیت هایی در سازمان برطرف می کند.این قابلیت ها با استفاده از یک چارچوب موثر معماری سرویس گرا پوشش داده می شود.چارچوب حاکمیت معماری سرویس گرا شامل 1)یک مدل مرجع حاکمیت که به عنوان نقطه شروع به کار گرفته شده و در بر گیرنده 4 مولفه اصلی زیر ساخت فنی،سیاست ها،فرایندها و نقش هاست و 2)چرخه حیات سرویس که یک فرایند تکرار پذیر برای تعریف سرویس و بومی سازی مدل حاکمیت SOA است].41[هدف اصلی ازچارچوب حاکمیت معماری سرویس گرا،استقرار معماری سرویس گرا در سازمان است.چارچوب یک رویکرد تدریجی را تعریف می کند که سازمان بتواندعلاوه بر پوشش نیازمندی های جاری خود،نیل به اهداف بلند مدت SOA را مد نطر قرار دهد.یک چارچوب حاکمیت SOA به مدیران سازمان اطمینان می دهد که :بر این اساس سازمان نیاز به یک برنامه دارد که همان نقشه راه معماری سرویس گراست و بر مبنای یک چارچوب حاکمیت SOA در یک رویکرد تدریجی و با سنجش بلوغ سرویس گرایی،به شرکت ها کمک نماید تا حرکت به سمت SOA را شروع کرده و گذار به SOA را در هر مرحله مدیریت کنند و به این طریق مزایای مورد انتظار SOA نظیر استفاده مجدد سرویس ،بهبود یکپارچگی، تعامل پذیری و چابکی کسب و کار را بدست آورند.در این تحقیق به منظور ارائه مولفه های اصلی حاکمیت معماری سرویس گرا مطلوب ، به شناخت چارچوب های موجود حاکمیت SOA پرداخته و برای حرکت سازمان ها به سمت استقرار حاکمیت معماری سرویس گرا ، [5]COBIT را که یک چارچوب کنترل برای حاکمیت فناوری اطلاعات پذیرفته شده است مورد مطالعه و استفاده قرار می دهیم.این چارچوب بطور کامل ارزیابی فرایندها،ساختار حاکمیت و مکانیسم های کنترل را مورد خطاب قرار می دهد. چارچوب COBIT برخی از عناصر مهم حکومت SOA را پشتیبانی نمی کندما با استفاده از مؤلفه های اصلی معماری سرویس گرایی سازمان و چرخه حیات حاکمیت مبتنی بر COBIT وشناخت یک مدل بلوغ حاکمیت SOA به ارزیابی واندازه گیری بلوغ حاکمیت معماری سرویس گرا سازمان می پردازیم.