کلید واژه : برنامه ریزی تولید، زنجیره تامین، عدم اطمینان، الگوریتم ژنتیک. فهرست مطالبفصل اول: مقدمه و کلیات تحقیق1-1-مقدمه..........21-2-ضرورت انجام تحقیق.......31-3-بیان مسئله..............31-4- فرضیات مساله..........51-5-پرسش تحقیق..........51-6-ساختار تحقیق......51-7-خلاصه فصل.......6 فصلدوم: ادبیات و پیشینه تحقیق2-1-مقدمه..........................................................................................................................................82-2-تعاریف مدیریت زنجیره تامین....................................................................................................82-3-نیاز به مدیریت زنجیره تامین......................................................................................................92-4-سیر تکاملی مدیریت زنجیره تامین............................................................................................102-5- یکپارچه سازی زنجیره تامین...................................................................................................122-6- عوامل سوق دهنده سازمانها بسوی مدیریت زنجیره تامین......................................................132-7- عوامل موثر بر مدیریت زنجیره های تامین..............................................................................152-8-فرآیندهای زنجیره تامین...........................................................................................................162-9-قیمت گذاری و مدیریت قیمت................................................................................................172-9-1-اهداف قیمت گذاری...........................................................................................................182-9-2-عوامل موثر بر قیمت‌گذاری................................................................................................192-9-3-مراحل قیمت‌گذاری............................................................................................................192-10-دسته بندی مساله زنجیره تامین با توجه به افق های زمانی...................................................212-11-مروری بر تحقیقات پیشین....................................................................................................222-12- مساله زنجیره تامین تحت عدم قطعیت................................................................................242-12-1- منابع عدم قطعیت در یک زنجیره تامین.......................................................................252-12-2- روش های موجود جهت حل مدل های زنجیره تامین تحت عدم قطعیت...................252-13- پژوهش های انجام شده در ارتباط با زنجیره تامین تحت عدم قطعیت.............................262-14-مروریبرالگوریتمژنتیک.................................................................................................282-14-1-مقدمه............................................................................................................................282-14-2-مکانیزمالگوریتمژنتیک................................................................................................282-14-3-عملگرهایالگوریتمژنتیک...........................................................................................302-14-4-کدکردن.........................................................................................................................332-14-5-ایجادجمعیتاولیه.........................................................................................................342-14-6-تابعبرازندگی................................................................................................................352-14-7-انتخاب.............................................................................................................................362-14-8-ترکیب.............................................................................................................................38-9-14-2احتمالترکیب.................................................................................................................. 40-10-14-2جهش.............................................................................................................................. 40-11-14-2استراتژیبرخوردبامحدودیتها...................................................................................42-12-14-2شرایطتوقفالگوریتم.....................................................................................................422-15- خلاصه فصل........................................................................................................................43فصلسوم : ارائهمدلریاضیمسالهوبیانروشحل3-1-مقدمه.....................................................................................................................................453-2-شبکهزنجیرهتامینچندمرحلهای........................................................................................45-3-3تئوری تعیین قیمت..................................................................................................................47-4-3قانون تقاضا............................................................................................................................48-1-4-3منحنی و معادله قیمت و تقاضا..........................................................................................483-5-ارائهمدلریاضیشبکهزنجیرهتامینسهمرحلهایچندمحصوله......................................493-6- خطی سازی تابع غیر خطی..................................................................................................543-7- تقاضای احتمالی...................................................................................................................553-9-خلاصه فصل..........................................................................................................................57 فصلچهارم : ارائهروشحلوتجزیهوتحلیلمحاسباتی4-1-مقدمه...................................................................................................................................594-2-اعتبار سنجی مدل...................................................................................................................594-3-تشریح ساختارGAبکار گرفته شده......................................................................................664-3-1-نحوه نمایش جوابها.........................................................................................................664-3-2-روش نمایش رشتهای..........................................................................................................684-3-3-نحوه تولید جمعیت اولیه.....................................................................................................704-3-4-ارزیابیجوابها..................................................................................................................704-3-5-مکانیزم انتخاب......................................................................................................................704-3-6-عملگرهای ژنتیک................................................................................................................714-3-7-تکرار الگوریتم.....................................................................................................................714-3-8-شرط توقف الگوریتم...........................................................................................................724-4-ابعاد مدل ریاضی پیشنهادی و نتایج محاسباتی لینگو................................................................724-5-نتایج محاسباتی الگوریتم ژنتیک...............................................................................................744-6-بررسی همگرایی الگوریتم ارائه شده........................................................................................744-7-مقایسه نتایج بدست امده از حل با الگوریتم ژنتیک و لینگو.....................................................754-8-خلاصه فصل............................................................................................................................77 فصل پنجم: نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات آتی5-1-نتیجه گیری............................................................................................................................795-2-پیشنهادهای آتی......................................................................................................................79 فهرست منابع....................................................................................................................................81 فهرست جداولجدول 4-1مقدار تقاضای محصول نهایی.............................................................................................59جدول 4-2- هزینه تهیه، خرید ، و حمل مواد اولیه..........................................................................60جدول 4-3-هزینه تولید و حمل محصول از کارخانه به توزیع کننده...................................................60جدول 4-4-هزینه نگهداری محصول در انبار توزیع کننده...................................................................60جدول 4-5-هزینه حمل محصول از توزیع کنندهبه خرده فروش........................................................61جدول4-6-ظرفیت تامین کننده برای مواد خام.....................................................................................61جدول 4-7-ظرفیت کارخانه برای تولید محصول.................................................................................61جدول4-8-ظرفیت توزیع کننده برای انبار محصول..............................................................................61جدول4-9-میزان استفاده هر واحد محصول از ماده اولیه......................................................................62جدول4-10- مقدار مواد اولیه حمل شده از تامین کننده به تولید کننده................................................63جدول4-11- مقدار محصول حمل شده از کارخانه به توزیع کننده......................................................64جدول4-12--مقدار محصول در انبار توزیع کننده............................................................................64جدول4-13- مقدار محصول حمل شده از توزیع کنندهبه خرده فروش..............................................65جدول4-14-مقدار محصول فروخته شدهاز مراکز خرده فروش...........................................................66جدول4-15-ابعاد مدل به ازای مقادیر مختلف و نتایج محاسباتی لینگو................................................73جدول 4-16-مقادیر پارامترهای الگوریتم ژنتیک..................................................................................74جدول4-17-نماد‌‌های به کار رفته برای مقایسه الگوریتم.......................................................................75جدول4-18- مقایسه جواب الگوریتم ژنتیک با لینگو...........................................................................76فهرست اشکالشکل1-1-نماییازیکشبکهزنجیرهتامین.......................................................................................4شکل 2-1- نمایی از یک زنجیره تامین................................................................................................8شکل2-2- دیاگرامبلوکیالگوریتمژنتیکساده..................................................................................33شکل 2-3- نمایش ترکیب یک نقطه ای ...........................................................................................39شکل 2-4- نمایش ترکیب دو نقطه ای..............................................................................................39شکل -5-2 نمایش وارونه سازی بیت.................................................................................................41شکل -6-2 نمایش تغییر ترتیب قرار گیری.........................................................................................41شکل4-1-نمای از مسیر کاری............................................................................................................62شکل4-2- فضای جواب و کدینگ مسأله..........................................................................................67شکل4-3- ارتباط بین فضای کدینگ و جواب ..................................................................................67شکل 4-4- کروموزم مرحله اول.........................................................................................................68شکل 4-5-کرموزوم مرحله دوم..........................................................................................................69شکل 4-6-کرموزم مرحله سوم...........................................................................................................69فهرست نمودارنمودار -1-3منحنی قیمت و تقاضا.................................................................................................48نمودار4-1- مقدار مواد اولیه حمل شده از تامین کننده به تولید کننده.........................................63نمودار4-2- مقدار محصول حمل شده از کارخانه به توزیع کننده...............................................64نمودار4-3- مقدار محصول در انبار توزیع کننده..........................................................................65نمودار4-4- مقدار محصول حمل شده از توزیع کننده به خرده فروش.......................................65نمودار4-5- مقدار محصول فروخته شده.....................................................................................66نمودار4-6-بررسی همگرایی الگوریتم ارائه شده.........................................................................74 فصل اولمقدمه و کلیات تحقیق 1-1-مقدمهدردودهه 60 و 70 میلادي،سازمانهابرايافزایشتوانرقابتیخودتلاشمیکردندتابااستانداردسازيو بهبودفرآیندهايداخلیخودمحصولیباکیفیتبهتروهزینهکمترتولیدکنند. درآنزمانتفکرغالباینبودکهمهندسیوطراحیقويونیزعملیاتتولیدمنسجموهماهنگپیشنیازدستیابیبهخواستههايبازارودرنتیجهکسبسهمبازاربیشترياست. بههمیندلیلسازمانهاتمامتلاشخودرابرافزایشکاراییمعطوفمیکردند. دردهه 80 میلاديباافزایشتنوعدرالگوهايموردانتظارمشتریان،سازمانهابهطورفزایندهايبهافزایشانعطافپذیرشدرخطوطتولیدوتوسعهفرآوردههايتازهبرايارضاينیازهايمشتریانعلاقهمندشدند. دردهه 90 میلادي،بههمراهبهبوددرفرآیندهايتولیدوبهکارگیريالگوهايمهندسیمجدد،مدیرانبسیاريازصنایعدریافتندکهبرايادامهحضوردربازارتنهابهبودفرآیندهايداخلیوانعطافپذیريدرتواناییهايشرکتکافینیستبلکهتامینکنندگانقطعاتوموادنیزبایدمواديبابهترینکیفیتوکمترینهزینهتولیدکنندوتوزیعکنندگانمحصولاتنیزبایدارتباطنزدیکیباسیاستهايتوسعهبازارتولیدکنندهداشتهباشند؛باچنیننگرشی،رویکردهايزنجیرهتامینومدیریتآنپابهعرصهوجودنهاد.[3]مسالهزنجیرهتامیندردنیایامروزبهعنوانیکمزیترقابتیعمدهدرراستایکاهشقیمتتمامشدهمطرحاست. زنجیرهتامینشاملخریدوتامین،لجستیکوحملونقل،بازاریابی،رفتارسازمانی،شبکه،مدیریتاستراتژیک،مدیریتسیستمهایاطلاعاتیومدیریتعملیاتمیباشد. [4] باوجوداینمطلب،تصمیمگیریدرمراحلمختلفاینروندوهماهنگیاینمراحل،مسالهاصلیدرزنجیرهتامینمیباشدباتوجهبهرقابتشدیدیکهبینتولیدکنندگانوجوددارد،درصورتیکههرکدامازحلقههایاینزنجیرهضعیفعملکند،کلمجموعهموفقنخواهدبودودرسطحموردانتظارعملنخواهدکرد. بنابراینمدیریتموثراینزنجیرهدرصنعتیکچالشمدیریتیعمدهبهحسابمیآید. درسالهایاخیر،شرکتهاوسازمانهایکشورهایصنعتیوپیشرفتهجهان،توجهویژهایبهمدیریتزنجیرهتامینداشتهاندوازاینرهگذربهموفقیتهایقابلتوجهینیزدستیافتهاندکهگواهاینامر،حجمبالاییازمبادلاتتجاریانجامشدهودرآمدوسودآوریبالایزنجیرهتامینموفقوکارآمداستکهدربازارهایبهشدترقابتیامروز،موفقبهپیشیگرفتنازرقباشدهاند. [5] 1-2-ضرورت انجام تحقیقپیچیدگیکالاهاوخدماتدردنیایامروزباعثشدهاستکهشرکتهاییکهبهتنهاییوبدونکمکگرفتنوهمکاریبادیگرسازمانها،محصولیراعرضهمیکنند،برایبقایخویشبامشکلاتبسیاریروبروشوند. بههمینمنظورسازمانهادریافتهاندکهاگربایکدیگرهمکاریداشتهباشند،مجموعمنافعیکهعایدآنهامیشودبیشازوضعیتیاستکههریکفعالیتخودرابدونهماهنگیباسازمانهایمرتبطانجاممیدهند. بههمیندلیلامروزههردوطرفخریداروفروشندهبراساسروابطبلندمدتوکسبسودبایکدیگرهمکاریمیکنند. درسالهایاخیربهدلایلزیرتوجهزیادیدرمقولهزنجیرهتامینشدهاست:- نیازبرایفعالیتهایبهبود- افزایشسطحبرونسپاری- افزایشهزینهحملونقل- فشارهایشدیدرقابتی- افزایشجهانیشدن- افزایشاهمیتتجارتجهانی- نیازبرایمدیریتموثرموجودیهاباتوجهبهنیازهایدنیایامروز،دراینپایاننامه،ارائهوبررسیمدلیکارابرایطراحیشبکهزنجیرهتامینچندمرحلهایچندمحصولهمدنظربودهاستکهمیتوانددرمقولهشبکههایزنجیرهتامینجهتکمینهکردنهزینههایشبکهزنجیرهتامینبسیارسودمندواقعشود. 1-3-بیان مسئلهدربازاررقابتیجهانیامروزي،اغلبشرکت هايتولیديتحتفشاررقابتیزیاديعملمی نمایندواینحقیقتآنهارابهسمتیسوقمی دهدتایکشبکهایجادنمایند. بدینمنظور،تأمین کنندگانوتولیدکنندگانبرايسوددوطرفمی بایستبهعنوانشرکاياستراتژیکدریکزنجیرةتأمینبامدتمشارکتطولانیرفتار نمایند. شراکتاستراتژیکمابینخریداروتأمین کنندهباعثکاهش یاحذفاثرشلاقچرمی میگردد [6] بههرحالمرورادبیاتبیشماريفقط بررويبخشخریدارمتمرکزگشته اند. .[7]استراتژیهايمدیریتزنجیرهتأمینیابه اختصارSCMبرايمدیریتچنینشبکههاییمورداستفادهقرارمیگیرند. جهتدستیابیبهاهدافکوتاهمدتوبلندمدتدرمدیریتزنجیرةتأمین،هماهنگینزدیکمابینشرکت هايدرونزنجیرهلازممی باشد [8].خوشبختانهدرسالیاناخیر،تکنولوژي اطلاعات،زمینهمناسبیرابرايیکپارچهسازيفعالیتهايداخلیوخارجیزنجیرةتأمینفراهمنمودهاست. [9] درنتیجه،اعضايزنجیرةتأمینهموارهبهدنبالروش‌هاينوینبهمنظوربهبود شبکۀزنجیرةتأمینبااستفادهازتلفیقرده‌هايشبکهمی‌گردند[10].شبکهزنجیرهتامینشبکهایازتسهیلاتوامکاناتیاستکهازآغازتولیدیکمحصولتارسیدنآنمحصولبهدستمشتریراشاملمیشود،یکشبکهزنجیرهتامینسهمرحلهایچندمحصوله،تشکیلشدهاستازتامینکنندگانمواداولیه،کارخانههایتولیدمحصولات،مراکزتوزیعمحصولاتومشتریان. ابتداکارخانههایتولیدمحصولات،مواداولیهموردنیازخودراازتامینکنندگاندریافتمیکنندسپسمحصولاتدرکارخانههاتولیدمیشوندوبعدازآنبهمراکزتوزیعفرستادهمیشوند،درآخرنیزمشتریکالاهایموردنیازخودراازمراکزتوزیع،دریافتمیکند.درشکلزیرنماییازیکمسالهطراحیشبکهزنجیرهتامینآوردهشدهاست.شکل1-1-نماییازیکشبکهزنجیرهتامین[11]هدف از این تحقیق ارائه مدلی جهت ماکزیمم سازی سود در یک زنجیره تامین می باشد. به طور کلی دریکمسالهطراحیشبکهزنجیرهتامینبهدنبالخروجیهایزیرهستیم : 1-4- فرضیات مساله- تعداد مشتریان و تقاضای آنها مشخص و قطعی نیست و از مقدار احتمالی پیروی می کند.- تعداد تامین کننده ها، کارخانه ها و مراکز توزیع و همچنین ماکزیمم ظرفیت آنها مشخص و قطعی است.- هر تامین کننده مواد اولیه، کارخانه و مرکز توزیع به ترتیب توانایی تامین انواع مواد اولیه، تولید انواع محصول و توزیع انواع محصول را با توجه به حداکثر ظرفیتشان دارند. 1-5-پرسش تحقیقدر این مسئله پرسش این است با توجه به تقاضای احتمالی، در هر دوره به کدام مراکز محصول ارسال گردد به طوری که مجموع هزینه های سفارش دهی m تولید کننده از k تامین کننده و هزینه انتقال j محصول از m تولیدکننده به d توزیع کننده، هزینه نگهداری j محصول در d انبار وئ lpw,g hcده و هزینه انتقال ارسال گردد به طوری که مجموع هزینه های سفارش دهی هزینه انتقال j محصول از d انبار به z مراکز مشتری را کمینه کرده تا سود حداکثر گردد؟ با توجه به این امر که در محاسبات با یک مدل غیر خطی و صحیح مواجه هستیم.هم چنین قیمت را نیز تابع ای از تقاضا در نظر گرفتیم و با توجه به میزان تقاضا قیمت را تخمین می زنیم.