بسمه تعالیفهرستچکیده1-1- مسئله1-1-1- بیان مسئله .................21-1-2- سوالات تحقیق ..............31-1-3- اهداف و فرضیه های تحقیق ........31-1-4- ضرورت طرح .....31-1-5- مروری بر تحقیقات انجام شده ..........61-1-6- روند تحقیق ........7 1-2- تعاریف، ریشه ها، سوابق1-2-1- گردهم آیی ..........81-2-2-گفتگو ........111-2-3- فرهنگ ........141-2-4- هویت .......221-2-5- محیط ..................................................................................................................231-2-6- فضا ......................................................................................................................251-2-7- فرم ......................................................................................................................271-2-8- زمان .....................................................................................................................301-2-9- معماری ایران .......................................................................................................31 1-3- نتیجه گیری............................................................................................................33 2-1- مباني فرهنگ ايران و تاثير آن بر معماري..............................................................352-1-1- مفهوم سیر از ظاهر به باطن در معماری ایران....................................................37 2-2- نحوه ابراز افکار و اندیشه ها با هندسه..................................................................382-2-1- هندسه ........................................................................................................382-2-2- هندسه مقدس: استعاره نظم جهانی...............................................................402-2-3- هندسه در معماری ایرانی .............................................................................402-2-4- تناسب زرّین (طلایی) ....................................................................................422-2-5- رشد فراگستر و آفرینش مارپیچها ..............................................................45 2-3- امر قدسی و تجلی آن در تقدس بخشی به فضای معماری ..................................492-3-1- مفهوم امر قدسی .........................................................................................502-3-2- الوهیت .......................................................................................................512-3-3- شیوه های تجلی امر قدسی در هنر معماری ................................................52 2-4- کاربرد رنگ ، اعداد و اسطوره ها در معماری ........................................................532-4-1- رنگ در معماری ...........................................................................................532-4-2- اسطوره و صورتهای سمبولیک ....................................................................542-4-3- متافیزیک صورت های سمبولیک ................................................................552-4-4- رنگ و نور ...................................................................................................55 2-5- زمان و رابطه آن با پویایی در فضای معماری .........................................................562-5-1- حرکت از نگاه فلسفه ...................................................................................562-5-2- حرکت از دیدگاه معماری .............................................................................562-5-3- عناصر القا کننده حرکت در معماری ............................................................57 2-6- گفتگوی میان فرهنگها ...........................................................................................592-6-1- شاخصهاي ارتباطات ميان فرهنگي ..............................................................592-6-2- ویژگیهای عمومی لازم جهت گفتگو مداری ......................................................60 2-7- محیط و تاثیر مولفه های آن بر معماری..................................................................60 2-7-1- ویژگیهای عمومی پاسخ دهی محیط جمعی ......................................................612-7-2- استنتاج نتایج پاسخ دهی محیط بر حسب ویژگیهای گفتگومداری................62 تحلیل نمونه ها 3-1- پیشینه مراکز فرهنگی در برخی از کشورهای جهان ............................................64 3-2- پیشینه ی مراکز فرهنگی در ایران ...................................................................... 67 3-3- بررسی نمونه های موردی فرهنگسرا( ایرانی ) .....................................................68 3-3-1- فرهنگسرای نیاوران ....................................................................................683-3-2- مركز بين المللي فرهنگي اصفهان ...............................................................753-3-3- مرکز فرهنگی دزفول ...................................................................................76 3-4- بررسی نمونه فرهنگسرای خارجی ........................................................................773-4-1- مرکز فرهنگی تی جی بائو .............................................................................77 3-5- نتیجه گیری ............................................................................................................81 مطالعات جغرافیایی، جمعیتی، اقلیمی شهر قم4-1- حدود طبیعی استان ...............................................................................................83 4-2- جغرافیای طبیعی استان ........................................................................................83 4-3- اقلیم استان و تاثیر آن بر ساختمان .....................................................................844-3-1- بارش ..............................................................................................................844-3-2- دما .................................................................................................................854-3-3- باد .................................................................................................................874-3-4 - انتخاب جهت مناسب ساختمانها ................................................................87 4-4- نتایج و پیشنهادات کلی ........................................................................................884-4-1- جدول نتیجه گیری .......................................................................................894-4-2- راهکارهای طراحی اقلیمی استفاده شده در طرح .........................................90 نتایج حاصل از پژوهش 5-1- راهکارهای طراحی ..................................................................................................925-1-1- معیارهای طراحی .................................................................................................92 5-2- نظام طراحی ............................................................................................................92 5-3-معنای معمارانه مفاهیم گفتگوی فرهنگی در قالب طراحی مرکز همایش و گفتگوی فرهنگی .............................................................................................................................93 5-4- فضاهای مورد نیاز ...................................................................................................945-4-1- گفتگو ..........................................................................................................955-4-2- فضای اداری .......................................................................................................965-4-3- فضاهای تاسیساتی ............................................................................................965-4-4- فضای عرضه محصولات فرهنگی ......................................................................965-4-5- فضای آموزشی ...................................................................................................965-4-6- فضای خدمات عمومی ........................................................................................96 5-5- طراحی فضاها5-5-1- فضای گفتگو .......................................................................................................965-5-2- فضای اداری .......................................................................................................1015-5-3- فضاهای تاسیساتی ...........................................................................................1025-5-4- فضای عرضه محصولات فرهنگی .....................................................................1025-5-5- فضای آموزشی ..................................................................................................1025-5-6- فضای خدمات عمومی ......................................................................................102 تحلیل سایت 6-1- مطالعات میدانی ......................................................................................................1046-1-1- موقعیت کلی سایت در شهر ...............................................................................1046-1-2- کاربری اراضی ....................................................................................................1056-1-3- دید و منظر سایت .............................................................................................1056-1-4- همسایگی سایت ................................................................................................1066-1-5- وضعیت ترافیک و خیابانهای اطراف .................................................................1066-1-6- دسترسیها به و از سایت ....................................................................................107 6-2- تحلیل اقلیم سایت ................................................................................................108 6-3- مکانیابی طرح .......................................................................................................108 روند طراحی و توجیه طرح7-1- روند طراحی ............................................................................................................1107-1-1-آلترناتیوها ............................................................................................................1107-1-2- حجم اولیه ...........................................................................................................1107-1-3- رسیدن به هندسه کار ........................................................................................111 7-2- مبانی نظری ............................................................................................................112 7-3- معرفی طرح ...........................................................................................................1147-3-1- سازه ...................................................................................................................114 7-3-2- تاسیسات ..........................................................................................................1157-3-3- تمهیدات زلزله .................................................................................................1157-3-4- تمهیدات ویژه سالمندان و معلولین ................................................................1157-3-5- تمهیدات آکوستیکی ........................................................................................1167-3-6-تمهیدات اقلیمی ................................................................................................117 منابع و ماخذ بسمه تعالیچکیده فصل اول:شناختشامل:الف: مسئلهب: تعاریف، ریشه ها، سوابقج: نتیجه گیری 1-4- مسئله1-1-7- بیان مسئله شهر قم شهریست مهاجر پذیر از اقوام مختلف ایرانی و همچنین دارای دانشجویان خارجی از سراسر دنیا با تفاوت های عمیق فکری-فرهنگی و دینی زیاد. این خصوصیت شهر نیاز فراوانی به گفتگو و رسیدن به همدلی یا حداقل نزدیکی نظرات دارد که تخلیه شدن افکار در حین گفتگو سبب تلطیف روحیه شهر، آرامش روانی بیشتر در شهر، ایجاد روحیه انعطاف پذیری و انتقاد پذیری بیشتر میشود. در دنیای امروز یکی از مکانهای شکل گیری فرهنگ، مراکز گردهمایی و تجمع شهر هستند اما با توجه به وضعیت کنونی جامعه متوجه میشویم که این مراکز درصورت تک صدایی و متکلم وحده بودن، نمیتوانند نقش خود را به خوبی ایفا کنند. با سخنرانی و وعظ و خطابه به فرهنگسازی نمیتوان رسید بلکه فرهنگ باید ذره ذره در جان مردم رسوخ کند و در زندگی آنان جریان یابد. یکی از راهکارهای اشاعه فرهنگ، پرهیز از تک صدایی و گفتگو و تعامل مابین فرهنگها ست. مراکز گردهمایی فرهنگی تا هنگامی که محلهایی برای مباحثه و دیالوگ فرهنگی نشوند راه به جایی نخواهند برد و تنها با سخنرانی و مجالس وعظ و خطابه و یک سویه صحبت کردن نمیتوان فرهنگ را بارور کرد و نشر و گسترش داد. 1-1-8- سوالات تحقیق1-1-9- اهداف و فرضیه های تحقیق1-1-10- ضرورت طرح1-1-4-1- دلايل بايستگي همزيستي فرهنگها[1]- تایلور، به نقل از کورز، لوئیس آلفرد، 1378، نظریه های بنیادی جامعه شناسی ترجمه ی فرهنگ ارشاد. تهران نشر نی[2]- گیدنز، آنتونی، 1379، جامعه شناسی ، ترجمه ی منوجهر صبوری، تهران نشر نی[3] - کابک خبیری- گفتگوی تمدن ها چارچوب تئوریک – نشریه گفتمان شماره 3- ص 87
طراحی مرکز گردهمایی و تعاملات فرهنگی با رویکرد گفتگومداریWORD
بسمه تعالیفهرستچکیده1-1- مسئله1-1-1- بیان مسئله .................21-1-2- سوالات تحقیق ..............31-1-3- اهداف و فرضیه های تحقیق ........31-1-4- ضرورت طرح .....31-1-5- مروری بر تحقیقات انجام شده ..........61-1-6- روند تحقیق ........7 1-2- تعاریف، ریشه ها، سوابق1-2-1- گردهم آیی ..........81-2-2-گفتگو ........111-2-3- فرهنگ ........141-2-4- هویت .......221-2-5- محیط ..................................................................................................................231-2-6- فضا ......................................................................................................................251-2-7- فرم ......................................................................................................................271-2-8- زمان .....................................................................................................................301-2-9- معماری ایران .......................................................................................................31 1-3- نتیجه گیری............................................................................................................33 2-1- مباني فرهنگ ايران و تاثير آن بر معماري..............................................................352-1-1- مفهوم سیر از ظاهر به باطن در معماری ایران....................................................37 2-2- نحوه ابراز افکار و اندیشه ها با هندسه..................................................................382-2-1- هندسه ........................................................................................................382-2-2- هندسه مقدس: استعاره نظم جهانی...............................................................402-2-3- هندسه در معماری ایرانی .............................................................................402-2-4- تناسب زرّین (طلایی) ....................................................................................422-2-5- رشد فراگستر و آفرینش مارپیچها ..............................................................45 2-3- امر قدسی و تجلی آن در تقدس بخشی به فضای معماری ..................................492-3-1- مفهوم امر قدسی .........................................................................................502-3-2- الوهیت .......................................................................................................512-3-3- شیوه های تجلی امر قدسی در هنر معماری ................................................52 2-4- کاربرد رنگ ، اعداد و اسطوره ها در معماری ........................................................532-4-1- رنگ در معماری ...........................................................................................532-4-2- اسطوره و صورتهای سمبولیک ....................................................................542-4-3- متافیزیک صورت های سمبولیک ................................................................552-4-4- رنگ و نور ...................................................................................................55 2-5- زمان و رابطه آن با پویایی در فضای معماری .........................................................562-5-1- حرکت از نگاه فلسفه ...................................................................................562-5-2- حرکت از دیدگاه معماری .............................................................................562-5-3- عناصر القا کننده حرکت در معماری ............................................................57 2-6- گفتگوی میان فرهنگها ...........................................................................................592-6-1- شاخصهاي ارتباطات ميان فرهنگي ..............................................................592-6-2- ویژگیهای عمومی لازم جهت گفتگو مداری ......................................................60 2-7- محیط و تاثیر مولفه های آن بر معماری..................................................................60 2-7-1- ویژگیهای عمومی پاسخ دهی محیط جمعی ......................................................612-7-2- استنتاج نتایج پاسخ دهی محیط بر حسب ویژگیهای گفتگومداری................62 تحلیل نمونه ها 3-1- پیشینه مراکز فرهنگی در برخی از کشورهای جهان ............................................64 3-2- پیشینه ی مراکز فرهنگی در ایران ...................................................................... 67 3-3- بررسی نمونه های موردی فرهنگسرا( ایرانی ) .....................................................68 3-3-1- فرهنگسرای نیاوران ....................................................................................683-3-2- مركز بين المللي فرهنگي اصفهان ...............................................................753-3-3- مرکز فرهنگی دزفول ...................................................................................76 3-4- بررسی نمونه فرهنگسرای خارجی ........................................................................773-4-1- مرکز فرهنگی تی جی بائو .............................................................................77 3-5- نتیجه گیری ............................................................................................................81 مطالعات جغرافیایی، جمعیتی، اقلیمی شهر قم4-1- حدود طبیعی استان ...............................................................................................83 4-2- جغرافیای طبیعی استان ........................................................................................83 4-3- اقلیم استان و تاثیر آن بر ساختمان .....................................................................844-3-1- بارش ..............................................................................................................844-3-2- دما .................................................................................................................854-3-3- باد .................................................................................................................874-3-4 - انتخاب جهت مناسب ساختمانها ................................................................87 4-4- نتایج و پیشنهادات کلی ........................................................................................884-4-1- جدول نتیجه گیری .......................................................................................894-4-2- راهکارهای طراحی اقلیمی استفاده شده در طرح .........................................90 نتایج حاصل از پژوهش 5-1- راهکارهای طراحی ..................................................................................................925-1-1- معیارهای طراحی .................................................................................................92 5-2- نظام طراحی ............................................................................................................92 5-3-معنای معمارانه مفاهیم گفتگوی فرهنگی در قالب طراحی مرکز همایش و گفتگوی فرهنگی .............................................................................................................................93 5-4- فضاهای مورد نیاز ...................................................................................................945-4-1- گفتگو ..........................................................................................................955-4-2- فضای اداری .......................................................................................................965-4-3- فضاهای تاسیساتی ............................................................................................965-4-4- فضای عرضه محصولات فرهنگی ......................................................................965-4-5- فضای آموزشی ...................................................................................................965-4-6- فضای خدمات عمومی ........................................................................................96 5-5- طراحی فضاها5-5-1- فضای گفتگو .......................................................................................................965-5-2- فضای اداری .......................................................................................................1015-5-3- فضاهای تاسیساتی ...........................................................................................1025-5-4- فضای عرضه محصولات فرهنگی .....................................................................1025-5-5- فضای آموزشی ..................................................................................................1025-5-6- فضای خدمات عمومی ......................................................................................102 تحلیل سایت 6-1- مطالعات میدانی ......................................................................................................1046-1-1- موقعیت کلی سایت در شهر ...............................................................................1046-1-2- کاربری اراضی ....................................................................................................1056-1-3- دید و منظر سایت .............................................................................................1056-1-4- همسایگی سایت ................................................................................................1066-1-5- وضعیت ترافیک و خیابانهای اطراف .................................................................1066-1-6- دسترسیها به و از سایت ....................................................................................107 6-2- تحلیل اقلیم سایت ................................................................................................108 6-3- مکانیابی طرح .......................................................................................................108 روند طراحی و توجیه طرح7-1- روند طراحی ............................................................................................................1107-1-1-آلترناتیوها ............................................................................................................1107-1-2- حجم اولیه ...........................................................................................................1107-1-3- رسیدن به هندسه کار ........................................................................................111 7-2- مبانی نظری ............................................................................................................112 7-3- معرفی طرح ...........................................................................................................1147-3-1- سازه ...................................................................................................................114 7-3-2- تاسیسات ..........................................................................................................1157-3-3- تمهیدات زلزله .................................................................................................1157-3-4- تمهیدات ویژه سالمندان و معلولین ................................................................1157-3-5- تمهیدات آکوستیکی ........................................................................................1167-3-6-تمهیدات اقلیمی ................................................................................................117 منابع و ماخذ بسمه تعالیچکیده فصل اول:شناختشامل:الف: مسئلهب: تعاریف، ریشه ها، سوابقج: نتیجه گیری 1-4- مسئله1-1-7- بیان مسئله شهر قم شهریست مهاجر پذیر از اقوام مختلف ایرانی و همچنین دارای دانشجویان خارجی از سراسر دنیا با تفاوت های عمیق فکری-فرهنگی و دینی زیاد. این خصوصیت شهر نیاز فراوانی به گفتگو و رسیدن به همدلی یا حداقل نزدیکی نظرات دارد که تخلیه شدن افکار در حین گفتگو سبب تلطیف روحیه شهر، آرامش روانی بیشتر در شهر، ایجاد روحیه انعطاف پذیری و انتقاد پذیری بیشتر میشود. در دنیای امروز یکی از مکانهای شکل گیری فرهنگ، مراکز گردهمایی و تجمع شهر هستند اما با توجه به وضعیت کنونی جامعه متوجه میشویم که این مراکز درصورت تک صدایی و متکلم وحده بودن، نمیتوانند نقش خود را به خوبی ایفا کنند. با سخنرانی و وعظ و خطابه به فرهنگسازی نمیتوان رسید بلکه فرهنگ باید ذره ذره در جان مردم رسوخ کند و در زندگی آنان جریان یابد. یکی از راهکارهای اشاعه فرهنگ، پرهیز از تک صدایی و گفتگو و تعامل مابین فرهنگها ست. مراکز گردهمایی فرهنگی تا هنگامی که محلهایی برای مباحثه و دیالوگ فرهنگی نشوند راه به جایی نخواهند برد و تنها با سخنرانی و مجالس وعظ و خطابه و یک سویه صحبت کردن نمیتوان فرهنگ را بارور کرد و نشر و گسترش داد. 1-1-8- سوالات تحقیق1-1-9- اهداف و فرضیه های تحقیق1-1-10- ضرورت طرح1-1-4-1- دلايل بايستگي همزيستي فرهنگها[1]- تایلور، به نقل از کورز، لوئیس آلفرد، 1378، نظریه های بنیادی جامعه شناسی ترجمه ی فرهنگ ارشاد. تهران نشر نی[2]- گیدنز، آنتونی، 1379، جامعه شناسی ، ترجمه ی منوجهر صبوری، تهران نشر نی[3] - کابک خبیری- گفتگوی تمدن ها چارچوب تئوریک – نشریه گفتمان شماره 3- ص 87