هدف: در این پژوهش وضعیت توانمندسازی روانشناختی کتابداران کتابخانه های دانشگاهی شهر تهران و سه عامل موثر بر آن یعنی شرایط سازمانی، راهبردهای مدیریتی و منابع خودکارآمدی و رابطه این سه عامل با توانمندسازی روانشناختی کتابداران بررسی گردید.روش شناسی: این پژوهش به لحاظ روش تحقیق یک تحقیقتوصیفی – تحلیلی و پیمایشی و به لحاظ هدف، از نوع کاربردی میباشد. همچنین ابزار گردآوری داده ها استفاده از پرسشنامه های استاندارد اسپریتزر و میشرا و وتن و کمرون و ابزار تجزیه و تحلیل آنها استفاده از نرم افزار SPSS و EXCEL میباشد.نتایج: یافته های پژوهش حاکی از آن بود که وضعیت توانمندسازی روانشناختی کتابداران به عنوان یک کل با میانگین 65/5 در سطح مطلوب، در بعد شرایط سازمانی با میانگین 54/4 در سطح متوسط رو به بالا، در بعد راهبردهای مدیریتی با میانگین 64/4 در سطح متوسط رو به بالا و در بعد منابع خودکارآمدی با میانگین 47/4 در سطح متوسط رو به بالا قرار دارند. همچنین میان عامل شرایط سازمانی با توانمندسازی روانشناختی کتابداران، میان عامل راهبردهای مدیریتی با توانمندسازی روانشناختی کتابداران و میان عامل منابع خودکارآمدی با توانمندسازی روانشناختی کتابداران رابطه معناداری وجود داشت. همچنین بین دیدگاه کتابداران با سطح تحصیلی مختلف و بین دیدگاه کتابداران زن و مرد در زمینه وضعیت توانمندسازی روانشناختی آنان تفاوت معنیداری وجود داشت.کلیدواژه ها: توانمندسازی، توانمندسازی روانشناختی، کتابخانه های دانشگاهی، کتابداران، تهران فهرست مطالبعنوان صفحهچکیده...........حفصل اول: کلیات پژوهش.... 11-1. مقدمه. 21-2. بیان مسئله. 41-3. اهداف پژوهش.... 61-3-1. هدف کلی.. 61-3-2. اهداف فرعی.. 61-۴. پرسشهای پژوهش.... 71-۴-1 پرسشاصلی.. 71-4-2. پرسشهاي فرعی.. 81-5. فرضیههاي پژوهش.... 8۱-6. اهمیت وضرورت پژوهش.... 91-6-1. اهمیت نظری.. 91-6-2. اهمیت کاربردی.. 101-7. تعریفهاي متغیرهای تحقیق.. 111-7-1. تعریفهاي مفهومی و عملیاتی.. 11مباني نظري و پیشینه پژوهش.... 172-1.بخش اول: مبانی نظری.. 182-1-1.مقدمه. 182-1-2. تعاریف توانمندسازی کارکنان.. 182-1-3. ریشههای توانمندسازی کارکنان.. 202-1-4.دیدگاههای مختلف توانمندسازی.. 222-1-4-1.توانمندسازی از دیدگاه عقلایی.. 232-1-4-2.توانمندسازی از دیدگاه انگیزشی.. 242-1-4-3. توانمندسازی از دیدگاه فوقانگیزشی.. 252-1-4-4.توانمندسازی از دیدگاه روان – سیاسی.. 262-1-4-5. توانمندسازی از دیدگاه روان – نمادین.. 272-1-4-6. توانمندسازی از دیدگاه رابطهای(چند بعدی). 282-1-4-7.توانمندسازی از دیدگاه روانشناختي.. 292-1-5. توانمندسازی روانشناختي.. 312-1-6. الگوی نظری مورد استفاده توانمندسازی روانشناختي در این پژوهش.... 322-1-7.ابعاد توانمندسازی روانشناختي.. 342-1-8. شرایط سازمانی.. 382-1-8-1. مقدمه. 382-1-8-2. داشتن اهداف روشن.. 382-1-8-3.ساختار سازمانی.. 392-1-8-4. دسترسی به منابع. 402-1-8-5. نظام پاداشدهی.. 412-1-9.راهبردهای مدیریتی.. 432-1-9-1. فراهم نمودن اطلاعات... 432-1-9-2.تفویض اختیار. 442-1-9-3.استقلال و آزادی عمل کارکنان.. 452-1-9-4.مدیریت مشارکتی.. 462-1-9-5.تشکیل گروههاي کاری.. 472-1-10.خودکارآمدی کارکنان.. 482-1-10-1.الگوسازی.. 472-1-10-2.حمایتهای کلاميو اجتماعی.. 482-1-10-3.برانگیختگی هیجانی.. 512-1-11.اهمیت کتابداران کتابخانههای دانشگاهی و لزوم توانمندسازی آنان.. 522-1-12. پیشینه درداخل کشور. 542-1-13.پیشینه در خارج کشور. 592-1-14.مرور، جمع بندی و نتیجهگیری از پیشینههاي پژوهش در داخل و خارج کشور. 61فصل سوم: روش پژوهش.... 633-1. مقدمه. 64۳-۲. روش پژوهش.... 643-۳. جامعه پژوهش و روش نمونه گیری.. 653-4. ابزارگردآوری دادهها653-5. روایی یااعتبار. 673-6. پایایی یااعتماد673- 7. روش تجزیه وتحلیل دادهها683-8. شیوه انجام پژوهش... 69فصل چهارم :یافتههای پژوهش.... 714-1. مقدمه. 72۴-۲. ویژگیهای جمعیت شناختی پژوهش.... 724-2-1.جنسیت... 724-2-2.سطح تحصیلات... 734-2-3.دانشگاه محل فعالیت... 744-3.پاسخ به سوالات پژوهش.... 754-3-1.سوال اول.. 754-3-2.سوال دوم. 774-3-3.سوال سوم. 794-3-4.سوال چهارم. 814-3-5.سوال پنجم.. 834-3-6.سوال ششم.. 864-3-7.سوال هفتم.. 894-3-8.فرضیه اول پژوهش.... 924-3-9.فرضیه دوم پژوهش.... 924-3-10.فرضیه سوم پژوهش.... 934-3-11.فرضیه چهارم پژوهش.... 944-3-12. فرضیه پنجم پژوهش.... 954-3-13.سوال اصلی پژوهش.... 96فصل پنجمبحث، نتیجهگیریوپیشنهادها995-1. مقدمه. 100۵-۲. خلاصه یافتههاي پژوهش.... 1005-3. بحث و نتیجهگیری.. 1065-4. پیشنهادات اجرایی.. 1175-5. پیشنهاد برای پژوهشهای آتی.. 119منابع و مآخذ. 120پیوستها129 فهرست جداولجدول (2-1). سیر تاریخی توانمندسازی در روانشناسی. منبع (عبداللهی، 1385)21جدول (2-2).سیر تاریخی مفهوم توانمندسازی در علم مدیریت. منبع:(عبداللهی، 22:1385)22جدول (2-3). تفاوتهاي توانمندسازی از دو دیدگاه انگیزشی و فوقانگیزشی.. 26جدول 2-4. مزایای تفویض اختیار(منبع: رمزدن، 1997، ص218)45جدول (3-1). آلفای کرونباخ مقیاسها68جدول(4-1): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب جنسیت... 72جدول(4-2): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تحصیلات... 73جدول (4-3) توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب دانشگاه محل فعالیت... 74جدول(4-4): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان احساس شایستگی.. 75جدول(4-5): وضعیت احساس شایستگی کتابداران. 76جدول(4-6): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان احساس موثر بودن. 77جدول (4-7):میانگین و انحراف معیار احساس موثر بودن کتابداران. 79جدول(4-8): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان احساس معنیدار بودن. 79جدول (4-9):میانگین و انحراف معیار احساس معنیدار بودن کتابداران. 81جدول(4-10): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان احساس اعتماد. 81جدول (4-11):میانگین و انحراف معیار احساس اعتماد کتابداران. 83جدول(4-12): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان شرایط سازمانی.. 83جدول (4-13):میانگین و انحراف معیار شرایط سازمانی کتابداران. 84جدول (4-14):میانگین و سایر عوامل شرایط سازمانی کتابداران. 85جدول(4-15): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان راهبردهای مدیریتی.. 86جدول (4-16):میانگین و انحراف معیار راهبردهای مدیریتی کتابداران. 87جدول (4-17):میانگین وانحراف معیار سایر عوامل راهبردهای مدیریتی کتابداران. 88جدول(4-18): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان منابع خودکارآمدی.. 89. جدول (4-19):میانگین و انحراف معیار عامل منابع خودکارآمدی کتابداران. 90جدول (4-20). میانگین و انحراف معیار سایر عوامل منابع خودکارآمدی.. 91جدول(4-21):نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون پیرامون میزان شرایط سازمانی و توانمندسازی روانشناختي 92جدول (4-22):نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون پیرامون میزان راهبردهای مدیریتی و توانمندسازی روانشناختي 93جدول(4-23):نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون پیرامون میزان منابع خودکارآمدی و توانمندسازی روانشناختي 94جدول(4-24): آمارههاي توصیفی میزان توانمندسازی روانشناختي بر حسب تحصیلات... 94جدول (4-25)نتایج آزمون تحلیل واریانس پیرامون میزان توانمندسازی روانشناختي بر حسب تحصیلات... 95جدول (4-26): آمارههاي توصيفي جنسیت در مقیاس میزان توانمندسازی روانشناختي.. 96جدول (4-27): نتایج آزمون t-test برای مقایسه دو گروه درمقیاس میزان توانمندسازی روانشناختي.. 96جدول(4-28): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان توانمندی کارکنان. 97جدول (4-29): وضعیت توانمندسازی روانشناختي کتابداران. 98جدول (5-1):وضعیت توانمندسازی روانشناختي کتابداران. 101جدول (5-2): وضعیت عامل شرایط سازمانی کتابداران. 102جدول (5-3). بررسی وضعیت عامل راهبردهای مدیریتی کتابداران. 103جدول (5-4). وضعیت عامل منابع خودکارآمدی کتابداران. 104جدول (5-5). وضعیت فرضیههاي پژوهش توانمندسازی روانشناختي کتابداران. 105 فهرستتصاویر و نمودارهانمودار (4-1): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان احساس شایستگی.. 76نمودار (4-2): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان موثر بودن. 78نمودار (4-3): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان معناداری.. 80نمودار (4-4): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان اعتماد. 82نمودار(4-5): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان شرایط سازمانی.. 84نمودار(4-6): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان راهبردهای مدیریتی.. 87نمودار(4-7): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان منابع خودکارآمدی.. 90نمودار (4-8): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان توانمندی روانشناختي کتابداران. 98
بررسی وضعیت توانمندسازی روانشناختی کتابداران کتابخانههای دانشگاهی شهر تهران از دیدگاه آنان
هدف: در این پژوهش وضعیت توانمندسازی روانشناختی کتابداران کتابخانه های دانشگاهی شهر تهران و سه عامل موثر بر آن یعنی شرایط سازمانی، راهبردهای مدیریتی و منابع خودکارآمدی و رابطه این سه عامل با توانمندسازی روانشناختی کتابداران بررسی گردید.روش شناسی: این پژوهش به لحاظ روش تحقیق یک تحقیقتوصیفی – تحلیلی و پیمایشی و به لحاظ هدف، از نوع کاربردی میباشد. همچنین ابزار گردآوری داده ها استفاده از پرسشنامه های استاندارد اسپریتزر و میشرا و وتن و کمرون و ابزار تجزیه و تحلیل آنها استفاده از نرم افزار SPSS و EXCEL میباشد.نتایج: یافته های پژوهش حاکی از آن بود که وضعیت توانمندسازی روانشناختی کتابداران به عنوان یک کل با میانگین 65/5 در سطح مطلوب، در بعد شرایط سازمانی با میانگین 54/4 در سطح متوسط رو به بالا، در بعد راهبردهای مدیریتی با میانگین 64/4 در سطح متوسط رو به بالا و در بعد منابع خودکارآمدی با میانگین 47/4 در سطح متوسط رو به بالا قرار دارند. همچنین میان عامل شرایط سازمانی با توانمندسازی روانشناختی کتابداران، میان عامل راهبردهای مدیریتی با توانمندسازی روانشناختی کتابداران و میان عامل منابع خودکارآمدی با توانمندسازی روانشناختی کتابداران رابطه معناداری وجود داشت. همچنین بین دیدگاه کتابداران با سطح تحصیلی مختلف و بین دیدگاه کتابداران زن و مرد در زمینه وضعیت توانمندسازی روانشناختی آنان تفاوت معنیداری وجود داشت.کلیدواژه ها: توانمندسازی، توانمندسازی روانشناختی، کتابخانه های دانشگاهی، کتابداران، تهران فهرست مطالبعنوان صفحهچکیده...........حفصل اول: کلیات پژوهش.... 11-1. مقدمه. 21-2. بیان مسئله. 41-3. اهداف پژوهش.... 61-3-1. هدف کلی.. 61-3-2. اهداف فرعی.. 61-۴. پرسشهای پژوهش.... 71-۴-1 پرسشاصلی.. 71-4-2. پرسشهاي فرعی.. 81-5. فرضیههاي پژوهش.... 8۱-6. اهمیت وضرورت پژوهش.... 91-6-1. اهمیت نظری.. 91-6-2. اهمیت کاربردی.. 101-7. تعریفهاي متغیرهای تحقیق.. 111-7-1. تعریفهاي مفهومی و عملیاتی.. 11مباني نظري و پیشینه پژوهش.... 172-1.بخش اول: مبانی نظری.. 182-1-1.مقدمه. 182-1-2. تعاریف توانمندسازی کارکنان.. 182-1-3. ریشههای توانمندسازی کارکنان.. 202-1-4.دیدگاههای مختلف توانمندسازی.. 222-1-4-1.توانمندسازی از دیدگاه عقلایی.. 232-1-4-2.توانمندسازی از دیدگاه انگیزشی.. 242-1-4-3. توانمندسازی از دیدگاه فوقانگیزشی.. 252-1-4-4.توانمندسازی از دیدگاه روان – سیاسی.. 262-1-4-5. توانمندسازی از دیدگاه روان – نمادین.. 272-1-4-6. توانمندسازی از دیدگاه رابطهای(چند بعدی). 282-1-4-7.توانمندسازی از دیدگاه روانشناختي.. 292-1-5. توانمندسازی روانشناختي.. 312-1-6. الگوی نظری مورد استفاده توانمندسازی روانشناختي در این پژوهش.... 322-1-7.ابعاد توانمندسازی روانشناختي.. 342-1-8. شرایط سازمانی.. 382-1-8-1. مقدمه. 382-1-8-2. داشتن اهداف روشن.. 382-1-8-3.ساختار سازمانی.. 392-1-8-4. دسترسی به منابع. 402-1-8-5. نظام پاداشدهی.. 412-1-9.راهبردهای مدیریتی.. 432-1-9-1. فراهم نمودن اطلاعات... 432-1-9-2.تفویض اختیار. 442-1-9-3.استقلال و آزادی عمل کارکنان.. 452-1-9-4.مدیریت مشارکتی.. 462-1-9-5.تشکیل گروههاي کاری.. 472-1-10.خودکارآمدی کارکنان.. 482-1-10-1.الگوسازی.. 472-1-10-2.حمایتهای کلاميو اجتماعی.. 482-1-10-3.برانگیختگی هیجانی.. 512-1-11.اهمیت کتابداران کتابخانههای دانشگاهی و لزوم توانمندسازی آنان.. 522-1-12. پیشینه درداخل کشور. 542-1-13.پیشینه در خارج کشور. 592-1-14.مرور، جمع بندی و نتیجهگیری از پیشینههاي پژوهش در داخل و خارج کشور. 61فصل سوم: روش پژوهش.... 633-1. مقدمه. 64۳-۲. روش پژوهش.... 643-۳. جامعه پژوهش و روش نمونه گیری.. 653-4. ابزارگردآوری دادهها653-5. روایی یااعتبار. 673-6. پایایی یااعتماد673- 7. روش تجزیه وتحلیل دادهها683-8. شیوه انجام پژوهش... 69فصل چهارم :یافتههای پژوهش.... 714-1. مقدمه. 72۴-۲. ویژگیهای جمعیت شناختی پژوهش.... 724-2-1.جنسیت... 724-2-2.سطح تحصیلات... 734-2-3.دانشگاه محل فعالیت... 744-3.پاسخ به سوالات پژوهش.... 754-3-1.سوال اول.. 754-3-2.سوال دوم. 774-3-3.سوال سوم. 794-3-4.سوال چهارم. 814-3-5.سوال پنجم.. 834-3-6.سوال ششم.. 864-3-7.سوال هفتم.. 894-3-8.فرضیه اول پژوهش.... 924-3-9.فرضیه دوم پژوهش.... 924-3-10.فرضیه سوم پژوهش.... 934-3-11.فرضیه چهارم پژوهش.... 944-3-12. فرضیه پنجم پژوهش.... 954-3-13.سوال اصلی پژوهش.... 96فصل پنجمبحث، نتیجهگیریوپیشنهادها995-1. مقدمه. 100۵-۲. خلاصه یافتههاي پژوهش.... 1005-3. بحث و نتیجهگیری.. 1065-4. پیشنهادات اجرایی.. 1175-5. پیشنهاد برای پژوهشهای آتی.. 119منابع و مآخذ. 120پیوستها129 فهرست جداولجدول (2-1). سیر تاریخی توانمندسازی در روانشناسی. منبع (عبداللهی، 1385)21جدول (2-2).سیر تاریخی مفهوم توانمندسازی در علم مدیریت. منبع:(عبداللهی، 22:1385)22جدول (2-3). تفاوتهاي توانمندسازی از دو دیدگاه انگیزشی و فوقانگیزشی.. 26جدول 2-4. مزایای تفویض اختیار(منبع: رمزدن، 1997، ص218)45جدول (3-1). آلفای کرونباخ مقیاسها68جدول(4-1): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب جنسیت... 72جدول(4-2): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تحصیلات... 73جدول (4-3) توزیع فراوانی پاسخگویان برحسب دانشگاه محل فعالیت... 74جدول(4-4): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان احساس شایستگی.. 75جدول(4-5): وضعیت احساس شایستگی کتابداران. 76جدول(4-6): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان احساس موثر بودن. 77جدول (4-7):میانگین و انحراف معیار احساس موثر بودن کتابداران. 79جدول(4-8): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان احساس معنیدار بودن. 79جدول (4-9):میانگین و انحراف معیار احساس معنیدار بودن کتابداران. 81جدول(4-10): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان احساس اعتماد. 81جدول (4-11):میانگین و انحراف معیار احساس اعتماد کتابداران. 83جدول(4-12): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان شرایط سازمانی.. 83جدول (4-13):میانگین و انحراف معیار شرایط سازمانی کتابداران. 84جدول (4-14):میانگین و سایر عوامل شرایط سازمانی کتابداران. 85جدول(4-15): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان راهبردهای مدیریتی.. 86جدول (4-16):میانگین و انحراف معیار راهبردهای مدیریتی کتابداران. 87جدول (4-17):میانگین وانحراف معیار سایر عوامل راهبردهای مدیریتی کتابداران. 88جدول(4-18): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان منابع خودکارآمدی.. 89. جدول (4-19):میانگین و انحراف معیار عامل منابع خودکارآمدی کتابداران. 90جدول (4-20). میانگین و انحراف معیار سایر عوامل منابع خودکارآمدی.. 91جدول(4-21):نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون پیرامون میزان شرایط سازمانی و توانمندسازی روانشناختي 92جدول (4-22):نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون پیرامون میزان راهبردهای مدیریتی و توانمندسازی روانشناختي 93جدول(4-23):نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون پیرامون میزان منابع خودکارآمدی و توانمندسازی روانشناختي 94جدول(4-24): آمارههاي توصیفی میزان توانمندسازی روانشناختي بر حسب تحصیلات... 94جدول (4-25)نتایج آزمون تحلیل واریانس پیرامون میزان توانمندسازی روانشناختي بر حسب تحصیلات... 95جدول (4-26): آمارههاي توصيفي جنسیت در مقیاس میزان توانمندسازی روانشناختي.. 96جدول (4-27): نتایج آزمون t-test برای مقایسه دو گروه درمقیاس میزان توانمندسازی روانشناختي.. 96جدول(4-28): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان توانمندی کارکنان. 97جدول (4-29): وضعیت توانمندسازی روانشناختي کتابداران. 98جدول (5-1):وضعیت توانمندسازی روانشناختي کتابداران. 101جدول (5-2): وضعیت عامل شرایط سازمانی کتابداران. 102جدول (5-3). بررسی وضعیت عامل راهبردهای مدیریتی کتابداران. 103جدول (5-4). وضعیت عامل منابع خودکارآمدی کتابداران. 104جدول (5-5). وضعیت فرضیههاي پژوهش توانمندسازی روانشناختي کتابداران. 105 فهرستتصاویر و نمودارهانمودار (4-1): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان احساس شایستگی.. 76نمودار (4-2): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان موثر بودن. 78نمودار (4-3): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان معناداری.. 80نمودار (4-4): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان اعتماد. 82نمودار(4-5): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان شرایط سازمانی.. 84نمودار(4-6): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان راهبردهای مدیریتی.. 87نمودار(4-7): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان منابع خودکارآمدی.. 90نمودار (4-8): توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان توانمندی روانشناختي کتابداران. 98