چکيدهدر اين تحقيق ضمن بيان اهميت و ضرورت انجام تحقيق، به معرفي کلي موضوع پژوهش پرداخته شد. در فصل دوم ابتدا اشاره اي به تعاريف و عناصر تشکيل دهنده هرکدام از مفاهيم گرديد و در نهايت به معرفي کامل مدل پژوهش پرداخته شد. در فصل سوم ضمن معرفي جامعه آماري و نمونه آماري، روش هاي جمع آوري اطلاعات و شاخص هاي پرسشنامه بطور کامل شرح داده شد و نوع آزمون آماري مورد استفاده تشريح گرديد. در فصل چهارم به آزمون سوالات تحقيق پرداخته شد. در فصل پنجم نيز به تجزيه و تحليل اطلاعات بدست آمده از تجزيه و تحليل داده ها با توجه به فرضيات پژوهش پرداخته ميشود.تحقيق حاضر از لحاظ موضوعي به تحليل رابطه جوسازماني و رفتار شهروندي سازماني در دانشکده مديريت مي پردازد كه در اين راستا دو مؤلفه تحت عنوان"جو سازماني" ، "رفتار شهروندي" در قالب هشت فرضيه مورد بررسي قرار گرفتند . در اين بررسي رابطه متغير مستقل "رفتار شهروندي" با "جوسازماني" مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار گرفته است . «درك و آگاهي مديران از مفهوم جو و تحليل و عملكرد مديريت بسيار مهم تلقي مي شود: چرا كه جو سازمانها بر رفتار كاركنان تأثير مي گذارد. جو سازمانها بر شكل گيري خود انگاري كاركنان، نگرش آنها به كارها و برقراري روابط متقابل مطلوب با ديگران اثر دارد» (شيرازي، 1373، 156)کلید واژه ها: جوسازماني ، رفتار شهروندي، سازماني، دانشگاه تهران فهرست مطالبعنوان صفحهفصل اول کليات تعقيق................................................. 11-1.مقدمه........................................ 21-2. مساله اصلي تحقيق...................................... 21-3. ضرورت انجام تحقيق...................................... 41-4.اهداف اساسي از انجام تحقيق........................................ 41-5. پيشينه پژوهش ...................................... 51-6.مدل مفهومي....................................81-7. فرضيه هاي تحقيق .................................................... 91-8.روش تحقيق.......................................91-9. روشهاي گردآوري اطلاعات.......................................... 101-10. روش تجزيه و تحليل اطلاعات....................................... 101-11. قلمروتحقيق................................ 101-11-1. قلمرو موضوعي........................................ 101-11-2. قلمرو زماني تحقيق.................................. 101-11-3. قلمرو مكاني تحقيق.................................................. 10فصل دوم ادبيات و مباني نظري....................................... 122-1 مقدمه................................... 132-2 تعاريف جو سازماني....................................... 132-2-1 اهميت جو سازماني در كاركردهاي سازمان :.......................................... 152-2-2 مفهوم جو سازماني از نگاه صاحب نظران :....................................... 152-2-3 عوامل موثر بر جو سازماني : ..................................................172-2-4 روشهاي بهبود جو سازماني............................................................. 192-2-5 انواع جو سازماني و ويژگي هاي آن : .......................................202-2-5-1 جوباز................................................. 202-2-5-2 جو كنترل شده...................................... 212-2-5-3 جو خود مختار ..................................................... 222-2-5-4 جو پدرانه....................................... 222-2-5-5 جو بسته.......................................... 232-2-5-6 جو آشنا يا دوستانه.. ...........................................................232-2-6 ابعادجوسازماني..................................... 242-3 رفتار شهروندي سازماني........................................... 242-3-1 تاريخچه رفتار شهروندي سازماني........................................... 252-3-2 تعريف رفتار شهروندي سازماني(..............................................OCB) 252-3-3 مفهوم سازي اوليه رفتارهاي شهروندي سازمان.............................................. 272-3-4 دو رويکرد اصلي رفتار شهروندي سازماني........................................... 282-3-5 فرضيات مربوط به رفتار شهروندي سازماني........................................................ 302-3-6 ايجاد شهروندي سازماني..................................... 302-3-7 هسته اعمال شهروندي............................................... 322-3-8 ديدگاههاي مختلف و ابعاد در مورد رفتار شهروندي سازماني..................................... 332-3-9 ابعاد رفتار شهروندي سازماني.......................................... 342-3-9-1 پودساکف و همکاران............................................... 342-3-9-2 نت مير .......................................... 352-3-9-3 ليوبا ماکوزي....................................... 352-3-9-4 اسميت........................................ 362-3-9-5 ارگان....................................................... 362-3-6 گراهام.. ............................................372-3-10 الگوهاي دوگانه رفتار شهروندي سازماني........................................... 372-3-11 تفاوت رفتار شهروندي سازماني با ساير رفتارهاي سازماني............................................ 372-3-12 عوامل موثر در بروز رفتارهاي شهروندي سازماني................................................ 382-3-13 متغيرهاي تأثير گذار بر رفتار شهروندي سازماني............................................... 412-3-14 پيامدهاي رفتار شهروندي سازماني...................................... 432-3-14-1 رفتار شهروندي و تأثيرش بر عملکرد سازماني................................................. 432-3-14-2 رفتار شهروندي سازماني و عملکرد تيمي............................................ 442-3-14-3 رفتار شهروندي سازماني و کيفيت خدمات............................................... 442-3-15 ابعاد رفتارهاي شهروندي......................................... 452-3-15-1 رفتارهاي مساعدتي يا كمك كننده..................................................... 532-3-15-2 راد مردي و گذشت............................................. 532-3-15-3 وفاداري سازماني............................................... 532-3-15-4 اطاعت سازماني`......................................................532-3-15-5 ابتكار شخصي:...................................................542-3-15-6 رفتارهاي مدني.............................................. 542-3-15-7 توسعه شخصي.................................................. 542-3-16 عوامل مؤثر در بروز رفتارهاي شهروندي...................................................... 562-3-16-1 نگرش:............................................ 562-3-16-2 رضايت شغلي................................................... 562-3-16-3 برابري................................................ 572-3-16-4 عدالت رويهاي............................................. 572-3-16-5 تعهد سازماني............................................. 582-3-16-6 حمايت سازماني درك شده................................................... 592-3-16-7 اثرات حالت روحي مثبت...................................................... 592-3-16-8 شخصيت.......................................... 602-3-16-9 تفاوتهاي فردي....................................... 612-3-17 پيامدهاي فردي و سازماني رفتارهاي شهروندي سازماني........................................... 622-3-18 مروري بر تحقيقات مربوط به رفتار شهروندي سازماني.................................... 65فصل سوم طرح تحقيق........................................... 673-1 مقدمه ........................................... 683-2 نوع تحقيق.................................... 683-3 روشهاي ابزار گردآوري اطلاعات ....................................... 693-3-1 روش بررسي اسناد و مدارک ........................................... 693-3-2 روش ميداني.................................................... 703-4 مقياسهاي اندازه گيري متغيرها................................... 703-5 مقياس اندازه گيري نگرشها ................................................ 703-6 طرح تحقيق ............................................ 703-6-1 هدف مطالعه ........................................ 703-6-2 نوع مطالعه ............................................. 703-6-3 افق زماني : بررسي مقطعي در برابر بررسي دوره اي .................................... 713-6-4 جامعه و نمونه آماري مورد پژوهش ............................................................ 713-6-5 حجم نمونه آماري ................................................. 723-6-6 روشها و فنون آماري مورد استفاده براي تجزيه و تحليل مشاهدات .........................................723-7 روايي و پايايي....................................... 733-7-1 روايي پرسشنامه................................................. 733-7-2 آزمون پايايي پژوهش ............................................ 73فصل چهارم تجزيه و تحليل داده ها....................................................... 754-1 مقدمه .......................................... 774-2 بررسي توصيفي ويژگي هاي جمعيت شناختي .............................................. 774-2-1 سمت پرسنل .................................... 774-2-2 رتبه علمي .................................. 774-3 آزمون فرضيات تحقيق............................... 784-3-1 آزمون فرضيه فرعي اول ......................................... 784-3-2 آزمون فرضيه فرعي دوم ......................................... 794-3-3 آزمون فرضيه فرعي سوم ........................ 804-3-4 آزمون فرضيه فرعي چهارم............................................... 814-3-5 آزمون فرضيه فرعي پنجم ............................................ 824-3-6 آزمون فرضيه فرعي ششم ...................................... 834-3-7 آزمون فرضيه فرعي هفتم........................................... 844-3-8 آزمون فرضيه فرعي هشتم................................................. 844-3-9 آزمون فرضيه اصلي پژوهش......................................... 85فصل پنجم نتيجه گيري و پيشنهادات....................................... .875-1 مقدمه................................................... 885-2 خلاصه يافته هاي پژوهش .................................. 885-3 نتايج حاصل از تجزيه و تحليل داده ها ..................................... 905-3-1 نتيجه فرضيه اصلي .................................... 905-3-2 نتيجه فرضيه فرعي اول ............................................. 915-3-3 نتيجه فرضيه فرعي دوم ................................... 915-3-4 نتيجه فرضيه فرعي سوم ........................................... 915-3-5 نتيجه فرضيه فرعي چهارم.................................................. 915-3-6 نتيجه فرضيه فرعي پنجم.................................. 915-3-7 نتيجه فرضيه فرعي ششم................................................ 915-3-8 نتيجه فرضيه فرعي هفتم................................... 915-3-9 نتيجه فرضيه فرعي هشتم.................................................... 915-4 پيشنهادات تحقيق......................................... 925-4-2 رهنمودهايي براي عمل ......................................... 925-5 پيشنهادات براي تحقيقات آتي ............................................... 945-6 محدوديتهاي پژوهش ............................................ 94 فهرست جدول ها2-1جدول..................................................................................................................................................................46.2-2جدول...................................................................................................................................................................472-3جدول...................................................................................................................................................................482-4جدول...................................................................................................................................................................492-5جدول...................................................................................................................................................................502-6جدول...................................................................................................................................................................512-7جدول...................................................................................................................................................................522-8جدول...................................................................................................................................................................652-8جدول...................................................................................................................................................................663-1جدول...................................................................................................................................................................743-2جدول...................................................................................................................................................................744-1جدول...................................................................................................................................................................764-2جدول...................................................................................................................................................................774-3جدول...................................................................................................................................................................794-4جدول...................................................................................................................................................................804-5جدول...................................................................................................................................................................814-6جدول...................................................................................................................................................................824-7جدول...................................................................................................................................................................824-8جدول...................................................................................................................................................................834-9جدول...................................................................................................................................................................844-10جدول.................................................................................................................................................................854-11جدول.................................................................................................................................................................86 فهرست نمودارها4-1نمودار...................................................................................................................................................................774-2نمودار...................................................................................................................................................................78 فهرست شکل ها1-1 شکل...................................................................................................................................................................82-1 شکل...................................................................................................................................................................192-2 شکل...................................................................................................................................................................312-3 شکل...................................................................................................................................................................334-1 شکل...................................................................................................................................................................774-2 شکل...................................................................................................................................................................78
تحليل رابطه جوسازماني و رفتار شهروندي سازماني در دانشکده مديريت دانشگاه تهران
چکيدهدر اين تحقيق ضمن بيان اهميت و ضرورت انجام تحقيق، به معرفي کلي موضوع پژوهش پرداخته شد. در فصل دوم ابتدا اشاره اي به تعاريف و عناصر تشکيل دهنده هرکدام از مفاهيم گرديد و در نهايت به معرفي کامل مدل پژوهش پرداخته شد. در فصل سوم ضمن معرفي جامعه آماري و نمونه آماري، روش هاي جمع آوري اطلاعات و شاخص هاي پرسشنامه بطور کامل شرح داده شد و نوع آزمون آماري مورد استفاده تشريح گرديد. در فصل چهارم به آزمون سوالات تحقيق پرداخته شد. در فصل پنجم نيز به تجزيه و تحليل اطلاعات بدست آمده از تجزيه و تحليل داده ها با توجه به فرضيات پژوهش پرداخته ميشود.تحقيق حاضر از لحاظ موضوعي به تحليل رابطه جوسازماني و رفتار شهروندي سازماني در دانشکده مديريت مي پردازد كه در اين راستا دو مؤلفه تحت عنوان"جو سازماني" ، "رفتار شهروندي" در قالب هشت فرضيه مورد بررسي قرار گرفتند . در اين بررسي رابطه متغير مستقل "رفتار شهروندي" با "جوسازماني" مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار گرفته است . «درك و آگاهي مديران از مفهوم جو و تحليل و عملكرد مديريت بسيار مهم تلقي مي شود: چرا كه جو سازمانها بر رفتار كاركنان تأثير مي گذارد. جو سازمانها بر شكل گيري خود انگاري كاركنان، نگرش آنها به كارها و برقراري روابط متقابل مطلوب با ديگران اثر دارد» (شيرازي، 1373، 156)کلید واژه ها: جوسازماني ، رفتار شهروندي، سازماني، دانشگاه تهران فهرست مطالبعنوان صفحهفصل اول کليات تعقيق................................................. 11-1.مقدمه........................................ 21-2. مساله اصلي تحقيق...................................... 21-3. ضرورت انجام تحقيق...................................... 41-4.اهداف اساسي از انجام تحقيق........................................ 41-5. پيشينه پژوهش ...................................... 51-6.مدل مفهومي....................................81-7. فرضيه هاي تحقيق .................................................... 91-8.روش تحقيق.......................................91-9. روشهاي گردآوري اطلاعات.......................................... 101-10. روش تجزيه و تحليل اطلاعات....................................... 101-11. قلمروتحقيق................................ 101-11-1. قلمرو موضوعي........................................ 101-11-2. قلمرو زماني تحقيق.................................. 101-11-3. قلمرو مكاني تحقيق.................................................. 10فصل دوم ادبيات و مباني نظري....................................... 122-1 مقدمه................................... 132-2 تعاريف جو سازماني....................................... 132-2-1 اهميت جو سازماني در كاركردهاي سازمان :.......................................... 152-2-2 مفهوم جو سازماني از نگاه صاحب نظران :....................................... 152-2-3 عوامل موثر بر جو سازماني : ..................................................172-2-4 روشهاي بهبود جو سازماني............................................................. 192-2-5 انواع جو سازماني و ويژگي هاي آن : .......................................202-2-5-1 جوباز................................................. 202-2-5-2 جو كنترل شده...................................... 212-2-5-3 جو خود مختار ..................................................... 222-2-5-4 جو پدرانه....................................... 222-2-5-5 جو بسته.......................................... 232-2-5-6 جو آشنا يا دوستانه.. ...........................................................232-2-6 ابعادجوسازماني..................................... 242-3 رفتار شهروندي سازماني........................................... 242-3-1 تاريخچه رفتار شهروندي سازماني........................................... 252-3-2 تعريف رفتار شهروندي سازماني(..............................................OCB) 252-3-3 مفهوم سازي اوليه رفتارهاي شهروندي سازمان.............................................. 272-3-4 دو رويکرد اصلي رفتار شهروندي سازماني........................................... 282-3-5 فرضيات مربوط به رفتار شهروندي سازماني........................................................ 302-3-6 ايجاد شهروندي سازماني..................................... 302-3-7 هسته اعمال شهروندي............................................... 322-3-8 ديدگاههاي مختلف و ابعاد در مورد رفتار شهروندي سازماني..................................... 332-3-9 ابعاد رفتار شهروندي سازماني.......................................... 342-3-9-1 پودساکف و همکاران............................................... 342-3-9-2 نت مير .......................................... 352-3-9-3 ليوبا ماکوزي....................................... 352-3-9-4 اسميت........................................ 362-3-9-5 ارگان....................................................... 362-3-6 گراهام.. ............................................372-3-10 الگوهاي دوگانه رفتار شهروندي سازماني........................................... 372-3-11 تفاوت رفتار شهروندي سازماني با ساير رفتارهاي سازماني............................................ 372-3-12 عوامل موثر در بروز رفتارهاي شهروندي سازماني................................................ 382-3-13 متغيرهاي تأثير گذار بر رفتار شهروندي سازماني............................................... 412-3-14 پيامدهاي رفتار شهروندي سازماني...................................... 432-3-14-1 رفتار شهروندي و تأثيرش بر عملکرد سازماني................................................. 432-3-14-2 رفتار شهروندي سازماني و عملکرد تيمي............................................ 442-3-14-3 رفتار شهروندي سازماني و کيفيت خدمات............................................... 442-3-15 ابعاد رفتارهاي شهروندي......................................... 452-3-15-1 رفتارهاي مساعدتي يا كمك كننده..................................................... 532-3-15-2 راد مردي و گذشت............................................. 532-3-15-3 وفاداري سازماني............................................... 532-3-15-4 اطاعت سازماني`......................................................532-3-15-5 ابتكار شخصي:...................................................542-3-15-6 رفتارهاي مدني.............................................. 542-3-15-7 توسعه شخصي.................................................. 542-3-16 عوامل مؤثر در بروز رفتارهاي شهروندي...................................................... 562-3-16-1 نگرش:............................................ 562-3-16-2 رضايت شغلي................................................... 562-3-16-3 برابري................................................ 572-3-16-4 عدالت رويهاي............................................. 572-3-16-5 تعهد سازماني............................................. 582-3-16-6 حمايت سازماني درك شده................................................... 592-3-16-7 اثرات حالت روحي مثبت...................................................... 592-3-16-8 شخصيت.......................................... 602-3-16-9 تفاوتهاي فردي....................................... 612-3-17 پيامدهاي فردي و سازماني رفتارهاي شهروندي سازماني........................................... 622-3-18 مروري بر تحقيقات مربوط به رفتار شهروندي سازماني.................................... 65فصل سوم طرح تحقيق........................................... 673-1 مقدمه ........................................... 683-2 نوع تحقيق.................................... 683-3 روشهاي ابزار گردآوري اطلاعات ....................................... 693-3-1 روش بررسي اسناد و مدارک ........................................... 693-3-2 روش ميداني.................................................... 703-4 مقياسهاي اندازه گيري متغيرها................................... 703-5 مقياس اندازه گيري نگرشها ................................................ 703-6 طرح تحقيق ............................................ 703-6-1 هدف مطالعه ........................................ 703-6-2 نوع مطالعه ............................................. 703-6-3 افق زماني : بررسي مقطعي در برابر بررسي دوره اي .................................... 713-6-4 جامعه و نمونه آماري مورد پژوهش ............................................................ 713-6-5 حجم نمونه آماري ................................................. 723-6-6 روشها و فنون آماري مورد استفاده براي تجزيه و تحليل مشاهدات .........................................723-7 روايي و پايايي....................................... 733-7-1 روايي پرسشنامه................................................. 733-7-2 آزمون پايايي پژوهش ............................................ 73فصل چهارم تجزيه و تحليل داده ها....................................................... 754-1 مقدمه .......................................... 774-2 بررسي توصيفي ويژگي هاي جمعيت شناختي .............................................. 774-2-1 سمت پرسنل .................................... 774-2-2 رتبه علمي .................................. 774-3 آزمون فرضيات تحقيق............................... 784-3-1 آزمون فرضيه فرعي اول ......................................... 784-3-2 آزمون فرضيه فرعي دوم ......................................... 794-3-3 آزمون فرضيه فرعي سوم ........................ 804-3-4 آزمون فرضيه فرعي چهارم............................................... 814-3-5 آزمون فرضيه فرعي پنجم ............................................ 824-3-6 آزمون فرضيه فرعي ششم ...................................... 834-3-7 آزمون فرضيه فرعي هفتم........................................... 844-3-8 آزمون فرضيه فرعي هشتم................................................. 844-3-9 آزمون فرضيه اصلي پژوهش......................................... 85فصل پنجم نتيجه گيري و پيشنهادات....................................... .875-1 مقدمه................................................... 885-2 خلاصه يافته هاي پژوهش .................................. 885-3 نتايج حاصل از تجزيه و تحليل داده ها ..................................... 905-3-1 نتيجه فرضيه اصلي .................................... 905-3-2 نتيجه فرضيه فرعي اول ............................................. 915-3-3 نتيجه فرضيه فرعي دوم ................................... 915-3-4 نتيجه فرضيه فرعي سوم ........................................... 915-3-5 نتيجه فرضيه فرعي چهارم.................................................. 915-3-6 نتيجه فرضيه فرعي پنجم.................................. 915-3-7 نتيجه فرضيه فرعي ششم................................................ 915-3-8 نتيجه فرضيه فرعي هفتم................................... 915-3-9 نتيجه فرضيه فرعي هشتم.................................................... 915-4 پيشنهادات تحقيق......................................... 925-4-2 رهنمودهايي براي عمل ......................................... 925-5 پيشنهادات براي تحقيقات آتي ............................................... 945-6 محدوديتهاي پژوهش ............................................ 94 فهرست جدول ها2-1جدول..................................................................................................................................................................46.2-2جدول...................................................................................................................................................................472-3جدول...................................................................................................................................................................482-4جدول...................................................................................................................................................................492-5جدول...................................................................................................................................................................502-6جدول...................................................................................................................................................................512-7جدول...................................................................................................................................................................522-8جدول...................................................................................................................................................................652-8جدول...................................................................................................................................................................663-1جدول...................................................................................................................................................................743-2جدول...................................................................................................................................................................744-1جدول...................................................................................................................................................................764-2جدول...................................................................................................................................................................774-3جدول...................................................................................................................................................................794-4جدول...................................................................................................................................................................804-5جدول...................................................................................................................................................................814-6جدول...................................................................................................................................................................824-7جدول...................................................................................................................................................................824-8جدول...................................................................................................................................................................834-9جدول...................................................................................................................................................................844-10جدول.................................................................................................................................................................854-11جدول.................................................................................................................................................................86 فهرست نمودارها4-1نمودار...................................................................................................................................................................774-2نمودار...................................................................................................................................................................78 فهرست شکل ها1-1 شکل...................................................................................................................................................................82-1 شکل...................................................................................................................................................................192-2 شکل...................................................................................................................................................................312-3 شکل...................................................................................................................................................................334-1 شکل...................................................................................................................................................................774-2 شکل...................................................................................................................................................................78