فهرستمقدمهفصل اول : طرح تحقيقبيان مسألهضرورت تحقيقتعريف اصطلاحات و متغيرهاتعريف نظري راهبردهاي حل مسألهتعريف عملياتي راهبردهاي حل مسألهمتغيرهاي تحقيقمتغير مستقلتعريف نظري نگرش (متغير وابسته اول)فصل دوم پيشينه و زمينه هاي نظري پژوهشمراحل آموزش حل مسئله (الگوي دي چكووكرافورد)پيشنهادهايي براي افزايش توانائيهاي حل مسئله در يادگيرندگانمباني نظري در زمينه نگرشتعريف نگرشفصل سوم : روش تحقيقفصل چهارم : تحليل نتايج و بيان توصيفي يافتههاآزمون همتاسازيتجزيه و تحليل داده‌ها با استفاده از آمار استنباطيفصل پنجم : بحث و نتيجه گيريمنابع و مآخذمقدمه:يك كشف بزرگ سبب حل شدن يك مسأله بزرگ مي‌شود، ولي در حل هر مسئله حبه‌اي از اكتشاف وجود دارد. مسئله شخص ممكن است چندان پيچيده نباشد، ولي اگر كنجكاوي وي را برانگيزد و ملكه‌هاي اختراع و اكتشاف را در فرد به كار وادارد، و اگر آن را با وسايل و تدابير خود حل كند ممكن است از تنش و شادماني حاصل از پيروزي در اكتشاف شاد شود، چنين حال و تجربه‌اي در سالهاي تجربه‌پذيري مي‌تواند شوق و ذوقي براي كار عقلي و فكري پديد آورد و آثار خود را بر ذهن و روان و خصلت شخص در تمام عمر باقي گذارد (پوليا[1]، 1944، ترجمه آرام، 1377).بنابراين، معلم رياضيات فرصت بزرگي در برابر خويش دارد. اگر وقت اختصاصي خود را به تمرين دادن شاگردان در عمليات پيش پا افتاده بگذراند، علاقه و دلبستگي آنان را مي‌كشد و مانع رشد و تعامل عقلي آنان مي‌شود و بايد گفت فرصتي را كه در اختيار داشته به صورت بدي صرف كرده است، ولي اگر كنجكاوي دانش‌آموزان را با مطرح كردن مسائلي متناسب با دانش و شناخت ايشان برانگيزد و در حل مسائل با طرح كردن پرسشهايي راهنما به ياري آنان برخيزد1- Polya. G....پيشينه و زمينه‌هاي نظري پژوهشمقدمهدر تمام طول تاريخ آموزش و پرورش حل مسأله يكي از هدفهاي مهم آموزشي معلمان به شمار مي‌آمده از بركت پيشرفتهاي روانشناسي علمي معاصر بر اهميت موضوع افزوده شده است. جان ديوئي، جروم برونر، ژان بياژه و لئو ويگوتسكي از جمله كساني هستند كه بر نقش فعاليت يادگيرنده در جريان حل مسأله بر دانش‌اندوزي تأكيد داشته‌اند و نظريه سازندگي يا ساختن‌گرايي يادگيري از ثمرات اين انديشمندان است (سيف، 1380)الف- مباني نظري در زمينه موضوع تحقيقتعريف و ويژگيهاي مسئله و حل مسألهبنا به تعريف، وقتي يادگيرنده با موقعيتي روبرو مي‌شود كه نمي‌تواند با استفاده از اطلاعات و مهارتهايي كه در آن لحظه در اختيار دارد به آن موقعيت سريعا پاسخ دهد يا وقتي كه يادگيرنده هدفي دارد و هنوز راه رسيدن به آن را نياموخته است، مي‌گوئيم با يك مسئله[1]روبرو است. با توجه به تعريف مسئله، مي‌توان حل مسأله[2]را به صورت تشخيص و كاربرد دانش و مهارتهايي كه منجر به پاسخ درست يادگيرنده به موقعيت يا رسيدن او به هدف مورد نظرش11- Problem12- Problem Solving...ج) نظريه همسازي شناختي[1]اين الگو بر اين مبنا استوار است كه انسان پذيرنده اطلاعاتي است كه با نگرشهاي او هماهنگي داشته باشند. اطلاعات ناهماهنگ از نظر رواني براي شخص ناخوشايند است و او سعي مي‌كند آنها را به نحوي تغيير دهد كه با نگرشهاي وي همخوان شوند و يا نگرش خود را تغيير داده با اطلاعات دريافتي هماهنگ كند. لئون فستينگر[2]در نظريه ناهماهنگي شناختي‌اش مي‌گويد وقتي دو شناخت همزمان ولي نامتجانس براي فرد پيش مي‌آيد او را دچار ناهماهنگي شناختي مي‌كند و شخص در چنين حالتي غالبا دست به توجيه رفتار خود مي‌زند يا نگرش خود را تغيير مي‌دهد (كريمي، 1380).اين نظريه مبنا را بر آگاهي فرد از نگرشهاي او و اينكه، چه نگرشهايي را مي‌پذيرد، گذاشته است. اين نظريه از «فيزيك رواني»[4]متأثر است و معتقد است كه قضاوتهاي شخص در مورد پديده‌ها تحت تأثير معيار61- Cognitiue consistency62- Leon Festinger63- Social Judgement64- Psychophysics...اهميت مطالعه، پژوهش و آموزش راهبردهاي حل مسئله به ويژه در حيطه‌هاي رياضي (با توجه به تجربيات معلمان و دانش‌آموزان و پژوهشگران) روشن و مبرهن است. عدم آگاهي از راهبردهاي حل مسئله و عدم استفاده از آنها در حل مسائل رياضي خود باعث بي‌علاقگي و ناكارآمد دانستن درس رياضيات و افت تحصيلي در اين زمينه مي باشد آموختن روش حل مسئله...منابع و مأخذفهرست منابع فارسيالف) كتبپوليا، جورج. (1376) “چگونه مسئله را حل كنيم”؛ ترجمه احمد آرام، انتشارات كيهان، چاپ سوم (تاريخ انتشار اثر به زبان اصلي 1945).دلاور، علي (1380) “احتمالات و آمار كاربردي در روان شناسي و علوم تربيتي”، انتشارات رشد، چاپ هفتم.دلاور، علي (1381) “روش تحقيق در روان شناسي و علوم تربيتي”، انتشارات ويرايش، چاپ دوازدهم.وزارت آموزش و پرورش، سازمان پژوهش و برنامه‌ريزي آموزشي (1382) “كتاب رياضي سال دوم راهنمايي تحصيلي”، شركت چاپ و نشر كتابهاي درسي ايران.كريمي، يوسف (1380) “روانشناسي اجتماعي”، انتشارات ارسباران، چاپ نهم.سيف، علي اكبر (1380) “روانشناسي پرورش”، انتشارات آگاه، چاپ اول، ويراست نو.نادري، عزت الله و سيف نراقي، مريم (1376) روشهاي تحقيق و چگونگي ارزشيابي آن در علوم انساني، انتشارات بدر ، ويرايش سوم دي ماه.پارسا محمد (1375)، “روانشناسي تربيتي”، انتشارات علمي، چاپ پنجم .سولسو رابرت (1371)، “روانشناسي شناختي” (فرهاد ماهر مترجم) تهران. انتشارات رشد (تاريخ انتشار به زبان اصلي 1979) .اتكسينون، ريتا. ال. اتكسينون، ريچارد، س و هيلگارد، ارنست ر. ( 1375). “زمينه روانشناسي” ( محمدتقي براهي و همكاران مترجمين، تهران. انتشارات رشد) تاريخ انتشار اثر به زبان اصلي 1996).شريفي، حسن پاشا (1376) “نظريه و كاربرد آزمونهاي هوش و شخصيت”؛ تهران؛ انتشارات سخن.بال، ساموئل (1373) “انگيزش در آموزش و پرورش” (علي‌اصغر مسدد، مترجم ) شيراز؛ انتشارات دانشگاه شيراز (تاريخ انتشار اثر به زبان اصلي 1988).