توقیف اموال فکریمقدمهالف- بیان مسألهدر این رساله برآنیم که با توجه به قوانین موجود و رویه قضایی، امکان توقیف مال فکری را مورد بررسی قرار دهیم. البته، توقیف این‌گونه اموال که موضوع این تحقیق است، با توقیفی که به خاطر نقض حقوق پدیدآورنده صورت می‌گیرد، کاملاً متفاوت است. در اینجا منظور از توقیف، توقیف اموال موضوع قانون آئین دادرسی مدنی و استیفای محکوم‌به از مال دارنده حق است می‌باشد. همچنین، پس از روشن شدن این مطلب که مال فکری قابل توقیف است، به نحوه توقیف آن‌ها با توجه به ویژگیهای خاص این اموال و رویه‌های قضایی موجود در این مورد می‌پردازیم. در واقع، با توجه به قابلیت واگذاری مجوز بهره‌برداری برخی اموال فکری مانند اختراعات و یا امکان استفاده همزمان چندین نفر از مال فکری مانند استفاده از علامت تجاری، آیا توقیف مال فکری، لزوماً به معنای منع استفاده دارنده اولیه این حقوق از آن‌ها می‌باشد یا می‌توان استفاده همزمان محکوم‌له با دارنده را نیز توقیف محسوب نمود؟ همین‌طور این‌که ارزش مال مورد توقیف و میزان طلب چگونه با یکدیگر سنجیده می‌شود؟ و این‌که این توقیف دائمی است یا می‌تواند در این مورد موقت باشد؟در مجموعه قوانین داخلی، صراحتاً اشاره‌ای به قابلیت یا نحوه و چگونگی توقیف مال فکری نشده است. تنها در ماده 65 قانون اجرای احکام مدنی که اموال غیرقابل توقیف را نام برده، آمده است که تألیفات، تصنیفات و ترجمه‌هایی که هنوز به چاپ نرسیده است را بدون رضایت پدیدآورنده یا ورثه قانونی نمی‌توان توقیف نمود. مفهوم مخالف این ماده این است که تألیفاتی که قبلاً به چاپ رسیده است را می‌توان به راحتی توقیف نمود.در اکثر کتب منتشره در باب مالکیت فکری، عمدتاً به توقیف اموال ناشی از نقض حق دارنده مال فکری اشاره شده و توقیف مال فکری در راستای استیفای محکوم‌به از مال دارنده حق، زیاد مورد توجه قرار نگرفته است.پ- پرسش‌های تحقیقدر این رساله به دنبال پاسخ‌گویی به این پرسش هستیم که اموال قابل توقیف باید دارای چه ویژگی‌هایی باشند؟ و آیا تمام انواع مال فکری قابل توقیف هستند یا خیر؟ت- فرضیه‌های تحقیق: با توجه به ارزش کلانی که برای اموال فکری متصور است، این اموالهمانند اموال مادی قابل توقیف هستند، اما در خصوص مدت زمان توقیف که آیا می‌تواند موقت باشد یا همانند اموال مادی کلاً به محکوم‌له منتقل گردد، به نظر با توجه به ویژگیهای مال فکری که در بستر زمان عواید و منافع مادی‌شان را آشکار می‌سازند، می‌توان استثنا قائل شد و توقیف این‌گونه اموال را به طور موقت انجام داد. در مورد نحوه اجرا با توجه به هر مصداق مال فکری متفاوت می‌باشد و هرکدام سهولت و مشکلات خاص خود را دارد که در متن این رساله به آن می‌پردازیم.فهرست مطالبعناوین صفحهمقدمه............ 1الف- بیان مسأله................ 1ب- سوابق مربوطه.......... 2پ- پرسش های تحقیق.. 2ت- فرضیه های تحقیق... 2ج- اهداف تحقیق............ 3د- روش گردآوری اطلاعات و داده ها....................... 3ن- تعریف مفاهیم و واژگان اصلی طرح..................... 3و- مشکلات و تنگناهای احتمالی تحقیق.................... 4ه- ساختار نگارش تحقیق ........................................... 4بخش اول: کلیات.... 6فصل اول: تعریف مال و توقیف در فقه و حقوق ایران. 7مبحث اول: تعریف مال و اقسام آن....................... 7گفتار اول: تعریف و انواع مال در فقه........................... 8بند اول: تعریف لغوی................... 8بند دوم: تعریف اصطلاحی.......... 8الف – عین........................................ 10ب- منفعت........................................ 12ج – حق 13گفتار دوم: تعریف و انواع مال در حقوق فعلی......... 16بند اول: تعریف مال...................... 16بند دوم: انواع مال.......................... 18الف: مال منقول و غیر منقول............. 19ب: مال مثلی و قیمی......................... 20مبحث دوم: مفهوم توقیف اموال و اقسام آن.. 22گفتار اول:مفهوم توقیف........ 22گفتار دوم: اقسام توقیف....... 23بند اول:اقسام توقیف بر حسب هدف................................. 24الف- توقیف تامینی........................ 24ب: توقیف اجرایی.......................... 25بند دوم: اقسام توقیف برحسب موضوع............................. 28الف- توقیف مال منقول.................. 28ب- توقیف مال غیرمنقول............... 29فصل دوم: مفهوم مالکیت فکری و ویژگیهای آن.............. 32مبحث اول: مفهوم و ماهیت مالکیت فکری... 32گفتار اول: مفهوم مالکیت..... 32بند اول: معنای لغوی.................. 33بند دوم: معنای اصطلاحی......... 33الف- مالکیت ازمنظر فقهی............. 33ب- مالکیت از منظر حقوقی......... 34گفتار دوم: ویژگیهای مال فکری.................................. 35مبحث دوم: ویژگیهای مال فکری..................... 41گفتار اول: ویژگیها و امتیازات قانونی اعطایی به اموال فکری........................ 42بند اول: حق انحصاری ساخت........................................... 42بند دوم: حق انحصاری فروش........................................... 43بند سوم: حق ممانعت از واردات............................. 44گفتار دوم: حقوق اقتصادی مالکیت ادبی................. 45بند اول: حق نشر و تکثیر......... 45بند دوم: حق ترجمه.................. 47بند سوم:حق اقتباس.................. 47بند چهارم: حق استفاده از پاداش و جایزه........................ 48بند پنجم: حق عرضه و اجرا.................................... 48گفتار سوم: حقوق معنوی مالکیت ادبی.................... 49بند اول: حق افشای اثر............. 49بند دوم: حق حرمت نام و عنوان پدیدآورنده................. 50بند سوم: حق تمامیت اثر......... 51بند چهارم: حق عدول.............. 52بند پنجم: حق دسترسی به اثر. 52بخش دوم: بررسی امکان توقیف صور گوناگون مال فکری...................................... 54فصل اول: مبانی نظری توقیف مال فکری................................. 55مبحث اول: دیدگاههای موافق.................................... 56گفتار اول: حقوق اقتصادی مالکیت فکری.............. 56بند اول: بررسی امکان توقیف حقوق اقتصادی اموال فکری.................................... 57الف- قابل نقل و انتقال بودن........ 581- انتقال اختیاری.................. 602- انتقال اجباری یا قهری..... 63بند دوم: موقتی بودن................. 67بند سوم: قابلیت اسقاط و اعراض..................... 70گفتار دوم: بررسی امکان توقیف بعد معنوی اموال فکری..................... 70مبحث دوم: دیدگاههای مخالف.................... 72گفتار اول: عینی و دینی نبودن حقوق مالکیت فکری.............................. 73گفتار دوم:عینی بودن حقوق مال فکری............ 74فصل دوم: شیوه های توقیف اموال فکری....................... 77مبحث اول: توقیف آثار ادبی و هنری........ 78گفتار اول: عدم انتشار اثر........................................ 85گفتار دوم: انتشار اثر...... 87مبحث دوم: توقیف مصادیق مالکیت های تجاری و صنعتی... 91گفتار اول: توقیف حق کسب و پیشه و سرقفلی................................... 93بند اول: قابل توقیف نبودن حق کسب و پیشه و سرقفلی................................. 93بند دوم: قابل توقیف بودن حق کسب و پیشه و سرقفلی.................................. 95گفتار دوم: توقیف حق اختراع و علامت تجاری........................................ 98گفتار سوم: توقیف سایر مصادیق مالکیت های صنعتی............................. 102مبحث سوم: وضعیت مال فکری پس از انتقال قهری به طلبکاران 106مبحث چهارم: روش های ارزشگذاری دارایی های فکری........... 108گفتار اول: رویکرد های ارزشگذاری دارایی های فکری............................. 108بند اول: رویکرد بازار............... 108بند دوم: رویكرد هزینه‌ای......... 109بند سوم: رویكرد درآمدی........ 110گفتار دوم: روش های ارزش گذاری انواع گوناگون دارایی فکری............. 112بند اول: فناوری.......................... 112بند دوم: دانش فنی..................... 113بند سوم: حق اختراع.................. 115بند چهارم: علائم تجاری.......... 115بند پنجم: اسرار تجاری........... 116بند ششم: دامنه اینترنتی.... 117بند هفتم: سرقفلی................ 117نتیجه‌گیری.............. 118منابع 120