چکيده آموزش و پرورش، کليد فتح آينده است و از دير باز انتظار از آموزش و پرورش آن بوده که انسان هاي فردا را تربيت کند و نسل امروز را براي زندگي در جامعه ي فردا آماده سازد. بنابراين ضرورت دارد برنامه ريزان و سياستگذاران آموزشي، معلمان و مسوولان آموزش و پرورش، الزامات و مقتضيات زندگي فردا را بشناسند تا بتوانند آمادگي دانش و بينش لازم را در کودکان و جوانان براي فعاليت در جامعه فردا پرورش دهند و در راستاي اين سياست، شناسايي ويژگي هاي آموزش و پرورش کارآمد از اهميت خاصي برخوردار است. مقاله ي حاضر درصدد شناخت ابعادي از اين ويژگي هاي مي باشد. پس از ذکر مقدمه، مطالبي پيرامون برنامه ريزي و اهميت آن نگاشته مي شود، سپس گستره ي آموزش و پرورش نوين مورد بررسي قرار مي گيرد و فرآيند جهاني شدن به عنوان ضرورتي اجتناب ناپذير مطرح مي شود. در ادامه، آموزش و پرورش کارآمد در آينه ي تجارب ساير کشور ها مورد بررسي قرار مي گيرد که بخش اعظم آن مربوط به نظام آموزشي کشور ژاپن مي باشد. تمرکز زدايي در نظام آموزشي، مطلب بعدي مقاله است. سپس جايگاه فراگيران در سيستم آموزشي و توجه به خلاقيت فراگيران مطرح مي گردد. بررسي محيط هاي آموزشي، فناوري اطلاعات و توسعه ي منابع انساني ادامه دهنده ي مطالب مي باشد. در پايان نتيجه گيري و ارائه پيشنهادات بر اساس مطالب مندرج در مقاله درج مي گردد. ((اميد است که نظام آموزشي کشورمان در جايگاه اصلي خويش قرار گيرد)). مقدمه در سه دهه ي گذشته، کشورهاي توسعه يافته و در حال توسعه، با فراز و نشيب هاي فراواني در زمينه هاي سياسي، اقتصادي، فرهنگي و آموزشي مواجه بوده اند. در رويارويي با بسياري از چالش هاي بالقوه ي آينده، سيستم آموزشي به عنوان سرمايه اي ضروري در تلاش براي تحقق يافتن اهداف مربوط به توسعه، تلقي مي گردد و مهم ترين ابزار موجود براي پيشبرد و واقعيت بخشيدن به آرمان هاي هر ملت مي باشد. در سپيده دم قرن جديد چشم انداز آن حزن و اميد را بر مي انگيزد، لازم است همه ي انسان ها مسوولانه به اهداف و ابزار تعليم و تربيت توجه کنند. چالش هاي بزرگ در تمامي ابعاد وسيع جامعه، چشم اندازي از ضرورت نو شدن، احياء و ابداع را به ما نشان مي دهد. چگونه ممکن است اين چالش هاي بزرگ، توجه سياستگزاري هاي آموزشي را جلب نکند؟ براي رسيدن به اين هدف، بايد به تنش هاي اصلي روبرو شويم و بر آنان فائق آييم، تنش ميان جوامع جهاني و محلي، تنش هاي همگاني و فردي، تنش ميان سنت و تجدد، تنش ميان ملاحظات دراز مدت و کوتاه مدت و بالاخره تنش ميان توسعه ي فوق العاده ي دانش و ظرفيت تطابق بشر با آن و در نهايت، عامل هميشگي ديگر، تنش ميان معنويات و ماديات است که غالباً جهان بدون شناخت آن آرزوي دستيابي به آرمان ها و ارزش ها که ((اخلاق)) نام دارد را در سر مي پروراند. در اين جا وظيفه ي متعالي سيستم آموزشي و اهميت جايگاه آن مشهود و مشخص مي گردد و اين گفته اغراق نيست که بقاي انسان ها به اجراي اين وظيفه، بستگي دارد. رسالت آموزش و پرورش، توان بخشيدن به فرد فرد انسان ها در جهت توسعه ي کامل استعدادهاي خود و نيز شناخت توانمندي هاي خلاق خود است و اين هدف از ساير اهداف متعالي تر مي باشد. حصول اين هدف هر چند دشوار و طولاني است، اما سهمي ضروري در جهت جستجوي جهاني عادلانه تر و بهتر براي زيستن به شمار مي رود. اين امر زماني تحقق خواهد يافت که همه چيز سر جاي خود قرار گيرد. بهره گيري صحيح از سياست هاي اصلاحي به دور از هر گونه افراط و تفريط و يا تعصب کورکورانه مي تواند دگرگوني هاي مثبتي را در سيستم آموزشي ايجاد کند. کوشش در جهت اصلاحات آموزش و پرورش، مشروط بر ايجاد هماهنگي و تجانس در لايه هاي مختلف نظام آموزش، قرين با توفيق خواهد بود. در اين راستا، قبل از هر گونه اقدامي ضرورت دارد که ويژگي هاي آموزش
چکيده آموزش و پرورش، کليد فتح آينده است و از دير باز انتظار از آموزش و پرورش آن بوده که انسان هاي فردا را تربيت کند و نسل امروز را براي زندگي در جامعه ي فردا آماده سازد. بنابراين ضرورت دارد برنامه ريزان و سياستگذاران آموزشي، معلمان و مسوولان آموزش و پرورش، الزامات و مقتضيات زندگي فردا را بشناسند تا بتوانند آمادگي دانش و بينش لازم را در کودکان و جوانان براي فعاليت در جامعه فردا پرورش دهند و در راستاي اين سياست، شناسايي ويژگي هاي آموزش و پرورش کارآمد از اهميت خاصي برخوردار است. مقاله ي حاضر درصدد شناخت ابعادي از اين ويژگي هاي مي باشد. پس از ذکر مقدمه، مطالبي پيرامون برنامه ريزي و اهميت آن نگاشته مي شود، سپس گستره ي آموزش و پرورش نوين مورد بررسي قرار مي گيرد و فرآيند جهاني شدن به عنوان ضرورتي اجتناب ناپذير مطرح مي شود. در ادامه، آموزش و پرورش کارآمد در آينه ي تجارب ساير کشور ها مورد بررسي قرار مي گيرد که بخش اعظم آن مربوط به نظام آموزشي کشور ژاپن مي باشد. تمرکز زدايي در نظام آموزشي، مطلب بعدي مقاله است. سپس جايگاه فراگيران در سيستم آموزشي و توجه به خلاقيت فراگيران مطرح مي گردد. بررسي محيط هاي آموزشي، فناوري اطلاعات و توسعه ي منابع انساني ادامه دهنده ي مطالب مي باشد. در پايان نتيجه گيري و ارائه پيشنهادات بر اساس مطالب مندرج در مقاله درج مي گردد. ((اميد است که نظام آموزشي کشورمان در جايگاه اصلي خويش قرار گيرد)). مقدمه در سه دهه ي گذشته، کشورهاي توسعه يافته و در حال توسعه، با فراز و نشيب هاي فراواني در زمينه هاي سياسي، اقتصادي، فرهنگي و آموزشي مواجه بوده اند. در رويارويي با بسياري از چالش هاي بالقوه ي آينده، سيستم آموزشي به عنوان سرمايه اي ضروري در تلاش براي تحقق يافتن اهداف مربوط به توسعه، تلقي مي گردد و مهم ترين ابزار موجود براي پيشبرد و واقعيت بخشيدن به آرمان هاي هر ملت مي باشد. در سپيده دم قرن جديد چشم انداز آن حزن و اميد را بر مي انگيزد، لازم است همه ي انسان ها مسوولانه به اهداف و ابزار تعليم و تربيت توجه کنند. چالش هاي بزرگ در تمامي ابعاد وسيع جامعه، چشم اندازي از ضرورت نو شدن، احياء و ابداع را به ما نشان مي دهد. چگونه ممکن است اين چالش هاي بزرگ، توجه سياستگزاري هاي آموزشي را جلب نکند؟ براي رسيدن به اين هدف، بايد به تنش هاي اصلي روبرو شويم و بر آنان فائق آييم، تنش ميان جوامع جهاني و محلي، تنش هاي همگاني و فردي، تنش ميان سنت و تجدد، تنش ميان ملاحظات دراز مدت و کوتاه مدت و بالاخره تنش ميان توسعه ي فوق العاده ي دانش و ظرفيت تطابق بشر با آن و در نهايت، عامل هميشگي ديگر، تنش ميان معنويات و ماديات است که غالباً جهان بدون شناخت آن آرزوي دستيابي به آرمان ها و ارزش ها که ((اخلاق)) نام دارد را در سر مي پروراند. در اين جا وظيفه ي متعالي سيستم آموزشي و اهميت جايگاه آن مشهود و مشخص مي گردد و اين گفته اغراق نيست که بقاي انسان ها به اجراي اين وظيفه، بستگي دارد. رسالت آموزش و پرورش، توان بخشيدن به فرد فرد انسان ها در جهت توسعه ي کامل استعدادهاي خود و نيز شناخت توانمندي هاي خلاق خود است و اين هدف از ساير اهداف متعالي تر مي باشد. حصول اين هدف هر چند دشوار و طولاني است، اما سهمي ضروري در جهت جستجوي جهاني عادلانه تر و بهتر براي زيستن به شمار مي رود. اين امر زماني تحقق خواهد يافت که همه چيز سر جاي خود قرار گيرد. بهره گيري صحيح از سياست هاي اصلاحي به دور از هر گونه افراط و تفريط و يا تعصب کورکورانه مي تواند دگرگوني هاي مثبتي را در سيستم آموزشي ايجاد کند. کوشش در جهت اصلاحات آموزش و پرورش، مشروط بر ايجاد هماهنگي و تجانس در لايه هاي مختلف نظام آموزش، قرين با توفيق خواهد بود. در اين راستا، قبل از هر گونه اقدامي ضرورت دارد که ويژگي هاي آموزش