پیشگیری از بزه دیدگی اطفال در سیاست جنائی ایران و اسنادبین الملل چکیدهظهورجنبش های بزه دیده شناسی در دهه های اخیر و تأثیرگذاری آنان در کاهش جرایم، موجب شد که چشم انداز جدیدی تحت عنوان«حمایت از بزه دیدگان»مورد توجه جرم شناسان قرار گیرد. ضرورت حمایت از بزه دیدگان، گسترۀ مبانی مستحکم و ارزشی این اندیشه نوین، سازمان های بین المللی را وادار نمود که در اندک زمانی طرح حمایت از بزه دیدگان جرایم را در اسناد و کنوانسیون های بین المللی به تصویب رسانده و دول عضو را ملزم به اجرای آن نماید. ضرورت حمایت از بزه دیدگان جرم و نقش آن در تحقق عدالت اجتماعی بر کسی پوشیده نیست، اما آن چه که در این زمینه مهم و راهگشا می باشد اولا، شناسایی و اولویت بندی نیازهای اساسی بزه دیدگان است و پس از آن آرایۀ را هکار و اتخاذ سیاست های کاربردی در راستای حمایت از بزه دیدگان است.گروه های آسیب پذیر، از جمله اطفال، به لحاظ شرایط خاصشان نیازمند حمایت از آنها از طریق اتخاذ سیاست افتراقی صورت می گیرد.سیاست افتراقی در قوانین داخلی به صورت جرم انگاری خاص در حوزه اطفال و یا به صورت تشدید مجازات متجلی می شود.در اسناد بین المللی نیز توجه ویژه ای به اطفال شده است. سعی داریم که به تطبیق حمایت های کیفری پیش بینی شده برای اطفال در اسناد بین المللی با قوانین داخلی بپردازیم.واژگان کلیدی:حمایت کیفری، قوانین داخلی، اسناد بین المللی، سیاست افتراقی، اطفال بزه دیده. مقدمه 1-1-بیان مسئله امروز مسئله بزهکاري نوجوانان و جوانان بصورت يکي از حادترين مسائل اجتماعي جـوامع مختلفدرآمده است. پيدايش جوامع و ارتکابجرمدرآغاز با يکديگر همراه بود‌ه‌اند، زيرا از روزي که افراد دور هم جمع شده و تشکيل جامعه داده‌اند جـرم نيز با آنان همراه شده و گسترش يافـته است. رسـوخ بزهـکاري در ميان نوجــوانان و جوانان که سازندگان اجتماع فردا هستند و ريشه دار شدن آن موجب بيم و نگراني بيشتري شده است. بزهکاري اصولاً از مجمـوعه‌اي از جرائمي به وجود مي‌آيد کـه در يک زمان و مـکان معين به وقـوع مـي پيوندد و بـه همين جهت زماني که مورد بررسي قرار مي گيرند، در حقيقت کليه پديده هـاي اقتصادي، فرهنگـي، بهداشتي، سياسي، مــذهبي، خـانوادگي و ... يک جـامعه عميقاً مـورد مطالعهواقعمـيشوند.دروهلهاولبزهکاران از جهات مختلف، سن و ميزان تحصيلات، جرم، مشکلات خانوادگي و ... تقسيم بندي مي‌شوند و به دنبال آن علل و عوامل مؤثر بزهکـاري اطفالو نوجوانان وپيشگيري از اين عامل مورد بررسي قرار مي‌گيرد. عللوعواملمؤثردربزهدیدگی:عاملبروز بزهکار معمولاً عامل واحدي نيست، بلکه هميشه چندينعاملدستبه دست يکديگر داده و باعث بروز بزه در افراد مي شوند. عواملمهميکهمي‌تواننسبتبهساير عوامل اساسي‌تر تشخيص داد شامل عوامل اجتماعي، اقتصادي، روابط والدين و نوجوان مي شود.عوامل اجتماعي: جامعه شناسان به عوامل مستقيم و غير مستقيم محيط و تراکم جمعيت، وضع سکونت، آلودگي هوا و ... توجه کرده‌اند. نقش شرايط اجتماعي و تعارضاتي کـه در چارچوب آن به وقوع مي پيوندد. انکـار ناپذير است. به همين دليل نه مي توان بزهکاري را تنها بر اساس عوامل اجتماعي بررسي کـرد و نه يافته‌‌هــاي مستقل اين زمينه قبلي همواره هماهنگ است. بررسي ها نشان مي دهد وقتي که در جامعه‌اي ثبات و پايداري اجتماعي وجود نداشته باشد، ميزان بزهکاري رو به افزايش مي گذارد. و به عکس، هر قدر جامعه به سوي پايداري سوق داده شود، ميزان بزهکاري کاهش مي يابد.عواملاقتصادي: فقريکياز عوامل مهم از انواع انحرافات از جمله دزدي و انحراف جنسي در مردم،بهويژهاطفالو نوجوانان است. فقر بي گمان به وجود آورنده سختي ها و ناملايماتي است که اگر نتوان با آنها مبارزه کـرد، خواه ناخواه انسان را به زانو در مي‌آورد. بيشتر محروميتها و برآورده نشدن تمايلات کـه موجب عــدم اطمينان اجتماعي مي‌شود، ناشي از عوامل فقر است و نمي توان آن را ناديده گرفت. بيکاري، کمبود مواد غذايي و پوشاک، بي‌سوادي و عقب افتادگي، جهل و خرافات، عدم بهداشت کافي و انواع بيماريهاي روحي و جسمي و حتي در سطح جهاني، جنگها و خونريزيها، ريشه در نيازهاي مادي و ترس از فقر دارد.محيط خانوادگي: بررسي‌هاي مختلف نشان داده است که محيط خانواده رابطه مستقيمي با بروز رفتار بزهکـارانه و انحرافي دارد. بزهکاران اغلب داراي والديني نامناسب و محيط خانوادگي متشنج و از هم گسيخته هستند. اين افراد اغلب در برابر والدين مقاومت مي کنند، به طور کلي اين افراد کساني هستند کـه بالقوه نيروي بزهکارانه فراواني در وجود خود دارند، اما اينکه اين نيروها روزي بـه بالفعل تبديل شوند بستگي به طـرز رفتار والدين و ساير افـراد خانواده و محيط اجتماعي که در آن قرار مي گيرند دارد. وضـع خانوادگي و محيط عاطفي عـوامـل بسيار مهمي در بروز بزهکاري است.عوامل مهم ديگري که در بزهکاري نوجوانان مؤثرند به نقش دوستان و همسالان، عـوامـل روان شناختي، تغييرات سريع اجتماعي، مهاجرت، زندگي در شهرهاي شلوغ و پر جمعيت و تماشاي مکرر برنامه هاي خشونت بار مي‌توان اشاره کرد.