بررسي نقاط قوت و ضعف تدريس مشارکتي از ديدگاه استادان و دانشجويان دوره‌ها ي تحصيلات تکميلي دانشگاه اصفهانWORD

دانلود

چکيده
همه روش‌هاي تدريس داراي جنبه‌هاي مثبت و منفي مي باشند. شناخت اين جنبه ها به استادان و دانشجويان کمک مي‌کند تا بتوانند در فرايند تدريس از جنبه‌هاي منفي روش هاي تدريس کاسته و با افزايش جنبه‌هاي مثبت آن به عملکرد بهتري دست يابند. پژوهش حاضر با هدف کلي بررسي نقاط قوت و ضعف تدريس مشارکتي از ديدگاه استادان و دانشجويان دوره هاي تحصيلات تکميلي دانشگاه اصفهان انجام شده است. پژوهش از نوع کاربردي بوده که به روش ترکيبي انجام شده است. و باتوجه به هدف پژوهش از روش تحقيق توصيفي- پيمايشي استفاده شده است.جامعه آماري پژوهش، 85 نفر از استادان دوره هاي تحصيلات تکميلي داراي مرتبه علمي استاديار و بالاتربودند که در دانشکده هاي علوم تربيتي و روان شناسي، علوم انساني و علوم پايه در سال تحصيلي 90-1389 حداقل يک درس را به شيوه مشارکتي تدريس کرده اند و نيز 448 نفر ازدانشجويان دوره‌هاي تحصيلات تکميلي که در دانشکده‌هاي فوق الذکر حداقل يک درس را به شيوه مشارکتي گذرانده بودند. حجم نمونه دانشجويان با استفاده از فرمول کوکران 180 نفر تعيين شد. براي انتخاب دانشجويان از روش نمونه گيري تصادفي طبقه اي متناسب با حجم دانشجويان در گروه‌هاي آموزشي استفاده گرديد. بر اساس روش سرشماري تمام استادان در نمونه تحقيق قرار گرفتند. ابزار گردآوري داده ها شامل مصاحبه اکتشافي با15 نفر از اعضاي هيات علمي و 15 نفر از دانشجويان بود که به صورت نيمه ساختار يافته انجام شد و يک پرسشنامه محقق ساخته که بر اساس داده هاي حاصل از مصاحبه و متون مکتوب تنظيم گرديد.ضريب پايايي پرسشنامه پس از توزيع در بين استادان و دانشجويان با استفاده از آلفاي کرونباخ به ترتيب 91/0 و 86/0 تعيين شد. به منظور تحليل داده ها در سطح امار توصيفي از شاخص هاي درصد، فراواني، ميانگين و انحراف معيار و در سطح استنباطي از آزمونt تک متغيره، آزمون LSD، تحليل واريانس دوراهه و آزمون t مستقل استفاده گرديد. نتايج حاصل از يافته هاي کمي و كيفي پژوهش نشان داد که استادان مهمترين نقاط قوت تدريس مشارکتي را افزايش همکاري و تبادل آراء و افکار ميان استادان بيان کردند و دانشجويان آشنايي با منابع تخصصي بيشتر از طريق استادان و همچنين آشنايي با زمينه‌هاي تخصصي با توان علمي و عملي استادان بيان کردند.همچنين نتايج نشان داد که استادان در مقايسه با دانشجويان نگرش مثبت‌تري نسبت به روش تدريس مشارکتي دارند. علاوه بر اين دانشجويان مقطع دکتري در مقايسه با دانشجويان کارشناسي ارشد ديدگاه مثبتي به روش تدريس مشارکتي دارند. استاداني که سابقه تدريس بالاتري داشتند قوت‌هاي تدريس مشارکتي را بيشتر از ضعف‌هاي آن ارزيابي کردند.
 واژگان كليدي: تدريس مشارکتي، نقاط قوت، نقاط ضعف، تحصيلات تکميلي
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: کليات پژوهش
1-1 شرح و بيان مساله پژوهش.......................................................................................................................... 2
1-2 اهميت و ارزش تحقيق................................................................................................................................. 4
1-3 اهداف تحقيق................................................................................................................................................ 6
1-3-1 هدف كلي................................................................................................................................................. 6
1-3-2 هدف‌هاي جزئي....................................................................................................................................... 6
1-4 کاربرد نتايج تحقيق...................................................................................................................................... 6
1-5 سوال‌هاي تحقيق.......................................................................................................................................... 6
1-6 تعاريف نظري و عملياتي متغيرها................................................................................................................ 7
1-6-1 تعاريف نظري........................................................................................................................................... 7
1-6-2 تعاريف عملياتي....................................................................................................................................... 8
فصل دوم: ادبيات پژوهش
مقدمه..................................................................................................................................................................... 9
2-1 بخش اول: مقدمات....................................................................................................................................... 10
2-1-1 آموزش عالي و رسالت‌هاي آن................................................................................................................ 10
2-1-2 تحصيلات تكميلي و اهميت آن............................................................................................................. 12
2-1-3 اهميت تدريس در آموزش عالي............................................................................................................. 13
2-2 بخش دوم: روش‌هاي تدريس در مراکز آموزش عالي................................................................................. 15
2-2-1 روش تدريس سخنراني........................................................................................................................... 16
2-2-2 روش تدريس پرسش و پاسخ................................................................................................................. 17
2-2-3 روش تدريس حل مسئله........................................................................................................................ 18
2-2-4 روش تدريس مباحثه............................................................................................................................... 19
2-3 بخش سوم: مفهوم شناسي تدريس مشارکتي........................................................................................... 20
2-3-1 تعريف تدريس مشارکتي......................................................................................................................... 21
2-3-2 اشكال متفاوت تدريس مشاركتي........................................................................................................... 23
2-3-3 متغير‌هاي کلي تدريس به شيوه مشارکتي............................................................................................ 26
 
عنوان صفحه
2-3-4 گام‌هاي اساسي تدريس مشارکتي......................................................................................................... 27
2-3-5 مولفه‌هاي مشارکت در تدريس مشارکتي.............................................................................................. 28
2-3-6 پيش بايست‌هاي تدريس مشاركتي....................................................................................................... 30
2-4 بخش چهارم: نقاط قوت و ضعف تدريس مشاركتي در دوره‌هاي تحصيلات تكميلي............................. 31
2-4-1 نقاط قوت تدريس مشارکتي................................................................................................................... 31
2-4-2 ضعف‌هاي تدريس مشارکتي................................................................................................................... 44
2-5 بخش پنجم: پيشينه پژوهش: پژوهش‌هاي داخلي و خارجي................................................................... 47
2-5-1 پژوهش‌هاي انجام شده در ايران............................................................................................................. 47
2-5-2پژوهش‌هاي انجام شده در خارج از کشور............................................................................................... 47
فصل سوم: روش پژوهش
مقدمه..................................................................................................................................................................... 52
3-1 روش پژوهش................................................................................................................................................ 52
3-2 جامعه آماري................................................................................................................................................. 53
3-3 برآورد حجم نمونه........................................................................................................................................ 53
3-4 روش نمونه‌گيري.......................................................................................................................................... 54
3-5 ابزار جمع‌آوري اطلاعات............................................................................................................................... 55
3-6 برآورد پايايي پرسشنامه............................................................................................................................... 56
3-7 برآورد روايي پرسشنامه................................................................................................................................ 56
3-8 روش جمع‌آوري اطلاعات............................................................................................................................ 57
3-9 روش آماري تجزيه و تحليل اطلاعات......................................................................................................... 57
فصل چهارم: تجزيه تحليل يافته‌ها
مقدمه..................................................................................................................................................................... 59
4-1 تحليل يافته‌هاي کيفي پژوهش.................................................................................................................. 60
4-2 بخش دوم: تجزيه و تحليل داده‌هاي حاصل از پرسشنامه.......................................................................... 67
فصل پنجم: خلاصه، بحث و نتيجه‌گيري
مقدمه..................................................................................................................................................................... 90
5-1 نتيجه‌گيري كلي........................................................................................................................................... 97
5-2 محدوديت‌هاي پژوهش................................................................................................................................ 98
عنوان صفحه
5-3 پيشنهادات كاربردي..................................................................................................................................... 99
5-4 پيشنهاد‌هايي جهت پژوهش‌هاي آتي........................................................................................................ 99
پيوست 1............................................................................................................................................................... 100
پيوست 2............................................................................................................................................................... 103
پيوست 3............................................................................................................................................................... 106
منابع و مآخذ......................................................................................................................................................... 113
فهرست شكل‌ها
عنوان صفحه
شكل (2-1): مدل اول تدريس مشاركتي .......................................................................................................... 23
شكل (2-2): سطح همكاري در تدريس مشاركتي............................................................................................ 26
شکل (2-3): مولفه‌هاي مشارکت در تدريس مشارکتي..................................................................................... 29
شکل (2-4): ساختار کلي تدريس مشارکتي..................................................................................................... 51
شكل (4-1): توزيع دانشجويان برحسب گروه آموزشي..................................................................................... 67
شكل (4-2): توزيع دانشجويان برحسب مقطع تحصيلي................................................................................. 68
شكل (4-3): توزيع دانشجويان برحسب تعداد دروس به صورت مشارکتي.................................................... 69
شكل (4-4): توزيع اعضاء هيئت علمي برحسب گروه آموزشي...................................................................... 70
شكل (4-5): توزيع اعضاء هيئت علمي برحسب مرتبه علمي........................................................................ 71
شكل (4-6): توزيع اعضاء هيئت علمي برحسب سابقه خدمت....................................................................... 72
شكل (4-7): توزيع اعضاء هيئت علمي برحسب تمايل به شيوه تدريس........................................................ 73
شكل (4-8): مقايسه ميانگين نمره قوت‌هاي تدريس مشارکتي از نظر دو گروه............................................ 81
شكل (4-9): مقايسه ميانگين نمره ضعف‌هاي تدريس مشارکتي از نظر دو گروه........................................... 83
فهرست جدول‌ها
عنوان صفحه
جدول (3-1): جامعه آماري پژوهش .................................................................................................................. 53
جدول (3-2): حجم نمونه دانشجويان بر حسب گروه هاي آموزشي................................................................ 55
جدول (3-3): مقياس پنج درجه‌اي ليكرت........................................................................................................ 56
جدول (3-4): مولفه‌هاي پرسشنامه.................................................................................................................... 56
جدول (4-1): نتايج مصاحبه با استادان در باره قوت‌هاي تدريس مشارکتي................................................... 62
جدول (4-2): نتايج مصاحبه با دانشجويان دوره‌هاي تحصيلات تکميلي در باره قوت‌هاي تدريس مشارکتي 63
جدول (4-3): نتايج مصاحبه با استادان در باره ضعف‌هاي تدريس مشارکتي.................................................. 65
جدول (4-4): نتايج مصاحبه با دانشجويان درباره نقاط ضعف روش تدريس مشارکتي.................................. 66
جدول (4-5): توزيع دانشجويان برحسب گروه آموزشي.................................................................................... 67
جدول (4-6): توزيع دانشجويان برحسب مقطع تحصيلي................................................................................. 68
جدول (4-7): توزيع دانشجويان برحسب تعداد دروسي كه به صورت مشارکتي گذرانده اند......................... 69
جدول (4-8): توزيع اعضاء هيئت علمي برحسب گروه آموزشي...................................................................... 70
جدول (4-9): توزيع اعضاء هيئت علمي برحسب مرتبه علمي........................................................................ 71
جدول (4-10): توزيع اعضاء هيئت علمي برحسب سابقه خدمت................................................................... 72
جدول (4-11): توزيع اعضاء هيئت علمي برحسب تمايل به شيوه تدريس................................................... 73
جدول (4-12): توزيع ميانگين و انحراف معيار، قوت‌هاي تدريس مشارکتي از نظر دانشجويان علوم پايه برحسب ترتيب اولويت............................................................................................................................................................................... 74
جدول (4-13): توزيع ميانگين و انحراف معيار، قوت‌هاي تدريس مشارکتي از نظر دانشجويان علوم انساني برحسب ترتيب اولويت............................................................................................................................................................................... 75
جدول (4-14): مقايسه ميانگين نمره قوت‌هاي تدريس مشارکتي از ديدگاه دانشجويان با ميانگين فرضي 3 77
جدول (4-15): توزيع ميانگين و انحراف معيار، قوت‌هاي تدريس مشارکتي از نظر اعضاء هيئت علمي برحسب ترتيب اولويت77
جدول (4-16) مقايسه ميانگين نمره قوت‌ها از ديدگاه استادان با ميانگين فرضي 3...................................... 78
جدول (4-17): توزيع ميانگين و انحراف معيار، ضعف‌هاي تدريس مشارکتي از نظر دانشجويان علوم پايه برحسب ترتيب اولويت............................................................................................................................................................................... 78
عنوان صفحه
جدول (4-18): توزيع ميانگين و انحراف معيار، ضعف‌هاي تدريس مشارکتي از نظر دانشجويان علوم انساني برحسب ترتيب اولويت............................................................................................................................................................................... 79
جدول (4-19): مقايسه ميانگين نمره ضعف‌هاي تدريس مشارکتياز ديدگاه دانشجويان با ميانگين فرضي 3 80
جدول (4-20): توزيع ميانگين و انحراف معيار، ضعف‌هاي تدريس مشارکتي از نظر اعضاء هيئت علمي برحسب ترتيب اولويت............................................................................................................................................................................... 80
جدول (4-21): مقايسه ميانگين نمره ضعف‌ها از ديدگاه استادان با ميانگين فرضي 3................................... 81
جدول (4-22): مقايسه ميانگين نمره قوت‌هاي تدريس مشارکتي از نظر دو گروه......................................... 81
جدول (4-23): مقايسه تفاوت ديدگاه استادان و دانشجويان در مورد نقاط قوت تدريس مشارکتي.............. 82
جدول (4-24): مقايسه ميانگين نمره ضعف‌هاي تدريس مشارکتي از نظر دو گروه........................................ 82
جدول (4-25): مقايسه تفاوت ديدگاه استادان و دانشجويان در مورد نقاط ضعف تدريس مشارکتي............ 83
جدول (4-26): مقايسه ميانگين نمره قوت‌هاي تدريس مشارکتي از نظر دانشجويان برحسب ويژگي‌هاي جمعيت‌شناختي 84
جدول (4-27): مقايسه ميانگين نمره قوت‌هاي تدريس مشارکتي از نظر دانشجويان برحسب مقطع تحصيلي 84
جدول (4-28): مقايسه ميانگين نمره محدوديت‌هاي تدريس مشارکتي از نظر دانشجويان برحسب ويژگي‌هاي جمعيت‌شناختي............................................................................................................................................................................... 85
جدول (4-29): مقايسه ميانگين نمره قوت‌هاي تدريس مشارکتي از نظر اعضاء هيئت علمي برحسب ويژگي‌هاي جمعيت‌شناختي............................................................................................................................................................................... 85
جدول (4-30): مقايسه زوجي اختلاف ميانگين قوت‌هاي تدريس مشارکتي از نظر اعضاء هيئت علمي برحسب سابقه خدمت............................................................................................................................................................................... 85
جدول (4-31): مقايسه ميانگين نمره ضعف‌هاي مشارکتي از نظر اعضاء هيئت علمي برحسب ويژگي‌هاي جمعيت‌شناختي 86
جدول (4-32): مقايسه ميانگين نمره ضعف‌هاي تدريس مشارکتي از نظر اساتيد برحسب مرتبه علمي..................... 86
جدول (4-33): مقايسه زوجي اختلاف ميانگين ضعف‌هاي تدريس مشارکتي از نظر اعضاء هيئت علمي برحسب سابقه خدمت............................................................................................................................................................................... 86
عنوان صفحه
جدول (4-34): مقايسه ميانگين نمره ضعف‌هاي تدريس مشارکتي از نظر استادان برحسب گروه آموزشي. 87
جدول (4-35): توزيع ميانگين و انحراف معيار، الزامات تدريس مشارکتي از نظر دانشجويان گروه علوم پايه برحسب ترتيب اولويت............................................................................................................................................................................... 87
جدول (4-36): توزيع ميانگين و انحراف معيار، الزامات تدريس مشارکتي از نظر دانشجويان گروه علوم انساني برحسب ترتيب اولويت............................................................................................................................................................................... 88
جدول (4-37): توزيع ميانگين و انحراف معيار، الزامات روش‌هاي تدريس مشارکتي از نظر اعضاء هيئت علمي برحسب ترتيب اولويت............................................................................................................................................................................... 89
 
فصل اول
كليات پژوهش
مقدمه
در حيطه تعليم و تربيت و در تمام مقاطع تحصيلي (ابتدايي، متوسطه، آموزش عالي) تدريس و آموزش از مقوله‌هاي مهم محسوب مي‌شود. هر دوراني از زندگي بشر که مورد توجه قرار گيرد و تلاش انسانها براي تعالي و پيشرفت نگريسته شود، ملاحظه مي‌شود كه انسانها فنوني را آموخته‌اند و براي گسترش و انتقال فنون و دانش كسب شده خود آن را آموزش مي‌داده‌اند. آموزش به طرق مختلف و بسته به سطح و دوران زندگي انسانها شيوه و روش خاص خود را داشته است. مي‌توان گفت آموزش يا فرايند ياددهي يادگيري هميشه با انسانها همراه بوده، هست و خواهد بود. روش‌هاي ياددهي يادگيري كه براي گروهي ودر دوره‌اي استفاده مي‌شده براي گروهي ديگر با سطح فرهنگ وترقي متفاوت و در دوراني ديگر شايد نامناسب بوده و لازم بوده تا روشي ديگر براي تدريس و آموزش به كار گرفته شود. و به اين شكل روش‌هاي مختلف ارائه، بكار گرفته و بسته به نتايج بدست امده آن روش تقويت يا تضعيف شده يا روش‌هاي جديدي ابداع گشته است. روش‌هاي تدريس سير تكاملي خود را طي كرده تا به امروز كه با شيوه‌هاي متنوعي از تدريس مواجه شده ايم كه براي دستيابي به هر هدفي روش‌هاي خاصي ابداع گشته و تمام اين تلاشها و گسترش روش‌هاي تدريس در جهت بهبود قسمتيدن به عملكرد نظام‌هاي آموزشي و نتايج مورد انتظار بوده و خواهد بود. آموزش عالي به عنوان يکي از دوره‌هاي اموزشي از محور‌هاي اساسي رشد و توسعه جوامع به حساب مي‌آيد و مرکز تحولات گسترده مي‌باشد (استين و بالدوين[1]، 1992) که در دنياي نوين که جوامع به سمت جهاني شدن و مشارکت گام بر مي‌دارند، بايد شهرونداني تربيت کندکه با الزامات زندگي و کار جمعي آشنا بوده و بتوانند در چنين فضاي جمعي و گروهي مؤثر و مفيد باشند. از اينرو براي دستيابي آموزش عالي به اهداف وسيع خود در سطح بين‌المللي، ملي و موسسه‌اي نيازمند اتخاذ راهبردهاي مناسب آموزشي است تا دستيابي به رسالت‌هايش را تسهيل کند. در کنار اين مسئله نياز است تا راهبرد‌هاي اتخاذ شده را به طور مستمرمورد بررسي و ارزيابي قرار دهد و بسته به نتايج بدست آمده بستر مناسب را براي اجراي درست رويکردها و راهبردها فراهم کند تا بتواند در دستيابي به رسالت‌هايش موفق باشد. يكي از اين تغييرات، تغيير در روش‌هاي تدريس است. ازجمله رويکرد‌هاي تدريس که در سالهاي اخير در بعضي از دانشگاههاي کشور بيشتر مورد استفاده قرار گرفته روش تدريس مشارکتي است. پژوهش حاضر به بررسي نقاط قوت و ضعف اين شيوه تدريس (تدريس مشارکتي) از ديدگاه اساتيد و دانشجويان دوره‌هاي تحصيلات تکميلي دانشگاه اصفهان مي‌پردازد. اميد است که نتايج حاصل از اين پژوهش راهکار‌هاي مناسبي جهت اجراي درست و اصولي و کاهش ابهامات و ضعف‌هاي اين شيوه تدريس ارائه دهد.
1-1 شرح و بيان مساله پژوهش
از تدريس تعاريف مختلفي ارائه شده است: تدريس همانا انتقال دانش، ايجاد آگاهي بيشتر، درس دادن، شکل‌دهي به معرفت و دانش مي‌باشد(فتحي آذر،3: 1387). از آنجا که تدريس در کنار مقوله يادگيري قرار مي‌گيرد و تدريس با هدف دستيابي به يادگيري صورت مي‌گيرد پس تاکيد هر رويکرد رويکرد تدريس بايد در جهت دست يافتن به يادگيري باشد. در هر رويكرد تدريس اعمال منطقي و راهبردي شرايط اصلي تدريس را تشکيل مي‌دهند و براي افزايش يادگيري و بالا بردن ميزان يادگيري و همچنين توجه به رضايت انساني در هر رويكرد تدريس بايد به هر دو موقعيت راهبردي و منطقي توجه كرد (فتحي آذر، 1387).البته نظرات گوناگوني با اين ديدگاه مطرح مي‌شودکه تدريس الزاما به يادگيري منجر نمي‌شود اما بايد به اين نکته توجه کرد که هر آموزشي با هدف ايجاد يادگيري صورت مي‌گيرد و اينکه در اين فرايند الزاما يادگيري صورت گيرد يا نه بحث جداگانه‌ايي است.
 بنابراين مي‌توان گفت هدف صريح و روشن هر روش تدريس قرار دادن دانشجويان در موقعيت مناسب يادگيري است و موفقيت و اثرقسمتي هر طرح و برنامه آموزشي نيزبه کيفيت تدريس وابسته است (شريفيان، 1384) و فرايند ياددهي يادگيري بايد بتواند شايستگي و رغبت و انگيزه را در فراگيران تقويت كند (مهرمحمدي، 1380: 50).
در رابطه با روش‌هاي تدريس در آموزش عالي بايد گفت، از جمله عواملي که به طور محسوسي بر ميزان توانايي و شايستگي دانش‌آموختگان دانشگاه مؤثر است، نوع تدريس و سازماندهي دروس و ارزيابي‌هايي است که در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالي مورد استفاده قرار مي‌گيرد (نصر و همكاران، 1385: 18).يعني عواملي كه بر يادگيري دانشجويان در آموزش عالي تأثير مي‌گذارد علاوه بر ويژگي‌هاي دانشجو، شرايط و موقعيت‌هاي تدريس نيز هست كه شامل فضاي گروهي و رويكردهاي اتخاذ شده در تدريس مي‌باشدكه اين عوامل به نوبه خود بر نگرش دانشجويان و استادان نسبت به يادگيري و آنچه از آنها انتظار مي‌رود تأثير مي‌گذارد (کنن و نيوبل[2]؛ ترجمه ايزدي، 1384: 4؛ فولر و هينمن[3]، 1989؛ والبرگ[4]، 1991؛ به نقل از فتحي، 1387: 66). در تحقيقي که (انت ويستيل[5]، 1998؛ ترجمه نصر و همکاران، 1385: 5) در رابطه با يادگيري دانشجو انجام دادند مشخص شده که بين رويکردهاي اتخاذ شده در يادگيري و شيوه‌هاي تفکر نسبت به تدريس اعضاي هئيت علمي رابطه‌اي قوي داشته است. پس به طور کلي مي‌توان گفت روش تدريس در موفقيت فرايندهاي آموزشي بسيار اهميت دارد، بنابراين متناسب ساختن روش‌هاي تدريس با سبک‌شناختي يادگيرندگان ضروري است (آزادي، 1387). دانشجويان دوره‌هاي تحصيلات تكميلي به دليل برخورداري از توان خودرهبري و بلوغ فكري خواهان روش‌هاي تدريس متفاوت از روش‌هاي كليشه‌اي هستند و روش‌هاي تدريسي را مي‌پذيرند كه به آنها در تقويت توان خودرهبري و بلوغ فكري كمك كند و استادان نيز روش‌هاي تدريسي را جستجو مي‌كنند كه آنها را در رشد حرفه‌اي و افزايش تعاملات رسمي و علمي در كنار روابط غير رسمي ميان همكاران موفق سازد(ساند هولتز[6]، 2000). به اين منظور در 20 سال اخير آموزش عالي به سمت تدريس و يادگيري فعال و همكارانه در حركت است. بر اساس اين نظريه است كه تدريس و يادگيري مبتني بر همكاري باعث بهتر شدن يادگيري فراگيران مي‌شود (پلنك[7]، 2011). لذا روش‌هاي تدريس و آموزش جديد تغييراتي را در شيوه‌هاي تدريس و يادگيري دانشگاهي ايجاد کرده است و منجر به ارائه آنگونه روش‌هاي آموزشي شده است که فرصت مشارکت فعال فراگيران و دانشجويان در فرايند يادگيري، ارائه مفاهيم و دانش به روش چندگانه و تجربه آموزش و يادگيري به عنوان يک فعاليت همکاري گونه را براي فراگيران دوره‌هاي تحصيلات تکميلي مهيا سازد (رامفل[8]، 1387: 60). يکي از روش‌هاي تدريسي که تقريبا روش تدريس جديدي در كشور ماست روش تدريس مشارکتي[9] است که با عناوين تدريس تيمي[10] يا آموزش تيمي نيز شناخته شده است. تدريس مشارکتي به روشي اطلاق مي‌شود که چندين معلم براي بهبود کار انفرادي شان با هم همکاري و تعداد زيادي فراگيررا تربيت مي‌کنند. آنان دسته جمعي طرح مي‌ريزند، اجرا و ارزشيابي مي‌کنند. روش تدريس مشارکتي به واسطه تاکيد آن بر عملکرد همکارانه ميان مدرسان دانشگاهي و به تبع آن ايجاد فرصتي براي فراگيران است تا دانش و موضوعات را به روش‌هاي مختلف دريافت کنند.
تا آنجا كه پژوهشگر جستجو نموده در دانشگاه اصفهان نيز چند سالي است تدريس مشاركتي به ويژه در دوره‌هاي تحصيلات تكميلي اجرا مي‌شود. اما تا كنون پژوهشي در مورد ديدگاه‌هاي اساتيد و دانشجويان در مورد نقاط قوت و ضعف اين روش تدريس انجام نشده است. از طرف ديگر بايد پذيرفت كه هر روش تدريس داراي نقاط قوت و ضعف‌هايي مي‌باشد و هيچ روش تدريسي نيست که هميشه ودر همه شرايط نتيجه قسمت باشد.از اين رو مسئله اصلي اين پژوهش آن است كه عمده‌ترين نقاط قوت و ضعف تدريس مشاركتي را از ديدگاه اساتيد و دانشجويان تحصيلات تكميلي دانشگاه اصفهان تبيين كند.
1-2 اهميت و ارزش تحقيق
معين (1383) در بيان موانع توسعه علمي ايران ضمن اشاره به مشکلات ساختاري در آموزش عالي، به ضعف روحيه جمعي، عدم اعتماد متقابل بين اعضاي هيات علمي و مديران، عدم مشارکت جمعي دانشگاهيان در اداره امور خود، ضعف تعاملات علمي مستمر بين استادان و دانشجويان و عدم بهره برداري بهينه از امکانات مديريت منابع فکري و نيروي انساني متخصص موجود در دانشگاهها، نامشخص بودن جايگاه و نقش دانشگاه‌ها و نهاد‌هاي علمي کشور و عدم رعايت اصول تخصص‌گرايي اشاره کرده است. بر اين اساس از جمله وظايف اوليه دانشگاه‌ها تلاش براي رفع موانع و مشکلاتي است که آموزش عالي با آن درگير است و براي فائق آمدن بر اين مشکلات به راهبردها و رويکردهايي در سيستم آموزشي خود متوسل ميشوند. يکي از ابزار‌ها و امکانات فائق آمدن بر کاستيهاي آموزش عالي استفاده از رويکردهاي نوين آموزشي است. از جمله رويکردها، رويکرد تدريس مشارکتي است که تلاشي است در راستاي تقويت روحيه کار گروهي ميان اساتيد و دانشجويان، گسترش تعاملات علمي ميان استادان، بهره برداري از منابع انساني و فکري دانشگاه‌ها و رعايت اصول تخصص گرايي. اما نکته در اينجاست که آيا هر رويکرد اموزشي و راهبرد اتخاذ شده در تدريس در هر شرايطي اثرقسمت و مفيد خواهد بود يا بايد الزامات آن را رعايت کرد تا به نتايج مورد نظر و مطلوب دست يابد. از اين رو بررسي قوتها و ضعف‌هاي هر روش تدريسي از ضروريات مي‌باشد. تدريس مشارکتي نيز يکي از رويکردهاي تدريس به شمار مي‌رود که بايد مورد بررسي قرار گيرد تا قوت‌ها و ضعف‌هاي آن شناسايي شده و راهکار‌هاي رفع نقايص آن ارائه شود. در بررسي قوت‌ها و ضعف‌هاي روش تدريس مشارکتي: بايد به نظرات و ديدگاههاي دانشجويان توجه کرد. ارزشيابي دانشجويان از تدريس به طور سنتي معمول بوده و از کاربردي‌ترين ابزارها در جهت ارزشيابي مفيد بودن رويکردهاي تدريس پذيرفته شده است (خير، 1380). به طوريکه دانشگاههاي استراليا منبع کليدي دستيابي به اطلاعات مفيد در باره رويکردهاي تدريس خود را ارزشيابي دانشجويي قرار داده‌اند (شعباني ورکي و حسين قلي زاده، 1385).
لازم است تا ديدگاه استادان نيز در باره رويکردهاي تدريس مورد ارزيابي قرار گيرد تا ملاحظه شود که آيا رويکردهاي تدريس اتخاذ شده رضايت استادان را تأمين کرده است؟
آيا اين شيوه تدريس توانسته در ترويج فضاي کار گروهي و جمعي و تعاملات علمي مستمر ميان استادان که يکي از اهداف مهم دانشگاه‌ها به شمار مي‌رود مؤثر و مفيد باشد؟
ازاين رو اهميت تحقيق حاضر در اين است که مي‌تواند با بررسي قوت‌ها و ضعف‌هاي روش تدريس مشارکتي به برنامه‌ريزان و مديران گروه‌هاي دانشگاهي کمک کند با اتخاذ راهبردهاي لازم بر قوت‌هاي اين شيوه تدريس افزوده و از ضعف‌هاي آن بکاهند و همچنين بررسي کنند که استفاده از اين شيوه تدريس در تدريس چه درسها و رشته‌هايي مفيد خواهد بود. علاوه بر اين روشن مي‌سازد به چه الزاماتي بايد توجه نمود تا روش تدريس مشاركتي به شيوه‌اي بهينه انجام شود.

1-3 اهداف تحقيق
1-3-1 هدف كلي
هدف کلي اين پژوهش تعيين نقاط قوت و ضعف تدريس مشارکتي از ديدگاه اساتيد و دانشجويان دوره‌هاي تحصيلات تکميلي دانشگاه اصفهان است.
1-3-2 هدف‌هاي جزئي
1- تعيين نقاط قوت تدريس مشارکتي از ديدگاه اساتيد و دانشجويان تحصيلات تکميلي دانشگاه اصفهان.
2- تعيين نقاط ضعف تدريس مشارکتي از ديدگاه اساتيد و دانشجويان تحصيلات تکميلي دانشگاه اصفهان.
3- تعيين تفاوت ديدگاه اساتيد و دانشجويان تحصيلات تکميلي در زمينه نقاط قوت و ضعف تدريس مشارکتي.
4- تعيين تفاوت ديدگاه‌هاي اساتيد و دانشجويان تحصيلات تکميلي درزمينه نقاط قوت و ضعف تدريس مشارکتي بر حسب عوامل جمعيت‌شناختي.
5- تعيين الزامات مورد نظر استادان و دانشجويان براي اجراي بهتر روش تدريس مشاركتي.
1-4 کاربرد نتايج تحقيق
نتايج اين پژوهش مي‌تواند يراي برنامه‌ريزان آموزشي و درسي دانشگاه‌ها بسيار مفيد باشد. بر اساس يافته‌هاي اين پژوهش مديران گروه‌ها و برنامه‌ريزان آموزشي دانشگاه به نقاط قوت و ضعف اين سبک تدريس پي مي‌برند و مي‌توانند براي ادامه استفاده از اين سبک تدريس يا اصلاح اين شيوه در دانشگاه تصميم مقتضي اتخاذ كنند و نيز اقداماتي را براي کاهش نقاط ضعف اين شيوه تدريس انجام دهند.
کاربرد ديگر يافته‌هاي اين پژوهش براي اساتيد دوره‌هاي تحصيلات تکميلي است به دليل اينکه متوجه ضعف‌ها و قوت‌هاي اين سبک تدريس خواهند شد و در خواهند يافت که تا چه حد نقاط قوت و ضعف اين روش تدريس به اساتيد مربوط مي‌شود، و با به كارگيري چه راهكارها و الزاماتي مي‌توان اجراي آن را بهبود قسمتيد.

1-5 سوال‌هاي تحقيق
سوال کلي پژوهش
نقاط قوت و ضعف روش تدريس مشارکتي از ديدگاه استادان و دانشجويان دوره‌ها ي تحصيلات تکميلي دانشگاه اصفهان کدامند؟
سوالات فرعي پژوهش
1- نقاط قوت تدريس مشارکتي از ديدگاه اساتيد و دانشجويان دوره‌هاي تحصيلات تکميلي کدامند؟
2- نقاط ضعف تدريس مشارکتي از ديدگاه اساتيد و دانشجويان دوره‌هاي تحصيلات تکميلي کدامند؟
3- آيا بين ديدگاه اساتيد و دانشجويان تحصيلات تکميلي در زمينه نقاط قوت و نقاط ضعف تدريس مشارکتي تفاوت وجود دارد؟
4- آيا بين ديدگاه اساتيد و دانشجويان تحصيلات تکميلي در زمينه نقاط قوت و ضعف تدريس مشارکتي با توجه به عوامل جمعيت‌شناختي تفاوت وجود دارد؟
5- الزامات مورد توجه استادان و دانشجويان تحصيلات تكميلي براي بهبود روش تدريس مشاركتي چيست؟
1-6 تعاريف نظري و عملياتي متغيرها
1-6-1 تعاريف نظري
تدريس[11]: تدريس فعاليتي متعهدانه و هدفمند است که موجب يادگيري در ديگري مي‌شود و ممكن است توسط يک يا چند نفر انجام مي‌شود (روبرتسون[12]، 2005).
تدريس مشارکتي[13]: هر گاه دو نفر يا تعدادي از مدرسان براي هدايت يک فراگير يا تعداد بيشتري از فراگيران در جهت دستيابي به يک مجموعه اهداف و مقاصد با هم همکاري کنند و يک درس را با هم تدريس ‌کنند تدريس مشارکتي گفته مي‌شود (کارلس[14]، 2006).
تحصيلات تکميلي[15]: دوره‌اي از آموزش عالي است که پس از طي دوره کارشناسي دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالي ارائه مي‌شود. دانش‌آموختگان اين دوره به اخذ يکي از مدارک کارشناسي ارشد، دکتراي حرفه‌اي و يا دکتراي تخصصي نائل مي‌شوند.
نقاط قوت[16]: مجموعه پيامد‌ها و آثار مثبت را نقاط قوت گويند.
نقاط ضعف[17]: مجموعه پيامد‌ها و آثار و عوارض منفي را نقاط ضعف گويند.
1-6-2 تعاريف عملياتي
تدريس مشاركتي در اين پژوهش به گونه‌اي از تدريس اطلاق شده كه در آن دو يا چند استاد مسئوليت تدريس يک درس را با همديگر به عهده مي‌گيرند.
نقاط قوت: نقاط قوت تدريس مشارکتي در اين پژوهش عبارت است از مجموعه پيامد‌ها و آثار و عوارض مثبت تدريس به شيوه مشاركتي كه بر اساس گويه‌هاي شماره 1 تا 25 پرسشنامه سنجيده شده است.
نقاط ضعف: نقاط ضعف تدريس مشارکتي در اين پژوهش عبارت است از مجموعه پيامد‌ها و آثار و عوارض منفي تدريس به شيوه مشاركتي كه بر اساس گويه‌هاي شماره 26 تا 39 پرسشنامه سنجيده شده است.
الزامات: دراين پژوهش مجموعه پيش بايست‌هايي است که براي انجام بهتر تدريس به شيوه مشارکتي مورد سنجش قرار گرفته است و در سوالات 40 تا 46 پرسشنامه درج شده است.
 

👇 تصادفی👇

دانلود مقاله هماتوم های مغزیدانلود کتاب زندگینامه کوروش بزرگطرح توجیهی تولید بشکه های فلزیکارآموزی آزمایشگاه کنترل کیفیت آریا آزما69-بررسی و تحلیل عددی اثر اشباع شدن خاكریز در ناپایداری دیوار خاك مسلح با ژئوسنتتیكگارد سفیدبررسي جريان هوا و همرفت از ميان روتور هواخور با پره هاي شعاعي صاف با لبه هاي گردA guide to MATLAB: for beginners and experienced users ✅فایل های دیگر✅

#️⃣ برچسب های فایل بررسي نقاط قوت و ضعف تدريس مشارکتي از ديدگاه استادان و دانشجويان دوره‌ها ي تحصيلات تکميلي دانشگاه اصفهانWORD

بررسي نقاط قوت و ضعف تدريس مشارکتي از ديدگاه استادان و دانشجويان دوره‌ها ي تحصيلات تکميلي دانشگاه اصفهانWORD

دانلود بررسي نقاط قوت و ضعف تدريس مشارکتي از ديدگاه استادان و دانشجويان دوره‌ها ي تحصيلات تکميلي دانشگاه اصفهانWORD

خرید اینترنتی بررسي نقاط قوت و ضعف تدريس مشارکتي از ديدگاه استادان و دانشجويان دوره‌ها ي تحصيلات تکميلي دانشگاه اصفهانWORD

👇🏞 تصاویر 🏞