قلمرو اعتبار شرایط صحت معامله در ایقاعمقدمهالف-بیان مسئله :روابط افراد در جامعه تابع قانون است و این قانون است که باید ها و نباید ها را تعیین می کند، مشخص می نماید که چه اعمالی اعتبار دارند و چه اعمالی بی اعتبار هستند برای مثال ماده 190 قانون مدنی شرایط اساسی صحت یک معامله را بیان می کند . حال اگر هریک از این شرایط وجود نداشته باشد در اعتبار معامله اثر گذار است چراکه هر کدام یک از این شروط با در نظرگرفتن مصلحت ها و مبناهایی تعیین شده اند . این احصاء شرایط توسط قانونگذار خود ناشی از اهمیت موضوع است . یکی دیگر از اعمال حقوقی که در زندگی اجتماعی دارای اهمیت است ایقاع می باشد ولیکن ایقاع و قواعد حاکم بر آن در حقوق ما تا حد زیادی مهجور مانده است که این امر خود ریشه در فقه ما دارد چراکه در فقه نیز آنگونه که شایسته است به این عنوان حقوقی پرداخته نشده است و از طرف دیگر در حقوق خارجی هم نسبت به عمل حقوقی یک طرفه تا حد زیادی بی اعتنا است . اهمیت ایقاع در زندگی اجتماعی را می توان در ابواب مختلف بررسی کرد در حقوق عینی که می تواند سبب تملک شخص شود مثل احیای اراضی موات یا باعث سقوط حق مالکیت و اجازه ی احیا به دیگران بشود مثل اعراض؛ در باب حقوق دینی مثل ابراء دین مدیون یا در امور خانوادگی که طلاق نمونه بارز آن است یا فسخ نکاح و رجوع شوهر یا بذل مدت در نکاح منقطع، با این اوصاف می توان به نقش اثرگذار ایقاع نیز در زندگی اجتماعی پی برد، پس لازم است که شرایط صحت ایقاع مورد بررسی قرار گیرد. ب- سوالات اصلی :با توجه به عدم ذکر شرایط صحت ایقاع؛1- شرایط اساسی صحت ایقاع با در نظر گرفتن ماده 190 قانون مدنی چیست؟2- ضمانت اجرای فقدان شرایط اساسی صحت ایقاع چیست؟سوالات فرعی:1- قلمرو اعتبار قصد و رضا در ایقاع به چه صورت است؟2- قلمرو اعتبار اهلیت در ایقاع به چه صورت است؟3- قلمرو اعتبار معین موضوع در ایقاع به چه صورت است ؟4- قلمرو اعتبار مشروعیت جهت در ایقاع به چه صورت است؟ج- فرضیه ها :1-آن چه که با استقراء از قوانین و مقررات مربوط به معاملات و ایقاعات و با در نظر گرفتن قواعد حقوقی و اخلاقی به دست می آید این است که تمام شرایط صحت معامله در ایقاع اعتبار دارد و باید رعایت شود .2- ضمانت اجرای فقدان این شرایط در ایقاع جز در موارد استثنایی همان ضمانت اجراهای مقرر برای معامله است .عنوان صفحهمقدمه .................... 1فصل اول : کلیات 5مبحث اول : مفهوم و ماهیت ایقاع....... 6گفتار اول : تعریف قانون مدنی از ایقاع .................... 8گفتار دوم : تمییز ایقاع از عقد............ 9بند الف-استقلال و وابستگی انشاء ... 10بند ب- کفایت یک انشاء یا ضرورت تراضی در ایجاد اثر حقوقی............12بند ج- مبانی ایجاد اختلاف در تمییز ایقاع.................. 13بند ج 1 : ایقاع قابل رد .................. 13بند ج 2 : عدم تعادل نقش ایجاب و قبول.................... 13بند ج3 : بر هم خوردن شرایط متعارف عقد.................. 15بند ج 4 : اختلاط عقد و ایقاع در یک عمل حقوقی........ 17مبحث دوم : مبانی اعتبار ایقاع ......... 19گفتار اول : اصل حاکمیت اراده........ 20گفتار دوم : نفوذ قانون.....................21بند الف-اعتبار بخشیدن به اعمال حقوقی.....................21بند ب- تحدید قلمرو حاکمیت اراده..22مبحث سوم : اقسام ایقاع.................23گفتار اول : اقسام ایقاع از لحاظ لزوم و جواز و اصل لزوم در ایقاع..........24بند الف – ضابطه تمییز ایقاع لازم و جایز ...................29بند ب- امکان وجود ایقاع خیاری.....30گفتار دوم : انواع ایقاع از جهت کیفیت انشاء...............37بند الف-تحلیل صحت ایقاع معلق.....39بند ب- مواردی که ایقاع معلق باطل است...................40گفتار سوم : انواع ایقاع از لحاظ مطلق یا مشروط بودن. 42گفتار چهارم : انواع ایقاع از لحاظ الگوی ماهیتی ......... 45بند الف-اصل آزادی اراده در ایقاع .. 46بند ب- نتیجه اصل آزادی اراده در ایقاع .................... 47گفتار پنجم : ایقاع از جهت اثر ذاتی 48فصل دوم : شرایط صحت ایقاع بر مبنای ماده 190 از قانون مدنی .... 51مبحث اول : قصد و رضادر ایقاع ..... 52گفتار اول : مفهوم قصد و رضا و اعتبارش درایقاع ...... 53گفتار دوم : شرایط تأثیر قصد و رضا ......................... 55بند الف-وجود اراده ....................... 55بند ب- اعلام اراده ........................ 55بند ب 1 : اعلام صریح یا ضمنی ..... 58بند ب 2 : عدم لزوم تشریفات ......... 59بند ب 3: سکوت و بیان اراده .......... 60گفتار سوم : موانع تأثیر اراده ( قصد و رضا ) ............. 62بند الف : اشتباه .... 62بند الف 1 : مفهوم اشتباه ................. 63بند الف 2 : اشتباهی که باعث بطلان ایقاع می شود ..... 63بند الف2/1 : اشتباه در خود موضوع ایقاع .................. 64بند الف 2/2 : اشتباه در شخص طرف ایقاع ................ 65بند الف 2/3 : اشتباه در شخصیت طرف ایقاع ............. 66بند الف 3 : اشتباهی که در ایقاع بی تأثیر است ........... 67بند ب: اجبار و اکراه ...................... 68بند ب 1 : پیشینه تاریخی و مفهوم اجبار و اکراه و تفاوت آنها با هم ....... 68بند ب 2 : بررسی اجمالی شرایط اکراه ....................... 71بند ب 3 : تأثیر اجبار در ایقاع ......... 72بند ب 4 : تأثیر اکراه در ایقاع ......... 73مبحث دوم : اهلیت در ایقاع ............ 75گفتار اول : مفهوم اهلیت و اقسام آن 75بند الف: اهلیت تمتع ...................... 76بند ب: اهلیت استیفاء ..................... 76گفتار دوم : ارکان اهلیت و اعتبار آن در ایقاع.................. 78بند الف: بلوغ و اعتبار آن در ایقاع ........ 79بند الف 1 : مفهوم بلوغ 79بند الف 2 : اوصاف و مبانی حجر صغیر. 81بند الف 3 : مراحل صغر و تاثیر آن در ایقاع..................... 82بند الف بند 3/1 : صغیر غیرممیر............. 82بند الف3/2 : صغیر ممیز......................... 82بند ب : عقل و اعتبار آن در ایقاع .......... 83بند ب 1 : تعریف جنون و مراحل آن...... 84بند ب 2 : جنون دائم و جنون ادواری..... 85بند ج : رشد و اعتبار آندر ایقاع .......... 86بند ج 1 : مفهوم رشد... 86بند ج 2 : سن رشد در حقوق کنونی ..... 87مبحث سوم : موجود و معین بودن موضوع ایقاع .............. 90گفتار اول : موجود بودن موضوع ایقاع .. 92گفتار دوم : معلوم و معین بودن موضوع ایقاع .................. 93بند الف- مواردی که علم تفصیلی نیاز است..................... 95بند ب- مواردی که علم اجمالی کافی است..................... 96گفتار سوم : قدرت بر تسلیم .................. 97بند الف – مبنای حقوقی شرط................ 97بند ب- زمان لزوم قدرت بر تسلیم ........ 98بند ج – غیر مقدور بودن موقت ..............98گفتار چهارم : مملوک بودن مورد ایقاع... 99گفتار پنجم : قابل تملک بودن ................ 99مبحث چهارم : مشروعیت جهت در ایقاع ...................... 101گفتار اول : مفهوم جهت و تفکیک جهت از علت........... 101گفتار دوم : قلمرو اعتبار جهت نامشروع در ایقاع ........... 102گفتار سوم : شرایط تأثیر جهت نامشروع......................... 108بند الف: وجود واقعی انگیزه نامشروع... 108بند ب: بی واسطه بودن انگیزه نامشروع. 108بند ج : محرز بودن جهت نامشروع ...... 109بند د: همزمان بودن جهت نامشروع با قصد انشاء............ 109بند هـ - لزوم اجتماع شرایط مذکور با هم .................... 110فصل سوم : ضمانت اجرای فقدان شرایط ماده 190 قانون مدنی در ایقاع .................. 111مبحث اول : فقدان قصد و رضا............ 112گفتار اول : ضمانت اجرای فقدان قصد. 113بند الف: اجبار ........... 113بند ب: اشتباهی که باعث فقدان قصد می شود .............. 114بند ج: ایقاع صوری ... 114گفتار دوم : ضمانت اجرای فقدان رضا. 115بند الف : ایقاع فضولی ........................ 115بند ب: ایقاع اکراهی .. 117مبحث دوم : وضعیت حقوقی ایقاعات اشخاص فاقد اهلیت...................... 118گفتار اول :ایقاعات اشخاص فاقد قدرت تمییز............... 119بند الف: ایقاعات مجنون....................... 119بند ب: ایقاعات صغیر غیرممیز.............. 120گفتار دوم : ایقاعات اشخاص دارای قدرت تمییز و بالغ فاقد رشد............ 120بند الف: ایقاعات صغیر ممیز................ 121بند ب: ایقاعات سفیه 124بند ج : ایقاعات افراد بالغ فاقد رشد..... 125مبحث سوم : ضمانت اجرای فقدان شرایط معین نبودن موضوع................. 126گفتار اول : موجود نبودن موضوع ایقاع 127گفتار دوم : معلوم و معین نبودن موضوع ایقاع................ 128گفتار سوم : ضمانت اجرای فقدان قدرت بر تسلیم......... 130گفتار چهارم : ضمانت اجرای غیرقابل تملک بودن مورد ایقاع ................. 131گفتار پنجم : ضمانت اجرای فقدان قدرت برنقل و انتقال 131مبحث چهارم : وضعیت حقوقی ایقاع دارای جهت نامشروع..................... 132مبحث پنجم : وضعیت حقوقی ایقاع با انگیزه فرار از دین......................... 133نتیجه گیری........ 136پیشنهاد.............. 140منابع ................. 141