سرقت در حقوق کیفری ایران و مذاهب اربعهالف) بیان موضوعاز مسائل بحث بر انگیزی که طی اعصار مختلف ذهن بشر را به خود مشغول نموده، معضل دزدی و تعرض به اموال دیگران می باشد. اگرچه حاکمان بسیار کوشیده اند تا با این پدیده مقابله و آن را مهار نمایند و اندیشمندان تلاش ها نموده اند تا برای مداوای این بیماری اجتماعی به درمانی نافع نایل شوند با این حال موفقیت آنان در بیشتر موارد بسیار ناچیز یا حداقل، موقتی بوده است شاید بتوان گفت حکمی که در اسلام برای مقابله با آن بیان شده است (قطع دست) بیشترین بازدارندگی را به همراه دارد.سرقت از یک سو به دلیل عدم نیاز به مهارت خاص و ویژه، شخص در هر سنی قادر به ارتکاب آن است و از سوی دیگر در اسلام به شدت مورد تنفر قرار گرفته است.از علی بن موسی الرضا (ع) روایت شده که فرمودند: «سرقت از این جهت حرام شده است که موجب تباهی اموال و کشتن آدمیان می شود و غصب وتصرف غیر قانونی اموال منشا آدم کشی و درگیری و حسد خواهد شد. سرقت باعث می شود مردم دست از کسب و کار و حرفه و صنعت بر دارند و مردم به نگهداری اموال و پس انداز نپردازند؛ وقتی که ببینند کسی نسبت به اموال یاد شده، حق اولویت ندارند.»[1]مذاهب مختلف اسلامی با توجه به استدلال هایی که از آیات و روایات کرده اند هر یک دید گاه های متفاوتی نسبت به احکام اسلامی دارند. این تحقیق در جهت آشنایی هرچه بیشتر، با اندیشه های فقهای مذاهب اسلامی، و روشن نمودن هرچه بیشتر موضوع سرقت تدوین شده است. سعی شده است تا آراء فقهای مذاهب اسلامی در مورد سرقت به صورت مقایسه ای و مسائل گوناگون مربوط به موضوع سرقت و چگونگی تحقق حکم کیفری آن و هم چنین احکام جدید در مورد آن مورد بررسی قرار گیرد. [1].حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، ترجمه : حاج شیخ محمد السرازی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، 1387ق، ص، 483-482چکیده فارسی ......................................1مقدمه.. 2الف) بیان موضوع ................................2ب) سوالات تحقیق .............................3پ) فرضیه های تحقیق .........................3ت) اهداف و کاربردها ........................4ث) روش تحقیق..................................4ح) معرفی پلان...................................5بخش نخست: مفهوم و ارکان حقوقی و فقهی جرم سرقت ...6فصل نخست: تعریف و تمییز سرقت از مفاهیم مشابه ...............7مبحث اول: تعریف سرقت ..................7گفتار اول: تعریف لغوی ..................7گفتار دوم: تعریف اصطلاحی ..........7بند اول: تعریف حقوقی سرقت .........8بند دوم: تعریف فقهی سرقت ...........8الف: تعریف سرقت در فقه امامیه .....9ب: تعریف سرقت در فقه اهل سنت .91- فقه حنفی ...................................92- فقه مالکی ..................................93- فقه حنبلی .................................104- فقه شافعی ................................10مبحث دوم: تمییز سرقت از عناوین مشابه ........................................11گفتار اول: اختلاس، انتهاب- استلاب .............................................11گفتار دوم: احتیال ...........................15گفتارسوم: خیانت ..............................15گفتارچهارم: مرقد و منبّج ...................17گفتارپنجم:محاربه ..............................17گفتارششم:لص (راهزنی) ...................19فصل دوم: ارکان حقوقی و فقهی جرم سرقت .......................24مبحث اول: رکن قانونی و شرعی .......24گفتار اول: رکن قانونی ......................24گفتار دوم: رکن شرعی .....................25بند اول: کتاب الهی ...........................25بند دوم: روایات ...............................26مبحث دوم: رکن مادی .....................28گفتار اول: عنصر ربودن ....................28بند اول: پنهانی بودن ربایش ..............29بند دوم: مباشرت یا عدم مباشرت سارق در ربایش ...........................30گفتار دوم: عنصر مال ......................36بند اول: منقول یا غیر منقول بودن مال ..............................................36بند دوم: قابل تملک بودن مال .........37الف: ربودن انسان و اعضای بدن انسان ............................................40ب: ربودن اشیاء ممنوعه و حرام (مشروبات الکلی، خوک، آلات لهو و...) .......................................41ج: ربودن داده ها و اطلاعات ..........44گفتار سوم: تعلق به غیر داشتن ........45بند اول: اموال بلا صاحب و مجهول المالک ...................................45بند دوم: اموال تحت مالکیت یا تصرف دیگری ..............................47بند سوم: اموال مشاع ......................48بند چهارم: اموال مشترک و بیت المال ............................................49بند پنجم: اموال بدهکار .................52بند ششم: کفن دزدی ....................56مبحث سوم: رکن معنوی ...............57بند اول: اراده و اختیار ...................58بند دوم: علم به حرمت سرقت ......60بند سوم: علم به تعلق داشتن مال به دیگری ................................. ..60بند چهارم: قصد سرقت ................61الف: قصد دائمی یا موقتی بودن ربایش .........................................62ب: قصد تقاص عینی و دینی .........64بخش دوم: واکنش های کیفری قانونی و فقهی ناظر به سرقت ......................................67فصل اول: واکنش کیفری ناظر به سرقت تعزیری.............67مبحث اول: سرقت ساده تعزیری ....67گفتار اول: تعریف سرقت ساده .....67گفتار دوم: مجازات سرقت ساده ...68بند اول: مجازات اصلی ........................68بند دوم: مجازات های تبعی و تکمیلی ...68مبحث دوم: سرقت مشدد تعزیری ..........69گفتار اول: سرقت مقرون به پنج شرط مشدد ..........................................69گفتار دوم: سرقت مقرون به آزار ...........70گفتار سوم: سرقت مسلحانه دسته جمعی در شب ....................................71گفتار چهارم: سرقت وسائل و متعلقات تاسیسات عمومی ...................... 72گفتار پنجم: سرقت از اماکن محل وقوع حوادث طبیعی .........................73گفتار ششم: کیف زنی و جیب بری .......73گفتار هفتم: استفاده غیر مجاز از آب و برق و گاز و تلفن .......................74گفتار هشتم: سرقت اموال تاریخی و فرهنگی ........................................76گفتار نهم: سرقت فاقد شرایط اجرای حد و موجب اخلال در نظم ..........77گفتار دهم: سرقت در فضای مجازی (سرقت رایانه ای) ........................ 77 فصل دوم:واکنش های کیفری ناظر به سرقت مستوجب حد..........79مبحث اول: تعریف و شرایط اختصاصی سرقت مستوجب حد ......................79گفتار اول: تعریف سرقت مستوجب حد.........79گفتار دوم: شرایط اختصاصی سرقت مستوجب حد .....................................82بند اول: علم به حرمت ربودن .......................82بند دوم: محرز بودن مال ..............................83بند سوم: هتک و ابطال حرز ........................83بند چهارم: حد نصاب ..................................84بند پنجم: فقدان ابوت (سارق پدر صاحب مال نباشد) ................................... 90بند ششم: عدم ارتکاب سرقت در سال قطحی 91بند هفتم: عدم غصب حرز از سارق ...............92بند هشتم: برداشتن مال به عنوان دزدی ..........94بند نهم: تناسب حرز با مال ........................95بند دهم: اشتراط سرقت در بلاد اسلامی ...96بند یازدهم: دولتی و وقفی نبودن مال .......99گفتار سوم: حد سرقت ...........................101مبحث دوم : کیفیت اجرا و مسقطات حد سرقت......................................106گفتار اول : کیفیت اجرای حد سرقت ....106بند اول : محل قطع در فقه مذاهب اسلامی .............................................106بند دوم : میزان و کیفیت قطع ................109بند سوم : شرایط قطع عضو سارق ..........111بند چهارم : خطا یا عمد مجری حد .......116بند پنجم :معالجه و پیوند عضو مقطوع ...119گفتار دوم : مسقطات حد سرقت ........... 123بند اول : عدم شکایت مالباخته ..............123بنددوم : گذشت صاحب مال از سارق 124بند سوم :تکذیب اقرار سارق و شهادت شهود توسط صاحب مال ........124بند چهارم : سقوط عضو موضوع قطع .125بند پنجم : رجوع سارق از اقرار ...........125بند ششم : استرداد مال به صاحب آن ..125بند هفتم : انتقال مالکیت مال به سارق قبل از صدور حکم ...................125بند هشتم :توبه سارق پیش از اثبات سرقت .........................................126بند نهم : ادعای مالکیت سرقت ..........126بند دهم : نقصان قیمت مال ربوده شده ..............................................127نتایج و پیشنهادها ..............................128منابع و مآخذ .....................................133