چکیده:بانکها برای حصول نسبی از اجرای تعهدات تسهیلات گیرنده و کاهش ریسک ناشی از عدم وصول تسهیلات اعطائی و بازگشت سرمایه از وثایق و تضامین متنوعی اعم از منقول و غیر منقول و اسناد تجاری استفاده می نمایند .مطابق ماده 6 آئین نامه اعطای تسهیلات بانکی مصوب 14/10/62 هیئات محترم وزیران «اعطای تسهیلات عنداللزوم، به تشخیص بانک، منوط به اخذ تامین کافی برای حفظ منابع بانک و حسن اجرای قراردادهای مربوط می باشد ». بنابراین بانکها را که مسئول صیانت از منافع سپرده گذاران هستند و باید نهایت مساعی خود را در این زمینه بکار گیرند نمی توان مجبور به قبول و تعین یک وثیقه مشخص برای مشتریان مختلف کرد. می توان گفت که تعین مصادیق وثایق ،حسب ویژگیها و شرایط تسهیلات گیرنده به بانکها تفویض گردیده است . لذا در این تحقیق سعی و تلاش گردید تا راه کارهای عملی برای تشخیص اولویت و انتخاب وثیقه مناسب با رویکرد حفظ منابع و تسهیل وصول مطالبات بانک ترسیم گردد. لذا با توجه به اهداف پایان نامه و رویکرد آن در کند و کاوی که پیرامون انواع وثایق در شرایط گوناگون قرارداد و تسهیلات گیرنده بعمل آوردم به نتایج خوبی دست یافتم از آن جمله اینکه در بعضی از قرار دادها یا موارد خاصی از تسهیلات گیرندگان، سند مالکیت در اولویت نسبت به دیگر وثایق قرار دارد ولی در شرایط عادی که نزدیک به اکثریت پرونده ها را شامل می شود اولویت انتخاب وثایق به ترتیبی است که در نتیجه پایان نامه به صورت مبسوط به آن پرداخته شده است.اهداف تحقیقهدف تحقیق از بعد علمی مقایسه بین انواع وثایق بانکی و بررسی محاسن، معایب و آسیب شناسی هر کدام از وثایق در سیستم مالی، اعتباری و بانکی کشور می باشد. و از جهت کاربردی هدف تحقیق پیشنهاد و به کارگیری هر کدام از وثایق در جایگاه خود در انواع تسهیلات با شرایط گوناگون، که این قسمت از تصمیم گیری از وظایف حساس واحد اعتبار سنجی بانک ها می باشد که در صورت دقت کافی می تواند در آینده از اتلاف وقت ، نیرو و منابع بانک (هر سه مورد ذکر شده سرمایه اصلی بانک را تشکیل می دهد) جلو گیری کند.6- ضرورت تحقیقضرورت خاص انجام این تحقیق راه گشایی و ارائه طریق برای سیستم بانکی، موسسات مالی و اعتباری کشور جهت ارائه راهکار های علمی وعملی به منظور کاهش ریسک پرداخت تسهیلات و وصول به موقع و بابرنامه ریزی منابع بانک که زمینه ساز خدمات رسانی بیشتر و روانتر به بخشهای مختلف جامعه میباشدو شرکتهای لیزینگ و دانشجویان رشته حقوق و بانکداری.7- ساماندهی تحقیقاین تحقیق در دو بخش برنامه ریزی و به رشته تحریر در آمد. در بخش نخست به کلیات وثایق و مفاهیم هر کدام از آنها پرداخته شد که شامل دو فصل گردید و در فصل اول به وثایقی پرداختم که از طریق اجرای ثبت و یااجرای احکام قضائی برای بانک قابل وصول می باشد و در قالب سه مبحث مطرح گردید. در فصل دوم به وثایقی پرداخته شد که با توجه به ویژگیهائی که دارند بانک ها می توانند برای وصول آن راساً و بدون نیاز به اجرای احکام دادگستری و یا اجرای ثبت اقدام کنندو به هر کدام از وثایق در یک مبحث پرداخته شد. در بخش دوم تحقیق احکام و آثار وثایق و تضمینات بانکی مورد بررسی قرار گرفت. در فصل اول آن مراحل اجرای هر کدام از وثایق در یک مبحث مورد بررسی و تحریر قرار گرفت و در فصل دوم تضمینات بانکی و مشکلات و مرجحات حقوقی آن به صورت سه مبحث مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفت که در پایان منجر به نتیجه گیری گردید. تعداد صفحات 170 word فهرست مندرجاتچکیده: 1مقدمه: 21- بیان مسئله. 22- سوال اصلی.. 33- پیشینه تحقیق.. 34- فرضیه تحقیق.. 45- اهداف تحقیق.. 46- ضرورت تحقیق.. 57- ساماندهی تحقیق.. 5بخش اول: کلیات.. 6فصل اول: وثایق قابل اجرا از طریق ثبت یا احکام قضائی.. 10مبحث اول: چک... 10گفتاراول: ماهیت حقوقی چک... 11گفتاردوم: واخواست اسناد تجاری.. 14مبحث دوم: سفته. 18گفتاراول: ماهیت سفته. 20گفتاردوم: ویژگیهای سفته. 25بند1- اجرای مقررات برات در مورد سفته: 25بند2- سفته معتبراز نگاه بانک : 26بند3- سررسید سفته و عندالمطالبه. 26بند4- واخواست سفته: 27مبحث سوم: سند مالکیت.. 29گفتاراول: سند مالکیت وانواع آن. 29بند1- سند مالکیت مشاع: 34بند2- سند مالکیت شش دانگ: 35گفتاردوم: مالکیت معارض.... 35بند1- وظیفه اداره ثبت درمورداسناد معارض : 36بند2- تکلیف دارنده سند معارض : 38فصل دوم: وثایق قابل وصول مستقیم توسط بانک... 40مبحث اول: اوراق مشارکت.. 40گفتاراول: ماهیت حقوقی رابطه ناشی از انتشار اوراق مشارکت.. 43بند1- مقایسه رابطه موضوع ورقه مشارکت باعقد قرض: 43بند2- مقایسه رابطه موضوع ورقه مشارکت با عقد مضاربه. 45بند3- مقایسه رابطه موضوع ورقه مشارکت با عقد شرکت: 46گفتاردوم: چگونگی مالکیت ناشر و صاحب ورقه نسبت به اموال طرح. 48مبحث دوم: ضمانت نامه بانکی.. 55گفتاراول: ماهیت و نظام حقوقی ضمانت نامه بانکی.. 57بند1- ضمانت‌نامه حسن انجام کار: 58بند2- ضمانت‌نامه استرداد پیش پرداخت: 58بند3- ضمانت‌نامه شرکت در مناقصه یا مزایده: 59گفتاردوم: ویژگیهای قرارداد پایه. 59بند1- غیرقابل استناد بودن ایرادات.. 60بند2- دربردارنده تعهدی مستقل: 61مبحث سوم: سپرده های بانکی.. 64گفتاراول: حساب سپرده سرمایه‌گذاری پس‌انداز. 64گفتاردوم: حساب سپرده قرض‌الحسنه جاری.. 69بخش دوم: احکام و آثار وثایق و تضمینات بانکی.. 78فصل اول: مراحل اجرا ی هر کدام از وثایق بانکی.. 78مبحث اول: شیوه و مراحل اجرای چک... 78گفتاراول: پیگیری کیفری چک پرداخت نشدنی.. 79بند1- مبنای کیفر صادر کننده چک بی محل: 79بند2- موارد تعقیب کیفری صادر کننده چک پرداخت نشدنی: 80بند3- موانع پیگیری کیفری چک پرداخت نشدنی: 82بند4- مجازات صدور چک بی محل: 82گفتاردوم: پیگیری حقوقی چک پرداخت نشدنی.. 83بند1- پیگیری از طریق دادگاه حقوقی: 83بند2- پیگیری از طریق دوایر اجرای ثبت: 85مبحث دوم: شیوه و مراحل اجرای سفته. 88گفتاراول: شرایط استفاده از مزایای قانونی سفته. 88بند1- اقامه دعوی تجاری از طریق تقدیم دادخواست تجاری: 90بند2- اقامه دعوی مدنی از طریق تقدیم دادخواست مدنی.. 91گفتاردوم: مرور زمان و مزیت عام اسناد تجاری.. 91بند1- اسناد تجاری وسیله انتقال طلب و انتقال وجه. 93بند2- اسناد تجاری حاکمیت مسئولیت تضامنی: 93بند3- صدور قرار تامین خواسته: 93بند4- غیر قابل استناد بودن ایرادات.. 94مبحث سوم: شیوه و مراحل اجرای سند مالکیت.. 95گفتاراول: درخواست صدور اجرائیه اسناد رهنی.. 96گفتاردوم: مراحل صدور اجرائیه اسناد رهنی.. 99مبحث چهارم: شیوه و مراحل پرداخت ضمانت نامه‌های بانک... 102گفتاراول: شیوه‌های متداول پرداخت.. 103بند1- پرداخت به صرف درخواست: 103بند2- پرداخت با اولین درخواست منضم به اعلام کتبی تخلف اصیل از قرار داد پایه: 105بند3- پرداخت با اولین درخواست منضم به گواهی شخص ثالث: 106بند4- پرداخت با اولین درخواست منضم به رای دادگاه یا داور: 107گفتاردوم: ماهیت اسنادی شیوه‌های پرداخت ضمانت‌نامه‌های بانکی.. 109مبحث پنجم: شیوه ومراحل پرداخت اوراق مشارکت و گواهی سپرده‌های سرمایه گذاری.. 111فصل دوم: تضمینات بانکی، مشکلات ومرجحات حقوقی آن. 117مبحث اول: اموال و اسناد. 117گفتاراول: اموال. 117بند1- اموال منقول. 119بند2- اموال غیرمنقول. 120گفتاردوم: اسناد. 120بند1- انواع اسناد لازم‌الاجراء. 121بند2- امتیازات اسناد رسمی نسبت به اسنادعادی.. 123بند3- اسناد تجاری.. 124بند4- مزایای اسناد تجاری.. 125مبحث دوم: مشکلات حقوقی و ثیقه گذاری اسناد تجاری.. 126گفتار اول: تفاوت ماهوی اسناد تجاری بارهن. 128بند1- مفهوم عقد رهن و اوصاف آن: 129بند2- لزوم عین بودن مورد رهن: 130بند3- تاثیر قبض در عقد رهن: 130گفتاردوم: رهن دین و نظریات فقهاوحقوقدانان. 132بند1- رهن دین و موضع فقها در آن: 132بند2- رهن دین و موضع حقوقدانان درآن: 134گفتارسوم: جایگزین رهن اسناد تجاری.. 138بند1- معامله با حق استرداد: 138بند2- ضمانت در پرداخت: 138بند3- وکالت در تملک: 139بند4- انتقال صوری: 139بند5- وثیقه قراردادی: 140مبحث سوم: محاسن و معایب هر یک از وثایق.. 142گفتاراول: چک... 142گفتاردوم: سفته. 144گفتارسوم: سند مالکیت.. 145گفتارچهارم: ضمانت نامه بانکی.. 146گفتارپنجم: اوراق مشارکت یاگواهی سپرده مشتریان نزد بانکها 147مبحث چهارم: تحلیل ارزیابی.. 148نتیجه گیری: 153فهرست منابع: 156
چکیده:بانکها برای حصول نسبی از اجرای تعهدات تسهیلات گیرنده و کاهش ریسک ناشی از عدم وصول تسهیلات اعطائی و بازگشت سرمایه از وثایق و تضامین متنوعی اعم از منقول و غیر منقول و اسناد تجاری استفاده می نمایند .مطابق ماده 6 آئین نامه اعطای تسهیلات بانکی مصوب 14/10/62 هیئات محترم وزیران «اعطای تسهیلات عنداللزوم، به تشخیص بانک، منوط به اخذ تامین کافی برای حفظ منابع بانک و حسن اجرای قراردادهای مربوط می باشد ». بنابراین بانکها را که مسئول صیانت از منافع سپرده گذاران هستند و باید نهایت مساعی خود را در این زمینه بکار گیرند نمی توان مجبور به قبول و تعین یک وثیقه مشخص برای مشتریان مختلف کرد. می توان گفت که تعین مصادیق وثایق ،حسب ویژگیها و شرایط تسهیلات گیرنده به بانکها تفویض گردیده است . لذا در این تحقیق سعی و تلاش گردید تا راه کارهای عملی برای تشخیص اولویت و انتخاب وثیقه مناسب با رویکرد حفظ منابع و تسهیل وصول مطالبات بانک ترسیم گردد. لذا با توجه به اهداف پایان نامه و رویکرد آن در کند و کاوی که پیرامون انواع وثایق در شرایط گوناگون قرارداد و تسهیلات گیرنده بعمل آوردم به نتایج خوبی دست یافتم از آن جمله اینکه در بعضی از قرار دادها یا موارد خاصی از تسهیلات گیرندگان، سند مالکیت در اولویت نسبت به دیگر وثایق قرار دارد ولی در شرایط عادی که نزدیک به اکثریت پرونده ها را شامل می شود اولویت انتخاب وثایق به ترتیبی است که در نتیجه پایان نامه به صورت مبسوط به آن پرداخته شده است.اهداف تحقیقهدف تحقیق از بعد علمی مقایسه بین انواع وثایق بانکی و بررسی محاسن، معایب و آسیب شناسی هر کدام از وثایق در سیستم مالی، اعتباری و بانکی کشور می باشد. و از جهت کاربردی هدف تحقیق پیشنهاد و به کارگیری هر کدام از وثایق در جایگاه خود در انواع تسهیلات با شرایط گوناگون، که این قسمت از تصمیم گیری از وظایف حساس واحد اعتبار سنجی بانک ها می باشد که در صورت دقت کافی می تواند در آینده از اتلاف وقت ، نیرو و منابع بانک (هر سه مورد ذکر شده سرمایه اصلی بانک را تشکیل می دهد) جلو گیری کند.6- ضرورت تحقیقضرورت خاص انجام این تحقیق راه گشایی و ارائه طریق برای سیستم بانکی، موسسات مالی و اعتباری کشور جهت ارائه راهکار های علمی وعملی به منظور کاهش ریسک پرداخت تسهیلات و وصول به موقع و بابرنامه ریزی منابع بانک که زمینه ساز خدمات رسانی بیشتر و روانتر به بخشهای مختلف جامعه میباشدو شرکتهای لیزینگ و دانشجویان رشته حقوق و بانکداری.7- ساماندهی تحقیقاین تحقیق در دو بخش برنامه ریزی و به رشته تحریر در آمد. در بخش نخست به کلیات وثایق و مفاهیم هر کدام از آنها پرداخته شد که شامل دو فصل گردید و در فصل اول به وثایقی پرداختم که از طریق اجرای ثبت و یااجرای احکام قضائی برای بانک قابل وصول می باشد و در قالب سه مبحث مطرح گردید. در فصل دوم به وثایقی پرداخته شد که با توجه به ویژگیهائی که دارند بانک ها می توانند برای وصول آن راساً و بدون نیاز به اجرای احکام دادگستری و یا اجرای ثبت اقدام کنندو به هر کدام از وثایق در یک مبحث پرداخته شد. در بخش دوم تحقیق احکام و آثار وثایق و تضمینات بانکی مورد بررسی قرار گرفت. در فصل اول آن مراحل اجرای هر کدام از وثایق در یک مبحث مورد بررسی و تحریر قرار گرفت و در فصل دوم تضمینات بانکی و مشکلات و مرجحات حقوقی آن به صورت سه مبحث مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفت که در پایان منجر به نتیجه گیری گردید. تعداد صفحات 170 word فهرست مندرجاتچکیده: 1مقدمه: 21- بیان مسئله. 22- سوال اصلی.. 33- پیشینه تحقیق.. 34- فرضیه تحقیق.. 45- اهداف تحقیق.. 46- ضرورت تحقیق.. 57- ساماندهی تحقیق.. 5بخش اول: کلیات.. 6فصل اول: وثایق قابل اجرا از طریق ثبت یا احکام قضائی.. 10مبحث اول: چک... 10گفتاراول: ماهیت حقوقی چک... 11گفتاردوم: واخواست اسناد تجاری.. 14مبحث دوم: سفته. 18گفتاراول: ماهیت سفته. 20گفتاردوم: ویژگیهای سفته. 25بند1- اجرای مقررات برات در مورد سفته: 25بند2- سفته معتبراز نگاه بانک : 26بند3- سررسید سفته و عندالمطالبه. 26بند4- واخواست سفته: 27مبحث سوم: سند مالکیت.. 29گفتاراول: سند مالکیت وانواع آن. 29بند1- سند مالکیت مشاع: 34بند2- سند مالکیت شش دانگ: 35گفتاردوم: مالکیت معارض.... 35بند1- وظیفه اداره ثبت درمورداسناد معارض : 36بند2- تکلیف دارنده سند معارض : 38فصل دوم: وثایق قابل وصول مستقیم توسط بانک... 40مبحث اول: اوراق مشارکت.. 40گفتاراول: ماهیت حقوقی رابطه ناشی از انتشار اوراق مشارکت.. 43بند1- مقایسه رابطه موضوع ورقه مشارکت باعقد قرض: 43بند2- مقایسه رابطه موضوع ورقه مشارکت با عقد مضاربه. 45بند3- مقایسه رابطه موضوع ورقه مشارکت با عقد شرکت: 46گفتاردوم: چگونگی مالکیت ناشر و صاحب ورقه نسبت به اموال طرح. 48مبحث دوم: ضمانت نامه بانکی.. 55گفتاراول: ماهیت و نظام حقوقی ضمانت نامه بانکی.. 57بند1- ضمانت‌نامه حسن انجام کار: 58بند2- ضمانت‌نامه استرداد پیش پرداخت: 58بند3- ضمانت‌نامه شرکت در مناقصه یا مزایده: 59گفتاردوم: ویژگیهای قرارداد پایه. 59بند1- غیرقابل استناد بودن ایرادات.. 60بند2- دربردارنده تعهدی مستقل: 61مبحث سوم: سپرده های بانکی.. 64گفتاراول: حساب سپرده سرمایه‌گذاری پس‌انداز. 64گفتاردوم: حساب سپرده قرض‌الحسنه جاری.. 69بخش دوم: احکام و آثار وثایق و تضمینات بانکی.. 78فصل اول: مراحل اجرا ی هر کدام از وثایق بانکی.. 78مبحث اول: شیوه و مراحل اجرای چک... 78گفتاراول: پیگیری کیفری چک پرداخت نشدنی.. 79بند1- مبنای کیفر صادر کننده چک بی محل: 79بند2- موارد تعقیب کیفری صادر کننده چک پرداخت نشدنی: 80بند3- موانع پیگیری کیفری چک پرداخت نشدنی: 82بند4- مجازات صدور چک بی محل: 82گفتاردوم: پیگیری حقوقی چک پرداخت نشدنی.. 83بند1- پیگیری از طریق دادگاه حقوقی: 83بند2- پیگیری از طریق دوایر اجرای ثبت: 85مبحث دوم: شیوه و مراحل اجرای سفته. 88گفتاراول: شرایط استفاده از مزایای قانونی سفته. 88بند1- اقامه دعوی تجاری از طریق تقدیم دادخواست تجاری: 90بند2- اقامه دعوی مدنی از طریق تقدیم دادخواست مدنی.. 91گفتاردوم: مرور زمان و مزیت عام اسناد تجاری.. 91بند1- اسناد تجاری وسیله انتقال طلب و انتقال وجه. 93بند2- اسناد تجاری حاکمیت مسئولیت تضامنی: 93بند3- صدور قرار تامین خواسته: 93بند4- غیر قابل استناد بودن ایرادات.. 94مبحث سوم: شیوه و مراحل اجرای سند مالکیت.. 95گفتاراول: درخواست صدور اجرائیه اسناد رهنی.. 96گفتاردوم: مراحل صدور اجرائیه اسناد رهنی.. 99مبحث چهارم: شیوه و مراحل پرداخت ضمانت نامه‌های بانک... 102گفتاراول: شیوه‌های متداول پرداخت.. 103بند1- پرداخت به صرف درخواست: 103بند2- پرداخت با اولین درخواست منضم به اعلام کتبی تخلف اصیل از قرار داد پایه: 105بند3- پرداخت با اولین درخواست منضم به گواهی شخص ثالث: 106بند4- پرداخت با اولین درخواست منضم به رای دادگاه یا داور: 107گفتاردوم: ماهیت اسنادی شیوه‌های پرداخت ضمانت‌نامه‌های بانکی.. 109مبحث پنجم: شیوه ومراحل پرداخت اوراق مشارکت و گواهی سپرده‌های سرمایه گذاری.. 111فصل دوم: تضمینات بانکی، مشکلات ومرجحات حقوقی آن. 117مبحث اول: اموال و اسناد. 117گفتاراول: اموال. 117بند1- اموال منقول. 119بند2- اموال غیرمنقول. 120گفتاردوم: اسناد. 120بند1- انواع اسناد لازم‌الاجراء. 121بند2- امتیازات اسناد رسمی نسبت به اسنادعادی.. 123بند3- اسناد تجاری.. 124بند4- مزایای اسناد تجاری.. 125مبحث دوم: مشکلات حقوقی و ثیقه گذاری اسناد تجاری.. 126گفتار اول: تفاوت ماهوی اسناد تجاری بارهن. 128بند1- مفهوم عقد رهن و اوصاف آن: 129بند2- لزوم عین بودن مورد رهن: 130بند3- تاثیر قبض در عقد رهن: 130گفتاردوم: رهن دین و نظریات فقهاوحقوقدانان. 132بند1- رهن دین و موضع فقها در آن: 132بند2- رهن دین و موضع حقوقدانان درآن: 134گفتارسوم: جایگزین رهن اسناد تجاری.. 138بند1- معامله با حق استرداد: 138بند2- ضمانت در پرداخت: 138بند3- وکالت در تملک: 139بند4- انتقال صوری: 139بند5- وثیقه قراردادی: 140مبحث سوم: محاسن و معایب هر یک از وثایق.. 142گفتاراول: چک... 142گفتاردوم: سفته. 144گفتارسوم: سند مالکیت.. 145گفتارچهارم: ضمانت نامه بانکی.. 146گفتارپنجم: اوراق مشارکت یاگواهی سپرده مشتریان نزد بانکها 147مبحث چهارم: تحلیل ارزیابی.. 148نتیجه گیری: 153فهرست منابع: 156