محمود ساریخانی خرمی - دانشجوی کارشناسی ارشد مکانیک سنگ دانشگاه صنعتی اصفهان دانشکده معدنکاوه سلیمانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مکانیک سنگ دانشگاه صنعتی اصفهان دانشکده معدنلهراسب فرامرزی - استادیار دانشگاه صنعتی اصفهان دانشکده معدنیکی از روشهای تعیین پارامترهای ژئومکانیکی تودهسنگ و تنشهای برجا، استفاده از ابزار دقیق و انجام تحلیل برگشتی بر روی دادههای حاصل از آن می باشد. در تحلیل برگشتی، تابعی بر اساس اختلاف بین کمیتهای اندازهگیریشده برجا و محاسبهشده از مدل رفتاری نماینده تودهسنگ، تعریف میشود که هدف بهحداقل رساندن این تابع میباشد. این تابع، تابعی غیرخطی از پارامترهای تودهسنگ میباشد و بهآسانی نمیتوان یک بیان تحلیلی برای مینیممسازی آن ارائه نمود. به این دلیل، در این مقاله از الگوریتم ژنتیک که ابزاری نیرومند برای مینیممسازی چنین توابعی میباشد، استفاده شده است. بررسی و تأئید این موضوع بوسیلهی تحلیل برگشتی بر روی دادههای گرفتهشده از روابط تحلیلی کرش و همچنین برای یک مدل عددی در حالت الاستو پلاستیک انجام شد. کمیتهای محاسبهشده از مدل رفتاری تودهسنگ بوسیلهی نرمافزار FLAC3D صورت گرفت و با استفاده از زبان برنامهنویسی FISH ، مبادلهی اطلاعات با نرمافزار Matlab برای انجام عملیات ژنتیکی انجام شد. نتایج نشان داد که الگوریتم ژنتیک بهخوبی و خیلی سریع میتواند تنشهای برجا و پارامترهای ژئومکانیکی تودهسنگ که برروی جابجاییهای تونل تأثیر زیادی دارند را تخمین بزندتحلیل برگشتی - الگوریتم ژنتیک - پارامترهای ژئومکانیکی - تنش برجا - تودهسنگدر صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید: در داخل متن نیز هر جا که به عبارت و یا دستاوردی از این مقاله اشاره شود پس از ذکر مطلب، در داخل پارانتز، مشخصات زیر نوشته می شود. برای بار اول: (ساریخانی خرمی, محمود؛ کاوه سلیمانی و لهراسب فرامرزی، ۱۳۹۱) برای بار دوم به بعد: (ساریخانی خرمی؛ سلیمانی و فرامرزی، ۱۳۹۱)